Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycan atları — dağlıq ərazidə yaşamağa uyğunlaşmış at növü Azərbaycan atları minik atları olub, qədim zamanlardan Azərbaycanın müxtəlif – Qarabağda, Qubada, Bakıda, Qazaxda və digər bölgələrində yetişdirilirdilər.
Azərbaycan xalqının milli qəhrəmanı Koroğlunun Qıratı azadlıq və haqq-ədalət uğrunda vuruşan bir millətin yüksək bədiiliklə səciyyələndirilən rəmzidir. Yəqin ki, "At igidin dostudur" xalq məsəli də döyüş meydanlarında yaranmışdır. Bədii ədəbiyyatda, folklorumuzda Azərbaycan atlarının təsvirinə tez-tez rast gəlirik. Böyük Nizaminin "Xosrov və Şirin" poemasında Şirinin çox sevdiyi "Gülgün", Qaçaq Nəbinin, onun silahdaşı Həcər xanımın xilaskarı "Bozat" dillər əzbəri olmuşdur.
İnsanın ən sədaqətli dostu olan atlara dünyanın hər yerində heykəllər qoyulur. Bu da atlara olan insan məhəbbətidir. Bakıda H.Əliyev adına İdman Oyunları Sarayının qarşısındakı xiyabanda ucaldılan at heykəli – monumental kompleks də dəqqəti cəlb edir. (Heykəltəraş , memar Elbəy Qasımzadə). Heykəl-kompleks, həm atda olan tükənməz gücü nümayiş etdirir; həm də yerin təkindən çıxan atəş Azərbaycan və gürcü xalqlarının əbədi qardaşlığının simvolu kimi təsvir olunmuşdur.
Azərbaycanda atçılığın tarixi
Azərbaycanda atçılıqla qədim zamanlardan məşğul olmuşlar. Herodot yazır ki, Midiyada Nise adlanan geniş bir vadi var ki, burada da çox şahanə atlar saxlayırlar. Qədim Albaniyda da atçılıq inkişaf etmişdir. Midiyalılar və albanlar atdan orduda və təsərrüfat işlərində geniş istifadə etmişlər.
Tapılan arxeoloji materiallar söyləməyə əsas verir ki, hələ Tunc dövrünün son mərhələsində Azərbaycanın ərazisində yaşayan insanlar burada atları yəhərləmiş, onları özləri üçün etibarlı dost saymışlar. Akademik B.A. Kaufman respublikamızın ərazisindən tapılan yüyənləri eramızdan öncə birinci minilliyin əvvəllərinə aid edir. Həmin dövrə məxsus tapıntı olan yəhər qaşı, yəhər yanı, tunc zınqırovlar və digər bu kimi əşyalar sübut edir ki, Azərbaycan atçılığının sorağı çox-çox əski çağlardan gəlir. Tarixi sənədlər vətənimizin Şərqdə ən böyük atçılıq ölkələrindən, atların ən qədim əhliləşdirmə ocaqlarından olduğunu göstərir.
Ərəb alimi İbn – Xəuqəl XII əsrdə yazmışdır ki, Azərbaycan atları böyük şöhrət qazandığı üçün, onlar İran, İraq, Hindistan, Misir, Suriya və başqa ölkələrdə böyük tələbat var idi.
Rus alimi İ.İ.Kalugin Azərbaycan atlarının tarixinin eramızın I əsrinə gedib çıxdığı qənaətindədir. Digər rus alimi K.P.Boçkaryov onları İran və Parfiya atlarının nəsli hesab edir. Binəqədi və Keşlə ətrafında aparılan qazıntılar sübut edib ki, Azərbaycanda atlar hətta tunc dövrünün ortalarından əhliləşdirilib. Albaniyada da zəngin otlaqların hesabına atçılıq yüksək səviyyədə olub.
Qədim yunan tarixçisi Strabon Albaniya atlarının çox ucaboy olduğunu yazır. Tarixçilərin Azərbaycan ərazilərində gedən müharibələrdə süvari orduların iştirakını təsvir etməsi çox şey deyir. Orta əsrlərdə Azərbaycan atları yüksək qiymətləndirilib. Ərəb mənbələrində göstərilir ki, Azərbaycan atına İranda, İraqda və Suriyada tələbat varmış. Bu atları Hindistana və Misirə aparırlarmış. Azərbaycan ərazisinə yadelli hücumları atların taleyində iz qoyub. Hər dəfə qəsbkarlar ölkədən çoxlu at aparırmışlar.
