SARS-CoV-2 virusu (ing. Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2; Ağır kəskin respirator sindrom koronavirusu 2) — Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən ilkin olaraq 2019-nCoV adlandırılan, eyni zamanda Uhan koronavirusu, Uhan dəniz məhsulları bazarının sətəlcəm virusu və Uhan pnevmoniyası kimi də tanınan və müsbət istiqamətləndirilmiş və tək telli RNT virusu olan yeni koronavirus ilk dəfə 2019-cu ildə aşkar edilmişdir.
Virus, 2019–2020 Uhan pnevmoniya xəstəliyi zamanı sətəlcəm olan bir xəstədə, müsbət bir nümunə üzərində keçirilən nuklein turşusu testindən sonra genomik olaraq ardıcıllıqla sıralandı.
CoV adi "soyuqlama" halından Orta Şərq Tənəffüs sindromu (Meadle East Respiratory Syndrome, MERS-CoV) və Ağır Kəskin Tənəffüs sindromu (Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS-CoV) kimi daha ciddi xəstəliklərə səbəb olan virus ailəsidir. Aparılan geniş araşdırmalar əsasında SARS-CoV misk pişiklərindən, MERS-CoV isə təkhürgüclü dəvələrdən insana keçdiyi müəyyənləşdirilib. Günümüzdə hələ insanlara yoluxmamış, ancaq heyvanlarda izlənən çoxlu CoV növü mövcuddur. CoV-ların insanlar arasında dolaşan alt-tipləri (HCoV-229E, HCoV-OC43, HCoV-NL63 ve HKU1-CoV) əhali arasında "soyuqdəymə" kimi bilinən hallara səbəb olur.
2020-ci ilin yanvarında, epidemiyanı araşdıran Tibb Komissiyasının rəhbəri Zhong Nanshan'nın məlumatına görə, Çin'in Guangdong əyalətində, virusun insandan insana yoluxması təsdiqləndi. Yeni virus üçün hazırda xüsusi bir müalicə yoxdur, ancaq mövcud anti-əyilmələrin istifadə olunma ehtimalı var.
Yeni koronavirus SARS-CoV-2 | |
---|---|
Virusun xüsusiyyətləri | |
SARS-CoV-2'nin daşıyıcıları | İnsanlar və Heyvanlar |
Sinifləndirmə | |
BVTK sinifləndirməsi | |
Dəstə | Nidovirales |
Fəsilə | Coronaviridae |
Virus | 2019-nCoV |
Simptomlar
"COVID-19" ilə yoluxmuş şəxslər simptomsuz ola və ya öskürək, yüksək hərarət və təngnəfəslik əlamətlərini sərgiləyə bilər. İshal və yuxarı tənəffüs yolları simptomları (asqırmaq, "burun axması", boğaz ağrısı) daha az rast gəlinən əlamətlər arasındadır. Bildirilən simptomlara xəstələrin 90% -də qızdırma, 80% -də yorğunluq və quru öskürək, 20% -də nəfəs darlığı və 15% -də tənəffüs çətinliyi aiddir. Xəstəlik pnevmoniya, multi-orqan çatışmazlığı və ölümə qədər irəliləyə bilir.
İybilmə və dadbilmə hissiyatının itirilməsi koronavirusun başlıca simptomlarıdır. Bu simptomlar müşahidə olunan şəxslərin 59 faizində koronavirus testi pozitiv çıxıb. Üstəlik, koronavirusun təyin edilməsi üçün bu simptomlar qızdırmadan daha dəqiq göstərici olub. Alimlər iybilmə və dadbilmə hissiyatının itirilməsinin koronavirusa yoluxma ehtimalını 3 dəfə artırdığını bildiriblər və belə əlamətlər müşahidə olunarsa, insanların özlərini 7 gün təcrid etmələrini məsləhət görüblər.
COVID-19 virusu necə yayılır
Bu virus yoluxmuş insanın tənəffüs damcıları (öskürək və asqıraq nəticəsində yaranan)ilə birbaşa təmas və virus ilə çirklənmiş səthlərə toxunma yolu ilə ötürülür. COVİD-19 virusu səth üzərində saatlarla qala bilsə də, adi dezinfeksiyaedici maddə ilə zərərsizləşdirilə bilir.
