Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alman lüteran kilsəsi — Azərbaycanın Şəmkir şəhərində tarixi-memarlıq abidəsi.
| Alman lüteran kilsəsi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Şəmkir |
| Yerləşir | Ü.Hacıbəyov küçəsi, 57 |
| Aidiyyatı | Qafqaz almanları |
| Memar | Ferdinand Lemkul |
| Tikilmə tarixi | 1909 |
| Üslubu | neoqotika |
| Vəziyyəti | restavrasiya olunub |
| İstinad nöm. | 4999 |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra kilsə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Tarixi
1817-ci ildə rus çarı I Aleksandrın razılığı ilə Almaniyanın Şvaben bölgəsindən lüteran-pietist dininə mənsub olan yüzlərlə alman ailəsi imperiyanın ərazisinə köçürülüb. 1819-cu ildə 500 vürtemberqli alman ailəsi Azərbaycanın Yelizavetpol quberniyasına yerləşdirilib. Azərbaycanda ilk alman koloniyası olan Yelenendorfdan sonra ondan 40 km aralıda ikinci alman koloniyasını – Annenfeldin əsası qoyulur.
1909-cu ildə İohann Beppl və İohann Bekin ianəsi ilə Annenfelddə roman qotik üslubunda lüteran kilsəsi tikilir. Kilsənin memarı Ferdinand Lemkul olub.
Sovet işğalında
Sovet işğalından sonra rəsmi şəkildə 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başlanılıb. Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi. 1936-1938-ci illərdə ölkədə fəaliyyət göstərən bütün lüteran kilsələrinin rahibləri həbs olundu. Kilsənin son keşişi Emil Royş ilk dəfə 1931-ci ildə həbs olundu. Daha sonra azadlığa buraxılsa da 1937-ci ildə təkrar həbs edilərək, antisovet təbliğatda və dini təbliğatda günahlandırılaraq NKVD üçlüyü tərəfindən güllələnməyə məhkum edildi. 1941-ci ildə almanlar sürgün edildikdən sonra kilsə öz fəaliyyətini dayandırıb. Sonralar burada Mədəniyyət evi, Müəllimlər evi və Tarix diyarşünaslıq muzeyi fəaliyyət göstərib
Müstəqillikdən sonra
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra kilsənin binası Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
1990-cı illərdə binada uzun müddət təmir-bərpa işləri aparılmadığından qəzalı vәziyyәtә düşüb. 2012-ci ildə Heydər Əliyev Fondunun həyata keçirdiyi “Tolerantlığın ünvanı – Azərbaycandır” layihəsi çərçivəsində kilsə binası Azərbaycan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşəbbüsü ilə əsaslı şəkildə bərpa edilib, kilsənin yerləşdiyi ərazi abadlaşdırılıb, ətrafında park salınıb. Kilsədə dini ayinləri eləcə də musiqili tədbirləri keçirmək üçün orqan quraşdırılıb.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Lüteran kilsəsi". irs.gov.az. 2023-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-29.
- Zeynalova, Südabə. Лютеране в России. Сборник докладов Международной научной конференции (Омск, 9–10 октября 2014 г.) / К истории возникновения евангелическо-лютеранской общины в Азербайджане (XIX – начало XX вв.) (rus). Omsk: Ииздательство ОмГТУ. 2014. 91. 2022-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-28.
- "Следы Германии в Азербайджане". GoBakuGoAzerbaijan (rus). 2023-05-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-29.
- Zeynalova, Südabə. Лютеране в России. Сборник докладов Международной научной конференции (Омск, 9–10 октября 2014 г.) / К истории возникновения евангелическо-лютеранской общины в Азербайджане (XIX – начало XX вв.) (rus). Omsk: Ииздательство ОмГТУ. 2014. 93. 2022-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-28.
- Jalilzade, Shahla. "Economic and humanitarian activities of Germans in Azerbaijan". Aze.Media (ingilis). 2021-03-26. 2023-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-28.
