Sterlitamak rayonu

Sterlitamak rayonu (başq. Стәрлетамаҡ районы) — Rusiya Federasiyası, Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi Sterlitamak şəhəridir (rayon ərazisinə daxil deyildir.)

Sterlitamak rayonu
Стәрлетамаҡ районы
Bayraq^[d] Gerb
Ölkə	Rusiya
İnzibati mərkəz	Sterlitamak
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	20 avqust 1930
Sahəsi	2.216 km²
Saat qurşağı	Yekaterinburq vaxtı^[d]
Əhalisi
Əhalisi	48.044 nəf. (2021)
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	3473
Poçt indeksi	4531ХХ
Rəsmi sayt
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

Rayonun inzibati ərazisi 2221.6 km²-dir. Rayon ərazisi Pribelskaya təpəli düzənliyində yerləşir. Yeraltı ehtiyyatlardan neft, natrium xlorid, əhəng daşı, sement gili, gips, odadavamlı gil, plitələr üçün gil, genişlənmiş gil, kərpic xammalı, qum və çınqıl, aqronom filizləri ilə təmsil olunur. İqlimi mülayim kontinental, isti və qurudur. Hidroqrafik şəbəkə Aqidel çayı və onun qolları Aşkadar, Sterl, Kuqanak ilə meydana gəlir. Çay düzənliyində rayon ərazisinin 5,1% -ni tutan palıd, cökə və qarağat qarışığı olan yamac meşələri yayılmışdır. Qara və tünd boz meşə torpaqları geniş yayılmışdır.

Tarixi

Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi Rəyasət Heyətinin qərarına əsasən kantonlara bölünmə ləğv edildikdə, rayon 20 avqust 1930-cu ildə qurulur.

Əhalisi

Rusiya İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin proqnozuna görə:

2024 - 47,25 min nəfər.

2035 - 54,06 min nəfər.

Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıyaalmasına görə: ruslar - 35,6 %, tatarlar - 23,2 %, başqırdlar - 21,6 %, çuvaşlar — 12,3 %, ukraynalılar — 2,6 %, mordvalılar — 2 %, digər millətlərdən olanlar - 1 %.

Yerli özünü idarəetmə

Nuriman rayonu ərazisinə 20 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 111 yaşayış məntəqəsi daxildir.

İqtisadiyyat

Rayon iqtisadiyyatı şaxələndirilir. Bununla belə üstünlük təşkil edən sahə kənd təsərrüfatıdır. Kənd təsərrüfatı əraziləri 189 818 hektar ərazini əhatə edir. Bunun 129 312 hektarı əkin sahəsidir. Bitkiçilikdə ixtisaslaşma: taxılçılıq, günəbaxan, kartof və tərəvəz becərilməsi. Heyvandarlıq ətlik və südlük maldarlıq, quşçuluq ilə təmsil olunur.

1 yanvar 2015-ci il tarixinə rayonda 1395 təsərrüfat subyekti qeydiyyata alınıb və fəaliyyət göstərir. Sahibkarlıq subyektlərinin ümumi sayı: 18 orta müəssisə, 82 kiçik, 261 mikro-müəssisə, 78 kəndli təsərrüfatı və 957 fərdi sahibkarlıq təsərrüfatı.

Təhsil və mədəniyyət

Rayonun 18 məktəbində 22 uşaq bağçası və 22 məktəbəqədər qrup fəaliyyət göstərir. Rayon məktəb sistemi 29 ümumtəhsil məktəbi (15 filial daxil olmaqla), 1 ibtidai məktəb, 1 ibtidai məktəb-uşaq bağçası ilə təmsil olunur. Uşaqlar üçün əlavə təhsil müəssisələri (uşaq incəsənət məktəbi, 2 uşaq gənclər idman məktəbi, gənc texniki işçilər üçün stansiya, regional uşaq yaradıcılıq evi) öz fəaliyyətlərini 7 əsas istiqamətdə həyata keçirir. Rayon məktəblərinin bazasında uşaqlar üçün 152 əlavə təhsil dərnəkləri fəaliyyət göstərir. Ərazidə Kuqanak uşaq evi və Kolos uşaq sağlamlıq düşərgəsi fəaliyyət göstərir. 4000-dən çox tirajı olan "Selskie Niva" qəzeti rus və tatar dillərində buraxılır. Bölgədə 15 dini icma fəaliyyət göstərir:8 müsəlman, 7 xristian.

İstinadlar

1. "Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более" (XLSX) (rus). 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-01..
2. "Стратегия пространственного развития Российской Федерации на период до 2025 года (проект)" (PDF). 2018-12-18 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-06-24.
3. "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан. Т.5" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-08-20.