Arslan Toğuzata və ya Arslan Toğuz (1886 – 7 iyun 1963, Pazarcık[d], Qəhrəmanmərəş ili) — TBMM I çağırış üçün edilən millətvəkilliyi seçkilərində Maraş millətvəkili seçilən Mehmed Hacıxəliloğlunun istefasından sonra millətvəkili seçilmiş, lakin Maraş və Antep bölgəsindəki Türkiyə milli müdafiəsinə qatılması və milli qüvvələrin komandanlığını etdiyinə görə məclisdə mühüm fəaliyyət göstərə bilməmiş polis keçmişli millətvəkili. Əslən kabardalıdır.
Arslan Toğuzata | |
---|---|
türk. Arslan Toğuz | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1886 |
Vəfat tarixi | 7 iyun 1963 |
Vəfat yeri |
|
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Hərbi xidmət | |
Döyüşlər | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Aslan Toğuz və ya Toğuzata 1886-cı ildə Qəhrəmanmaraşın Göksun ilçəsinin Fındıqköy kəndində anadan olmuşdur. 1858–1859-cu illərdə Qafqazdan köç etmiş Toğuzata əşirətinin Maraş bölgəsinə yerləşdirilən boyuna mənsubdur. Atası jandarma çavuşu Həsənbəyzadə Abdullah Əfəndidir. İlk və orta təhsilini Əlbistanda tamamladıqdan sonra 1898-cı ildə yenə Əlbistanda mədrəsə təhsili almış və ərəbcə öyrənmişdir. II Məşrutiyyətin elanından sonra 1908-cı ildə Hələbə gedərək polislik peşəsinə girmişdir. Bir müddət Polis Məktəbində təhsil almışdır. Qısa müddətdə göstərdiyi uğurdan sonra rəis müavinliyinə, iki il sonra da baş rəisliyə qaldırılmışdır.
Üç övladı olmuşdur.
Fəaliyyəti
I Dünya müharibəsi dövründə Trablusşam Polis Baş Rəisi və sahil casusu mübarizəsi vəzifəsində ikən, 1918-ci il Mudros razılaşmasından sonra Osmanlı dövlətinin bu regiondan çəkilməsindən sonra Maraşa dönmüşdür. Maraşda fransız işğalına qarşı Müdafiə-Hüquq təşkilatını quraraq milli qüvvələrin komandanlığını etmişdir. Maraş Müdafaa-i Hüquq Qayabaşı və Şəkərli heyətlərinin birləşməsi ilə mərkəz heyəti təşkilatını yaradılmış və sonra edilən seçki ilə heyətdə Arslan bəy rəisliyə, Refet Xoca II rəhbərliyə, Faiq bəy katibliyə, Hacı Nuri də vəznədarlığa gətirilmişdir. Arslan bəy Maraşda türk xalqına öndərlik edərək işğal qüvvələrinin ağır məğlubiyyətə uğramasını və qaçmasını təmin etmişdir. Maraşın qurtarılmasından sonra Arslan bəy millətvəkili seçilməsinə baxmayaraq, Ankaraya getməyərək Antep və İslahiyyə cəbhələrində təftişlər etmişdir. Məclisdəki Maraş millətvəkillərinə hərbi məsələlərdə bilgi vermişdir. Maraş Heyət-i Mərkəziyyəsi adına Mustafa Kamala göndərilən teleqrafla Arslan bəyin icazəli sayılması istənmiş, bu tələbin qəbul edilməsi ilə Adana cəbhəsində də fəaliyyət göstərmişdir.
TBMM-in I çağırışında Maraş millətvəkili seçilən Mehmed Hacıxəliloğlunu istefasından sonra boşalan Maraş millətvəkilliyinə 17 may 1920-ci ildə Arslan bəy seçilərək 4 iyun 1920-ci ildə TBMM-ə qatılmışdır. Ancaq Maraş və Adana cəbhələrindəki fəaliyyətinə görə TBMM-nin qərarı ilə 14 ay icazə verilərək təkrar Cənub cəbhəsinə göndərilmişdir. Cəbhədəki vəzifəsinin bitməsindən sonra noyabrın sonunda məclisə gələrək vəzifəsini icra etmişdir. Məclisin son iclas ilində PTT Komissiyasında çalışmışdır.
I çağırışda millətvəkilliyi sona çatdıqdan sonra yeni seçkilərdə namizəd olmadı. Adanada ticarətlə məşğul oldu. Daha sonra Göksun ilçəsinin Böyükçamurlu kəndinin Məryəmçil yaylasında əkinçiliklə məşğul oldu. Oranı satdıqdan sonra da Göksun ilçəsində hələ də adı xatırlanan Arslan bəy fermasında uzun müddət yaşadı. 1946-cı ildə Maraşa köçdü. Pararcıqda əkinçilik edərkən 1963-cü ilin 7 iyununda vəfat etdi.
Mükafatları
Arslan bəy Türkiyə İstiqlaliyyət Müharibəsindəki fəaliyyətinə görə layiq görülmüşdür.
İstinadlar
- Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu, Türk Parlamento Tarihi, Millî Mücadele ve T.B.M.B. I. Dönem 1919–1923 — III. Cilt: I. Dönem Milletvekillerin Özgeçmişleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları, Ankara, 1995, ISBN , pp. 737–738.
