Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycan-NATO əlaqələri — Azərbaycan və NATO arasında olan ikitərəfli əlaqələr. Azərbaycanla NATO arasındakı əlaqələr 1992-ci ildə Azərbaycanın yeni yaradılan Şimali Atlantika Əməkdaşlıq Şurasına daxil olması ilə başladı. NATO ilə Azərbaycan arasında əhəmiyyətli tərəfdaşlıq 1994-cü ilə təsadüf edir. Azərbaycan Prezidentinin 21 noyabr tarixli fərmanı ilə 1997-ci ildə NATO-da diplomatik nümayəndəlik təsis edildi.
| Azərbaycan–NATO münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
Üzvlük Fəaliyyət Planı Gücləndirilmiş Dialoq | Fərdi Tərəfdaşlıq Fəaliyyət Planı Sülh Naminə Tərəfdaşlıq (SNT) SNT-a qoşulmaq istəyənlər |
Tarixi
Azərbaycan 18 oktyabr 1991-ci ildə, SSRİ dağılandan sonra, digər postsovet ölkələri kimi yenidən müstəqilliyini qazandı. Azərbaycan 1992-ci ildə NATO-nun idarə etdiyi Şimali Atlantika Əməkdaşlıq Şurasına üzv oldu və 4 may 1994-cü ildə NATO ilə təhlükəsizlik və müdafiə sahəsində əməkdaşlığı inkişaf etdirmək üçün Sülh Naminə Tərəfdaşlıq (SNT) Çərçivə Sənədini imzaladı. SNT Təqdimat Sənədi 19 aprel 1996-cı ildə Azərbaycan Prezidenti tərəfindən təsdiq edilmiş və aprelin 23-də NATO-nun Baş katibi təqdim edilmişdir. Azərbaycanın ilk Fərdi Tərəfdaşlıq Proqramı (FTP) 14 oktyabr 1996-cı ildə Şimali Atlantika Şurası tərəfindən təsdiq edildi. 1997-ci ilin noyabrında Azərbaycan NATO əməliyyatlarının müdafiə planlamasına Azərbaycanı daha sıx cəlb etmək üçün SNT Planlaşdırma və Baxış Prosesinə qoşuldu. Azərbaycan Prezidentinin 12 noyabr 1997-ci il tarixli fərmanı ilə NATO ilə Əməkdaşlıq üzrə Xüsusi Komissiya yaradılmışdır.
NATO Siyasi Komitəsi 12 may 1998-ci ildə Azərbaycanın "19+1" formatında SNT-da iştirakını müzakirə etdi. 15 noyabr 1998-ci il tarixində SNT SOFA və onun Əlavə Protokolu Azərbaycan tərəfindən imzalanmışdır. 1999-cu ilin sentyabrında Qafqazda regional əməkdaşlığı araşdırmaq üçün EAPC xüsusi işçi qrupu yaradılmışdır.
Azərbaycan 2002-ci ilin noyabrında NATO PA-nın qərarı ilə assosiativ üzv oldu və 2004-cü ilin martında NATO Əməliyyat İmkanları Konsepsiyasına qoşuldu. 28 iyun 2004-cü ildə İstanbul Zirvəsində Qafqaz bölgəsi müzakirə edildi və üzv dövlətlər Qafqaz və Orta Asiya üzrə nümayəndə vəzifəsi yaratmaq qərarına gəldilər. Sentyabrın 15-də NATO baş katibinin Qafqaz üzrə ilk xüsusi nümayəndəsi təyin edildi.
İlham Əliyevin səlahiyyətləri dövründə NATO ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlıq 2004-cü ildə Fərdi Tərəfdaşlıq Fəaliyyət Planına qoşulduğu üçün genişləndirildi. Prezident, 17 sentyabr 2004-cü ildə FTP sənədində göstərilən təhlükəsizlik sektorunda islahatlar həyata keçirmək məqsədilə Azərbaycanın Milli Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə İşçi Qrupunun yaradılması haqqında fərman imzaladı. Azərbaycanın ilk FTP-ı 27 may 2005-ci ildə MAK tərəfindən təsdiq edildikdən sonra, İlham Əliyev FTP-ın icrası haqqında avqustun 3-də fərman imzaladı. 7 mart 2008-ci ildə ikinci FTP haqqında NATO ilə Azərbaycan arasında müqavilə imzalandı. Azərbaycan birinci (2005-2007), ikinci (2008-2010), üçüncü (2011-2013) və dördüncü dövr (2015-2016) üçün NATO-Azərbaycan FTP sənədlərini tamamladı.
