Ay Fen (çin. 艾芬; 1974) — Çində Uhan Mərkəzi Xəstəxanasının Təcili yardım şöbəsinin müdiri. O, dünyada koronavirus epidemiyasının başlandığını elan edən ilk həkim olmuşdur. Çində nəşr edilən "People" jurnalı tərəfindən yayımlanan bir məqalədə ona "The whistle-giver" (发哨子的人) adı verilmişdi(发 哨子 的 人) (ilk həyəcan təbilini çalan). Məqalə Çin senzurası tərəfindən dərhal məhv edilmişdi. Lakin senzuranı keçmək üçün Çin internetində emoji, Morze əlifbası ilə tərcümə edilmiş repostlar şəklində saxlanılmışdır.
Ay Fen | |
---|---|
çin. 艾芬 | |
Doğum tarixi | 1974 |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | həkim |
Həyatı
Ay Fen Tonzi Tibb Kollecini (indi Xuaçjun Elm və Texnologiya Universitetinin bir hissəsi) bitirib və Uhan Mərkəzi Xəstəxanasının ürək-damar xəstəlikləri şöbəsində çalışıb. 2010-cu ildən o, xəstəxananın təcili yardım şöbəsinə rəhbərlik etmişdir.
COVID-19 epidemiyası
Ay Fen 2019-cu il dekabrın 18-də ilk dəfə koronavirusa yoluxmuş xəstə ilə üzləşib. Belə ki, həmin gün Uhan Mərkəzi Xəstəxanasına indiyə qədər müşahidə olunmayan qəribə tənəffüs yolu iltihabı ilə 65 yaşlı bir kişi müraciət edib. O, bir neçə gün xəstə yatdıqdan sonra klinikaya müraciət edib və ona antibiotik təyin edilib. Ancaq dərmanlar kömək etməyib, xəstənin temperaturu yüksək olaraq qalıb. Bronxoskopiya, kompüter tomoqrafiya edilib və ondan analizlər götürülüb.
Qəbul şöbəsinin müdiri Ay Fen müayinə etdiyi bu şəxsdə yeni koronavirus infeksiyası olduğunu düşünüb. Məlum olub ki, xəstəlikdən əvvəl həmin şəxs Vuhan "Huanan" dəniz məhsulları bazarında işləyib. Bu bazarda ekzotik heyvanlar və bitkilər satılırdı. Məhz mutasiya olunmuş COVID-19-un törədicisinin də həmin məhsullar olduğu ehtimal edilir. Dekabrın 27-də eyni simptomları olan ikinci bir xəstə Vuhan Mərkəzi Xəstəxanasına yerləşdirilib. O, əvvəlki xəstədən 20 yaş kiçik olub və xroniki xəstəliklərdən əziyyət çəkməyib. Lakin ondakı daha ağır yoluxma idi. Bu xəstəxanaya köçürülənə qədər ikinci xəstə Vuhanda başqa bir klinikada on gün müalicə alıb, lakin buna baxmayaraq vəziyyəti get-gedə pisləşib.
Üç gün sonra Ay Fen ikinci xəstənin analizlərinin nəticələrini alıb. Orada ağciyərlərdə aşkarlanan patologiyalar, tənəffüs orqanlarında bakteriyalar, SARS koronavirusu qeyd olunmuşdu. "Jenyu" nəşrinə verdiyi müsahibədə həkim Ay Fen siyahını soyuq tər içində yenidən oxuduğunu xatırlayıb. O, bildirib ki, SARS koronavirusu 2003-cü ildə pnevmoniyanın törədicisi idi. "O zaman virusu məhv etmək mümkün olmuşdu, amma yoluxanlar arasında ölüm doqquz faizə çatırdı, 50 yaşdan yuxarı xəstələrin hər iki nəfərdən biri vəfat edirdi. O vaxt xəstəxanamızın pulmonologiya şöbəsinin müdiri, atipik pnevmoniya ilə mübarizədə fəal iştirak edən həkimlərdən biri mənim otağımın yanından keçirdi. Mən onunla görüşdüm və analizin nəticələrini göstərdim. Baxdı və dərhal bunun çox pis olduğunu söylədi", - Ay Fen qeyd edib.