Azərbaycan atları uzun əsrlər boyu müəyyən təbii-tarixi şəraitin təsiri nəticəsində, həyat tələbatı sayəsində dəyişmiş, bir sıra yerli at cinsləri əmələ gəlmişdir. Bunlardan Qarabağ, Qazax (Dilboz), Quba və Şirvan atları geniş yayılmışdır.
Ötən əsrin əvvəllərində Şuşa xanı Böyük Britaniya kraliçasına Qarabağ cinsli "Zaman" adlı kəhər bağışlamışdır.
Makedoniyalı İsgəndər, İran hökmdarı Dara kimi sərkərdələr öz süvari qoşunlarını Qarabağ atları hesabına gücləndirmişlər.
"Azərbaycan atçılığı" kitabından
1960-cı ildə isə R.X.Səttarzadənin "Azərbaycan atçılığı" kitabında yazır: "Azərbaycan at cinsləri qədimdən xalq seleksiyası, sonralar bəzi Şərq qanlı atların qanının qarışdırılması nəticəsində formalaşıb. Bura Qarabağ atı, Dilbaz atı, Quba Yorğası və Şirvan atı daxildir". Qafqazın və Rusiyanın bir sıra at cinslərinin yaxşılaşdırılmasında Azərbaycan atlarından geniş istifadə olunub. Bizdə atlar ilxılarda saxlanıb. Mütəxəssislərin yekdil fikrinə görə, Azərbaycan atlarının hər cür şəraitə uyğunlaşması və uzaq yürüşlərə dözümlülüyü, ilk növbədə, bununla əlaqədardır. Bizim atlar kiçikboylu olsalar da, (bu çatışmazlığı aradan qaldırmaq məqsədilə onları ərəb atı və ilə cütləşdiriblər) temperamentlidirlər və bədən quruluşları son dərəcə mütənasibdir.
Azərbaycan atçılığın inkişafı üzrə dövlət proqramı haqqında
Azərbaycan hökuməti atçılığın, o cümlədən məşhur Qarabağ atlarının inkişafı üzrə proqramı təsdiqləyib.
Proqramda göstərilir ki, Azərbaycan atçılığın qədimdən inkişaf etdiyi ölkələrdən biridir. "Pənah xan, Mehdiqulu xan və Cəfərqulu xanın Qarabağ bölgəsindəki atçılıq zavodları "Dilbaz" cins atının formalaşmasında və təkmilləşməsində önəmli rol oynayıb. Bir sıra faktlar sübut edir ki, Azərbaycan atları dünyada geniş yayılmış ərəb və ingilis cinc atlarının formalaşmasında müəyyən rol oynayıblar",-deyə proqramda bildirilir.
Qeyd olunur ki, hazırda dünya üzrə 260 cins atın ikisi Azərbaycana məxsusfur. Bunlar "Dilbaz" və "Qarabağ" atlarıdır. Proqrama əsasən son məlumatlara görə Azərbaycanda 69 984 baş at yetişdirilir. Bunun 20-22%-i "Qarabağ", 14%-i "Dilbaz", 8-10% "Quba yorğası" və "Kiçik Qafqaz", həmçinin Şirvan atları, 1%-i əsil ingilis və ərəb cins atlarına məxsusdur, qalanları isə cins deyil.
Proqramda elmi-tədqiqat işlərinin aparılması, mütəxəssislərin hazırlanması, müvafiq kitabların buraxılması, reyestr, cins atların, pasportlarının, qeydiyyat formalarının, həmçinin normativ-hüquqi sənədlərin hazırlanması, genetik fondun qorunması nəzərdə tutulur.
Atlara qayğı
Gəncədə yerləşən Kənd Təsərrüfatı İnstitutunda (indiki ) SSRİ dövründə atçılıq üzrə yeganə ixtisaslı kadrlar hazırlayan fakültə də fəaliyyət göstərib. Lakin ötən əsrin 90-cı illərindən sonra sözügedən sahə inkişaf etdirilmədiyindən baxımsızlıq cins atların kökünün kəsilməsi, ata marağın azalması ilə nəticələnib. Bununla yanaşı, atçılıq fakültəsi də tələbə qəbulu olmadığından bağlanıb.
