Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ruhullah Mustafavi Musəvi Xomeyni (17 may 1900[…], Xomeyn, Mərkəzi ostanı – 3 iyun 1989, Tehran) – İran İslam Respublikasının 1-ci Ali Rəhbəri və qurucusu. Seyid. .
| Ruhullah Xomeyni | |
|---|---|
| fars. روح الله موسوی خمینی | |
 | |
| Doğum tarixi | 17 may 1900[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 3 iyun 1989(89 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Dəfn yeri | |
| Tanınmış yetirmələri | Hüseynəli Müntəziri, Əbdül Rəhim Əqiqi Bəxşayeşi[d] |
 | |
| imam-khomeini.ir | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Ayətullah Xomeyni 1902-ci ildə sentyabr ayının 24-də İranın Xomeyn şəhərində anadan olmuşdur. 5 aylığında ikən atası Seyyid Mustafanı, 15 yaşında isə anasını itirmişdir.
Uşaq yaşlarından başlayaraq dini mədrəsələrdə ərəb dili və ədəbiyyatı, məntiq, fiqh, üsul və başqa elmləri öyrənmişdir.
1919-cu ildə Ərak Elmiyyə Mədrəsəsinə qəbul olunan Xomeyni burada bir müddət təhsil aldıqdan sonra Qum şəhərində Elmiyyə Mədrəsəsinə daxil olmuşdur. Fiqh və üsul dərslərində müvəffəqiyyət qazanaraq qısa zamanda ictihad (müctəhidlik) dərəcəsini əldə etmişdi.
Ayətullah Xomeyni fəlsəfə, təhzibi nəfs və əxlaq kimi fənlərdən dərs deməyə başlamış və tanınmış Qum alimləri arasında yer almış, sonralar isə fiqh və üsul dərslərinin məşhur müəllimlərindən biri olmuşdur. Xomeyni o dövrdə hökumət əleyhinə olan şəxslərlə əməkdaşlıq edərək Rza şaha və Pəhləvi sülaləsinə qarşı mübarizə aparırdı.
O, 1958-ci ildə əyalət və vilayət cəmiyyətlərinin qurulması və şahın qəbul etdiyi altı maddəlik qanunun qüvvəyə minməsi ilə şah rejimi əleyhinə ciddi şəkildə mübarizəyə başladı.
1961-ci il 5 iyunda baş verən qanlı hadisədən sonra rejim əleyhinə söylədiyi bir nitqinə görə həbs edilərək Tehrandakı İşretabad hərbi həbsxanasında saxlanılır.
1965-ci ilin 4 noyabrında Türkiyəyə sürgün edildi. İmam Xomeyni bir müddət orada qaldıqdan sonra İranın bu ölkəyə təzyiqindən sonra İraqa keçdi və Nəcəf şəhərinə yerləşdi. Burada 13 il sürgün həyatı keçirir.
İranın İraqa təzyiqindən sonra Xomeyni bu ölkədən Fransaya köçmüş və bir müddət Paris ətrafındakı Nofl-le-Şato şəhərciyində yaşamışdır. Ölkəsindən çox uzaqda olmasına baxmayaraq Xomeyninin səs yazıları hər həftə İrana gətirilərək müxtəlif məkanlarda dinlənilirdi.
1979-cu ildə İslam inqilabı nəticəsində şahın Tehranı tərk etməsindən sonra Ayətullah Xomeyni İrana qayıtmış və faktiki olaraq ölkənin liderinə çevrilmişdir. Bununla belə, Tehranda yaşamaq istəməyərək, ömrünün sonunadək dövləti Qumdakı kiçik mənzilindən idarə etmişdir.
Həyatı boyu Amerika Birləşmiş ştatları və İsrailə düşmən münasibətləri sərgiləmiş, İsrail zülmünə qarşı Fələstinə və Livana maddi və hərbi dəstək vermişdir.[]
1989-cu ildə 4 iyun tarixində Tehran şəhərində vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Ruhollah Khomeyni // Nationalencyklopedin (швед.). 1999.