- Serkomser Arslanbey (Başkomiser Arslan TOĞUZATA) mart 14, 2012, at the Wayback Machine, The police headquarters of the district of Göksun. (türk.)
- "Arslan Toğuzata". 2020-11-01 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arslan Toguzata ve ya Arslan Toguz 1886 7 iyun 1963 Pazarcik d Qehremanmeres ili TBMM I cagiris ucun edilen milletvekilliyi seckilerinde Maras milletvekili secilen Mehmed Hacixeliloglunun istefasindan sonra milletvekili secilmis lakin Maras ve Antep bolgesindeki Turkiye milli mudafiesine qatilmasi ve milli quvvelerin komandanligini etdiyine gore meclisde muhum fealiyyet gostere bilmemis polis kecmisli milletvekili Eslen kabardalidir Arslan Toguzataturk Arslan ToguzSexsi melumatlarDogum tarixi 1886Vefat tarixi 7 iyun 1963 1963 06 07 Vefat yeri Pazarcik d Qehremanmeres ili TurkiyeFealiyyeti siyasetciHerbi xidmetDoyusler Birinci Dunya muharibesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAslan Toguz ve ya Toguzata 1886 ci ilde Qehremanmarasin Goksun ilcesinin Findiqkoy kendinde anadan olmusdur 1858 1859 cu illerde Qafqazdan koc etmis Toguzata esiretinin Maras bolgesine yerlesdirilen boyuna mensubdur Atasi jandarma cavusu Hesenbeyzade Abdullah Efendidir Ilk ve orta tehsilini Elbistanda tamamladiqdan sonra 1898 ci ilde yene Elbistanda medrese tehsili almis ve erebce oyrenmisdir II Mesrutiyyetin elanindan sonra 1908 ci ilde Helebe gederek polislik pesesine girmisdir Bir muddet Polis Mektebinde tehsil almisdir Qisa muddetde gosterdiyi ugurdan sonra reis muavinliyine iki il sonra da bas reisliye qaldirilmisdir Uc ovladi olmusdur FealiyyetiI Dunya muharibesi dovrunde Trablussam Polis Bas Reisi ve sahil casusu mubarizesi vezifesinde iken 1918 ci il Mudros razilasmasindan sonra Osmanli dovletinin bu regiondan cekilmesinden sonra Marasa donmusdur Marasda fransiz isgalina qarsi Mudafie Huquq teskilatini quraraq milli quvvelerin komandanligini etmisdir Maras Mudafaa i Huquq Qayabasi ve Sekerli heyetlerinin birlesmesi ile merkez heyeti teskilatini yaradilmis ve sonra edilen secki ile heyetde Arslan bey reisliye Refet Xoca II rehberliye Faiq bey katibliye Haci Nuri de veznedarliga getirilmisdir Arslan bey Marasda turk xalqina onderlik ederek isgal quvvelerinin agir meglubiyyete ugramasini ve qacmasini temin etmisdir Marasin qurtarilmasindan sonra Arslan bey milletvekili secilmesine baxmayaraq Ankaraya getmeyerek Antep ve Islahiyye cebhelerinde teftisler etmisdir Meclisdeki Maras milletvekillerine herbi meselelerde bilgi vermisdir Maras Heyet i Merkeziyyesi adina Mustafa Kamala gonderilen teleqrafla Arslan beyin icazeli sayilmasi istenmis bu telebin qebul edilmesi ile Adana cebhesinde de fealiyyet gostermisdir TBMM in I cagirisinda Maras milletvekili secilen Mehmed Hacixeliloglunu istefasindan sonra bosalan Maras milletvekilliyine 17 may 1920 ci ilde Arslan bey secilerek 4 iyun 1920 ci ilde TBMM e qatilmisdir Ancaq Maras ve Adana cebhelerindeki fealiyyetine gore TBMM nin qerari ile 14 ay icaze verilerek tekrar Cenub cebhesine gonderilmisdir Cebhedeki vezifesinin bitmesinden sonra noyabrin sonunda meclise gelerek vezifesini icra etmisdir Meclisin son iclas ilinde PTT Komissiyasinda calismisdir I cagirisda milletvekilliyi sona catdiqdan sonra yeni seckilerde namized olmadi Adanada ticaretle mesgul oldu Daha sonra Goksun ilcesinin Boyukcamurlu kendinin Meryemcil yaylasinda ekincilikle mesgul oldu Orani satdiqdan sonra da Goksun ilcesinde hele de adi xatirlanan Arslan bey fermasinda uzun muddet yasadi 1946 ci ilde Marasa kocdu Pararciqda ekincilik ederken 1963 cu ilin 7 iyununda vefat etdi MukafatlariArslan bey Turkiye Istiqlaliyyet Muharibesindeki fealiyyetine gore Turkiye Istiqlaliyyet medalina layiq gorulmusdur IstinadlarTurk Parlamento Tarihi Arastirma Grubu Turk Parlamento Tarihi Milli Mucadele ve T B M B I Donem 1919 1923 III Cilt I Donem Milletvekillerin Ozgecmisleri Turkiye Buyuk Millet Meclisi Vakfi Yayinlari Ankara 1995 ISBN 975 7291 06 4 pp 737 738 Serkomser Arslanbey Baskomiser Arslan TOGUZATA mart 14 2012 at the Wayback Machine The police headquarters of the district of Goksun turk Arslan Toguzata 2020 11 01 tarixinde