Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arvid Pelşe (latış. Arvīds Pelše; 26 yanvar (7 fevral) 1899, Bauska qəzası[d], Kurlandiya quberniyası[d] – 29 may 1983, Moskva) — Latviya-sovet partiya və dövlət xadimi, tarixçi, iki dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1969, 1979), 1915-ci ildən partiya üzvü və Oktyabr inqilabının iştirakçısı. 1941-ci ildən Latviya Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin katibi, 1959–1966-cı illərdə isə birinci katibi olmuşdur. Sov. İKP MK Siyasi Bürosunun üzvü, Sov. İKP MK yanında Partiya Nəzarəti Komitəsinin sədri (1966–1983), Latviya SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1946) idi.
| Arvid Pelşe | |
|---|---|
| latış. Arvīds Pelše | |
 | |
| 8 aprel 1966 – 29 may 1983 | |
 | |
| 8 aprel 1966 – 29 may 1983 | |
| Əvvəlki | Nikolay Şvernik |
| Sonrakı | Mixail Solomentsev |
| |
| 25 noyabr 1959 – 15 aprel 1966 | |
| Əvvəlki | Yan Kalnberzin |
| Sonrakı | Avqust Voss |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 26 yanvar (7 fevral) 1899 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 29 may 1983(84 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ağciyər xərçəngi |
| Dəfn yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi, tarixçi, inqilabçı |
| Dini | ateizm |
| Hərbi xidmət | |
| Döyüşlər | |
| | |
| Təltifləri |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
O, 1899-cu il yanvarın 26-da [7 fevral] saat 14-də Kurland əyalətinin Bauska rayonunun İecava volostunun Mazie fermasında "həyət sahibi" Yohan Pelşe və həyat yoldaşı Lizanın kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Həmin il martın 14-də kənd kilsəsində vəftiz olundu. 1915-ci ildə Latviya Ərazisinin Sosial Demokrat Partiyasına (SDLC), daha sonra Bolşevik Partiyasına qoşuldu. Birinci Dünya müharibəsi illərində RSDP-nin yerli komitələrinin göstərişi ilə Vitebsk, Xarkov, Petroqrad, Arxangelskdə fəhlə inqilabi təşviqat və təbliğat aparırdı. 1917-ci il fevral inqilabının üzvü, Petroqrad Sovetinin üzvü. Arxangelsk partiya təşkilatından RSDLP (b) VI qurultayının nümayəndəsi. Oktyabr inqilabının hazırlanmasında və keçirilməsində fəal iştirak etmişdir. 1918-ci ildə — Moskvada Çeka işçisi. Leontievski zolağında baş verən partlayışda yaralananlar arasında idi. 1919-cu ildə Sovet Latviya Dövlət Tikintiləri Xalq Komissarlığının məsul işçisi; Riqa yaxınlığında Latviya Respublikası Müvəqqəti Hökumətinin ordusuna qarşı döyüşlərdə iştirak etmişdir. 1919–1929-cu illərdə — Qırmızı Orduda və Hərbi Dəniz Qüvvələrində partiya-siyasi və tədris işində çalışmış. 1931-ci ildə Moskva Qırmızı Professorlar İnstitutunu bitirmiş, 1931–1933-cü illərdə Qırmızı Professorlar İnstitutunun aspirantı olmuşdur. İnstitutda oxumaqla eyni vaxtda NKVD-nin Mərkəzi Məktəbində partiya tarixi müəllimi olmuşdur (1929–1932). 1933–1937-ci illərdə Qazax SSR-də Maqadjanovski, daha sonra Çernoirtış sovxozlarının siyasi şöbələrinin müdiri, SSRİ Xalq Sovxozlar Komissarlığı Siyasi İdarəsi sektor müdirinin müavini olub. 1937–1940-cı illərdə Moskvada müəllim işləyib.
Arvid Pelşe 1941–1959-cu illərdə Latviya Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin təbliğat və təşviqat üzrə katibi olub. 1959–1966-cı illərdə — Latviya Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi. O, Latviyanın sürətli sənayeləşməsi siyasətini həyata keçirdi, bunun sayəsində ölkənin şəhər əhalisinin sayı artır, kənd əhalisinin sayını keçərək Avropanın inkişaf etmiş ölkələrinin göstəricilərinə çatırdı.
1961-ci ildən Sov. İKP XX, XXII–XXVI qurultaylarının nümayəndəsi, Sov. İKP MK-nın üzvü, 1966-cı ildən Sov. İKP MK Siyasi Bürosunun üzvü olmuşdur. 2–9-cu çağırış SSRİ Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir. Latviya SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1946) idi. Sov. İKP və partiya quruculuğu tarixinə, Latviyada inqilabi hərəkatın tarixinə, burjua millətçilərinə qarşı mübarizəyə, respublikada sosialist və kommunist quruculuğuna dair əsərlərin müəllifi olub.
Arvid Pelşe 1983-cü il mayın 29-da vəfat edib. Dəfn mərasimi Mərkəzi Televiziyada göstərilib. Rəsmi matəm təşkil edilməyib.
Mükafatlar
- İki dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (02.06.1969, 02.06.1979)
- Yeddi dəfə (31.05.1946, 20.07.1950, 15.02.1958, 10.01.1965, 02.06.1969, 12.02.1971, 02.06.1979)
- (02.06.1974)
- Klement Qotvald ordeni (31.1.1979)
İstinadlar
- Arvīds Pelše // https://www.vle.lt/straipsnis/arvids-pelse/.
- Arwid J. Pelsche // Munzinger Personen (alm.).
