Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Mirzəcanzadə Azad Xəlil oğlu (29 sentyabr 1928, Bakı – 17 iyul 2006, Bakı) — Azərbaycanlı alim, mütəfəkkir, texniki elmlər doktoru, akademik.
Azad Mirzəcanzadə | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 29 sentyabr 1928 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 17 iyul 2006 (77 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | riyaziyyatçı, universitet müəllimi[d] |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | Axışqanlar mexanikası, neft sənayesi[d], qaz sənayesi[d] |
Elmi dərəcəsi | |
Elmi adı | |
| |
Təltifləri | |
Həyatı
Azad Mirzəcanzadə 1928-ci il sentyabrın 29-da Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra ali təhsilini 1944–1949-cu illərdə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun neft-mədən fakültəsində almış və dağ mühəndisi ixtisasına yiyələnmişdir. 1951-ci ildə texnika elmləri üzrə namizədlik, 1957-ci ildə doktorluq dissertasiyaları müdafiə etmişdir. 1959-cu ildə professor adını almış, 1962-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, 1968-ci ildə isə həqiqi üzvü seçilmişdir. Azad Xəlil oğlu Mirzəcanzadə 2006-cı il iyulun 17-də, 78 yaşında vəfat etmişdir.
Elmi və pedaqoji fəaliyyətləri
Azad Mirzəcanzadə pedaqoji fəaliyyətə 1944-cü ildə Bakı şəhərində 44 nömrəli orta məktəbdə müəllim kimi başlamışdır. O, 1948–1958-ci illərdə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Neft İnstitutunda və Neft Ekspedisiyasında baş laborant, kiçik elmi işçi, böyük elmi işçi və şöbə müdiri vəzifələrində çalışmış, 1958–1968-ci illərdə Azərbaycan Neft Sənayesi Nazirliyi nəzdində Elmi Tədqiqat Neftçıxarma İnstitutunda, həmçinin 1966–1969-cu illərdə SSRİ Elmlər Akademiyasının Mexanika Problemləri İnstitutunda laboratoriya müdiri olmuş, 1969–1973-cü illərdə SSRİ Elmlər Akademiyası və Neft Sənayesi Nazirliyinin müştərək laboratoriyasının, 1973–1989-cu illərdə keçmiş Ümumittifaq Elmi Tədqiqat Neft İnstitutunun neft-qaz dinamikası laboratoriyasının müdiri, 1992-ci ildən isə Azərbaycan Neft Akademiyası nəzdində Neft-Qaz Geotexnoloji Problemləri və Kimya Elmi Tədqiqat İnstitutunun direktoru vəzifələrində işləmişdir.
Son dərəcə geniş maraq dairəsi olan Azad Mirzəcanzadə elmi yaradıcılığını pedaqoji fəaliyyətlə də məşğul olmuş, yüksək ixtisaslı kadrların hazırlanmasına böyük qüvvə sərf etmiş, Azərbaycan Respublikasının hazırkı inkişaf mərhələsində ölkə iqtisadiyyatının inkişafı üçün güclü elmi potensialın yaradılmasında yaxından iştirak etmişdir.
1951–1957-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin nəzəri mexanika kafedrasının dosenti, 1957–1959-cu illərdə professoru, 1959-cu ildən ömrünün sonunadək Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında kafedra müdiri işləmişdir. Azad Mirzəcanzadə orta məktəblərdə dəqiq elmlərin tədrisi ilə bağlı bir sıra layihələrin də müəllifi idi.
1992–2001-ci illərdə Azərbaycan Ali Attestasiya Komissiyasının sədri olmuş, 1993–2001-ci illərdə Dövlət Elm və Texnika Komitəsinə rəhbərlik etmişdir.
Xidmətləri
Azərbaycan elminin inkişafında mühüm xidmətləri olan Azad Mirzəcanzadə Azərbaycanda tətbiqi mexanika və neft-mədən işləri sahəsində qiymətli araşdırmaları ilə böyük şöhrət qazanmışdır. Neftin çıxarılmasında texnoloji proseslərin mexanikası, riyazi fizika metodlarının neft sahəsində tətbiqi ilə bağlı problemlər onun tərəfindən fundamental elmin nəzəri məsələləri səviyyəsində araşdırılmışdır.
