Askın rayonu (başq. Асҡын районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon.
Rayon | |||||
Askın rayonu | |||||
---|---|---|---|---|---|
Асҡын районы | |||||
| |||||
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 20 avqust 1930 | ||||
Sahəsi | 2411,42 km² | ||||
Hündürlük | 183 m | ||||
Saat qurşağı |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəsmi sayt | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Rayonun inzibati mərkəzi Askino kəndidir. Yaşayış məntəqəsi Ufadan 213 km aralıda yerləşir.
Coğrafi yerləşməsi
Askın rayonu Sverdlovsk vilayəti və Perm diyarı ilə sərhəddə yerləşir. Ufa çayının axarı boyunca qərarlaşır. Rayonun ərazisi 2542 km² təşkil edir. Maksimal temperatur + 36 °C, minimal temperatur isə — 54 °C-dir. Ərazisi şimaldan cənuba 38 km, şərqdən qərbə 66 km məsafədə uzanır. Rayon ərazisindən Moskva — Çelyabinsk dəmiryolu və Çişmi — Davlekonova — Qırğız-Miyaki, Raebski — Sterlitamak avtomobil yolu keçir.
Tarix
Ərazisində tarixən Kır-Tapın, Su-Tapın, Un və Balıksı Başqırd qəbilələri məskun olmuşlar. Askın rayonu avqust 1930-ci ildə təşkil edilmişdir.
Əhali
2010-cu il məlumatına görə rayonda 21 272 nəfər yaşayır. Hər 1 km² əraziyə 9 nəfər düşür.
Ümumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası Askın rayonu ərazisin milli tərkibi: başqırdlar — 68,9 %, tatarlar — 19,4 %, ruslar — 10,6 %, digər millər — 1,1 %.
Milli tərkib
il | Başqırdlar | Tatarlar | Ruslar |
---|---|---|---|
1970 | 57,6 % | 19,5 % | |
1989 | 63,3 % | 23,9 % | |
2002 | 70,9 % | 17,6 % | 10,5 % |
2010 | 68,9 % | 19,4 % | 10,6 % |
.
İnzibati-ətazi vahidləri
Askın ayonunda 15 kənd inzibati vahidliyinə 75 yaşayış məntəqəsi daxildir.
İqtisadiyyat
Rayon iqtisadiyyatının əsasını kənd tərərrüfatı və Meşə sənayesi tutur. Kənd təsərrüfatının balansında ümumilikdə 92,8 min ha ərazi vardır (Ümumi rayon ərazisinin 36,7 %), bunun 66,7 min ha əkin sahəsi, 18,7 min ha isə otlaq sahəsidir. Burada taxılçılıq, donuzçuluq, ətlik-südlük maldarlıq inkişaf etmişdir. Ərazisinin 126 min ha meşələrlə örtülüdür.
Nəqliyyat
Rayonla əlaqə Askino — Yavqildino avtomobil yolu ilə təmin edilir. Hətta Birsk və Blaqoveşensk istiqamətində uzanır.
Sosial sfera
Rayon ərazisində 51 ümumtəhsil mərkəzi, 15 orta məktəb, 29 kütləvi kitabxana, 54 klub, 4 xəstəxana fəaliyyət göstərir. Burada rus və tatar dillərində «Askinskaya nov», «Işanıç», başqırd dilində isə və «Йәнтөйәк» qəzetləri buraxılır.
Tanınmış şəxsləri
- Aleksandr İvaniç Sıçyov (1901—1973) — sovet hərbiçisi, general-mayor (1945).
Ədəbiyyat
- Аскинский район Республики Башкортостан. Население. Населённые пункты. XVIII—XXI вв. Справочное издание. — Уфа, 2010. — 32 с.
Mənbə
- Askın rayonu administrasiyası
İstinadlar
- . 2020-05-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-03.
- "Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более" (XLSX) (rus). 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-01..
- "АСКИНСКИЙ РАЙОН\\"Башкортостанстат"". 2007-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-03.
- "Аскинский | Генеалогия и архивы". 2009-07-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-03.
- "Официальный сайт Аскинского района". 2016-12-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-03.
- "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.
- Население Башкортостана: XIX—XXI века: статистический сборник/ Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан.- Уфа: Китап, 2008.- 448 с.:ил.
- "Закон Республики Башкортостан «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Республики Башкортостан в связи с объединением отдельных сельсоветов и передачей населённых пунктов» (Принят Государственным Собранием — Курултаем Республики Башкортостан 18 ноября 2008 года)". 2014-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-03.
