Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Anabaptist (yun. Αναβαπτιστές) — XVI əsrdə İsveçrə, Almaniya, Avstriya və Niderlandda yayılmış radikal protestant hərəkat. Hərəkatı digərlərindən fərqləndirən ən önəmli xüsusiyyəti icmanın yaşlı üzvlərinin ikinçi dəfə xaç suyuna çəkilməsi idi. İcma üzvləri körpə uşaqların xaç suyuna çəkilməsini qəbul etmədikləri üçün yaşlı insanların bu mərasimi yerinə yetirmələri təkrar hesab olunmurdu.
Anabaptistlər özlərini qardaşlar və bacılar adlandırırdılar. Anabaptist dini cərəyanın yaranması və formalaşması din xadimi Qrebelin adı ilə bağlıdır. Qrebel Sürix radikal protestantlarının başçısı idi. O, körpələrin xaç suyuna çəkilməsinə etiraz edir və bunun Bibliyaya zidd olduğunu bildirdi. 1527-ci ildə təlimin əsasları işlənib hazırlandı. Ona əsasən yaşlılar açıq tövbə etdikdən sonra xaç suyundan keçməli, günah işlətmiş və tövbə etməmiş icma üzvləri icmadan qovulmalı idi. İcma üzvləri dövlət işindən, orduda quluqdan, silah gəzdirməkdən imtina etməli idilər. Təlimin ehkamlarını katolik və protestant kilsələri tərəfindən rədd edilmişdir. Surix Anabaptistlərinə qarşı katolik kilsəsi tərəfindən bir neçə dəfə dini hərəkatlar təşkil edilmişdir.
Anabaptistlərin əsasən sülhpərəstliyə xüsusi diqqət yetirməyinə baxmayaraq bəzi anabaptist qruplaşmalar katolik və digər protestantların təqiblərinə qarşı silahlanmış və açıq döyüşlərdə iştirak etmişdir. Bu üsyanların ən məşhuru 1534 Münster üsyanıdır. Üsyanın nəticəsində şəhər anabaptistlərin əlinə keçir və tarixdəki yeganə anabaptist dövləti qurulur. Yalnız 1 il mövcud olan Münster anabaptist dominionluğunun varlığına katolik Habsburqlar tərəfindən son qoyulur.
Katoliklik və Lüteranlıq məzhəblərindən fərqli olaraq anabaptistlər və anabaptizm heç bir dövlət tərəfindən rəsmi dövlət dini elan edilməmişdir. Bunun səbəbi onların kilisənin tam azad olmağını tələb etməsi və kilisə və dünyəvi dövlət arasındakı əlaqələrin dayandırılmağını tələb etmələridir.
Müasir dövrdə anabaptist cərəyanının üzvləri 2 cərəyana bölünmüşdür: Hollandiyalı keçmiş katolik rahibi anabaptist Menno Simmonsun başlatdığı Mennonitlər və "İsveçrə Qardaşları" anabaptist cərəyanından törəyən Amişlər. Münsterli anabaptistlərdən fərqli olaraq bu cərəyanlar şiddət və mühabirələrdən çəkinməyi vacib görür və pasifizmi təbliğ edirlər.Anabaptistlərin əksəriyyəti bu gün Almaniyada,İsveçrədə,Niderlandiyada və Şimali Amerikada yaşayır.
Mənbə
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası səh 462.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Anabaptist yun Anabaptistes XVI esrde Isvecre Almaniya Avstriya ve Niderlandda yayilmis radikal protestant herekat Herekati digerlerinden ferqlendiren en onemli xususiyyeti icmanin yasli uzvlerinin ikinci defe xac suyuna cekilmesi idi Icma uzvleri korpe usaqlarin xac suyuna cekilmesini qebul etmedikleri ucun yasli insanlarin bu merasimi yerine yetirmeleri tekrar hesab olunmurdu Avropada orta esrlerde Anabaptist cereyanin yarandigi eraziler Anabaptistler ozlerini qardaslar ve bacilar adlandirirdilar Anabaptist dini cereyanin yaranmasi ve formalasmasi din xadimi Qrebelin adi ile baglidir Qrebel Surix radikal protestantlarinin bascisi idi O korpelerin xac suyuna cekilmesine etiraz edir ve bunun Bibliyaya zidd oldugunu bildirdi 1527 ci ilde telimin esaslari islenib hazirlandi Ona esasen yaslilar aciq tovbe etdikden sonra xac suyundan kecmeli gunah isletmis ve tovbe etmemis icma uzvleri icmadan qovulmali idi Icma uzvleri dovlet isinden orduda quluqdan silah gezdirmekden imtina etmeli idiler Telimin ehkamlarini katolik ve protestant kilseleri terefinden redd edilmisdir Surix Anabaptistlerine qarsi katolik kilsesi terefinden bir nece defe dini herekatlar teskil edilmisdir Anabaptistlerin esasen sulhperestliye xususi diqqet yetirmeyine baxmayaraq bezi anabaptist qruplasmalar katolik ve diger protestantlarin teqiblerine qarsi silahlanmis ve aciq doyuslerde istirak etmisdir Bu usyanlarin en meshuru 1534 Munster usyanidir Usyanin neticesinde seher anabaptistlerin eline kecir ve tarixdeki yegane anabaptist dovleti qurulur Yalniz 1 il movcud olan Munster anabaptist dominionlugunun varligina katolik Habsburqlar terefinden son qoyulur Katoliklik ve Luteranliq mezheblerinden ferqli olaraq anabaptistler ve anabaptizm hec bir dovlet terefinden resmi dovlet dini elan edilmemisdir Bunun sebebi onlarin kilisenin tam azad olmagini teleb etmesi ve kilise ve dunyevi dovlet arasindaki elaqelerin dayandirilmagini teleb etmeleridir Muasir dovrde anabaptist cereyaninin uzvleri 2 cereyana bolunmusdur Hollandiyali kecmis katolik rahibi anabaptist Menno Simmonsun baslatdigi Mennonitler ve Isvecre Qardaslari anabaptist cereyanindan toreyen Amisler Munsterli anabaptistlerden ferqli olaraq bu cereyanlar siddet ve muhabirelerden cekinmeyi vacib gorur ve pasifizmi teblig edirler Anabaptistlerin ekseriyyeti bu gun Almaniyada Isvecrede Niderlandiyada ve Simali Amerikada yasayir MenbeAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi seh 462 Vikianbarda Anabaptistler ile elaqeli mediafayllar var