Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti və ya qısaca DTX — Azərbaycan Respublikasının milli təhlükəsizliyinin təmin olunması məqsədilə fəaliyyət göstərən xüsusi xidmət orqanı.
Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti | |
---|---|
| |
Ümumi məlumatlar | |
Ölkə | Azərbaycan |
Yurisdiksiya | Azərbaycan Respublikası |
Yaradılma tarixi | 14 dekabr 2015 |
Əvvəlki qurum | Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi |
Tabelik | Azərbaycan Respublikası Prezidenti |
Baş qərargah | Bakı |
Ünvan | Parlament prospekti 14, AZ1006 |
Rəhbərlik | |
Rəis | Əli Nağıyev |
| |
Rəsmi saytı | dtx.gov.az |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Haqqında
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 14 dekabr 2015-ci il tarixli 706 nömrəli Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikasının Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin əsasında yaradılmışdır.
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin fəaliyyətinin hüquqi əsasını Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası, "Milli təhlükəsizlik haqqında", "Kəşfiyyat və əks-kəşfiyyat fəaliyyəti haqqında", "Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti haqqında", "Dövlət sirri haqqında", "Terrorçuluğa qarşı mübarizə haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanunları və digər qanunvericilik aktları, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin Əsasnaməsi, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamları, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərar və sərəncamları, fəaliyyətə aid qanunvericiliyə əsasən qəbul olunmuş mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının normativ hüquqi aktları, habelə Azərbaycan Respublikasının qanunları çərçivəsində Azərbaycan Respublikası tərəfindən bağlanmış beynəlxalq müqavilələr təşkil edir.
Bu fəaliyyət insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarına riayət olunması, humanizm, dövlət və cəmiyyət qarşısında cavabdehlik prinsiplərinə əməl olunması ilə həyata keçirilir.
Tarixi
28 mart 1919 – Azərbaycanda ilk milli təhlükəsizlik orqanı yaradılıb. Xalq Cümhuriyyətinin hərbi naziri Səməd bəy Mehmandarovun əmri ilə nazirlik tərkibində kəşfiyyat və əks-kəşfiyyat bölməsi (kvartirmeyster) təşkil edilib. Qurumun ilk rəhbəri Məmmədbağır Şeyxzamanlı, sonra onun qardaşı Nağı Şeyxzamanlı təyin edilib.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti fəaliyyət göstərdiyi 23 ay ərzində dövlət quruculuğu sahəsində xeyli iş görməyə müvəffəq oldu. Milli Ordunun təşkili prosesində general Səməd bəy Mehmandarov, general Əli Ağa Şıxlinski və general Məmməd bəy Sulkeviç xüsusi rol oynamışlar. Həmin sərkərdələrin rəhbərliyi ilə ordu quruculuğu işi 1920-ci ilin yanvarında başa çatdırıldı. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi missiyasını da ilk zamanlar ordu öz üzərinə götürmüş və bölmə (Hərbi Nazirliyin Baş Qərargahının general-kvartirmeystr şöbəsinin kəşfiyyat və əks-kəşfiyyat bölməsi) halında bu işin öhdəsindən bacarıqla gələ bilmişdi. Hazırkı Azərbaycan Respublikası Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin varisi hesab olunduğundan, Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi də ilk milli xüsusi xidmət orqanının varisi olmaqla əsasını bu bölmədən götürmüşdür.
Sovet dövründə qurum əvvəlcə Fövqəladə Komissiya ("ÇK") adlanıb, bir müddət Daxili İşlər Xalq Komissarlığının tərkibində fəaliyyət göstərib, sonra Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi təşkil olunub.
1967-ci ildə Heydər Əliyev Azərbaycan DTK-nın sədri təyin olunub.
1991-ci il noyabrın 1-də Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi yaranıb. Prezident Heydər Əliyevin 1997-ci il 23 mart tarixli fərmanı ilə 28 mart – Milli təhlükəsizlik orqanları işçilərinin peşə bayramı günü elan olunub.
Azərbaycan Respublikası 1991-ci ilin oktyabr ayında özünün dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin maddi-texniki və kadr bazası əsasında 1991-ci il noyabr ayının 1-dən Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi təsis edildi.
Xronologiya
- Əksinqilabla Mübarizə Təşkilatı (1918—1920)
- Çekanın Fövqəladə Komissiyaları (1920—1921)
- Dövlət Siyasi İdarəsi (1922—1934)
- SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığının tərkibində Baş Dövlət Təhlükəsizliyi İdarəsi (1934—1945)
- Dövlət Təhlükəsizlik Nazirliyi (1945—1959)
- Azərbaycan SSR Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi (1959—1991)
- Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi (1991—2015)
- Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti (2015-ci ildən)
İstinadlar
- "Azərbaycan Respublikasının Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin və Azərbaycan Respublikasının Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin yaradılması haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI". 2019-07-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-01-17.
- "Azərbaycanın ilk xüsusi xidmət orqanları. dtx.gov.az". 2020-08-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-09.