Ay Fen dərhal xəstəxana rəhbərliyinə məlumat verib və analiz nəticələrinin fotoşəkilini başqa bir klinikadakı tanış həkimə göndərib. Onlar birlikdə bu xəstəliyin Uhan dəniz məhsulları bazarından çıxması qənaətinə gəliblər. Bir neçə saatdan sonra bu məlumat Çinin "WeChat" şəbəkəsində tibbi qruplara yayılıb. Tezliklə SARS-in yeni bir növünün yayılması barədə şayiələr internet istifadəçiləri tərəfindən paylaşılmağa başlanıb. Ertəsi gün səhər Ay Fen xəstəxananın intizam komissiyasına çağrılıb və sərt şəkildə töhmət alıb. O, günahını öz üzərinə götürsə də, məlumatı "WeChat"da müzakirə edən daha səkkiz həkim cəzalandırılıb. Onlardan biri də Uhan Mərkəzi Xəstəxanasında işləyən oftalmoloq Li Venlian idi. Bir ay sonra media onun iki dəfə polisə çağrıldığını, ictimai qaydanı pozmaqda günahlandırılmasını və əsassız şayiələr yaymayacağına söz verən bir sənədi imzalamağa məcbur edildiyini yazacaqdı.
Rəhbərləri ilə görüşdükdən sonra Ay Fen vəzifəsindən uzaqlaşdırılmasını istədi, lakin rədd edildi: "Axşam evə qayıtdıqda həyat yoldaşıma əgər bir şey olsa, uşağı sən böyütməlisən söylədiyimi dəqiq xatırlayıram", - həkim deyib. Qohumlarına koronavirus və onun nəticəsi barədə məlumat verməməyi qərara alıb, lakin izdihamlı yerlərə getməmək və küçədə tibbi maskalarsız gəzməmək barədə xəbərdarlıq edib. Elə həmin gün Çin səlahiyyətliləri Vuhanda naməlum mənşəli bir neçə sətəlcəm xəstəliyinin aşkarlandığı barədə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına məlumat veriblər. Bu problemin mövcud olduğunu ilk rəsmi tanıma idi. Yeni xəstəliyin hələ bir adı da yox idi və heç kim bunun necə ötürüldüyünü və təhlükəli olduğunu tam əminliklə söyləyə bilməzdi.
Yanvarın 1-də Ay Fen işə qayıdıb. O, hətta həkimlərin potensial təhlükə barədə xəbərdarlıq edilməməsindən narahat idi. İnfeksiyanın mövcudluğunu tanımağa yalnız şəxsi söhbətlərdə icazə verildi, mesajlaşma və ya SMS-də bu barədə yazmaq mümkün deyildi. Bundan əlavə, hakimiyyət həkimlərə və tibb bacılarına çaxnaşma yaratmamaq üçün qoruyucu vasitələr taxmağı qadağan etmişdi. Ay Fen işçilərinə qoruyucu kostyumları xalatların altında gizlətməyi əmr etdi, çünki başqa heç nə edə bilməzdi.
Cəmi bir gündə eyni əlamətlərlə daha yeddi nəfər onun şöbəsinə gətirildi. Vəziyyət hər saatda pisləşirdi. Başlanğıcda bir çox xəstənin eyni növ dəniz məhsulları bazarı ilə əlaqəli olduğunu düşünürdülər, lakin tezliklə bu kimi hallar azaldı. Heç vaxt "Huanan"a getməyən insanlar da xəstələnməyə başlayıb və bəzən bütün ailələrdə xəstəlik aşkarlanıb.
Ay Fen rəsmi versiyadan fərqli olaraq, yeni koronavirusun insandan insana da keçə biləcəyindən şübhələnməyə başlayıb: "Dəniz məhsulları bazarı yanvarın 1-də bağlandı. İnsanlar bu virusu bir-birinə yoluxdura bilmirsə niyə xəstə sayı bu qədər artır?", həkim öz-özünə sual edib. Xəstəxana rəhbərliyi təcili yardım otağında tibb bacılarından biri xəstələndikdən sonra da onu dinləməkdən imtina edib. Yanvarın 16-da keçirilən təcili iclasda, Vuhan həkimləri bir daha virusun insandan insana ötürülməsinin istisna olunduğunu bildiriblər.