- Bibliothèque nationale de France Ruhollah Khomeyni // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Али-заде А. Хомейни Рухулла (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- imam-khomeini.ir — Ruhullah Xomeyninin rəsmi saytı (fars.), (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ruhullah Mustafavi Musevi Xomeyni 17 may 1900 Xomeyn Merkezi ostani 3 iyun 1989 Tehran Iran Islam Respublikasinin 1 ci Ali Rehberi ve qurucusu Seyid Ruhullah Xomeynifars روح الله موسوی خمینی Dogum tarixi 17 may 1900 1900 05 17 Dogum yeri Xomeyn Xomeyn sehristani Merkezi ostani IranVefat tarixi 3 iyun 1989 1989 06 03 89 yasinda Vefat yeri Tehran Tehran sehristani Tehran ostani IranVefat sebebi urek tutmasiDefn yeri Imam Xomeyni turbesiTaninmis yetirmeleri Huseyneli Munteziri Ebdul Rehim Eqiqi Bexsayesi d imam khomeini ir Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAyetullah Xomeyni 1902 ci ilde sentyabr ayinin 24 de Iranin Xomeyn seherinde anadan olmusdur 5 ayliginda iken atasi Seyyid Mustafani 15 yasinda ise anasini itirmisdir Usaq yaslarindan baslayaraq dini medreselerde ereb dili ve edebiyyati mentiq fiqh usul ve basqa elmleri oyrenmisdir 1919 cu ilde Erak Elmiyye Medresesine qebul olunan Xomeyni burada bir muddet tehsil aldiqdan sonra Qum seherinde Elmiyye Medresesine daxil olmusdur Fiqh ve usul derslerinde muveffeqiyyet qazanaraq qisa zamanda ictihad muctehidlik derecesini elde etmisdi Ayetullah Xomeyni felsefe tehzibi nefs ve exlaq kimi fenlerden ders demeye baslamis ve taninmis Qum alimleri arasinda yer almis sonralar ise fiqh ve usul derslerinin meshur muellimlerinden biri olmusdur Xomeyni o dovrde hokumet eleyhine olan sexslerle emekdasliq ederek Rza saha ve Pehlevi sulalesine qarsi mubarize aparirdi O 1958 ci ilde eyalet ve vilayet cemiyyetlerinin qurulmasi ve sahin qebul etdiyi alti maddelik qanunun quvveye minmesi ile sah rejimi eleyhine ciddi sekilde mubarizeye basladi 1961 ci il 5 iyunda bas veren qanli hadiseden sonra rejim eleyhine soylediyi bir nitqine gore hebs edilerek Tehrandaki Isretabad herbi hebsxanasinda saxlanilir 1965 ci ilin 4 noyabrinda Turkiyeye surgun edildi Imam Xomeyni bir muddet orada qaldiqdan sonra Iranin bu olkeye tezyiqinden sonra Iraqa kecdi ve Necef seherine yerlesdi Burada 13 il surgun heyati kecirir Iranin Iraqa tezyiqinden sonra Xomeyni bu olkeden Fransaya kocmus ve bir muddet Paris etrafindaki Nofl le Sato seherciyinde yasamisdir Olkesinden cox uzaqda olmasina baxmayaraq Xomeyninin ses yazilari her hefte Irana getirilerek muxtelif mekanlarda dinlenilirdi 1979 cu ilde Islam inqilabi neticesinde sahin Tehrani terk etmesinden sonra Ayetullah Xomeyni Irana qayitmis ve faktiki olaraq olkenin liderine cevrilmisdir Bununla bele Tehranda yasamaq istemeyerek omrunun sonunadek dovleti Qumdaki kicik menzilinden idare etmisdir Heyati boyu Amerika Birlesmis statlari ve Israile dusmen munasibetleri sergilemis Israil zulmune qarsi Felestine ve Livana maddi ve herbi destek vermisdir menbe gosterin 1989 cu ilde 4 iyun tarixinde Tehran seherinde vefat etmisdir IstinadlarRuhollah Khomeyni Nationalencyklopedin shved 1999 Bibliotheque nationale de France Ruhollah Khomeyni BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Ali zade A Homejni Ruhulla rus Islamskij enciklopedicheskij slovarMoskva Ansar 2007 ISBN 978 5 98443 025 8Hemcinin baxIran Islam Inqilabi Vilayeti Feqih Iran Islam Respublikasi Eli XameneiXarici kecidlerimam khomeini ir Ruhullah Xomeyninin resmi sayti fars ing