NATO-ya üzv ölkələr 28-29 noyabr 2006-cı ildə Riqada keçirilən Şimali Atlantika Şurası toplantısında, 2-4 aprel 2008-ci ildə Buxarestdə keçirilən NATO/EAPC və ISAF və 3-4 aprel 2009-cu ildə Strasburqda keçirilən zirvələrdə verilən bəyannamələr çərçivəsində Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədi. Azərbaycan Prezidenti 2012-ci ildə Çikaqoda, 2014-cü ilin sentyabrında Uelsdə, 2016-cı ilin iyulunda Varşavada NATO Sammiti zamanı Əfqanıstanla bağlı Dövlət və Hökumət Başçılarının Görüşlərində iştirak etmişdir.
Sülhməramlı fəaliyyəti
Kosovo
Azərbaycan 1999-2008-ci illərdə NATO-nun rəhbərliyi ilə Kosovoda keçirilən sülhməramlı və sülhə dəstək əməliyyatlarında (KFOR) iştirak etmişdir. Azərbaycan 1 sentyabr 1999-cu ildə Kosovoya 34 hərbçidən (32 əsgər, 2 zabit) ibarət bir birlik göndərdi və kontingent Dragasda Türkiyənin rəhbərlik etdiyi 4-cü Mexanikləşdirilmiş Piyada Birliyinin tərkibində fəaliyyətə başladı. Ümumilikdə, Kosovodakı missiyada Azərbaycandan 362 hərbi qulluqçu (345 əsgər, 17 zabit) xidmət etmişdir.Azərbaycanlı hərbi qulluqçular Kosovoda siyasi vəziyyət dəyişdikdən sonra 4 mart 2008-ci ildə KFOR-dakı missiyalarını başa vurdular.
İraq
15 avqust 2003-cü ildən 7 dekabr 2008-ci ilədək İraqın Beynəlxalq Koalisiya Qüvvələri daxilində sülhməramlı missiyada 151 şəxsi heyətdən (120 əsgər, 31 zabit) ibarət Azərbaycan hərbi kontingenti iştirak etmişdir. Azərbaycanlı qüvvələr Hadisədə yerləşən su anbarının və su elektrik stansiyasının təhlükəsizliyini təmin edirdilər. Azərbaycan 7 dekabr 2008-ci ildə Koalisiya Qüvvələrinin geri çəkilməsi səbəbindən İraqdan qüvvələrini çıxardı.
Əfqanıstan
Azərbaycan 15 noyabr 2002-ci ildə Əfqanıstanda ISAF əməliyyatını dəstəkləmək üçün 22 hərbçidən ibarət bir hərbi birlik göndərdi. Azərbaycan Milli Məclisinin 2 oktyabr 2008-ci ildə qəbul etdiyi qərara əsasən, birliklərin sayı iki dəfə artırıldı. 2009-cu ilin fevral ayından etibarən 90 nəfər Azərbaycan şəxsi heyəti ISAF-ın rəhbərlik etdiyi Türkiyə birliyində xidmət edirdi. Azərbaycanlı birliklər Kabildə yerləşən televiziya qülləsini, ISAF-ın mərkəzi sursat anbarının təhlükəsizliyini və patrul xidmətini yerinə yetirirdilər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- FS. . www.mfa.gov.az. 2017-11-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-20.
- FS. . nato-pfp.mfa.gov.az. 2019-11-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-20.
- FS. . nato-pfp.mfa.gov.az. 2019-11-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-20.
- (PDF). Mission of Azerbaijan to NATO. 2013-03-05 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-20.
- "NATO Secretary General's Special Representative for the Caucasus and Central Asia". NATO.int. 2017-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-20.
- "Appointment of the NATO Secretary General's Special Representative for the Caucasus and Central Asia". NATO.int. 2018-06-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-20.
- "MINISTRY OF DEFENCE OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN". mod.gov.az (ingilis). 2017-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-20.
- "Riga Summit Declaration" (PDF). mfa.gov.az. 2013-03-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2017-11-21.
- (PDF). mfa.gov.az. 2013-03-05 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-21.
- "Strasbourg / Kehl Summit Declaration". NATO.int. 2017-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-21.
- Nichol, Jim. Armenia, Azerbaijan, and Georgia: Political Developments and Implications for U.S. Interests (ingilis). DIANE Publishing. 2011. 4. ISBN . 2021-09-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-05.