- "«Республика Башкортостан» № 79". 2015-04-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Askin rayonu basq Asҡyn rajony Basqirdistan Respublikasinin erazisine daxil olan inzibati rayon RayonAskin rayonuAsҡyn rajonyBayraq d Gerb56 04 59 sm e 56 34 59 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiYaradilib 20 avqust 1930Sahesi 2411 42 km Hundurluk 183 mSaat qursagi UTC 05 00Yekaterinburq vaxti d EhalisiEhalisi 18 235 nef 2021 Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar Rayonun inzibati merkezi Askino kendidir Yasayis menteqesi Ufadan 213 km aralida yerlesir Cografi yerlesmesiAskin rayonu Sverdlovsk vilayeti ve Perm diyari ile serhedde yerlesir Ufa cayinin axari boyunca qerarlasir Rayonun erazisi 2542 km teskil edir Maksimal temperatur 36 C minimal temperatur ise 54 C dir Erazisi simaldan cenuba 38 km serqden qerbe 66 km mesafede uzanir Rayon erazisinden Moskva Celyabinsk demiryolu ve Cismi Davlekonova Qirgiz Miyaki Raebski Sterlitamak avtomobil yolu kecir TarixErazisinde tarixen Kir Tapin Su Tapin Un ve Baliksi Basqird qebileleri meskun olmuslar Askin rayonu avqust 1930 ci ilde teskil edilmisdir Ehali2010 cu il melumatina gore rayonda 21 272 nefer yasayir Her 1 km eraziye 9 nefer dusur Umumrusiya siyahiya alinmasina Basqirdistan Respublikasi Askin rayonu erazisin milli terkibi basqirdlar 68 9 tatarlar 19 4 ruslar 10 6 diger miller 1 1 Milli terkib il Basqirdlar Tatarlar Ruslar1970 57 6 19 5 1989 63 3 23 9 2002 70 9 17 6 10 5 2010 68 9 19 4 10 6 Inzibati etazi vahidleriAskin ayonunda 15 kend inzibati vahidliyine 75 yasayis menteqesi daxildir IqtisadiyyatRayon iqtisadiyyatinin esasini kend tererrufati ve Mese senayesi tutur Kend teserrufatinin balansinda umumilikde 92 8 min ha erazi vardir Umumi rayon erazisinin 36 7 bunun 66 7 min ha ekin sahesi 18 7 min ha ise otlaq sahesidir Burada taxilciliq donuzculuq etlik sudluk maldarliq inkisaf etmisdir Erazisinin 126 min ha meselerle ortuludur NeqliyyatRayonla elaqe Askino Yavqildino avtomobil yolu ile temin edilir Hetta Birsk ve Blaqovesensk istiqametinde uzanir Sosial sferaRayon erazisinde 51 umumtehsil merkezi 15 orta mekteb 29 kutlevi kitabxana 54 klub 4 xestexana fealiyyet gosterir Burada rus ve tatar dillerinde Askinskaya nov Isanic basqird dilinde ise ve Jәntojәk qezetleri buraxilir Taninmis sexsleriAleksandr Ivanic Sicyov 1901 1973 sovet herbicisi general mayor 1945 EdebiyyatAskinskij rajon Respubliki Bashkortostan Naselenie Naselyonnye punkty XVIII XXI vv Spravochnoe izdanie Ufa 2010 32 s MenbeAskin rayonu administrasiyasiIstinadlar 2020 05 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 03 Tablica 5 Chislennost naseleniya Rossii federalnyh okrugov subektov Rossijskoj Federacii gorodskih okrugov municipalnyh rajonov municipalnyh okrugov gorodskih i selskih poselenij gorodskih naselennyh punktov selskih naselennyh punktov s naseleniem 3000 chelovek i bolee XLSX rus 2022 09 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 09 01 ASKINSKIJ RAJON Bashkortostanstat 2007 10 20 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 03 Askinskij Genealogiya i arhivy 2009 07 26 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 03 Oficialnyj sajt Askinskogo rajona 2016 12 09 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 03 Itogi Vserossijskoj perepisi naseleniya po Respublike Bashkortostan pdf Territorialnyj organ Federalnoj sluzhby gosudarstvennoj statistiki po Respublike Bashkortostan 2013 03 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 03 05 Naselenie Bashkortostana XIX XXI veka statisticheskij sbornik Territorialnyj organ Federalnoj sluzhby gosudarstvennoj statistiki po Respublike Bashkortostan Ufa Kitap 2008 448 s il Zakon Respubliki Bashkortostan Ob izmeneniyah v administrativno territorialnom ustrojstve Respubliki Bashkortostan v svyazi s obedineniem otdelnyh selsovetov i peredachej naselyonnyh punktov Prinyat Gosudarstvennym Sobraniem Kurultaem Respubliki Bashkortostan 18 noyabrya 2008 goda 2014 11 29 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 03 Respublika Bashkortostan 79 2015 04 18 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 03