Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aleksey Mixayloviç Romanov (Tişayşi) (rus. Алексей Михайлович Романов (Тишайший), Aleksey Mixayloviç Romanov (Tişaşiy), mənası – "Ən sakit"; Алеѯі́й Мїха́иловичъ, Rusca tələffüz: [[Beynəlxalq fonetik əlifba|]]; 19 (29) mart 1629, 17 (27) mart 1629, 10 (20) mart 1629 və ya 29 mart 1629, Moskva – 29 yanvar (8 fevral) 1676 və ya 8 fevral 1676, Moskva) — Romanovlar sülaləsindən ikinci Rusiya çarı.
| I Aleksey | |
|---|---|
 | |
Rusiya çarı | |
| Əvvəlki | Mixail Fyodoroviç Romanov |
| Sonrakı | III Fyodor Alekseyeviç |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 19 (29) mart 1629, 17 (27) mart 1629, 10 (20) mart 1629 və ya 29 mart 1629 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 29 yanvar (8 fevral) 1676(46 yaşında) və ya 8 fevral 1676 (46 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | monarx |
| Atası | Mixail Fyodr |
| Anası | Evdoki Lukyanovna Streşniyova |
| Həyat yoldaşları |
|
| Uşaqları | İvan, Pyotr, Sofiya |
| Ailəsi | Romanovlar sülaləsi |
| Dini | xristian (pravoslav) |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Fəaliyyəti
Aleksey, Romanov sülaləsinin 1613-45 arasında hökm sürən ilk çarı Mixail idi. On altı yaşında taxta çıxmazdan əvvəl, qayını Boris İvanoviç Morozov'dan, ancaq oxuyub yazacaq qədər, səthi bir təhsil aldı. Hökmdarlığının ilk illərində dövlət işlərini Morozov idarə edirdi. Amma maliyyə böhranın və duz vergisinin artırılması nəticəsi olaraq 1648-ci ildə Moskvada bir qiyam çıxınca, Aleksey, Morozovu sürgünə göndərmək məcburiyyətində qaldı.Bundan sonra Şahzadə N. I. Odoyevski, Patriarx Nikon, Afanasi Lavrentyeviç Ordin-Naşçokin, Matveyev kimi danışmanlarının təklifi istiqamətində 1649da serfliği meşrulaştıran qanunlar (Sobornoye Uloojeniye) çıxardı. 1654-67 arasında Polonya'yla, 1656-61 arasında İsveçli müharibələr idi. Ukraynanın Dinyeper Çayının və Kiyevdə şərqində qalan hissəsini (1667) aldı. Ayrıca, Nikon'un Rus Ortodoks Kilsəsində əhəmiyyətli bir məzhəb bölünməsinə gətirib çıxaran islahatlarını dəstəklədi. 1662'de şəhərlərdə baş verən qiyamı və 1667-71də Stenka Razin liderliyindəki kəndli ayaklanmasıyla doruğa çatan xalq hərəkətlərini basdırdı. Sakit, yaxşı niyyətli, nəzakətli və həddindən artıq dindar bir insan olan Aleksey xarici ticarətin inkişafı, təhsilin və Qərbi Avropa mədəniyyətinin Rusiyada yayılması üçün çalışdı. Nikon'un, kilsə xarici idarəçilərindən daha güclü olduğu ikitərəfli bir iqtidar sistemi qurmasını maneə törətdi.
Aleksey Mixayloviç Romanovun hakimiyyətinin ilk illərində ölkənin idarəsi faktiki olaraq onun qohumlarının və çarın tərbiyyəsiçi B.İ.Morozovun əlində idi. Aleksey Mixayloviç Romanov 1649-cu il Məclis Qanunnaməsinin ən fəal tərtibçilərindən biri idi. O, Rusiyaya xarici mütəxəsisləri cəlb edirdi. Onun hakimiyyəti illərində Boyar Duması və Zemstvo məclislərinin rolu təmamilə azaldı. Zemstvo məclislərinə son qoyuldu (1653). Prikazların rolu artırıldı. Aleksey Mixayloviç Romanov 1654-cü ildə Məxfi işlər üzrə Prikaz təsis etdirdi. Bu Prikaz çara tabe idi və dövlət üzərində nəzarəti həyata keçirirdi. Aleksey Mixayloviç Romanov fərmanları və digər sənədləri şəxsən öz əli ilə imzalayan ilk rus çarıdır. İqtisadi sahədə onun əsas fəaliyyəti sənayenin inkişafını və ölkə ticarətini genişləndirməkdən ibarət olmuşdur. Aleksey Mixayloviç Romanovun hakimiyyəti illərində Duz (1648) və Mis (1662) qiyamları, Stepan Razinin rəhbərliyi ilə üsyan (1667-1671) baş vermişdir. Həmin dövrdə Rusiyanın ərazisi daha da genişlənmişdir.
