Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alqami kanalı döyüşü — Qara Yusifin başçılıq etdiyi Qaraqoyunlularla Əmir Teymurun nəvəsi Əbubəkr ibn Miranşahın başçılıq etdiyi Teymuri qoşunu arasında 1402-ci ilin sonlarında Bağdadı və İraqı ələ keçirmək uğrunda baş vermiş döyüş.
| Alqami kanalı döyüşü | |||
|---|---|---|---|
| Qaraqoyunlu-Teymuri müharibələri | |||
| Tarix | 1402-ci ilin sonları | ||
| Yeri | İraq, Bağdad yaxınlığı | ||
| Səbəbi | Əmir Teymurun İraqı işğal etməyə çalışması | ||
| Nəticəsi | Teymuri qələbəsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| | |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
Arxa plan
Elxanilərin rəqib monqol tayfaları olan Çobanilər, Cəlairilər, Müzəffərilər və İncuidlərə parçalanmasından sonra baş vermiş daxili mübarizə və xarici müdaxilələr onları Əmir Teymurun işğalları üçün ideal hədəfə çevirmişdir. 1393-cü ildə yürüşə çıxan Teymur İran, İraq, Azərbaycan, Ermənistan, Gürcüstanı işğal edib yağmaladıqdan sonra 1396-cı ildə Səmərqəndə geri döndü. O, İran Müzəffərilərini bu yürüş zamanı süquta uğratdı. Lakin o, Sultan Əhməd Cəlair komandanlığındakı Cəlairiləri və ona tabe olan türkmən konfederasiyasının başçısı Qaraqoyunlu Qara Məhəmməd Türemişi, onun oğlu Qara Yusifi ortadan qaldıra bilmədi.
Nəhayət, o bu ikiliyə qarşı yürüşə başladı. Lakin Osmanlı dövləti onları qaçqın kimi qəbul etdi. Bu əsnada Misirin Məmlük sultanı Nəsrəddin Fərəc Teymurun elçisini qeyri-qanuni formada həbs etdirdi. Lakin o, bu iki düşməni aradan götürməmiş Sultan Əhməd və Qara Yusifə tərəf yönəlmədi. Suriyaya hücum edən Teymur oranı Məmlüklərdən işğal etdi və İraqa geri döndü. Bağdadı 1401-ci ilin 20 iyununda mühasirəyə alıb yandırdıqdan sonra Gürcüstana yönəldi və 20 iyul 1402-ci ildə Ankarada Sultan I Bəyazidi məğlub etdi.
Bu hökmdarların döyüşü zamanı Sultan Əhmədlə Qara Yusif yendən İraqa geri döndülər. Lakin bu iki qüvvə arasındakı gərginlik Sultan əhmədi Tikritə qaçmağa sövq etdi, Qara Yusif isə Bağdadı ələ keçirdi.
Döyüş
Teymur tez bir zamanda nəvəsi Əbu Bəkr Mirzəni İraqda Teymuri hakimiyyətini bərpa etməyə göndərdi. O, qoşunla irəlilədi və Alqami kanalının sahilində - Bağdadla Hillah arasında Qara Yusifin qoşunu ilə qarşılaşdı. Qara Yusif igidliklə döyüşsə də, 1402-ci ilin sonlarında məğlub oldu.
Nəticə
Sultan Əhməd və Qara Yusif İraqdan yenidən qaçmağa məcbur oldular və bu dəfə Misirə yönəldilər. Lakin siyasi səbəblərə görə Sultan Nəsirəddin tərəfindən həbs edildilər. Sultan onların həbs edilməsi barədə Teymura məlumat verdi. Teymur onların ona təhvil verilməsini tələb etsə də, onun bu istəyi rədd edildi. Həbsdə birlikdə olan bu iki lider dostlaşdılar və razılığa gəldilər ki, onlar həbsdən sağ xilas ola biləcəkləri təqdirdə Sultan əhməd Bağdadı, Qara Yusif isə Azərbaycanı götürəcək və orada özünə hökmdarlıq quracaqdır.
1405-ci ildə Teymur vəfat etdikdən sonra Məmlük sultanı onların ikisini də onu ali suzeren kimi tanımaq şərti ilə azad etdi. Azad edildikdən sonra hər iki şəxs onu öz hakimləri kimi tanımaqdan imtina etdi. Sultan əhməd Hillaha gəldi və burada təşkil etdiyi üsyanla Bağdadı Teymuri canişinindən geri aldı. Eynisini Qara Yusif Azərbaycanda etdi və hakimiyyəti ələ aldı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Faruk Sümer Karakoyunlular s.64
- "The Battle of Algami Canal". discovery.nifty.works.
- "Qara Yusuf Nuyan ibn Qara Muhammad". hyperleap.com.[ölü keçid]
- "BATTLE OF ALGAMI CANAL". www.worldheritage.org.