Alimin neft və qaz-kondensat yataqlarının mənimsənilməsi və istismarının əsaslarına həsr olunmuş tədqiqatlarında neft sənayesinin qazma, istehsal və neft maşınqayırması kimi sahələrinin aktual problemləri öz həllini tapmışdır. 400-ə yaxın elmi əsərin, 50-dən artıq ixtira və patentin müəllifi olan Azad Mirzəcanzadə özünün elmi fəaliyyətində neft və qaz çıxarılması proseslərinin qlobal optimallaşdırılmasına xüsusi diqqət yetirmişdir. Dəniz neft yataqlarının işlənilməsinin dinamik metodlarının hazırlanması və tətbiq edilməsi tanınmış alimin başlıca elmi nailiyyətləri sırasındadır. Yaradıcılığının son dövründə onun tədqiqatlarının əsas elmi istiqamətlərini neft-qaz yataqlarının sinergetik analizi təşkil edirdi.
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetində “Azad Mirzəcanzadə adına təqaüd” təsis edilib.
Elmi nailiyyətləri
- Maye və qabların süzülməsində başlanğıc təzyiqlər qradiyenti nəzərə alınmaqla qanun təklif edilmişdir. Məsaməli mühitdə qazkondensat sistemlərinin süzülməsi və özlü plastik mayelərin hərəkətini təsvir edən differensial tənlik təklif edilmişdir.
- Süzülmənin relaksasiya qanunu təklif edilməsi qazkondensat sistemləri və qeyri-Nyuton neft yataqlarının işlənməsinin metodik əsasları işlənilmiş və tətbiq edilmişdir.
- Mürəkkəb şəraitdə quyuların qazılmasının hidrodinamik əsasları işlənilmişdir.
- Quyuların qazılması, neft-qaz yataqlarının işlənməsi və neft nəqlinin iş rejimlərinin tənzimlənməsi üçün müxtəlif fiziki sahələr təklif və tətbiq edilmişdir.
- Neftqazçıxarmanın texnoloji prosesləri üçün sistemli təhlil işlənilmişdir. Dəniz neft yataqlarının işlənilməsinin dinamik metodları yaradılmış və tətbiq edilmişdir.
Mükafatlar
- Azərbaycan SSR Əməkdar elm və texnika xadimi (1970);
- SSRİ-nin Fəxri neftçisi (1971);
- SSRİ EA-nın Qubkin adına mükafatı (1977 və 1982);
- SSRİ Qaz sənayesinin Fəxri işçisi (1978);
- Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı (1980);
- 2 dəfə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni.
- Azərbaycan Respublikasının "İstiqlal" ordeni
Kitabları
- Neftçıxarmada özlü elastik və özlü mayelərin hidrodinamikasının məsələləri. Azneftizdat, 1954.
- Fiziki proseslər mexanikası. MDU, 1976.
- Özlü elastik mühitlərin qeyri stasionar hərəkəti. MDU 1977.
- Dəniz yataqlarının işlənməsi fraqmentləri. "Elm", Bakı, 1977
- Neft-qaz layının fizikası. Monoqrafiya. "Nedra", Moskva 1992
- "Həkimlik və təbabət haqqında etüdlər". Bakı, "Ozan", 2005, 224 səh., 500 nüsxə. (Qurbanxan Müslümov və ilə ortaqlı)
Mənbə
- Azad Mirzəcanzadə AMEA-nın rəsmi saytında 2008-03-27 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Mirzəcanzadə, Azad Xəlil oğlu // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- "Akademik Azad Mirzəcanzadə". 2023-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-21.
- Xəzər TV. "Dünya şöhrətli alim Azad Mirzəcanzadənin 95-ci il dönümüdür" (az.). Youtube.com. 29.09.2023. İstifadə tarixi: 2023-09-30.