Yalnız SARS koronavirusunu 2003-cü ildə kəşf edən məşhur Çin epidemioloqu, 83 yaşlı akademik Çjun Nanşan Uhana dəvət olunub və dərhal şəhərin bir epidemiya astanasında olduğunu anlayıb. 19 yanvarda jurnalistlərə açıqlamasında yeni koronavirus infeksiyanın insandan insana ötürüldüyünü söyləyib. Ertəsi gün rəsmi Pekin böhranı nəzarətə götürüb. Uhanda və şəhərin yerləşdiyi Hubey əyalətində bütün kütləvi tədbirlər dərhal ləğv edilib, sərt karantin elan edilib, giriş-çıxış bağlanıb və COVID-19 olan xəstələr üçün müvəqqəti xəstəxanaların inşasına başlanılıb.
Ay Fen deyir ki, şəhər bağlandıqdan bir neçə saat əvvəl bir tanış həkim onu çağırıb nə baş verdiyini soruşub. Ay Fen bu məlumatların onların arasında qalmasını istəyib və cavab verib ki, təkcə yanvarın 21-də 1523 nəfər xəstə onun şöbəsinə gətirilib. Bu həmişəkindən üç dəfə çoxdur. Xəstələrin 655-də yüksək hərarət müşahidə olunub.
Martın 29-da Avstraliya televiziyası Ay Fenin məqaləsi yayımlandıqdan sonra onun yoxa çıxdığını açıqlayıb. Süjet müəllifləri həkimin səlahiyyətli şəxslər tərəfindən gizli saxlandığını bildiriblər. Hazırda həkim Ay Fenin harada olması, sağ olub-olmaması məlum deyil. Hətta bəzi şayiələr də var ki, fevral ayında ölən həkim Li Venlian kimi Ay Fen də yeni növ koronavirusa yoluxub və ölüb.
Birinci həyəcan təbilini çalan adam
2020-ci il martın 10-da Çində nəşr edilən "People" jurnalında "The whistle-giver" (发哨子的人, ilk həyəcan təbilini çalan) başlıqlı məqaladə onun müsahibəsi nəşr edimişdi. Lakin məqalə cəmi üç saat sora bütün resurslardan silinmişdi. Həkim məqalədə klinika rəhbərliyini bu xəstəlik və onun nəyə gətirib çıxaracağı ilə bağlı məlumatları ört-basdır etməkdə ittiham etmişdi. Məqalə Çin senzurası tərəfindən dərhal məhv edilsə də, senzuranı keçmək üçün Çin internetində emoji, Morze kodu ilə tərcümə edilmiş repostlar şəklində saxlanıldı. Məqalə ayrıca ingilis, alman, yapon dilinə olduğu kimi eyni formata tərcümə edilmiş və internetdə yerləşdirilimişdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Kuo, Lily. "Coronavirus: Wuhan doctor speaks out against authorities". The Guardian. 11 March 2020. 11 May 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 6 April 2020.
- 杜玮. "亲历者讲述:武汉市中心医院医护人员被感染始末" (çin). 中国新闻周刊. 18 February 2020. 18 February 2020 tarixində .
- 龚菁琦. "发哨子的人" (çin). 人物周刊. 10 March 2020. 10 March 2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- 品行. "武汉中心医院急诊科主任艾芬辟谣:没感染新冠肺炎,仍在一线" (çin). 澎湃新闻. 20 February 2020. 18 March 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 12 March 2020.
- "「发哨人」呼吁坚持「独立思想」 中宣部急删《人物》文章". Radio Free Asia (çin). 12 March 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 11 March 2020.
- 葉琪. "【新冠肺炎】「發哨人」反被指「造謠」源頭 李文亮同事望獲道歉". 香港01 (çin). 10 March 2020. 18 March 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 11 March 2020.
