Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Avtomat — müharibə üçün istifadə olunan avtomatik . Avtomatlar dörd rejimdə olur: bloklaşdırılmış (atəş açılmır), tək-tək atəş, yarı avtomatik atəş (üç-üç və ya iki-iki atəş açılır) və tam avtomatik (dayanmadan atəş açılır).
Avtomatlar dünyada kütləvi şəkildə İkinci Dünya müharibəsindən sonra yayılmışdır. İlk avtomatlar Rusiya İmperiyasında tərəfindən düzəldilmişdir (). Avtomatlar pulyemyot tapançaları əvəz etmişlər.
Müasir avtomat
1943-cü ildə dizayn edilmiş StG 44 döyüş meydanında geniş istifadə edilən ilk müasir piyada tüfəngi kimi tarix səhnəsində öz yerini tutdu. Adi tüfəng patronu əvəzinə patronun qısaldılmış variantı olan 7,92x33 Kurz güllələrini atmağa qadir olan StG 44 sürətli və yüksək atıcı silah idi. Yüksək gücü ilə nisbətən geniş ərazidə təsirli ola bilən StG 44, illər sonra piyadaların tüfəngləri ilə yenidən müstəqil şəkildə hərəkət etməsinə şərait yaratdı. Bənzər bir silah olaraq təyin oluna bilən M1 Carabine adlı qısa lüləli tüfəng ABŞ tərəfindən istehsal edilsə də, bu silah StG 44-ün uğurunu tutmaqdan uzaq idi. Çünki onun istifadə etdiyi güllə tapança gülləsindən bir qədər güclü idi.
StG-44-ün açdığı yolda piyada tüfənginin anlayışı tamamilə dəyişdi. Bu silah üzərində işləməyə başladığı deyilən Sovet İttifaqı AK-47, Kalaşnikovu öz dizayn yanaşması ilə yaxşı iştirak edən dizaynerlərin təklif etdiyi silahlar arasındakı sınaqlar nəticəsində inkişaf etdirdi. Mexanizm xaricində zahiri görünüşünə görə StG 44-ə bənzəyən AK-47 istehsal edildiyi gündən bəri demək olar ki, bütün döyüşlərdə uğurla iştirak edərək əfsanəyə çevrilib. Sadə, lakin təsirli olan tüfəng piyada münaqişəsinə əsaslanan yeni müharibə doktrinalarında böyük təsirə malik idi. Tarixi bir istehza olaraq, bu illərdə milyardlarla dollar xərclənərək hazırlanmış müasir və böyük sistemlər demək olar ki, istifadə edilmədiyi halda, bir neçə dollara istehsal oluna bilən AK-47 döyüşlərin taleyinə təsir etdi.
Tapşırıqlar
Şərq cəbhəsi Kalaşnikovdan həzz aldığı halda, Qərb yeni anlayışlara üz tuturdu. Müxtəlif döyüş hesabatlarını qiymətləndirən Qərb mütəxəssisləri 7,62 mm-lik döyüş sursatı ilə böyük effektli atəş açan tüfənglərin güclü olduğunu başa düşdülər və özləri ilə bəzi çatışmazlıqlar da gətirdilər. Birincisi, bu silahlar daşımaq üçün çox ağır idi. Yüksək kalibrli güllədən istifadə isə geri çəkilmənin artmasına və paralel olaraq sürətli atəş zamanı silahın idarə edilməsində çətinliklərə səbəb oldu. Digər problem isə az sayda daşınan sursat idi.
Bütün bu səbəblərə görə NATO 5,56 mm-lik tüfəngləri standartlaşdırmaq qərarına gəldi. Yeni tüfənglər əsgərə 200 mərmi daşımağa imkan verən 7,62 mm-dən fərqli olaraq çəki artımı olmadan 300–400 mərmi daşımağa imkan verdi. Aşağı çəkisi 5,56 mm-lik tüfəngləri sürətli atəşdə idarə etmək daha asan idi, çünki geri çəkilmə azaldı. Bununla belə, 5.56 mm-lik mərmilərin əsas çəkisi 7.62-dən daha ağır idi. 7.62 daha çox yer tutduğundan, həmişə 7.62 daha ağır kimi tanınıb. Əslində, qısa müddət sonra NATO 7.62.51 mm-lik NATO sursatından istifadə etməyə başladı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- . Archived from the original on 28 June 2023. İstifadə tarixi: 5 May 2023.
- . rus-techichnical-enc.slovaronline.com. Archived from the original on 2023-06-28. İstifadə tarixi: 2023-04-19.