- "Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetində "Azad Mirzəcanzadə adına təqaüd" təsis edilib". 2019-04-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-08.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Mirzecanzade Azad Xelil oglu 29 sentyabr 1928 Baki 17 iyul 2006 Baki Azerbaycanli alim mutefekkir texniki elmler doktoru akademik Azad MirzecanzadeSexsi melumatlarDogum tarixi 29 sentyabr 1928 1928 09 29 Dogum yeri Baki Baki qezasi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 17 iyul 2006 2006 07 17 77 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri Fexri XiyabanTehsili Azerbaycan Dovlet Neft ve Senaye UniversitetiFealiyyeti riyaziyyatci universitet muellimi d Elmi fealiyyetiElm sahesi Axisqanlar mexanikasi neft senayesi d qaz senayesi d Elmi derecesi texnika elmleri doktoruElmi adi professorTeltifleriHeyatiAzad Mirzecanzade 1928 ci il sentyabrin 29 da Baki seherinde anadan olmusdur Orta mektebi bitirdikden sonra ali tehsilini 1944 1949 cu illerde Azerbaycan Senaye Institutunun neft meden fakultesinde almis ve dag muhendisi ixtisasina yiyelenmisdir 1951 ci ilde texnika elmleri uzre namizedlik 1957 ci ilde doktorluq dissertasiyalari mudafie etmisdir 1959 cu ilde professor adini almis 1962 ci ilde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu 1968 ci ilde ise heqiqi uzvu secilmisdir Azad Xelil oglu Mirzecanzade 2006 ci il iyulun 17 de 78 yasinda vefat etmisdir Elmi ve pedaqoji fealiyyetleriAzad Mirzecanzade pedaqoji fealiyyete 1944 cu ilde Baki seherinde 44 nomreli orta mektebde muellim kimi baslamisdir O 1948 1958 ci illerde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin Neft Institutunda ve Neft Ekspedisiyasinda bas laborant kicik elmi isci boyuk elmi isci ve sobe mudiri vezifelerinde calismis 1958 1968 ci illerde Azerbaycan Neft Senayesi Nazirliyi nezdinde Elmi Tedqiqat Neftcixarma Institutunda hemcinin 1966 1969 cu illerde SSRI Elmler Akademiyasinin Mexanika Problemleri Institutunda laboratoriya mudiri olmus 1969 1973 cu illerde SSRI Elmler Akademiyasi ve Neft Senayesi Nazirliyinin musterek laboratoriyasinin 1973 1989 cu illerde kecmis Umumittifaq Elmi Tedqiqat Neft Institutunun neft qaz dinamikasi laboratoriyasinin mudiri 1992 ci ilden ise Azerbaycan Neft Akademiyasi nezdinde Neft Qaz Geotexnoloji Problemleri ve Kimya Elmi Tedqiqat Institutunun direktoru vezifelerinde islemisdir Son derece genis maraq dairesi olan Azad Mirzecanzade elmi yaradiciligini pedaqoji fealiyyetle de mesgul olmus yuksek ixtisasli kadrlarin hazirlanmasina boyuk quvve serf etmis Azerbaycan Respublikasinin hazirki inkisaf merhelesinde olke iqtisadiyyatinin inkisafi ucun guclu elmi potensialin yaradilmasinda yaxindan istirak etmisdir 1951 1957 ci illerde Azerbaycan Dovlet Universitetinin nezeri mexanika kafedrasinin dosenti 1957 1959 cu illerde professoru 1959 cu ilden omrunun sonunadek Azerbaycan Dovlet Neft Akademiyasinda kafedra mudiri islemisdir Azad Mirzecanzade orta mekteblerde deqiq elmlerin tedrisi ile bagli bir sira layihelerin de muellifi idi 1992 2001 ci illerde Azerbaycan Ali Attestasiya Komissiyasinin sedri olmus 1993 2001 ci illerde Dovlet Elm ve Texnika Komitesine rehberlik etmisdir XidmetleriAzerbaycan elminin inkisafinda muhum