- 云昇. "肺炎疫情:"发哨人"引发反审查战,中国人用创意接力反击" (çin). BBC. 11 March 2020. 13 March 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 12 March 2020.
- "《发哨子的人》被屏蔽 网民接力转发出奇制胜" (çin). Radio Free Asia. 11 March 2020. 12 March 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 12 March 2020.
- Elizabeth, Elies. "Dr. Ai Fen, 艾芬, the Wuhan Whistle". Science Integrity Digest. 11 March 2020. 11 March 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 6 April 2020.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ay Fen cin 艾芬 1974 Cinde Uhan Merkezi Xestexanasinin Tecili yardim sobesinin mudiri O dunyada koronavirus epidemiyasinin baslandigini elan eden ilk hekim olmusdur Cinde nesr edilen People jurnali terefinden yayimlanan bir meqalede ona The whistle giver 发哨子的人 adi verilmisdi 发 哨子 的 人 ilk heyecan tebilini calan Meqale Cin senzurasi terefinden derhal mehv edilmisdi Lakin senzurani kecmek ucun Cin internetinde emoji Morze elifbasi ile tercume edilmis repostlar seklinde saxlanilmisdir Ay Fencin 艾芬Dogum tarixi 1974Tehsili Tonzi Tibb Kolleci d 1997 Fealiyyeti hekimHeyatiAy Fen Tonzi Tibb Kollecini indi Xuacjun Elm ve Texnologiya Universitetinin bir hissesi bitirib ve Uhan Merkezi Xestexanasinin urek damar xestelikleri sobesinde calisib 2010 cu ilden o xestexananin tecili yardim sobesine rehberlik etmisdir COVID 19 epidemiyasiAy Fen 2019 cu il dekabrin 18 de ilk defe koronavirusa yoluxmus xeste ile uzlesib Bele ki hemin gun Uhan Merkezi Xestexanasina indiye qeder musahide olunmayan qeribe teneffus yolu iltihabi ile 65 yasli bir kisi muraciet edib O bir nece gun xeste yatdiqdan sonra klinikaya muraciet edib ve ona antibiotik teyin edilib Ancaq dermanlar komek etmeyib xestenin temperaturu yuksek olaraq qalib Bronxoskopiya komputer tomoqrafiya edilib ve ondan analizler goturulub Qebul sobesinin mudiri Ay Fen muayine etdiyi bu sexsde yeni koronavirus infeksiyasi oldugunu dusunub Melum olub ki xestelikden evvel hemin sexs Vuhan Huanan deniz mehsullari bazarinda isleyib Bu bazarda ekzotik heyvanlar ve bitkiler satilirdi Mehz mutasiya olunmus COVID 19 un toredicisinin de hemin mehsullar oldugu ehtimal edilir Dekabrin 27 de eyni simptomlari olan ikinci bir xeste Vuhan Merkezi Xestexanasina yerlesdirilib O evvelki xesteden 20 yas kicik olub ve xroniki xesteliklerden eziyyet cekmeyib Lakin ondaki daha agir yoluxma idi Bu xestexanaya kocurulene qeder ikinci xeste Vuhanda basqa bir klinikada on gun mualice alib lakin buna baxmayaraq veziyyeti get gede pislesib Uc gun sonra Ay Fen ikinci xestenin analizlerinin neticelerini alib Orada agciyerlerde askarlanan patologiyalar teneffus orqanlarinda bakteriyalar SARS koronavirusu qeyd olunmusdu Jenyu nesrine verdiyi musahibede hekim Ay Fen siyahini soyuq ter icinde yeniden oxudugunu xatirlayib O bildirib ki SARS koronavirusu 2003 cu ilde pnevmoniyanin toredicisi idi O zaman virusu mehv etmek mumkun olmusdu amma yoluxanlar arasinda olum doqquz faize catirdi 50 yasdan yuxari xestelerin her iki neferden biri vefat edirdi O vaxt xestexanamizin pulmonologiya sobesinin mudiri atipik pnevmoniya ile