- Arif Yunusov. Ислам в Азербайджане (PDF). Bakı: Zaman. 2004. səh. 78. ISBN . 2023-07-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-30.
- Hacıyeva, Rima. Azərbaycan tolerantlığında alman irsinin izləri və memarlığı (az.). Bakı: Mənəvi Dəyərlərin Təbliği Fondu. 2019. 151.
- Zeynalova, Südabə. Лютеране в России. Сборник докладов Международной научной конференции (Омск, 9–10 октября 2014 г.) / К истории возникновения евангелическо-лютеранской общины в Азербайджане (XIX – начало XX вв.) (rus). Omsk: Ииздательство ОмГТУ. 2014. 94. 2022-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-28.
- Əliyev, Elçin. Deutschs Erbe Spuren in der Architektur von Aserbaidschan (PDF) (alman). Bakı: Botschaft der Bundesrepublik Deutschland Baku. 2017. 47. 2021-04-28 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-11-29.
- "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (az.). mct.gov.az. 2001-08-02. 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-11-02.
- "İlham Əliyev Şəmkirdə əsaslı bərpa edilən Alman Lüteran kilsəsi ilə tanış olmuşdur » Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi". president.az (az.). 2023-12-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-29.
- "Alman Lüteran kilsəsi ilə tanışlıq". Xalq Qəzeti (ingilis). 2023-12-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-29.
Xarici keçidlər
- "Xristian irsimizi tanıyaq": Alman lüteran kilsəsi (Şəmkir, 1909)
- Şəmkir Alman Lüteran kilsəsi
- Alman Lüteran kilsəsi ilə tanışlıq / Azərtac
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alman luteran kilsesi Azerbaycanin Semkir seherinde tarixi memarliq abidesi Alman luteran kilsesi40 49 59 sm e 46 01 23 s u Olke AzerbaycanSeher SemkirYerlesir U Hacibeyov kucesi 57Aidiyyati Qafqaz almanlariMemar Ferdinand LemkulTikilme tarixi 1909Uslubu neoqotikaVeziyyeti restavrasiya olunubAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 4999EhemiyyetiYerli ehemiyyetliAlman luteran kilsesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Azerbaycan musteqilliyini yeniden berpa etdikden sonra kilse Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci ilde verdiyi 132 nomreli qerar ile yerli ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisina salinib Tarixi1817 ci ilde rus cari I Aleksandrin raziligi ile Almaniyanin Svaben bolgesinden luteran pietist dinine mensub olan yuzlerle alman ailesi imperiyanin erazisine kocurulub 1819 cu ilde 500 vurtemberqli alman ailesi Azerbaycanin Yelizavetpol quberniyasina yerlesdirilib Azerbaycanda ilk alman koloniyasi olan Yelenendorfdan sonra ondan 40 km aralida ikinci alman koloniyasini Annenfeldin esasi qoyulur 1909 cu ilde Iohann Beppl ve Iohann Bekin ianesi ile Annenfeldde roman qotik uslubunda luteran kilsesi tikilir Kilsenin memari Ferdinand Lemkul olub Sovet isgalinda Sovet isgalindan sonra resmi sekilde 1928 ci ilden dinle mubarizeye baslanilib Hemin ilin dekabrinda Azerbaycan KP MK i bir cox mescid kilse ve sinaqoqlari maariflendirici istiqametlerde istifade ucun klublarin balansina verdi 1936 1938 ci illerde olkede fealiyyet gosteren butun luteran kilselerinin rahibleri hebs olundu Kilsenin son kesisi Emil Roys ilk defe 1931 ci ilde hebs olundu Daha sonra azadliga buraxilsa da 1937 ci ilde tekrar hebs edilerek antisovet tebligatda ve dini tebligatda gunahlandirilaraq NKVD ucluyu terefinden gullelenmeye mehkum edildi 1941 ci ilde almanlar surgun edildikden sonra