Xarici keçidlər
Şimali Atlantika Şurası
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan NATO elaqeleri Azerbaycan ve NATO arasinda olan ikiterefli elaqeler Azerbaycanla NATO arasindaki elaqeler 1992 ci ilde Azerbaycanin yeni yaradilan Simali Atlantika Emekdasliq Surasina daxil olmasi ile basladi NATO ile Azerbaycan arasinda ehemiyyetli terefdasliq 1994 cu ile tesaduf edir Azerbaycan Prezidentinin 21 noyabr tarixli fermani ile 1997 ci ilde NATO da diplomatik numayendelik tesis edildi Azerbaycan NATO munasibetleri NATO AzerbaycanAvropa olkelerinin NATO ile elaqeleri NATO uzvu Uzvluk Fealiyyet Plani Guclendirilmis Dialoq Ferdi Terefdasliq Fealiyyet Plani Sulh Namine Terefdasliq SNT SNT a qosulmaq isteyenlerTarixiAzerbaycan NATO elaqelerinin 15 illiyine hesr olunmus poct markasiPrezident Ilham Eliyev Brusselde NATO nun bas katibi Yens Stoltenberq ile gorusub 21 dekabr 2021 ci il Azerbaycan 18 oktyabr 1991 ci ilde SSRI dagilandan sonra diger postsovet olkeleri kimi yeniden musteqilliyini qazandi Azerbaycan 1992 ci ilde NATO nun idare etdiyi Simali Atlantika Emekdasliq Surasina uzv oldu ve 4 may 1994 cu ilde NATO ile tehlukesizlik ve mudafie sahesinde emekdasligi inkisaf etdirmek ucun Sulh Namine Terefdasliq SNT Cercive Senedini imzaladi SNT Teqdimat Senedi 19 aprel 1996 ci ilde Azerbaycan Prezidenti terefinden tesdiq edilmis ve aprelin 23 de NATO nun Bas katibi teqdim edilmisdir Azerbaycanin ilk Ferdi Terefdasliq Proqrami FTP 14 oktyabr 1996 ci ilde Simali Atlantika Surasi terefinden tesdiq edildi 1997 ci ilin noyabrinda Azerbaycan NATO emeliyyatlarinin mudafie planlamasina Azerbaycani daha six celb etmek ucun SNT Planlasdirma ve Baxis Prosesine qosuldu Azerbaycan Prezidentinin 12 noyabr 1997 ci il tarixli fermani ile NATO ile Emekdasliq uzre Xususi Komissiya yaradilmisdir NATO Siyasi Komitesi 12 may 1998 ci ilde Azerbaycanin 19 1 formatinda SNT da istirakini muzakire etdi 15 noyabr 1998 ci il tarixinde SNT SOFA ve onun Elave Protokolu Azerbaycan terefinden imzalanmisdir 1999 cu ilin sentyabrinda Qafqazda regional emekdasligi arasdirmaq ucun EAPC xususi isci qrupu yaradilmisdir Azerbaycan 2002 ci ilin noyabrinda NATO PA nin qerari ile assosiativ uzv oldu ve 2004 cu ilin martinda NATO Emeliyyat Imkanlari Konsepsiyasina qosuldu 28 iyun 2004 cu ilde Istanbul Zirvesinde Qafqaz bolgesi muzakire edildi ve uzv dovletler Qafqaz ve Orta Asiya uzre numayende vezifesi yaratmaq qerarina geldiler Sentyabrin 15 de NATO bas katibinin Qafqaz uzre ilk xususi numayendesi teyin edildi Ilham Eliyevin selahiyyetleri dovrunde NATO ile Azerbaycan arasinda emekdasliq 2004 cu ilde Ferdi Terefdasliq Fealiyyet Planina qosuldugu ucun genislendirildi Prezident 17 sentyabr 2004 cu ilde FTP senedinde gosterilen tehlukesizlik sektorunda islahatlar heyata kecirmek meqsedile Azerbaycanin Milli Tehlukesizlik Siyaseti uzre Isci Qrupunun yaradilmasi haqqinda ferman imzaladi Azerbaycanin ilk FTP i 27 may 2005 ci ilde MAK terefinden tesdiq edildikden sonra Ilham Eliyev FTP in icrasi haqqinda avqustun 3 de ferman imzaladi 7 mart 2008 ci ilde ikinci FTP haqqinda NATO ile Azerbaycan arasinda muqavile imzalandi Azerbaycan birinci 2005 2007 ikinci 2008 2010 ucuncu 2011 2013 ve dorduncu dovr 2015 2016 ucun NATO Azerbaycan FTP senedlerini tamamladi NATO ya uzv olkeler 28 29 noyabr 2006 ci ilde Riqada kecirilen Simali Atlantika Surasi toplantisinda 2 4 aprel 2008 ci ilde Buxarestde kecirilen NATO EAPC ve ISAF ve 3 4 aprel 2009 cu ilde Strasburqda kecirilen zirvelerde