mubarizede feal istirak eden hekimlerden biri menim otagimin yanindan kecirdi Men onunla gorusdum ve analizin neticelerini gosterdim Baxdi ve derhal bunun cox pis oldugunu soyledi Ay Fen qeyd edib Ay Fen derhal xestexana rehberliyine melumat verib ve analiz neticelerinin fotosekilini basqa bir klinikadaki tanis hekime gonderib Onlar birlikde bu xesteliyin Uhan deniz mehsullari bazarindan cixmasi qenaetine gelibler Bir nece saatdan sonra bu melumat Cinin WeChat sebekesinde tibbi qruplara yayilib Tezlikle SARS in yeni bir novunun yayilmasi barede sayieler internet istifadecileri terefinden paylasilmaga baslanib Ertesi gun seher Ay Fen xestexananin intizam komissiyasina cagrilib ve sert sekilde tohmet alib O gunahini oz uzerine goturse de melumati WeChat da muzakire eden daha sekkiz hekim cezalandirilib Onlardan biri de Uhan Merkezi Xestexanasinda isleyen oftalmoloq Li Venlian idi Bir ay sonra media onun iki defe polise cagrildigini ictimai qaydani pozmaqda gunahlandirilmasini ve esassiz sayieler yaymayacagina soz veren bir senedi imzalamaga mecbur edildiyini yazacaqdi Rehberleri ile gorusdukden sonra Ay Fen vezifesinden uzaqlasdirilmasini istedi lakin redd edildi Axsam eve qayitdiqda heyat yoldasima eger bir sey olsa usagi sen boyutmelisen soylediyimi deqiq xatirlayiram hekim deyib Qohumlarina koronavirus ve onun neticesi barede melumat vermemeyi qerara alib lakin izdihamli yerlere getmemek ve kucede tibbi maskalarsiz gezmemek barede xeberdarliq edib Ele hemin gun Cin selahiyyetlileri Vuhanda namelum menseli bir nece setelcem xesteliyinin askarlandigi barede Umumdunya Sehiyye Teskilatina melumat veribler Bu problemin movcud oldugunu ilk resmi tanima idi Yeni xesteliyin hele bir adi da yox idi ve hec kim bunun nece oturulduyunu ve tehlukeli oldugunu tam eminlikle soyleye bilmezdi Yanvarin 1 de Ay Fen ise qayidib O hetta hekimlerin potensial tehluke barede xeberdarliq edilmemesinden narahat idi Infeksiyanin movcudlugunu tanimaga yalniz sexsi sohbetlerde icaze verildi mesajlasma ve ya SMS de bu barede yazmaq mumkun deyildi Bundan elave hakimiyyet hekimlere ve tibb bacilarina caxnasma yaratmamaq ucun qoruyucu vasiteler taxmagi qadagan etmisdi Ay Fen iscilerine qoruyucu kostyumlari xalatlarin altinda gizletmeyi emr etdi cunki basqa hec ne ede bilmezdi Cemi bir gunde eyni elametlerle daha yeddi nefer onun sobesine getirildi Veziyyet her saatda pislesirdi Baslangicda bir cox xestenin eyni nov deniz mehsullari bazari ile elaqeli oldugunu dusunurduler lakin tezlikle bu kimi hallar azaldi Hec vaxt Huanan a getmeyen insanlar da xestelenmeye baslayib ve bezen butun ailelerde xestelik askarlanib Ay Fen resmi versiyadan ferqli olaraq yeni koronavirusun insandan insana da kece bileceyinden subhelenmeye baslayib Deniz mehsullari bazari yanvarin 1 de baglandi Insanlar bu virusu bir birine yoluxdura bilmirse niye xeste sayi bu qeder artir hekim oz ozune sual edib Xestexana rehberliyi tecili yardim otaginda tibb bacilarindan biri xestelendikden sonra da onu dinlemekden imtina edib Yanvarin 16 da kecirilen tecili iclasda Vuhan hekimleri bir