Avurğazı rayonu və ya Ağırğazı rayonu başq Ауырғазы районы Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati ra

Avurğazı rayonu və ya Ağırğazı rayonu (başq. Ауырғазы районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon.

Rayon

Avurğazı rayonu

Ауырғазы районы


Bayraq^[d]	Gerb

Ölkə

Rusiya

İnzibati mərkəz

Tolbazı^[d]

Tarixi və coğrafiyası

Yaradılıb

20 avqust 1930

Sahəsi

2014,03 km²

Hündürlük

205 m

Saat qurşağı

Yekaterinburq vaxtı^[d]

Əhalisi

31.446 nəf. (2021)

Rəqəmsal identifikatorlar

Telefon kodu

34745

Poçt indeksi

4534ХХ

Rəsmi sayt

Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rayonun inzibati mərkəzi kəndidir. Ufadan 80 km cənubda, Ağ Göldən 30 km qərbdə yerləşir.

Coğrafi yerləşməsi

Başqırdıstanın mərkəzi hissəsində yerləşir. Rayonun ərazisi 2014,03 km² təşkil edir. Şimalda Karmaskalı, şərqdə , cənubda Sterlitamak, qərbdə Əlşəy və Dövləkən rayonları ilə sərhədlənir. Karst mənşəlli əsahələr geniş ərazini əhatə edir. Şərqi-Avropa düzənliyinin cənub-şərq ətəklərində yerləşir. Ərazisindən qum, əhəng daşı, kərpiç xammalı, neft çıxarılır. İqlimi kontinental, orta nəmlidir. Orta illik temperatur: +2,5 °C, yanvar: -16 °C, iyul: +19 °C. Maksimal temperatur: +40 °C, minimal: −48 °C. Orta illik yağıntı 500 mm., quraq illərdə 350 mm. Ərazisindən Urşak, Aurqazı, Belıy KLuç, Uzen, Kuzelka çayları axır. Ərazisində əsasən boz meşə və qaraya bənzər torpaqlar geniş sahə tutur.

Palıd və Ağcaqayın meşələri ərazisinin 18 % tutur. Hündür ərazilərdə isə talalar şəklindədir. Heyvanlar aləmi əsasən çöl və meşə heyvanlarından ibarətdir.

Ərazisinin 153,8 min ha (ümumi ərazisinin 76,4 %) kənd təsərrüfatına cəlb olunmuşdur. 43,1 min ərazi otlaq sahələri, 36,4 min ha isə meşəliklər, 1,2 min ha isə su sahəsidir.

Tarix

Avurğazı rayonu 20 avqust 1930-cu ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kantonları ləğv edərək yerində 48 rayon təşkil etməsi ilə təsis edilmişdir.

Əhali

Ümumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası Avurğazı rayonu ərazisin milli tərkibi: tatarlar — 42,2 %, çuvaşlar — 29,3 %, başqırdlar — 18,9 %, ruslar — 6,4 %, ukraynalılar — 1,2 %, mordvalılar — 1 %, digər millər — 1 %.

İnzibati-ətazi vahidləri

Rayonda 21 kənd inzivati vahidliyinə 137 yaşayış məntəqəsi daxildir

İqtisadiyyat

Rayion cənubmeşə-çöl zonasına daxildir. Kənd təsərrüfatının taxılçılıq, kartoxçuluq, ətlik-südlük heyvandarlıq və donuzçuluq inkişaf etmişdir. Burada meşə təsərrüfatı mövcuddur. Ərazisindən Kuybişev dəmir yolu keçir. Avtomobil əlaqəsi Ufa — Orenburq, Dövləkən — , Talbazı — Krasnousolski magistralı ilə təmin edilir.

Sosial sfera

Rayon ərazisində 57 ümumtəhsil mərkəzi vardır ki bununda 33 orta məktəb, 10 əsas, 14 ibtidaidir. Burada Talbazı liseyi, Talbazı Başqırd gimnaziyası, Aurqazin uşaq evi, 39 bağça, musiqi məktəbi, bir rayon və 3 kənd xəstəxanası, 3 kənd həkim ambulatoriyası, 37 kütləvi kitabxana, 54 klub fəaliyyət göstərir. Talbazında tarix diyarşunaslıq muzeyi vardır. Burada tatar, rus və çuvaş dillərində «Aurqazinski vestnik» qəzeti buraxılır.

Mənbə

Rayon administrasiyası 2020-05-20 at the Wayback Machine

İstinadlar

. 2020-05-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-10.
OKTMO (rus.).
https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
"Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.
"Закон Республики Башкортостан «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Республики Башкортостан в связи с объединением отдельных сельсоветов и передачей населенных пунктов» (Принят Государственным Собранием — Курултаем Республики Башкортостан 18 ноября 2008 года)". 2014-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-10.
"Аургазинский Вестник". 2015-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-10.

[80_8006001-1] . 2020-05-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-10.

[_298911da30184810-2] OKTMO (rus.).

[_f7b6b5ca17500572-3] ttps://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).

[ВПН-2010-4] "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.

[RBzak_izm-5] "Закон Республики Башкортостан «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Республики Башкортостан в связи с объединением отдельных сельсоветов и передачей населенных пунктов» (Принят Государственным Собранием — Курултаем Республики Башкортостан 18 ноября 2008 года)". 2014-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-10.

[6] "Аургазинский Вестник". 2015-08-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-10.