Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arqun Muzey-Qoruğu — Çeçenistanın cənubunda Arqun çayı yaxınlığında muzey-qoruq.Vedeno təbiət qoruğunun ərazisində yerləşir. Qoruğun tərkibinə Şaroiski, Ximoy və Xoy Tarixi-Memarlıq Kompleksləri daxildir.
| Arqun Dövlət Tarix-Memarlıq və Təbiət Muzey-Qoruğu | |
|---|---|
 | |
 | |
| Əsası qoyulub | 1988 |
| Ölkə | |
| Yerləşir | Çeçenistan |
| HGYO | |
| amz.mk95.ru | |
Tarixi
Arqun Muzey-Qoruğu RSFSR Nazirlər Sovetinin 2 iyun 1988-ci il tarixli qərarı ilə yaradılmışdır.
Muzey-Qoruğa Arqun dərəsinin tarixi və təbiət abidələri daxildir.
Rusiya Federasiyası Prezidentinin 20 fevral 1995-ci il tarixli fərmanı ilə Arqun Muzey-Qoruğu federal (ümumrusiya) əhəmiyyətli tarixi-mədəni irs obyektləri siyahısına daxil edilmişdir.
Muzey-qoruq yaradılan dövrdən başlayaraq çox böyük işlər görülüb. Ərazinin tədqiqi üçün elmi ekspedisiyalar, arxeoloji qazıntılar, bərpa və konservasiya işləri aparılmışdır. “Nax xalqlarının mənşəyi problemləri” mövzusunda Ümumrusiya elmi konfransı, “Noxçiçöh” folklor-etnoqrafik bayramı və digər tədbirlər keçirilmişdir.
2002-ci ildə Moskvada memarlıq abidələrinin fotosərgisi, 2003-cü ildə isə dağlıq Çeçenistanın təbiəti, maddi mədəniyyət abidələri haqqında çəkilmiş "Göyə qalxan qüllələr" sənədli filmi nümayiş etdirilmişdir. 2004-cü ildə təkcə respublikada deyil, onun hüdudlarından çox-çox uzaqlarda da geniş oxucu kütləsi tərəfindən böyük tələbat olan “Əbədiyyət kölgələri” kitabı işıq üzü gördü.
Muzey-qoruq ərazisində at və piyada turist marşrutları açılmış və Birinci Çeçenistan müharibəsi başlamazdan əvvəl də fəaliyyət göstərmişdir.
Ekspozisiyaları
Arqun Muzey-Qoruğu 233,8 min hektar ərazini tutur. Qoruğun ərazisində 150-yə yaxın qala yaşayış yeri, 20-dən çox ibadət yeri, 200-dən çox qənaətbəxş vəziyyətdə olan , erkən orta əsrlər və orta əsrlərə aid hərbi qüllələr, 150-dən çox xarabalıq və yarı xarabalıqlar, yenə də orta əsrlərə aid qala və istehkamlar mövcuddur. Antik dövrün onlarla siklop tikililəri, 2600-dən çox döyüş xarabalığı və antik dövrün gözətçi qüllələri, 150-yə yaxın yeraltı və xarici kriptlər və digər tarixi abidələr də arqun Muzey-Qoruğu ərazisində yerləşir.
Qoruğun bir çox tikililəri son orta əsrlərə aid yaşayış məskənləridir. Qoruğun ərazisindəki bir çox binası indi xarabalığa çevrilib.
Arqun Dövlət Tarix-Memarlıq və Təbiət Muzey-Qoruğunun ərazisində dərinliyi 137 metr olan kükürdlü bulaqları olan Şəki-Xex mağarası var ki, hansı ki, bu mağaradan hidrogen sulfidli çay axır. Mağarada mövcudluğu fotosintez və ya oksigenlə əlaqəli olmayan bakteriyalar əsasında xüsusi qapalı biosenoz formalaşmışdır. Onların həyati fəaliyyəti xüsusi növ minerallar əmələ gətirir. Şəki-Xex mağarasının bazasında speleoturizm klasterinin yaradılması nəzərdə tutulur. Klaster layihəsi dağlarda 4 km uzunluğunda yolun çəkilməsi, rekreasiya infrastrukturunun təşkili, mağaranın təchiz edilməsi və Şaro-Arqun çayı vadisində növ zonalarının təşkilini nəzərdə tutur.
İstinadlar
- "Аргунский государственный историко-архитектурный и природный музей-заповедник" (rus). 2013-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-12-01.
- "25 летие Аргунского музея-заповедника" (rus). 2016-07-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-12-01.
- Изумрудная книга Российской Федерации. Территории особого природоохранного значения Европейской России. Предложения по выявлению. Ч. 1 (PDF). Москва: Институт географии РАН. 2011—2013. 227–228. ISBN .