Azərbaycanda vaxtilə Ağdamda, Şəkidə, Ağstafada atçılıq zavodlarının çox məhsuldar fəaliyyət dövrləri olub. Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin məlumatına əsasən, aqrar islahatlar aparıldıqdan sonra bu gün ölkədə atların sayı artaraq 71 min başa çatmışdır. Bu, 1995-ci ilə nisbətən 61 faiz çoxdur. Lakin vaxtilə respublikamızda saxlanılan atların sayı bundan bir neçə dəfə çox olub. Hazırda Dövlət Damazlıq Təsərrüfatlarında 347 baş at yetişdirilir. Hər il Bakı Dövlət Cıdır Meydanında 60 başa qədər damazlıq at sınaqdan keçirilir. Respublikda xüsusi mülkiyyətə əsaslanan 20-yə qədər hüquqi və fiziki şəxsdə 500-dən artıq cins at var. Onlardan yalnız Binədəki Azərbaycan Atçılıq Klubunda 150 baş təmizqanlı ərəb, Axaltəkə və ingilis atları yetişdirilir.
Atüstü oyunlar
Ölkəmizdə hələ lap qədim zamanlardan idmanın digər növlərinə nisbətən daha çox atüstü milli oyunlarla məşğul olurdular. Bu oyunların 24 əsrlik tarixi vardır. Yaxın Şərq və Orta Asiya ölkələrində atüstü oyunlar igidlik və cəsurluq rəmzi olub. Lakin ötən əsrin 50-ci illərinə kimi ölkədə atüstü oyunlar barədə məlumatlar üzə çıxmamışdır. 1000 il əvvəl həvəslə oynanılan Çövkan, Sür Papaq, Bahərbənd, Yaylıq, Gərdək qaçırmaq və s. oyunlar haqqında əksər əhalinin, xüsusən də gənclərin heç bir anlayışı yox idi. Həmin dövrdə bu məsələ respublikanın əməkdar məşqçisi Fikrət Hüseynovun diqqətini cəlb edir. O, bu sahədə tədqiqat işləri aparmağa başlayır. Sirr deyil ki, 1000 il keçdikdən sonra milli atüstü oyunların bərpası gərgin axtarış və əmək tələb edirdi.
1958-ci ildə Gəncənin Bağmanlar qəsəbəsinin çıxacığında balaca cıdır düzü təşkil edilərək 4 kolxozdan atlar seçilir və atüstü oyunlar keçirilməyə başlanılır. Bu dövrə qədər Azərbaycan, atüstü milli oyunlar üzrə İttifaq miqyaslı yarışlarda iştirak edə bilmirdi. Bunu aradan qaldırmaq üçün Gəncə ətrafında yerləşən 4 kolxozda 10-dan çox xüsusi komandalar yaradılaraq, məşqlərə başlanıldı. Azərbaycan atüstü milli komandası 1961-ci ildə Moskvaya yarışa dəvət alır.
İlk yarış Azərbaycan ilə erməni çaparları arasında keçirilməli olur. Azərbaycan komandası 3:1 hesabı ilə qalib gəlir.
İlk dəfə F.Hüseynov tərəfindən bərpa edilmiş atüstü milli oyunlar onun rəhbərliyi altında 1958-1960-cı illərdə Gəncə şəhərində nümayiş etdirilmişdir. Fikrət Hüseynov gərgin əməyi nəticəsində XX əsrin 50-ci illərinin sonunda başda Çövkən olmaqla bir sıra milli oyunlarımız bərpa edilmişdir. O, ötən müddət ərzində 10 xalq oyunun tarixi sənədlər və folklor materialları əsasında bərpa etdirib, yarış qaydalarını hazırlamış, kitabçalar şəklində xalqa çatdırmışdır. "Piyalə və ox", "Baharbənd", "Sürpapaq", "Gərdək qaçırmaq" və s. Oyunlar belələrindəndir.
Bu gündən Azərbaycanda atüstü oyunların inkişafı Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin yalnız Respublika Atçılıq Turzim Mərkəzi tərəfindən həyata keçirilir.
Azərbaycanda atçılıq, mədəniyyətimizin və tariximizin bir hissəsidir
Azərbaycanda bir neçə min illik yaşı olan atçılıq, mədəniyyətimizin və tariximizin bir hissəsidir. Atçılıq ənənələri isə hər bir xalqa məxsus olan mədəniyyət deyil. Buna ən azı belə bir misal gətirmək olar ki, dünyada məşhur olan bir neçə at cinsləri vardır və onlardan da biri məhz Azərbaycana məxsusdur.