xidmetleri olan Azad Mirzecanzade Azerbaycanda tetbiqi mexanika ve neft meden isleri sahesinde qiymetli arasdirmalari ile boyuk sohret qazanmisdir Neftin cixarilmasinda texnoloji proseslerin mexanikasi riyazi fizika metodlarinin neft sahesinde tetbiqi ile bagli problemler onun terefinden fundamental elmin nezeri meseleleri seviyyesinde arasdirilmisdir Alimin neft ve qaz kondensat yataqlarinin menimsenilmesi ve istismarinin esaslarina hesr olunmus tedqiqatlarinda neft senayesinin qazma istehsal ve neft masinqayirmasi kimi sahelerinin aktual problemleri oz hellini tapmisdir 400 e yaxin elmi eserin 50 den artiq ixtira ve patentin muellifi olan Azad Mirzecanzade ozunun elmi fealiyyetinde neft ve qaz cixarilmasi proseslerinin qlobal optimallasdirilmasina xususi diqqet yetirmisdir Deniz neft yataqlarinin islenilmesinin dinamik metodlarinin hazirlanmasi ve tetbiq edilmesi taninmis alimin baslica elmi nailiyyetleri sirasindadir Yaradiciliginin son dovrunde onun tedqiqatlarinin esas elmi istiqametlerini neft qaz yataqlarinin sinergetik analizi teskil edirdi Azerbaycan Dovlet Neft ve Senaye Universitetinde Azad Mirzecanzade adina teqaud tesis edilib Elmi nailiyyetleriMaye ve qablarin suzulmesinde baslangic tezyiqler qradiyenti nezere alinmaqla qanun teklif edilmisdir Mesameli muhitde qazkondensat sistemlerinin suzulmesi ve ozlu plastik mayelerin hereketini tesvir eden differensial tenlik teklif edilmisdir Suzulmenin relaksasiya qanunu teklif edilmesi qazkondensat sistemleri ve qeyri Nyuton neft yataqlarinin islenmesinin metodik esaslari islenilmis ve tetbiq edilmisdir Murekkeb seraitde quyularin qazilmasinin hidrodinamik esaslari islenilmisdir Quyularin qazilmasi neft qaz yataqlarinin islenmesi ve neft neqlinin is rejimlerinin tenzimlenmesi ucun muxtelif fiziki saheler teklif ve tetbiq edilmisdir Neftqazcixarmanin texnoloji prosesleri ucun sistemli tehlil islenilmisdir Deniz neft yataqlarinin islenilmesinin dinamik metodlari yaradilmis ve tetbiq edilmisdir MukafatlarAzerbaycan SSR Emekdar elm ve texnika xadimi 1970 SSRI nin Fexri neftcisi 1971 SSRI EA nin Qubkin adina mukafati 1977 ve 1982 SSRI Qaz senayesinin Fexri iscisi 1978 Azerbaycan SSR Dovlet mukafati laureati 1980 2 defe Qirmizi emek bayragi ordeni Azerbaycan Respublikasinin Istiqlal ordeniKitablariNeftcixarmada ozlu elastik ve ozlu mayelerin hidrodinamikasinin meseleleri Azneftizdat 1954 Fiziki prosesler mexanikasi MDU 1976 Ozlu elastik muhitlerin qeyri stasionar hereketi MDU 1977 Deniz yataqlarinin islenmesi fraqmentleri Elm Baki 1977 Neft qaz layinin fizikasi Monoqrafiya Nedra Moskva 1992 Hekimlik ve tebabet haqqinda etudler Baki Ozan 2005 224 seh 500 nusxe Qurbanxan Muslumov ve ile ortaqli MenbeAzad Mirzecanzade AMEA nin resmi saytinda 2008 03 27 at the Wayback MachineIstinadlarMirzecanzade Azad Xelil oglu Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Akademik Azad Mirzecanzade 2023 01 21 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 21 Xezer TV Dunya sohretli alim Azad Mirzecanzadenin 95 ci il donumudur az Youtube com 29 09 2023 Istifade tarixi 2023 09 30 Azerbaycan Dovlet Neft ve Senaye Universitetinde Azad Mirzecanzade adina teqaud tesis edilib 2019 04 14 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 08