- Тайна с подогревом пещеру Таврида отапливает неизвестный источник тепла Arxivləşdirilib 2020-06-20 at the Wayback Machine, 11 июня 2020 // Русское географическое общество
- На базе пещеры Шеки-Хьех в Чечне создадут спелеотуристический комплекс Arxivləşdirilib 2020-06-22 at the Wayback Machine, 13 декабря 2019
Ədəbiyyat
- Асталов, Ваха Адизович, Хамурзаев И. С. Музейная сеть Чеченской Республики в конце XX — начале XXI века. Махачкала: АЛЕФ. 2014. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arqun Muzey Qorugu Cecenistanin cenubunda Arqun cayi yaxinliginda muzey qoruq Vedeno tebiet qorugunun erazisinde yerlesir Qorugun terkibine Saroiski Ximoy ve Xoy Tarixi Memarliq Kompleksleri daxildir Arqun Dovlet Tarix Memarliq ve Tebiet Muzey QoruguEsasi qoyulub 1988Olke RusiyaYerlesir Cecenistan42 53 20 sm e 45 41 48 s u H G Y Oamz mk95 ruTarixiArqun Muzey Qorugu RSFSR Nazirler Sovetinin 2 iyun 1988 ci il tarixli qerari ile yaradilmisdir Muzey Qoruga Arqun deresinin tarixi ve tebiet abideleri daxildir Rusiya Federasiyasi Prezidentinin 20 fevral 1995 ci il tarixli fermani ile Arqun Muzey Qorugu federal umumrusiya ehemiyyetli tarixi medeni irs obyektleri siyahisina daxil edilmisdir Muzey qoruq yaradilan dovrden baslayaraq cox boyuk isler gorulub Erazinin tedqiqi ucun elmi ekspedisiyalar arxeoloji qazintilar berpa ve konservasiya isleri aparilmisdir Nax xalqlarinin menseyi problemleri movzusunda Umumrusiya elmi konfransi Noxcicoh folklor etnoqrafik bayrami ve diger tedbirler kecirilmisdir 2002 ci ilde Moskvada memarliq abidelerinin fotosergisi 2003 cu ilde ise dagliq Cecenistanin tebieti maddi medeniyyet abideleri haqqinda cekilmis Goye qalxan qulleler senedli filmi numayis etdirilmisdir 2004 cu ilde tekce respublikada deyil onun hududlarindan cox cox uzaqlarda da genis oxucu kutlesi terefinden boyuk telebat olan Ebediyyet kolgeleri kitabi isiq uzu gordu Muzey qoruq erazisinde at ve piyada turist marsrutlari acilmis ve Birinci Cecenistan muharibesi baslamazdan evvel de fealiyyet gostermisdir EkspozisiyalariPuoqa qulle kompleksi Arqun Muzey Qorugu 233 8 min hektar erazini tutur Qorugun erazisinde 150 ye yaxin qala yasayis yeri 20 den cox ibadet yeri 200 den cox qenaetbexs veziyyetde olan erken orta esrler ve orta esrlere aid herbi qulleler 150 den cox xarabaliq ve yari xarabaliqlar yene de orta esrlere aid qala ve istehkamlar movcuddur Antik dovrun onlarla siklop tikilileri 2600 den cox doyus xarabaligi ve antik dovrun gozetci qulleleri 150 ye yaxin yeralti ve xarici kriptler ve diger tarixi abideler de arqun Muzey Qorugu erazisinde yerlesir Qorugun bir cox tikilileri son orta esrlere aid yasayis meskenleridir Qorugun erazisindeki bir cox binasi indi xarabaliga cevrilib Arqun Dovlet Tarix Memarliq ve Tebiet Muzey Qorugunun erazisinde derinliyi 137 metr olan kukurdlu bulaqlari olan Seki Xex magarasi var ki hansi ki bu magaradan hidrogen sulfidli cay axir Magarada movcudlugu fotosintez ve ya oksigenle elaqeli olmayan bakteriyalar esasinda xususi qapali biosenoz formalasmisdir Onlarin heyati fealiyyeti xususi nov minerallar emele getirir Seki Xex magarasinin bazasinda speleoturizm klasterinin yaradilmasi nezerde tutulur Klaster layihesi daglarda 4 km uzunlugunda yolun cekilmesi rekreasiya infrastrukturunun teskili magaranin techiz edilmesi ve Saro Arqun cayi vadisinde nov zonalarinin teskilini nezerde tutur Istinadlar Argunskij gosudarstvennyj istoriko arhitekturnyj i prirodnyj muzej zapovednik rus 2013 12 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 12 01 25 letie Argunskogo muzeya zapovednika rus 2016 07 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 12 01 Izumrudnaya kniga Rossijskoj Federacii Territorii osobogo prirodoohrannogo znacheniya Evropejskoj Rossii Predlozheniya po vyyavleniyu Ch 1 PDF Moskva Institut geografii RAN 2011 2013 227 228 ISBN 978 5 89658 041 6 Tajna s podogrevom pesheru Tavrida otaplivaet neizvestnyj istochnik tepla Arxivlesdirilib 2020 06 20 at the Wayback Machine 11 iyunya 2020 Russkoe geograficheskoe obshestvo Na baze peshery Sheki Heh v Chechne sozdadut speleoturisticheskij kompleks Arxivlesdirilib 2020 06 22 at the Wayback Machine 13 dekabrya 2019EdebiyyatAstalov Vaha Adizovich Hamurzaev I S Muzejnaya set Chechenskoj Respubliki v konce XX nachale XXI veka Mahachkala ALEF 2014 ISBN 9785438606161