Filmoqrafiya
İstinadlar
- BSE, Atlar (rus dilində) 2021-02-27 at the Wayback Machine.
- "Strabon Azərbaycan atlarından yazıb". 2022-04-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-09-01.
- . 2010-12-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-08-22.
- Atları yəhərləyin[ölü keçid]
- Azərbaycan hökuməti Qarabağ atlarının inkişafına təkan verməyi qərara alıb[ölü keçid]
Xarici keçidlər
- Azərbaycan atları
- Şəkidə at yarışları keçirilib 2011-07-13 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan atlari dagliq erazide yasamaga uygunlasmis at novu Azerbaycan atlari minik atlari olub qedim zamanlardan Azerbaycanin muxtelif Qarabagda Qubada Bakida Qazaxda ve diger bolgelerinde yetisdirilirdiler Qarabag ati sekli poct markasi uzerinde Azerbaycan xalqinin milli qehremani Koroglunun Qirati azadliq ve haqq edalet ugrunda vurusan bir milletin yuksek bediilikle seciyyelendirilen remzidir Yeqin ki At igidin dostudur xalq meseli de doyus meydanlarinda yaranmisdir Bedii edebiyyatda folklorumuzda Azerbaycan atlarinin tesvirine tez tez rast gelirik Boyuk Nizaminin Xosrov ve Sirin poemasinda Sirinin cox sevdiyi Gulgun Qacaq Nebinin onun silahdasi Hecer xanimin xilaskari Bozat diller ezberi olmusdur Insanin en sedaqetli dostu olan atlara dunyanin her yerinde heykeller qoyulur Bu da atlara olan insan mehebbetidir Bakida H Eliyev adina Idman Oyunlari Sarayinin qarsisindaki xiyabanda ucaldilan at heykeli monumental kompleks de deqqeti celb edir Heykelteras memar Elbey Qasimzade Heykel kompleks hem atda olan tukenmez gucu numayis etdirir hem de yerin tekinden cixan ates Azerbaycan ve gurcu xalqlarinin ebedi qardasliginin simvolu kimi tesvir olunmusdur Azerbaycanda atciligin tarixiDilboz ati Azerbaycanda atciliqla qedim zamanlardan mesgul olmuslar Herodot yazir ki Midiyada Nise adlanan genis bir vadi var ki burada da cox sahane atlar saxlayirlar Qedim Albaniyda da atciliq inkisaf etmisdir Midiyalilar ve albanlar atdan orduda ve teserrufat islerinde genis istifade etmisler Tapilan arxeoloji materiallar soylemeye esas verir ki hele Tunc dovrunun son merhelesinde Azerbaycanin erazisinde yasayan insanlar burada atlari yeherlemis onlari ozleri ucun etibarli dost saymislar Akademik B A Kaufman respublikamizin erazisinden tapilan yuyenleri eramizdan once birinci minilliyin evvellerine aid edir Hemin dovre mexsus tapinti olan yeher qasi yeher yani tunc zinqirovlar ve diger bu kimi esyalar subut edir ki Azerbaycan atciliginin soragi cox cox eski caglardan gelir Tarixi senedler vetenimizin Serqde en boyuk atciliq olkelerinden atlarin en qedim ehlilesdirme ocaqlarindan oldugunu gosterir Ereb alimi Ibn Xeuqel XII esrde yazmisdir ki Azerbaycan atlari boyuk sohret qazandigi ucun onlar Iran Iraq Hindistan Misir Suriya ve basqa olkelerde boyuk telebat var idi Rus alimi I I Kalugin Azerbaycan atlarinin tarixinin eramizin I esrine gedib cixdigi qenaetindedir Diger rus alimi K P Bockaryov onlari Iran ve Parfiya atlarinin nesli hesab edir Bineqedi ve Kesle etrafinda aparilan qazintilar subut edib ki Azerbaycanda atlar hetta tunc dovrunun ortalarindan ehlilesdirilib Albaniyada da zengin otlaqlarin hesabina atciliq yuksek seviyyede olub Qedim yunan tarixcisi Strabon Albaniya atlarinin cox ucaboy oldugunu yazir Tarixcilerin Azerbaycan erazilerinde geden muharibelerde suvari ordularin istirakini tesvir etmesi cox sey deyir Orta esrlerde