Qorunma
COVID-19 virusuna yoluxmuş insan asanlıqla bu xəstəliyi başqasına yoluxdura bilər. COVID‑19 virusuna yoluxmuş şəxsin asqırması və ya öskürməsi zamanı ağız və burun boşluğundan havaya buraxılan kiçik damcılar vasitəsilə virus yayılaraq digər insanlara keçə bilər. Bu damcının başqasının nəfəs yoluna düşməsi nəticəsində baş verir. Eyni zamanda bu damcılar ətrafda yerləşən əşyalara və səthlərə düşür. İnsanlar həmin əşyalara və ya səthlərə toxunduqdan sonra gözə, burun və ya ağıza toxunaraq virusa yoluxa bilərlər. Bu səbəbdən xəstələnmiş şəxslə 1 metrdən artıq məsafə saxlamaq və üz nahiyəsinə toxunmazdan əvvəl əlləri yumaq çox vacibdir.
Uhan Koronavirus Epidemiyası | |
---|---|
Virusun digər adları | Uhan koronavirusu Uhan pnevmoniyası |
Virusun yayılma tarixi | 2019 - |
Virusun ortaya çıxdığı ərazilər | Uhan, Hubey, Çin |
Xüsusiyyətləri
Honq Konq Universitetinin alimlərinin araşdırmalarının nəticələrinə əsasən, yeni tipli koronavirus uzun müddət 4 °C temperaturunda sabit qalır. Otaq temperaturunda virus bir həftə ərzində aktiv qalır və iki həftə sonra onun izləri aşkar edilmir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Dr. Surəddin İsmayıl: Covid19 haqqında, masimovasif.net". 2022-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-02-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-24.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-01-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-02-24.
- "Mütəxəssislər koronavirusun yeni simptomlarını elan etdilər". 2021-12-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-01.
- https://aznewsy.blogspot.com/2020/04/koronavirus-semptomlar-nelerdir.html?m=1[ölü keçid]
- "Alimlər koronavirusun aktivlik temperaturu təyin ediblər". 2021-12-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
SARS CoV 2 virusu ing Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 Agir keskin respirator sindrom koronavirusu 2 Umumdunya Sehiyye Teskilati terefinden ilkin olaraq 2019 nCoV adlandirilan eyni zamanda Uhan koronavirusu Uhan deniz mehsullari bazarinin setelcem virusu ve Uhan pnevmoniyasi kimi de taninan ve musbet istiqametlendirilmis ve tek telli RNT virusu olan yeni koronavirus ilk defe 2019 cu ilde askar edilmisdir Virus 2019 2020 Uhan pnevmoniya xesteliyi zamani setelcem olan bir xestede musbet bir numune uzerinde kecirilen nuklein tursusu testinden sonra genomik olaraq ardicilliqla siralandi CoV adi soyuqlama halindan Orta Serq Teneffus sindromu Meadle East Respiratory Syndrome MERS CoV ve Agir Keskin Teneffus sindromu Severe Acute Respiratory Syndrome SARS CoV kimi daha ciddi xesteliklere sebeb olan virus ailesidir Aparilan genis arasdirmalar esasinda SARS CoV misk pisiklerinden MERS CoV ise tekhurguclu develerden insana kecdiyi mueyyenlesdirilib Gunumuzde hele insanlara yoluxmamis ancaq heyvanlarda izlenen coxlu CoV novu movcuddur CoV larin insanlar arasinda dolasan alt tipleri HCoV 229E HCoV OC43 HCoV NL63 ve HKU1 CoV ehali arasinda soyuqdeyme kimi bilinen hallara sebeb olur 2020 ci ilin yanvarinda epidemiyani arasdiran Tibb Komissiyasinin rehberi Zhong Nanshan nin melumatina gore Cin in Guangdong eyaletinde virusun insandan insana yoluxmasi tesdiqlendi Yeni virus ucun hazirda xususi bir mualice