Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Atskuri və ya Atskuri Məryəmin Ölümü kilsəsi (gürcücə: აწყურის ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ტაძარი) — cənubi Gürcüstanın Samtshe-Cavaxeti bölgəsindəki Axısqa bələdiyyəsində yerləşən Atskuri kəndində tikilmiş orta əsrlər kafedralıdır. İlk dəfə X və XI əsrlərdə tikilmiş olan kilsə 1283-cü ildəki zəlzələ nəticəsində dağıldıqdan qısa müddət sonra yenidən inşa edilmişdir. Kafedral şrqində üç çıxıntısı olan xaçlı qübbə kilsəsi idi. Kafedral dövründə Gürcüstandakı ən böyük kafedrallardan biri olmuşdur, ancaq kilsədən geriyə sadəcə uçuq dıvarlar qalmışdır. 2016-cı ildə kilsəni tamamən yeniləmə layihəsi başladılmışdır. Kilsə Gürcüstanın Milli Əhəmiyyətə Sahib Daşınmaz Mədəniyyət Abidələri siyahısına daxildir.
| Atskuri kilsəsi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi və memarlığı
Kilsə Kür çayının sağ sahilindəki kiçik təpənin ətəyində yerləşməkdədir. Biri 10 və 11-ci əsr, digəri 13 və 14-cü əsrlərə aid edilən iki inşaat qatı ayırd edilir. İkinci qat 1283 zəlzələsindən sonra inşa edilən strukturlardan ibarətdir. Atskuri Gürcüstanın mərkəz qismindəki ən önəmli xristian mərkəzlərdən biri olmuşdur. Yepiskopun mərkəzi olan kilsə incə zövqlə hazırlanmış Odigitria ikonalarına ev sahibliyi etməkdədir. Orta əsrlər gürcü xronologiyalarına görə ikonalar buraya Andreas tərəfindən gətirilmişdir. Kilsəni Bizans imperatoru Heraklios 627-ci ildəki Sasani döyüşünə gedərkən ziyarət etmişdir. İkonalar 1283-cü il zəlzələsində kilsənin uçural qübbəsinin altında qalsa da, xəsarət almamışdır. XVI əsrin sonlarında ikonalar Gelat monastırına gətirilmişdir. 1952-ci ildə isə monastrdan Tiflisdəki Gürcüstan Milli Muzeyinə gətirilmişdir.
Yenilənmiş Atskuri kafedralı Samtshedəki Cakeli çarlığının himayəsində idi. Kilsədə çalışan yepiskop Matsqvereli ünvanına sahib idi və Gürcüstandakı ən təsirli baş keşişlərdən biri idi. Baş keşiş Gürcüstan çarlığının X əsrdəki parçalanması ilə Gürcü Ortodoks Kilsəsindən muxtariyyət belə tələb etmişdir. Kilsə Osmanlı imperiyasının 1578-ci ildə Samtsheni işğal etməsi və İslamı gətirməsi ilə paralel döyüşlərə və zəlzələlərə baxmayaraq, XIX əsrin əvvəllərinə qədər istifadə edilmişdir.
Sovet İttifaqının son illərində - 1980-ci illərdə Atskuridəki xristianlıq mirasına olan maraq könüllü tələbə qrupları tərəfindən təkrar canlandırılmışdır. İrəliləyən illərdə bir sıra arxeoloki fəaliyyət aparılmış və 2016-cı ildə Gürcüstan hökuməti tərəfindən kilsənin yenidən inşasına yönəlmiş tam əhatəli restavrasiya layihəsi başladılmışdır.
Restavrasiya layihəsinə başlamadan əvvəl binanın ayaqda qalan qismləri dağılmışdır. Qübbə bütün tonozlar və üst divarlar olduğu kimi dağılmışdır. Qurbangahın hissələri və hər iki tərəfindəki bölmələr - cənubdakı diyakonik və şimaldakı protezlər - çıxıntılı səthli divarlarla günümüzə çatmışdır. İç divarlar, pilastörlər və qurbangah divarının bəzəkli detalları kimi dekorasiya parçalarını qorumuşdur. Kilsənin zəngin formada bəzədilmiş daşları kəndlilər tərəfindən öz strukturlar üçün istifadə edilmişdir və kəndin hər hansı bir yerində dağıdılmış olaraq tapıla bilər. Arxeoloji qazıntılarla bərabər, dağıdılmış kafedralın içində və ətrafında osta əsrlərdən qalma gürcücə abidələr ilə X əsrdən qalma kilsə və əlavə binalar kimi başqa strukturlar da tapmışdırlar.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (gürcü). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 May 2019 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 25 July 2019.