- "Azərbaycanın milli təhlükəsizlik orqanlarının əməkdaşları peşə bayramını qeyd edirlər". 2023-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-05-09.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Respublikasi Dovlet Tehlukesizliyi Xidmeti ve ya qisaca DTX Azerbaycan Respublikasinin milli tehlukesizliyinin temin olunmasi meqsedile fealiyyet gosteren xususi xidmet orqani Dovlet Tehlukesizliyi XidmetiAzerbaycan Respublikasi Dovlet Tehlukesizliyi XidmetiUmumi melumatlarOlke AzerbaycanYurisdiksiya Azerbaycan RespublikasiYaradilma tarixi 14 dekabr 2015Evvelki qurum Milli Tehlukesizlik NazirliyiTabelik Azerbaycan Respublikasi PrezidentiBas qerargah Baki BakiUnvan Parlament prospekti 14 AZ1006RehberlikReis Eli NagiyevResmi sayti dtx gov az Vikianbarda elaqeli mediafayllarHaqqindaAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Tehlukesizliyi Xidmeti Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyevin 14 dekabr 2015 ci il tarixli 706 nomreli Fermani ile Azerbaycan Respublikasinin Milli Tehlukesizlik Nazirliyinin esasinda yaradilmisdir Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Tehlukesizliyi Xidmetinin fealiyyetinin huquqi esasini Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasi Milli tehlukesizlik haqqinda Kesfiyyat ve eks kesfiyyat fealiyyeti haqqinda Emeliyyat axtaris fealiyyeti haqqinda Dovlet sirri haqqinda Terrorculuga qarsi mubarize haqqinda Azerbaycan Respublikasinin qanunlari ve diger qanunvericilik aktlari Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Tehlukesizliyi Xidmetinin Esasnamesi Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferman ve serencamlari Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin qerar ve serencamlari fealiyyete aid qanunvericiliye esasen qebul olunmus merkezi icra hakimiyyeti orqanlarinin normativ huquqi aktlari habele Azerbaycan Respublikasinin qanunlari cercivesinde Azerbaycan Respublikasi terefinden baglanmis beynelxalq muqavileler teskil edir Bu fealiyyet insan ve vetendas huquq ve azadliqlarina riayet olunmasi humanizm dovlet ve cemiyyet qarsisinda cavabdehlik prinsiplerine emel olunmasi ile heyata kecirilir Tarixi28 mart 1919 Azerbaycanda ilk milli tehlukesizlik orqani yaradilib Xalq Cumhuriyyetinin herbi naziri Semed bey Mehmandarovun emri ile nazirlik terkibinde kesfiyyat ve eks kesfiyyat bolmesi kvartirmeyster teskil edilib Qurumun ilk rehberi Memmedbagir Seyxzamanli sonra onun qardasi Nagi Seyxzamanli teyin edilib Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti fealiyyet gosterdiyi 23 ay erzinde dovlet quruculugu sahesinde xeyli is gormeye muveffeq oldu Milli Ordunun teskili prosesinde general Semed bey Mehmandarov general Eli Aga Sixlinski ve general Memmed bey Sulkevic xususi rol oynamislar Hemin serkerdelerin rehberliyi ile ordu quruculugu isi 1920 ci ilin yanvarinda basa catdirildi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin tehlukesizliyinin temin edilmesi missiyasini da ilk zamanlar ordu oz uzerine goturmus ve bolme Herbi Nazirliyin Bas Qerargahinin general kvartirmeystr sobesinin kesfiyyat ve eks kesfiyyat bolmesi halinda bu isin ohdesinden bacariqla gele bilmisdi Hazirki Azerbaycan Respublikasi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin varisi hesab olundugundan Milli Tehlukesizlik Nazirliyi de ilk milli xususi xidmet orqaninin varisi olmaqla esasini bu bolmeden goturmusdur Sovet dovrunde qurum evvelce Fovqelade Komissiya CK adlanib bir muddet Daxili Isler Xalq Komissarliginin terkibinde fealiyyet gosterib sonra Dovlet Tehlukesizlik Komitesi teskil olunub 1967 ci ilde Heyder Eliyev Azerbaycan DTK nin sedri teyin olunub 1991 ci il noyabrin 1 de Milli Tehlukesizlik Nazirliyi yaranib Prezident Heyder Eliyevin 1997 ci il 23 mart tarixli fermani ile 28 mart Milli tehlukesizlik orqanlari iscilerinin pese bayrami gunu elan olunub Azerbaycan Respublikasi 1991 ci ilin oktyabr ayinda ozunun dovlet musteqilliyini berpa etdikden sonra Dovlet Tehlukesizlik Komitesinin maddi texniki ve kadr bazasi esasinda 1991 ci il noyabr ayinin 1 den Azerbaycan Respublikasi Milli Tehlukesizlik Nazirliyi tesis edildi XronologiyaEksinqilabla Mubarize Teskilati 1918 1920 Cekanin Fovqelade Komissiyalari 1920 1921 Dovlet Siyasi Idaresi 1922 1934 SSRI Xalq Daxili Isler Komissarliginin terkibinde Bas Dovlet Tehlukesizliyi Idaresi 1934 1945 Dovlet Tehlukesizlik Nazirliyi 1945 1959 Azerbaycan SSR Dovlet Tehlukesizlik Komitesi 1959 1991 Milli Tehlukesizlik Nazirliyi 1991 2015 Dovlet Tehlukesizliyi Xidmeti 2015 ci ilden Istinadlar Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Tehlukesizliyi Xidmetinin ve Azerbaycan Respublikasinin Xarici Kesfiyyat Xidmetinin yaradilmasi haqqinda AZERBAYCAN RESPUBLIKASI PREZIDENTININ FERMANI 2019 07 16 tarixinde Istifade tarixi 2016 01 17 Azerbaycanin ilk xususi xidmet orqanlari dtx gov az 2020 08 02 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 09 Azerbaycanin milli tehlukesizlik orqanlarinin emekdaslari pese bayramini qeyd edirler 2023 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2020 05 09 Xarici kecidler