- Süleyman Əliyarlı. Azərbaycan tarixi. Bakı. 1996.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alqami kanali doyusu Qara Yusifin basciliq etdiyi Qaraqoyunlularla Emir Teymurun nevesi Ebubekr ibn Miransahin basciliq etdiyi Teymuri qosunu arasinda 1402 ci ilin sonlarinda Bagdadi ve Iraqi ele kecirmek ugrunda bas vermis doyus Alqami kanali doyusuQaraqoyunlu Teymuri muharibeleriTarix 1402 ci ilin sonlariYeri Iraq Bagdad yaxinligiSebebi Emir Teymurun Iraqi isgal etmeye calismasiNeticesi Teymuri qelebesiMunaqise terefleriQaraqoyunlular TeymurilerKomandan lar Qara Yusif Sultan MiransahTereflerin quvvesicox az 100 000Arxa planElxanilerin reqib monqol tayfalari olan Cobaniler Celairiler Muzefferiler ve Incuidlere parcalanmasindan sonra bas vermis daxili mubarize ve xarici mudaxileler onlari Emir Teymurun isgallari ucun ideal hedefe cevirmisdir 1393 cu ilde yuruse cixan Teymur Iran Iraq Azerbaycan Ermenistan Gurcustani isgal edib yagmaladiqdan sonra 1396 ci ilde Semerqende geri dondu O Iran Muzefferilerini bu yurus zamani suquta ugratdi Lakin o Sultan Ehmed Celair komandanligindaki Celairileri ve ona tabe olan turkmen konfederasiyasinin bascisi Qaraqoyunlu Qara Mehemmed Turemisi onun oglu Qara Yusifi ortadan qaldira bilmedi Nehayet o bu ikiliye qarsi yuruse basladi Lakin Osmanli dovleti onlari qacqin kimi qebul etdi Bu esnada Misirin Memluk sultani Nesreddin Ferec Teymurun elcisini qeyri qanuni formada hebs etdirdi Lakin o bu iki dusmeni aradan goturmemis Sultan Ehmed ve Qara Yusife teref yonelmedi Suriyaya hucum eden Teymur orani Memluklerden isgal etdi ve Iraqa geri dondu Bagdadi 1401 ci ilin 20 iyununda muhasireye alib yandirdiqdan sonra Gurcustana yoneldi ve 20 iyul 1402 ci ilde Ankarada Sultan I Beyazidi meglub etdi Bu hokmdarlarin doyusu zamani Sultan Ehmedle Qara Yusif yenden Iraqa geri donduler Lakin bu iki quvve arasindaki gerginlik Sultan ehmedi Tikrite qacmaga sovq etdi Qara Yusif ise Bagdadi ele kecirdi DoyusTeymur tez bir zamanda nevesi Ebu Bekr Mirzeni Iraqda Teymuri hakimiyyetini berpa etmeye gonderdi O qosunla ireliledi ve Alqami kanalinin sahilinde Bagdadla Hillah arasinda Qara Yusifin qosunu ile qarsilasdi Qara Yusif igidlikle doyusse de 1402 ci ilin sonlarinda meglub oldu NeticeSultan Ehmed ve Qara Yusif Iraqdan yeniden qacmaga mecbur oldular ve bu defe Misire yoneldiler Lakin siyasi sebeblere gore Sultan Nesireddin terefinden hebs edildiler Sultan onlarin hebs edilmesi barede Teymura melumat verdi Teymur onlarin ona tehvil verilmesini teleb etse de onun bu isteyi redd edildi Hebsde birlikde olan bu iki lider dostlasdilar ve raziliga geldiler ki onlar hebsden sag xilas ola bilecekleri teqdirde Sultan ehmed Bagdadi Qara Yusif ise Azerbaycani goturecek ve orada ozune hokmdarliq quracaqdir 1405 ci ilde Teymur vefat etdikden sonra Memluk sultani onlarin ikisini de onu ali suzeren kimi tanimaq serti ile azad etdi Azad edildikden sonra her iki sexs onu oz hakimleri kimi tanimaqdan imtina etdi Sultan ehmed Hillaha geldi ve burada teskil etdiyi usyanla Bagdadi Teymuri canisininden geri aldi Eynisini Qara Yusif Azerbaycanda etdi ve hakimiyyeti ele aldi Hemcinin baxQara dere kecidi doyusu Calagan doyusuIstinadlarFaruk Sumer Karakoyunlular s 64 The Battle of Algami Canal discovery nifty works Qara Yusuf Nuyan ibn Qara Muhammad hyperleap com olu kecid BATTLE OF ALGAMI CANAL www worldheritage org Suleyman Eliyarli Azerbaycan tarixi Baki 1996