verilen beyannameler cercivesinde Azerbaycanin erazi butovluyunu destekledi Azerbaycan Prezidenti 2012 ci ilde Cikaqoda 2014 cu ilin sentyabrinda Uelsde 2016 ci ilin iyulunda Varsavada NATO Sammiti zamani Efqanistanla bagli Dovlet ve Hokumet Bascilarinin Goruslerinde istirak etmisdir Sulhmeramli fealiyyetiEsas meqale Azerbaycan Sulhmeramli QuvveleriKosovo Azerbaycan 1999 2008 ci illerde NATO nun rehberliyi ile Kosovoda kecirilen sulhmeramli ve sulhe destek emeliyyatlarinda KFOR istirak etmisdir Azerbaycan 1 sentyabr 1999 cu ilde Kosovoya 34 herbciden 32 esger 2 zabit ibaret bir birlik gonderdi ve kontingent Dragasda Turkiyenin rehberlik etdiyi 4 cu Mexaniklesdirilmis Piyada Birliyinin terkibinde fealiyyete basladi Umumilikde Kosovodaki missiyada Azerbaycandan 362 herbi qulluqcu 345 esger 17 zabit xidmet etmisdir Azerbaycanli herbi qulluqcular Kosovoda siyasi veziyyet deyisdikden sonra 4 mart 2008 ci ilde KFOR daki missiyalarini basa vurdular Iraq Azerbaycan sulhmeramlilari Hadisa su anbarini qoruyarken 15 avqust 2003 cu ilden 7 dekabr 2008 ci iledek Iraqin Beynelxalq Koalisiya Quvveleri daxilinde sulhmeramli missiyada 151 sexsi heyetden 120 esger 31 zabit ibaret Azerbaycan herbi kontingenti istirak etmisdir Azerbaycanli quvveler Hadisede yerlesen su anbarinin ve su elektrik stansiyasinin tehlukesizliyini temin edirdiler Azerbaycan 7 dekabr 2008 ci ilde Koalisiya Quvvelerinin geri cekilmesi sebebinden Iraqdan quvvelerini cixardi Efqanistan Azerbaycan 15 noyabr 2002 ci ilde Efqanistanda ISAF emeliyyatini desteklemek ucun 22 herbciden ibaret bir herbi birlik gonderdi Azerbaycan Milli Meclisinin 2 oktyabr 2008 ci ilde qebul etdiyi qerara esasen birliklerin sayi iki defe artirildi 2009 cu ilin fevral ayindan etibaren 90 nefer Azerbaycan sexsi heyeti ISAF in rehberlik etdiyi Turkiye birliyinde xidmet edirdi Azerbaycanli birlikler Kabilde yerlesen televiziya qullesini ISAF in merkezi sursat anbarinin tehlukesizliyini ve patrul xidmetini yerine yetirirdiler Hemcinin baxNATO nun Lissabon sammiti 2010 NATO uzvu olan olkeler Avropa Ittifaqi Azerbaycan munasibetleriIstinadlarFS www mfa gov az 2017 11 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 20 FS nato pfp mfa gov az 2019 11 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 20 FS nato pfp mfa gov az 2019 11 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 20 PDF Mission of Azerbaijan to NATO 2013 03 05 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 20 NATO Secretary General s Special Representative for the Caucasus and Central Asia NATO int 2017 12 01 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 20 Appointment of the NATO Secretary General s Special Representative for the Caucasus and Central Asia NATO int 2018 06 28 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 20 MINISTRY OF DEFENCE OF THE REPUBLIC OF AZERBAIJAN mod gov az ingilis 2017 12 01 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 20 Riga Summit Declaration PDF mfa gov az 2013 03 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2017 11 21 PDF mfa gov az 2013 03 05 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 21 Strasbourg Kehl Summit Declaration NATO int 2017 12 01 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 21 Nichol Jim Armenia Azerbaijan and Georgia Political Developments and Implications for U S Interests ingilis DIANE Publishing 2011 4 ISBN 9781437929331 2021 09 05 tarixinde Istifade tarixi 2021 09 05 Xarici kecidlerSimali Atlantika Surasi