- "Archaeologists discover early medieval site in southwest Georgia". Agenda.ge. 28 June 2016. 25 July 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 25 July 2019.
- Licheli, Vakhtang. St. Andrew in Samtskhe—Archaeological Proof? // Mgaloblishvili, Tamila (redaktor). Ancient Christianity In The Caucasus: Iberica Caucasica, vol. 1. Routledge. 1998. 30-31. ISBN .
- Kavlelashvili, Elene. Ацкурская икона Божией Матери [Atsquri icon of the Theotokos]. Православная энциклопедия, Т. IV [Orthodox Encyclopaedia, vol. 4] (rus). Moscow: Pravoslavnaya Entsiklopediya. 2002. 223–224. ISBN . 2019-07-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-23.
- Silogava, Valerian. Ацкурская епархия [Atsquri diocese]. Православная энциклопедия, Т. IV [Orthodox Encyclopaedia, vol. 4] (rus). Moscow: Pravoslavnaya Entsiklopediya. 2002. 221–223. ISBN . 2019-08-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-23.
- Beridze, Vakhtang. სამცხის ხუროთმოძღვრული ძეგლები [Architectural monuments of Samtskhe] (gürcü). Tbilisi. 1970. 46–49, 51–52.
- Mujiri, Kristine. "როგორი იქნება აწყურის XI-XIV საუკუნის ეკლესია რეაბილიტაციის შემდეგ" [How will the 11th–14th-century church in Atsquri look like after rehabilitation]. Liberali (gürcü). 26 January 2018. 20 July 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 25 July 2019.
- "Historic Atskuri fortress and church restored in Georgia's south-west". Agenda.ge. 1 June 2016. 25 July 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 25 July 2019.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Atskuri ve ya Atskuri Meryemin Olumu kilsesi gurcuce აწყურის ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ტაძარი cenubi Gurcustanin Samtshe Cavaxeti bolgesindeki Axisqa belediyyesinde yerlesen Atskuri kendinde tikilmis orta esrler kafedralidir Ilk defe X ve XI esrlerde tikilmis olan kilse 1283 cu ildeki zelzele neticesinde dagildiqdan qisa muddet sonra yeniden insa edilmisdir Kafedral srqinde uc cixintisi olan xacli qubbe kilsesi idi Kafedral dovrunde Gurcustandaki en boyuk kafedrallardan biri olmusdur ancaq kilseden geriye sadece ucuq divarlar qalmisdir 2016 ci ilde kilseni tamamen yenileme layihesi basladilmisdir Kilse Gurcustanin Milli Ehemiyyete Sahib Dasinmaz Medeniyyet Abideleri siyahisina daxildir Atskuri kilsesi41 43 40 sm e 43 09 55 s u Olke Gurcustan Vikianbarda elaqeli mediafayllarKilsenin qerb fasadi 1885 ci ilde Tarixi ve memarligiKilse Kur cayinin sag sahilindeki kicik tepenin eteyinde yerlesmekdedir Biri 10 ve 11 ci esr digeri 13 ve 14 cu esrlere aid edilen iki insaat qati ayird edilir Ikinci qat 1283 zelzelesinden sonra insa edilen strukturlardan ibaretdir Atskuri Gurcustanin merkez qismindeki en onemli xristian merkezlerden biri olmusdur Yepiskopun merkezi olan kilse ince zovqle hazirlanmis Odigitria ikonalarina ev sahibliyi etmekdedir Orta esrler gurcu xronologiyalarina gore ikonalar buraya Andreas terefinden getirilmisdir Kilseni Bizans imperatoru Heraklios 627 ci ildeki Sasani doyusune gederken ziyaret etmisdir Ikonalar 1283 cu il zelzelesinde kilsenin ucural qubbesinin altinda qalsa da xesaret almamisdir XVI esrin sonlarinda ikonalar Gelat monastirina getirilmisdir 1952 ci ilde ise monastrdan Tiflisdeki Gurcustan