kilse oz fealiyyetini dayandirib Sonralar burada Medeniyyet evi Muellimler evi ve Tarix diyarsunasliq muzeyi fealiyyet gosterib Musteqillikden sonra Azerbaycan musteqilliyini yeniden berpa etdikden sonra kilsenin binasi Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci ilde verdiyi 132 nomreli qerar ile yerli ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisina salinib 1990 ci illerde binada uzun muddet temir berpa isleri aparilmadigindan qezali vәziyyәtә dusub 2012 ci ilde Heyder Eliyev Fondunun heyata kecirdiyi Tolerantligin unvani Azerbaycandir layihesi cercivesinde kilse binasi Azerbaycan Medeniyyet ve Turizm Nazirliyinin tesebbusu ile esasli sekilde berpa edilib kilsenin yerlesdiyi erazi abadlasdirilib etrafinda park salinib Kilsede dini ayinleri elece de musiqili tedbirleri kecirmek ucun orqan qurasdirilib Hemcinin baxXilaskar kilsesi Muqeddes Iohann kilsesiIstinadlar Luteran kilsesi irs gov az 2023 06 01 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 29 Zeynalova Sudabe Lyuterane v Rossii Sbornik dokladov Mezhdunarodnoj nauchnoj konferencii Omsk 9 10 oktyabrya 2014 g K istorii vozniknoveniya evangelichesko lyuteranskoj obshiny v Azerbajdzhane XIX nachalo XX vv rus Omsk Iizdatelstvo OmGTU 2014 91 2022 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 28 Sledy Germanii v Azerbajdzhane GoBakuGoAzerbaijan rus 2023 05 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 29 Zeynalova Sudabe Lyuterane v Rossii Sbornik dokladov Mezhdunarodnoj nauchnoj konferencii Omsk 9 10 oktyabrya 2014 g K istorii vozniknoveniya evangelichesko lyuteranskoj obshiny v Azerbajdzhane XIX nachalo XX vv rus Omsk Iizdatelstvo OmGTU 2014 93 2022 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 28 Jalilzade Shahla Economic and humanitarian activities of Germans in Azerbaijan Aze Media ingilis 2021 03 26 2023 11 29 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 28 Arif Yunusov Islam v Azerbajdzhane PDF Baki Zaman 2004 seh 78 ISBN 9952 8052 0 9 2023 07 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 12 30 Haciyeva Rima Azerbaycan tolerantliginda alman irsinin izleri ve memarligi az Baki Menevi Deyerlerin Tebligi Fondu 2019 151 Zeynalova Sudabe Lyuterane v Rossii Sbornik dokladov Mezhdunarodnoj nauchnoj konferencii Omsk 9 10 oktyabrya 2014 g K istorii vozniknoveniya evangelichesko lyuteranskoj obshiny v Azerbajdzhane XIX nachalo XX vv rus Omsk Iizdatelstvo OmGTU 2014 94 2022 12 24 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 28 Eliyev Elcin Deutschs Erbe Spuren in der Architektur von Aserbaidschan PDF alman Baki Botschaft der Bundesrepublik Deutschland Baku 2017 47 2021 04 28 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 11 29 Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2001 ci il 2 avqust Tarixli 132 nomreli qerari ile tesdiq edilmisdir PDF az mct gov az 2001 08 02 2021 07 07 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 11 02 Ilham Eliyev Semkirde esasli berpa edilen Alman Luteran kilsesi ile tanis olmusdur Azerbaycan Prezidentinin Resmi internet sehifesi president az az 2023 12 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 29 Alman Luteran kilsesi ile tanisliq Xalq Qezeti ingilis 2023 12 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 29 Xarici kecidler Xristian irsimizi taniyaq Alman luteran kilsesi Semkir 1909 Semkir Alman Luteran kilsesi Alman Luteran kilsesi ile tanisliq Azertac