daha virusun insandan insana oturulmesinin istisna olundugunu bildiribler Yalniz SARS koronavirusunu 2003 cu ilde kesf eden meshur Cin epidemioloqu 83 yasli akademik Cjun Nansan Uhana devet olunub ve derhal seherin bir epidemiya astanasinda oldugunu anlayib 19 yanvarda jurnalistlere aciqlamasinda yeni koronavirus infeksiyanin insandan insana oturulduyunu soyleyib Ertesi gun resmi Pekin bohrani nezarete goturub Uhanda ve seherin yerlesdiyi Hubey eyaletinde butun kutlevi tedbirler derhal legv edilib sert karantin elan edilib giris cixis baglanib ve COVID 19 olan xesteler ucun muveqqeti xestexanalarin insasina baslanilib Ay Fen deyir ki seher baglandiqdan bir nece saat evvel bir tanis hekim onu cagirib ne bas verdiyini sorusub Ay Fen bu melumatlarin onlarin arasinda qalmasini isteyib ve cavab verib ki tekce yanvarin 21 de 1523 nefer xeste onun sobesine getirilib Bu hemisekinden uc defe coxdur Xestelerin 655 de yuksek heraret musahide olunub Martin 29 da Avstraliya televiziyasi Ay Fenin meqalesi yayimlandiqdan sonra onun yoxa cixdigini aciqlayib Sujet muellifleri hekimin selahiyyetli sexsler terefinden gizli saxlandigini bildiribler Hazirda hekim Ay Fenin harada olmasi sag olub olmamasi melum deyil Hetta bezi sayieler de var ki fevral ayinda olen hekim Li Venlian kimi Ay Fen de yeni nov koronavirusa yoluxub ve olub Birinci heyecan tebilini calan adam2020 ci il martin 10 da Cinde nesr edilen People jurnalinda The whistle giver 发哨子的人 ilk heyecan tebilini calan basliqli meqalade onun musahibesi nesr edimisdi Lakin meqale cemi uc saat sora butun resurslardan silinmisdi Hekim meqalede klinika rehberliyini bu xestelik ve onun neye getirib cixaracagi ile bagli melumatlari ort basdir etmekde ittiham etmisdi Meqale Cin senzurasi terefinden derhal mehv edilse de senzurani kecmek ucun Cin internetinde emoji Morze kodu ile tercume edilmis repostlar seklinde saxlanildi Meqale ayrica ingilis alman yapon diline oldugu kimi eyni formata tercume edilmis ve internetde yerlesdirilimisdi Hemcinin baxLi Venlian Koronavirus SARS CoV 2IstinadlarKuo Lily Coronavirus Wuhan doctor speaks out against authorities The Guardian 11 March 2020 11 May 2020 tarixinde Istifade tarixi 6 April 2020 杜玮 亲历者讲述 武汉市中心医院医护人员被感染始末 cin 中国新闻周刊 18 February 2020 18 February 2020 tarixinde 龚菁琦 发哨子的人 cin 人物周刊 10 March 2020 10 March 2020 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib 品行 武汉中心医院急诊科主任艾芬辟谣 没感染新冠肺炎 仍在一线 cin 澎湃新闻 20 February 2020 18 March 2020 tarixinde Istifade tarixi 12 March 2020 发哨人 呼吁坚持 独立思想 中宣部急删 人物 文章 Radio Free Asia cin 12 March 2020 tarixinde Istifade tarixi 11 March 2020 葉琪 新冠肺炎 發哨人 反被指 造謠 源頭 李文亮同事望獲道歉 香港01 cin 10 March 2020 18 March 2020 tarixinde Istifade tarixi 11 March 2020 云昇 肺炎疫情 发哨人 引发反审查战 中国人用创意接力反击 cin BBC 11 March 2020 13 March 2020 tarixinde Istifade tarixi 12 March 2020 发哨子的人 被屏蔽 网民接力转发出奇制胜 cin Radio Free Asia 11 March 2020 12 March 2020 tarixinde Istifade tarixi 12 March 2020 Elizabeth Elies Dr Ai Fen 艾芬 the Wuhan Whistle Science Integrity Digest 11 March 2020 11 March 2020 tarixinde Istifade tarixi 6 April 2020 Xarici kecidler