Xarici keçidlər
- Avtomat haqqında
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Avtomat deqiqlesdirme Avtomat muharibe ucun istifade olunan avtomatik Avtomatlar dord rejimde olur bloklasdirilmis ates acilmir tek tek ates yari avtomatik ates uc uc ve ya iki iki ates acilir ve tam avtomatik dayanmadan ates acilir Avtomatlar dunyada kutlevi sekilde Ikinci Dunya muharibesinden sonra yayilmisdir Ilk avtomatlar Rusiya Imperiyasinda terefinden duzeldilmisdir Avtomatlar pulyemyot tapancalari evez etmisler tarixdeki ilk avtomat StG 44 M16 ve AK 47 dunyadaki en meshur avtomatlar TAR 21 Israil istehsali avtomati Steyr AUG en meshur avtomatlarindandir AK 74M esasinda duzeldilmis Azerbaycan istehsali 5 56 mm lik EM 14 avtomati AK 74M AK 74 esasinda duzeldilmis ermeni istehsali avtomati Avtomat bullpap sistemlidir Muasir avtomat1943 cu ilde dizayn edilmis StG 44 doyus meydaninda genis istifade edilen ilk muasir piyada tufengi kimi tarix sehnesinde oz yerini tutdu Adi tufeng patronu evezine patronun qisaldilmis varianti olan 7 92x33 Kurz gullelerini atmaga qadir olan StG 44 suretli ve yuksek atici silah idi Yuksek gucu ile nisbeten genis erazide tesirli ola bilen StG 44 iller sonra piyadalarin tufengleri ile yeniden musteqil sekilde hereket etmesine serait yaratdi Benzer bir silah olaraq teyin oluna bilen M1 Carabine adli qisa luleli tufeng ABS terefinden istehsal edilse de bu silah StG 44 un ugurunu tutmaqdan uzaq idi Cunki onun istifade etdiyi gulle tapanca gullesinden bir qeder guclu idi StG 44 un acdigi yolda piyada tufenginin anlayisi tamamile deyisdi Bu silah uzerinde islemeye basladigi deyilen Sovet Ittifaqi AK 47 Kalasnikovu oz dizayn yanasmasi ile yaxsi istirak eden dizaynerlerin teklif etdiyi silahlar arasindaki sinaqlar neticesinde inkisaf etdirdi Mexanizm xaricinde zahiri gorunusune gore StG 44 e benzeyen AK 47 istehsal edildiyi gunden beri demek olar ki butun doyuslerde ugurla istirak ederek efsaneye cevrilib Sade lakin tesirli olan tufeng piyada munaqisesine esaslanan yeni muharibe doktrinalarinda boyuk tesire malik idi Tarixi bir istehza olaraq bu illerde milyardlarla dollar xerclenerek hazirlanmis muasir ve boyuk sistemler demek olar ki istifade edilmediyi halda bir nece dollara istehsal oluna bilen AK 47 doyuslerin taleyine tesir etdi TapsiriqlarSerq cebhesi Kalasnikovdan hezz aldigi halda Qerb yeni anlayislara uz tuturdu Muxtelif doyus hesabatlarini qiymetlendiren Qerb mutexessisleri 7 62 mm lik doyus sursati ile boyuk effektli ates acan tufenglerin guclu oldugunu basa dusduler ve ozleri ile bezi catismazliqlar da getirdiler Birincisi bu silahlar dasimaq ucun cox agir idi Yuksek kalibrli gulleden istifade ise geri cekilmenin artmasina ve paralel olaraq suretli ates zamani silahin idare edilmesinde cetinliklere sebeb oldu Diger problem ise az sayda dasinan sursat idi Butun bu sebeblere gore NATO 5 56 mm lik tufengleri standartlasdirmaq qerarina geldi Yeni tufengler esgere 200 mermi dasimaga imkan veren 7 62 mm den ferqli olaraq ceki artimi olmadan 300 400 mermi dasimaga imkan verdi Asagi cekisi 5 56 mm lik tufengleri suretli atesde idare etmek daha asan idi cunki geri cekilme azaldi Bununla bele 5 56 mm lik mermilerin esas cekisi 7 62 den daha agir idi 7 62 daha cox yer tutdugundan hemise 7 62 daha agir kimi taninib Eslinde qisa muddet sonra NATO 7 62 51 mm lik NATO sursatindan istifade etmeye basladi Hemcinin baxTufeng SilahIstinadlar Archived from the original on 28 June 2023 Istifade tarixi 5 May 2023 rus techichnical enc slovaronline com Archived from the original on 2023 06 28 Istifade tarixi 2023 04 19 Xarici kecidlerAvtomat haqqinda