Milli Muzeyine getirilmisdir 2015 ci ilde qebul edilmis restavrasiya plani Yenilenmis Atskuri kafedrali Samtshedeki Cakeli carliginin himayesinde idi Kilsede calisan yepiskop Matsqvereli unvanina sahib idi ve Gurcustandaki en tesirli bas kesislerden biri idi Bas kesis Gurcustan carliginin X esrdeki parcalanmasi ile Gurcu Ortodoks Kilsesinden muxtariyyet bele teleb etmisdir Kilse Osmanli imperiyasinin 1578 ci ilde Samtsheni isgal etmesi ve Islami getirmesi ile paralel doyuslere ve zelzelelere baxmayaraq XIX esrin evvellerine qeder istifade edilmisdir Sovet Ittifaqinin son illerinde 1980 ci illerde Atskurideki xristianliq mirasina olan maraq konullu telebe qruplari terefinden tekrar canlandirilmisdir Irelileyen illerde bir sira arxeoloki fealiyyet aparilmis ve 2016 ci ilde Gurcustan hokumeti terefinden kilsenin yeniden insasina yonelmis tam ehateli restavrasiya layihesi basladilmisdir Restavrasiya layihesine baslamadan evvel binanin ayaqda qalan qismleri dagilmisdir Qubbe butun tonozlar ve ust divarlar oldugu kimi dagilmisdir Qurbangahin hisseleri ve her iki terefindeki bolmeler cenubdaki diyakonik ve simaldaki protezler cixintili sethli divarlarla gunumuze catmisdir Ic divarlar pilastorler ve qurbangah divarinin bezekli detallari kimi dekorasiya parcalarini qorumusdur Kilsenin zengin formada bezedilmis daslari kendliler terefinden oz strukturlar ucun istifade edilmisdir ve kendin her hansi bir yerinde dagidilmis olaraq tapila biler Arxeoloji qazintilarla beraber dagidilmis kafedralin icinde ve etrafinda osta esrlerden qalma gurcuce abideler ile X esrden qalma kilse ve elave binalar kimi basqa strukturlar da tapmisdirlar Hemcinin baxAtskuri qalasiIstinadlar List of Immovable Cultural Monuments PDF gurcu National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 12 May 2019 tarixinde PDF Istifade tarixi 25 July 2019 Archaeologists discover early medieval site in southwest Georgia Agenda ge 28 June 2016 25 July 2019 tarixinde Istifade tarixi 25 July 2019 Licheli Vakhtang St Andrew in Samtskhe Archaeological Proof Mgaloblishvili Tamila redaktor Ancient Christianity In The Caucasus Iberica Caucasica vol 1 Routledge 1998 30 31 ISBN 0 7007 0633 X Kavlelashvili Elene Ackurskaya ikona Bozhiej Materi Atsquri icon of the Theotokos Pravoslavnaya enciklopediya T IV Orthodox Encyclopaedia vol 4 rus Moscow Pravoslavnaya Entsiklopediya 2002 223 224 ISBN 5 89572 009 9 2019 07 25 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 23 Silogava Valerian Ackurskaya eparhiya Atsquri diocese Pravoslavnaya enciklopediya T IV Orthodox Encyclopaedia vol 4 rus Moscow Pravoslavnaya Entsiklopediya 2002 221 223 ISBN 5 89572 009 9 2019 08 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 23 Beridze Vakhtang სამცხის ხუროთმოძღვრული ძეგლები Architectural monuments of Samtskhe gurcu Tbilisi 1970 46 49 51 52 Mujiri Kristine როგორი იქნება აწყურის XI XIV საუკუნის ეკლესია რეაბილიტაციის შემდეგ How will the 11th 14th century church in Atsquri look like after rehabilitation Liberali gurcu 26 January 2018 20 July 2019 tarixinde Istifade tarixi 25 July 2019 Historic Atskuri fortress and church restored in Georgia s south west Agenda ge 1 June 2016 25 July 2019 tarixinde Istifade tarixi 25 July 2019