- "Arxivlənmiş surət". 2023-01-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-27.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-01-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-27.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-01-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arvid Pelse latis Arvids Pelse 26 yanvar 7 fevral 1899 Bauska qezasi d Kurlandiya quberniyasi d 29 may 1983 Moskva Latviya sovet partiya ve dovlet xadimi tarixci iki defe Sosialist Emeyi Qehremani 1969 1979 1915 ci ilden partiya uzvu ve Oktyabr inqilabinin istirakcisi 1941 ci ilden Latviya Kommunist Partiyasi Merkezi Komitesinin katibi 1959 1966 ci illerde ise birinci katibi olmusdur Sov IKP MK Siyasi Burosunun uzvu Sov IKP MK yaninda Partiya Nezareti Komitesinin sedri 1966 1983 Latviya SSR Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu 1946 idi Arvid Pelselatis Arvids Pelse Sov IKP MK Siyasi Burosunun uzvu8 aprel 1966 29 may 1983Sov IKP MK yaninda Partiya Nezareti Komitesinin 10 cu sedri8 aprel 1966 29 may 1983EvvelkiNikolay SvernikSonrakiMixail SolomentsevLatviya Kommunist Partiyasi Merkezi Komitesinin 2 ci birinci katibi25 noyabr 1959 15 aprel 1966EvvelkiYan KalnberzinSonrakiAvqust VossSexsi melumatlarDogum tarixi 26 yanvar 7 fevral 1899Dogum yeri Bauska qezasi d Kurlandiya quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 29 may 1983 1983 05 29 84 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSR SSRIVefat sebebi agciyer xercengiDefn yeri Kreml divari nekropoluPartiya Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiTehsili Qirmizi Professorlar Institutu 1931 Fealiyyeti siyasetci tarixci inqilabciDini ateizmHerbi xidmetDoyusler Boyuk Veten muharibesiTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiO 1899 cu il yanvarin 26 da 7 fevral saat 14 de Kurland eyaletinin Bauska rayonunun Iecava volostunun Mazie fermasinda heyet sahibi Yohan Pelse ve heyat yoldasi Lizanin kendli ailesinde anadan olmusdur Hemin il martin 14 de kend kilsesinde veftiz olundu 1915 ci ilde Latviya Erazisinin Sosial Demokrat Partiyasina SDLC daha sonra Bolsevik Partiyasina qosuldu Birinci Dunya muharibesi illerinde RSDP nin yerli komitelerinin gosterisi ile Vitebsk Xarkov Petroqrad Arxangelskde fehle inqilabi tesviqat ve tebligat aparirdi 1917 ci il fevral inqilabinin uzvu Petroqrad Sovetinin uzvu Arxangelsk partiya teskilatindan RSDLP b VI qurultayinin numayendesi Oktyabr inqilabinin hazirlanmasinda ve kecirilmesinde feal istirak etmisdir 1918 ci ilde Moskvada Ceka iscisi Leontievski zolaginda bas veren partlayisda yaralananlar arasinda idi 1919 cu ilde Sovet Latviya Dovlet Tikintileri Xalq Komissarliginin mesul iscisi Riqa yaxinliginda Latviya Respublikasi Muveqqeti Hokumetinin ordusuna qarsi doyuslerde istirak etmisdir 1919 1929 cu illerde Qirmizi Orduda ve Herbi Deniz Quvvelerinde partiya siyasi ve tedris isinde calismis 1931 ci ilde Moskva Qirmizi Professorlar Institutunu bitirmis 1931 1933 cu illerde Qirmizi Professorlar Institutunun aspiranti olmusdur Institutda oxumaqla eyni vaxtda NKVD nin Merkezi Mektebinde partiya tarixi muellimi olmusdur 1929 1932 1933 1937 ci illerde Qazax SSR de Maqadjanovski daha sonra Cernoirtis sovxozlarinin siyasi sobelerinin mudiri SSRI Xalq Sovxozlar Komissarligi Siyasi Idaresi sektor mudirinin muavini olub 1937 1940 ci illerde Moskvada muellim isleyib Arvid Pelse 1941 1959 cu illerde Latviya Kommunist Partiyasi Merkezi Komitesinin tebligat ve tesviqat uzre katibi olub 1959 1966 ci illerde Latviya Kommunist Partiyasi Merkezi Komitesinin birinci katibi O Latviyanin suretli senayelesmesi siyasetini heyata kecirdi bunun sayesinde olkenin seher ehalisinin sayi artir kend ehalisinin sayini kecerek Avropanin inkisaf etmis olkelerinin gostericilerine catirdi 1961 ci ilden Sov IKP XX XXII XXVI qurultaylarinin numayendesi Sov IKP MK nin uzvu 1966 ci ilden Sov IKP MK Siyasi Burosunun uzvu olmusdur 2 9 cu cagiris SSRI Ali Sovetinin deputati secilmisdir Latviya SSR Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu 1946 idi Sov IKP ve partiya quruculugu tarixine Latviyada inqilabi herekatin tarixine burjua milletcilerine qarsi mubarizeye respublikada sosialist ve kommunist quruculuguna dair eserlerin muellifi olub Arvid Pelse 1983 cu il mayin 29 da vefat edib Defn merasimi Merkezi Televiziyada gosterilib Resmi matem teskil edilmeyib MukafatlarIki defe Sosialist Emeyi Qehremani 02 06 1969 02 06 1979 Yeddi defe Lenin ordeni 31 05 1946 20 07 1950 15 02 1958 10 01 1965 02 06 1969 12 02 1971 02 06 1979 Oktyabr inqilabi ordeni 02 06 1974 Klement Qotvald ordeni 31 1 1979 IstinadlarArvids Pelse https www vle lt straipsnis arvids pelse Arwid J Pelsche Munzinger Personen alm Arxivlenmis suret 2023 01 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 01 27 Arxivlenmis suret 2023 01 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 01 27 Arxivlenmis suret 2023 01 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 01 27