Azerbaycan atlari yuksek qiymetlendirilib Ereb menbelerinde gosterilir ki Azerbaycan atina Iranda Iraqda ve Suriyada telebat varmis Bu atlari Hindistana ve Misire aparirlarmis Azerbaycan erazisine yadelli hucumlari atlarin taleyinde iz qoyub Her defe qesbkarlar olkeden coxlu at aparirmislar Azerbaycan atlari uzun esrler boyu mueyyen tebii tarixi seraitin tesiri neticesinde heyat telebati sayesinde deyismis bir sira yerli at cinsleri emele gelmisdir Bunlardan Qarabag Qazax Dilboz Quba ve Sirvan atlari genis yayilmisdir Oten esrin evvellerinde Susa xani Boyuk Britaniya kralicasina Qarabag cinsli Zaman adli keher bagislamisdir Makedoniyali Isgender Iran hokmdari Dara kimi serkerdeler oz suvari qosunlarini Qarabag atlari hesabina guclendirmisler Azerbaycan atciligi kitabindan1960 ci ilde ise R X Settarzadenin Azerbaycan atciligi kitabinda yazir Azerbaycan at cinsleri qedimden xalq seleksiyasi sonralar bezi Serq qanli atlarin qaninin qarisdirilmasi neticesinde formalasib Bura Qarabag ati Dilbaz ati Quba Yorgasi ve Sirvan ati daxildir Qafqazin ve Rusiyanin bir sira at cinslerinin yaxsilasdirilmasinda Azerbaycan atlarindan genis istifade olunub Bizde atlar ilxilarda saxlanib Mutexessislerin yekdil fikrine gore Azerbaycan atlarinin her cur seraite uygunlasmasi ve uzaq yuruslere dozumluluyu ilk novbede bununla elaqedardir Bizim atlar kicikboylu olsalar da bu catismazligi aradan qaldirmaq meqsedile onlari ereb ati ve ile cutlesdiribler temperamentlidirler ve beden quruluslari son derece mutenasibdir Azerbaycan atciligin inkisafi uzre dovlet proqrami haqqindaAzerbaycan hokumeti atciligin o cumleden meshur Qarabag atlarinin inkisafi uzre proqrami tesdiqleyib Proqramda gosterilir ki Azerbaycan atciligin qedimden inkisaf etdiyi olkelerden biridir Penah xan Mehdiqulu xan ve Ceferqulu xanin Qarabag bolgesindeki atciliq zavodlari Dilbaz cins atinin formalasmasinda ve tekmillesmesinde onemli rol oynayib Bir sira faktlar subut edir ki Azerbaycan atlari dunyada genis yayilmis ereb ve ingilis cinc atlarinin formalasmasinda mueyyen rol oynayiblar deye proqramda bildirilir Qeyd olunur ki hazirda dunya uzre 260 cins atin ikisi Azerbaycana mexsusfur Bunlar Dilbaz ve Qarabag atlaridir Proqrama esasen son melumatlara gore Azerbaycanda 69 984 bas at yetisdirilir Bunun 20 22 i Qarabag 14 i Dilbaz 8 10 Quba yorgasi ve Kicik Qafqaz hemcinin Sirvan atlari 1 i esil ingilis ve ereb cins atlarina mexsusdur qalanlari ise cins deyil Proqramda elmi tedqiqat islerinin aparilmasi mutexessislerin hazirlanmasi muvafiq kitablarin buraxilmasi reyestr cins atlarin pasportlarinin qeydiyyat formalarinin hemcinin normativ huquqi senedlerin hazirlanmasi genetik fondun qorunmasi nezerde tutulur Atlara qaygiGencede yerlesen Kend Teserrufati Institutunda indiki SSRI dovrunde atciliq uzre yegane ixtisasli kadrlar hazirlayan fakulte de fealiyyet gosterib Lakin oten esrin 90 ci illerinden sonra sozugeden sahe inkisaf etdirilmediyinden baximsizliq cins atlarin kokunun kesilmesi ata maragin azalmasi ile neticelenib Bununla yanasi atciliq fakultesi de telebe qebulu olmadigindan baglanib Azerbaycanda vaxtile Agdamda Sekide Agstafada atciliq zavodlarinin cox mehsuldar fealiyyet dovrleri olub Kend Teserrufati Nazirliyinin melumatina esasen aqrar islahatlar aparildiqdan sonra bu gun olkede atlarin sayi artaraq 71 min basa catmisdir Bu 1995 ci ile nisbeten 61 faiz coxdur Lakin