Ayşə Tərzitər xanım (ərəb. السيدة عائشة ستيليتر; 4 fevral 1880, Yelizavetpol – 1958, Beyrut) — Osmanlı şahzadəsi Səlim Süleyman Əfəndinin xanımlarından biri.
Ayşə Tərzitər xanım | |
---|---|
ərəb. السيدة عائشة ستيليتر | |
![]() | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 4 fevral 1880 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1958 |
Vəfat yeri | |
Həyat yoldaşı |
|
Uşaqları |
4 fevral 1880-ci ildə indiki Gəncədə dünyaya gəldi. Dövrün digər saray xanımları kimi, onun da saraya qədərki həyatı haqqında məlumat yoxdur. Leyla Açbanın xatirələrinə görə, əslən abxaz olub, Barğan-İpa ailəsinə mənsubdur. Çox kiçik yaşlarında saraya alındı və adı Tərzitər olaraq dəyişdirilərək saray tərbiyəsi aldı.
4 may 1895-ci ildə Ulduz sarayında ikən Sultan Əbdülməcidin oğullarından Səlim Süleyman Əfəndiylə evləndirildi. Şahzadənin dördüncü xanımı olan Ayşə Tərzitər xanımın bu nigahdan 2 övladı dünyaya gəldi.
13 iyul 1909-cu ildə Səlim Süleyman Əfəndinin vəfatıyla dul qaldı. Övladlarıyla birlikdə qaynı olan Sultan Rəşadın himayəsinə alındı və Dolmabağça sarayında yaşamağa başladı. Qızı Naciyə Sultan hələ atasının sağlığında ikən Sultan Əbdülhəmidin oğullarından nişanlanmışdı. Ancaq Sultan Əbdülhəmidin vəfatı və Sultan Rəşadın taxta çıxmasıyla nişan pozuldu və Naciyə Sultan İttihadçılardan Ənvər Paşayla nişanlandı. Bütün bunlar səbəbilə Ayşə Tərzitər xanım bu nişana qarşı çıxdı. Üstəlik əri Səlim Süleyman Əfəndinin ölümü ilə cütlüyün toy mərasimi gecikdi. Ayşə Tərzitər xanımın bütün etirazlarına baxmayaraq, qızı Naciyə Sultan 1914-cü ildə Ənvər Paşayla evləndirildi.
3 mart 1924 tarixli TBMM qərarı ilə digər Osmanlı sülaləsi üzvləri kimi, Ayşə Tərzitər xanım da ailəsiylə birlikdə sürgünə göndərildi. Oğlu Şərafəddin Əfəndiylə birlikdə öncə Parisdəki qızı Naciyə Sultanın yanına getdi. Ancaq həmin ilin dekabrında oğluyla birlikdə Beyrutda yaşamağa başladı.1958-ci ildə Beyrutda vəfat etdi.
Mənbə
Ədəbiyyat
- Emine Naciye Sultan’ın hayatı (1896-1957). Neval Milanlıoğlu. Yüksek Lisans Tezi. TC Marmara Üniversitesi. İstanbul 2011
İstinadlar
- Woronzow, Salome. Şehzade Zevceleri. Osmanlı Hanedanı Gelinleri 1850-1923. GRIN Verlag. p. 5.
- Öztuna, Yılmaz, “Naciye Sultan ve Enver Paşa”, Hayat ve Tarih Mecmuası, VIII (Ağustos 1974), 12 – 18
- Leyla Açba, Bir Çerkes Prensesinin Harem Hatıraları, Timaş Yayınları, haz. Edadil Açba, İstanbul 2010, s. 268–269
- Fortna, Benjamin C. (2014). The Circassian: A Life of Eşref Bey, Late Ottoman Insurgent and Special Agent. Oxford University Press. pp. 293 n. 16.
- Vatan gazetesi, no 4162, 16.12.1952
- Öztuna, Yılmaz, Devletler ve Hanedanlar Türkiye 1074-1990, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Ankara 2005, II
- Suad, Adem. 100 Meşhur Aşk. Az Kitap.
- Bey, Yaver Suphi. Enven Paşa'nın Son Günleri. artcivic.