yoxdur ancaq movcud anti eyilmelerin istifade olunma ehtimali var Yeni koronavirus SARS CoV 2Virusun xususiyyetleriSARS CoV 2 nin dasiyicilari Insanlar ve HeyvanlarSiniflendirmeBVTK siniflendirmesiDeste NidoviralesFesile CoronaviridaeVirus 2019 nCoVSimptomlar COVID 19 ile yoluxmus sexsler simptomsuz ola ve ya oskurek yuksek heraret ve tengnefeslik elametlerini sergileye biler Ishal ve yuxari teneffus yollari simptomlari asqirmaq burun axmasi bogaz agrisi daha az rast gelinen elametler arasindadir Bildirilen simptomlara xestelerin 90 de qizdirma 80 de yorgunluq ve quru oskurek 20 de nefes darligi ve 15 de teneffus cetinliyi aiddir Xestelik pnevmoniya multi orqan catismazligi ve olume qeder irelileye bilir Iybilme ve dadbilme hissiyatinin itirilmesi koronavirusun baslica simptomlaridir Bu simptomlar musahide olunan sexslerin 59 faizinde koronavirus testi pozitiv cixib Ustelik koronavirusun teyin edilmesi ucun bu simptomlar qizdirmadan daha deqiq gosterici olub Alimler iybilme ve dadbilme hissiyatinin itirilmesinin koronavirusa yoluxma ehtimalini 3 defe artirdigini bildiribler ve bele elametler musahide olunarsa insanlarin ozlerini 7 gun tecrid etmelerini meslehet gorubler COVID 19 virusu nece yayilirBu virus yoluxmus insanin teneffus damcilari oskurek ve asqiraq neticesinde yaranan ile birbasa temas ve virus ile cirklenmis sethlere toxunma yolu ile oturulur COVID 19 virusu seth uzerinde saatlarla qala bilse de adi dezinfeksiyaedici madde ile zerersizlesdirile bilir QorunmaCOVID 19 virusuna yoluxmus insan asanliqla bu xesteliyi basqasina yoluxdura biler COVID 19 virusuna yoluxmus sexsin asqirmasi ve ya oskurmesi zamani agiz ve burun boslugundan havaya buraxilan kicik damcilar vasitesile virus yayilaraq diger insanlara kece biler Bu damcinin basqasinin nefes yoluna dusmesi neticesinde bas verir Eyni zamanda bu damcilar etrafda yerlesen esyalara ve sethlere dusur Insanlar hemin esyalara ve ya sethlere toxunduqdan sonra goze burun ve ya agiza toxunaraq virusa yoluxa bilerler Bu sebebden xestelenmis sexsle 1 metrden artiq mesafe saxlamaq ve uz nahiyesine toxunmazdan evvel elleri yumaq cox vacibdir Uhan Koronavirus EpidemiyasiVirusun diger adlari Uhan koronavirusu Uhan pnevmoniyasiVirusun yayilma tarixi 2019 Virusun ortaya cixdigi eraziler Uhan Hubey CinXususiyyetleriHonq Konq Universitetinin alimlerinin arasdirmalarinin neticelerine esasen yeni tipli koronavirus uzun muddet 4 C temperaturunda sabit qalir Otaq temperaturunda virus bir hefte erzinde aktiv qalir ve iki hefte sonra onun izleri askar edilmir Hemcinin baxKoronaviruslar COVID 19 koronavirus pandemiyasiIstinadlar Dr Sureddin Ismayil Covid19 haqqinda masimovasif net 2022 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2020 03 18 Arxivlenmis suret 2020 02 09 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 24 Arxivlenmis suret 2020 01 20 tarixinde Istifade tarixi 2020 02 24 Mutexessisler koronavirusun yeni simptomlarini elan etdiler 2021 12 06 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 01 https aznewsy blogspot com 2020 04 koronavirus semptomlar nelerdir html m 1 olu kecid Alimler koronavirusun aktivlik temperaturu teyin edibler 2021 12 06 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 04