vaxtile respublikamizda saxlanilan atlarin sayi bundan bir nece defe cox olub Hazirda Dovlet Damazliq Teserrufatlarinda 347 bas at yetisdirilir Her il Baki Dovlet Cidir Meydaninda 60 basa qeder damazliq at sinaqdan kecirilir Respublikda xususi mulkiyyete esaslanan 20 ye qeder huquqi ve fiziki sexsde 500 den artiq cins at var Onlardan yalniz Binedeki Azerbaycan Atciliq Klubunda 150 bas temizqanli ereb Axalteke ve ingilis atlari yetisdirilir Atustu oyunlarBaki bulvarinda atlar Olkemizde hele lap qedim zamanlardan idmanin diger novlerine nisbeten daha cox atustu milli oyunlarla mesgul olurdular Bu oyunlarin 24 esrlik tarixi vardir Yaxin Serq ve Orta Asiya olkelerinde atustu oyunlar igidlik ve cesurluq remzi olub Lakin oten esrin 50 ci illerine kimi olkede atustu oyunlar barede melumatlar uze cixmamisdir 1000 il evvel hevesle oynanilan Covkan Sur Papaq Baherbend Yayliq Gerdek qacirmaq ve s oyunlar haqqinda ekser ehalinin xususen de genclerin hec bir anlayisi yox idi Hemin dovrde bu mesele respublikanin emekdar mesqcisi Fikret Huseynovun diqqetini celb edir O bu sahede tedqiqat isleri aparmaga baslayir Sirr deyil ki 1000 il kecdikden sonra milli atustu oyunlarin berpasi gergin axtaris ve emek teleb edirdi 1958 ci ilde Gencenin Bagmanlar qesebesinin cixaciginda balaca cidir duzu teskil edilerek 4 kolxozdan atlar secilir ve atustu oyunlar kecirilmeye baslanilir Bu dovre qeder Azerbaycan atustu milli oyunlar uzre Ittifaq miqyasli yarislarda istirak ede bilmirdi Bunu aradan qaldirmaq ucun Gence etrafinda yerlesen 4 kolxozda 10 dan cox xususi komandalar yaradilaraq mesqlere baslanildi Azerbaycan atustu milli komandasi 1961 ci ilde Moskvaya yarisa devet alir Ilk yaris Azerbaycan ile ermeni caparlari arasinda kecirilmeli olur Azerbaycan komandasi 3 1 hesabi ile qalib gelir Ilk defe F Huseynov terefinden berpa edilmis atustu milli oyunlar onun rehberliyi altinda 1958 1960 ci illerde Gence seherinde numayis etdirilmisdir Fikret Huseynov gergin emeyi neticesinde XX esrin 50 ci illerinin sonunda basda Covken olmaqla bir sira milli oyunlarimiz berpa edilmisdir O oten muddet erzinde 10 xalq oyunun tarixi senedler ve folklor materiallari esasinda berpa etdirib yaris qaydalarini hazirlamis kitabcalar seklinde xalqa catdirmisdir Piyale ve ox Baharbend Surpapaq Gerdek qacirmaq ve s Oyunlar belelerindendir Bu gunden Azerbaycanda atustu oyunlarin inkisafi Medeniyyet ve Turizm Nazirliyinin yalniz Respublika Atciliq Turzim Merkezi terefinden heyata kecirilir Azerbaycanda atciliq medeniyyetimizin ve tariximizin bir hissesidirAzerbaycanda bir nece min illik yasi olan atciliq medeniyyetimizin ve tariximizin bir hissesidir Atciliq eneneleri ise her bir xalqa mexsus olan medeniyyet deyil Buna en azi bele bir misal getirmek olar ki dunyada meshur olan bir nece at cinsleri vardir ve onlardan da biri mehz Azerbaycana mexsusdur FilmoqrafiyaAzerbaycan atlari film 1937 Azerbaycan atlari film 1953 IstinadlarBSE Atlar rus dilinde 2021 02 27 at the Wayback Machine Strabon Azerbaycan atlarindan yazib 2022 04 10 tarixinde Istifade tarixi 2010 09 01 2010 12 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 08 22 Atlari yeherleyin olu kecid Azerbaycan hokumeti Qarabag atlarinin inkisafina tekan vermeyi qerara alib olu kecid Xarici kecidlerAzerbaycan atlari Sekide at yarislari kecirilib 2011 07 13 at the Wayback MachineHemcinin baxAzerbaycanda atciliq