- Şehzade Ali Vâsıb Efendi, Bir Şehzadenin Hatıratı: Vatan ve Menfada Gördüklerim ve İşittiklerim, haz. Osman Selahaddin Osmanoğlu, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2004, s. 319
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ayse Terziter xanim ereb السيدة عائشة ستيليتر 4 fevral 1880 Yelizavetpol 1958 Beyrut Osmanli sahzadesi Selim Suleyman Efendinin xanimlarindan biri Ayse Terziter xanimereb السيدة عائشة ستيليتر Sexsi melumatlarDogum tarixi 4 fevral 1880 1880 02 04 Dogum yeri Yelizavetpol Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1958Vefat yeri Beyrut Beyrut muhafezesi d LivanHeyat yoldasi Selim Suleyman Efendi 1895 1909 Usaqlari Emine Naciye Sultan Mehmed Serafeddin Efendi 4 fevral 1880 ci ilde indiki Gencede dunyaya geldi Dovrun diger saray xanimlari kimi onun da saraya qederki heyati haqqinda melumat yoxdur Leyla Acbanin xatirelerine gore eslen abxaz olub Bargan Ipa ailesine mensubdur Cox kicik yaslarinda saraya alindi ve adi Terziter olaraq deyisdirilerek saray terbiyesi aldi 4 may 1895 ci ilde Ulduz sarayinda iken Sultan Ebdulmecidin ogullarindan Selim Suleyman Efendiyle evlendirildi Sahzadenin dorduncu xanimi olan Ayse Terziter xanimin bu nigahdan 2 ovladi dunyaya geldi Emine Naciye Sultan Mehmed Serafeddin Efendi 13 iyul 1909 cu ilde Selim Suleyman Efendinin vefatiyla dul qaldi Ovladlariyla birlikde qayni olan Sultan Resadin himayesine alindi ve Dolmabagca sarayinda yasamaga basladi Qizi Naciye Sultan hele atasinin sagliginda iken Sultan Ebdulhemidin ogullarindan nisanlanmisdi Ancaq Sultan Ebdulhemidin vefati ve Sultan Resadin taxta cixmasiyla nisan pozuldu ve Naciye Sultan Ittihadcilardan Enver Pasayla nisanlandi Butun bunlar sebebile Ayse Terziter xanim bu nisana qarsi cixdi Ustelik eri Selim Suleyman Efendinin olumu ile cutluyun toy merasimi gecikdi Ayse Terziter xanimin butun etirazlarina baxmayaraq qizi Naciye Sultan 1914 cu ilde Enver Pasayla evlendirildi 3 mart 1924 tarixli TBMM qerari ile diger Osmanli sulalesi uzvleri kimi Ayse Terziter xanim da ailesiyle birlikde surgune gonderildi Oglu Serafeddin Efendiyle birlikde once Parisdeki qizi Naciye Sultanin yanina getdi Ancaq hemin ilin dekabrinda ogluyla birlikde Beyrutda yasamaga basladi 1958 ci ilde Beyrutda vefat etdi MenbeEdebiyyat Emine Naciye Sultan in hayati 1896 1957 Neval Milanlioglu Yuksek Lisans Tezi TC Marmara Universitesi Istanbul 2011Istinadlar Woronzow Salome Sehzade Zevceleri Osmanli Hanedani Gelinleri 1850 1923 GRIN Verlag p 5 ISBN 978 3 668 30031 6 Oztuna Yilmaz Naciye Sultan ve Enver Pasa Hayat ve Tarih Mecmuasi VIII Agustos 1974 12 18 Leyla Acba Bir Cerkes Prensesinin Harem Hatiralari Timas Yayinlari haz Edadil Acba Istanbul 2010 s 268 269 Fortna Benjamin C 2014 The Circassian A Life of Esref Bey Late Ottoman Insurgent and Special Agent Oxford University Press pp 293 n 16 ISBN 978 0 190 49244 1 Vatan gazetesi no 4162 16 12 1952 Oztuna Yilmaz Devletler ve Hanedanlar Turkiye 1074 1990 Kultur ve Turizm Bakanligi Kutuphaneler ve Yayimlar Genel Mudurlugu Ankara 2005 II Suad Adem 100 Meshur Ask Az Kitap ISBN 978 6 054 81261 5 Bey Yaver Suphi Enven Pasa nin Son Gunleri artcivic ISBN 978 6 054 33739 2 Sehzade Ali Vasib Efendi Bir Sehzadenin Hatirati Vatan ve Menfada Gorduklerim ve Isittiklerim haz Osman Selahaddin Osmanoglu Yapi Kredi Yayinlari Istanbul 2004 s 319