İstinadlar
- Алексей Михайлович (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. Т. I. С. 417–420.
- Н. У. Алексей Михайлович (rus.). // Энциклопедический лексикон СПб: 1835. Т. 1. С. 491–495.
- К. Б.—Р. Алексей Михайлович (rus.). // Русский биографический словарь СПб: 1900. Т. 2. С. 23–35.
- Catalog of the German National Library (alm.).
Əlavə ədəbiyyat
- Matthee, Rudolph P. The Politics of Trade in Safavid Iran: Silk for Silver, 1600-1730. Cambridge: Cambridge University Press. 1999. ISBN .
- Matthee, Rudi. Persia in Crisis: Safavid Decline and the Fall of Isfahan. I.B.Tauris. 2012. ISBN .
- Grigory Kotoshikhin's On Russia during the reign of Alexey Mikhailovich (1665) is a key source on domestic life of the tsar and his court.
- Yury Krizhanich's treatises from the 1660s are also very informative.
- Longworth, Philip. Alexis, Tsar of All the Russias. Franklin Watts. 1984. ISBN .
Xarici keçidlər
![image]()
Vikianbarda I Aleksey ilə əlaqəli mediafayllar var.- Romanovs: The first film. Michael I, Alexis I – Historical reconstruction "The Romanovs". StarMedia. Babich-Design(Russia, 2013)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksey Mixaylovic Romanov Tisaysi rus Aleksej Mihajlovich Romanov Tishajshij Aleksey Mixaylovic Romanov Tisasiy menasi En sakit Aleѯi j Myiha ilovich Rusca teleffuz Beynelxalq fonetik elifba 19 29 mart 1629 17 27 mart 1629 10 20 mart 1629 ve ya 29 mart 1629 Moskva 29 yanvar 8 fevral 1676 ve ya 8 fevral 1676 Moskva Romanovlar sulalesinden ikinci Rusiya cari I AlekseyRusiya cariEvvelkiMixail Fyodorovic RomanovSonrakiIII Fyodor AlekseyevicSexsi melumatlarDogum tarixi 19 29 mart 1629 17 27 mart 1629 10 20 mart 1629 ve ya 29 mart 1629 1629 03 29 Dogum yeri Moskva Car RusiyasiVefat tarixi 29 yanvar 8 fevral 1676 46 yasinda ve ya 8 fevral 1676 1676 02 08 46 yasinda Vefat yeri Moskva Car RusiyasiDefn yeri Arxangel kafedrali d Fealiyyeti monarxAtasi Mixail FyodrAnasi Evdoki Lukyanovna StresniyovaHeyat yoldaslari Mariya Miloslavskaya 26 yanvar 5 fevral 1648 1648 14 24 mart 1669 Natalya Nariskina 1 11 fevral 1671 1671 8 18 fevral 1676 Usaqlari Ivan Pyotr SofiyaAilesi Romanovlar sulalesiDini xristian pravoslav Vikianbarda elaqeli mediafayllarFealiyyetiAleksey Romanov sulalesinin 1613 45 arasinda hokm suren ilk cari Mixail idi On alti yasinda taxta cixmazdan evvel qayini Boris Ivanovic Morozov dan ancaq oxuyub yazacaq qeder sethi bir tehsil aldi Hokmdarliginin ilk illerinde dovlet islerini Morozov idare edirdi Amma maliyye bohranin ve duz vergisinin artirilmasi neticesi olaraq 1648 ci ilde Moskvada bir qiyam cixinca Aleksey Morozovu surgune gondermek mecburiyyetinde qaldi Bundan sonra Sahzade N I Odoyevski Patriarx Nikon Afanasi Lavrentyevic Ordin Nascokin Matveyev kimi danismanlarinin teklifi istiqametinde 1649da serfligi mesrulastiran qanunlar Sobornoye Uloojeniye cixardi 1654 67 arasinda Polonya yla 1656 61 arasinda Isvecli muharibeler idi Ukraynanin Dinyeper Cayinin ve Kiyevde serqinde qalan hissesini 1667 aldi Ayrica Nikon un Rus Ortodoks Kilsesinde ehemiyyetli bir mezheb bolunmesine getirib cixaran islahatlarini destekledi 1662 de seherlerde bas veren qiyami ve 1667 71de Stenka Razin liderliyindeki kendli ayaklanmasiyla doruga catan xalq hereketlerini basdirdi Sakit yaxsi niyyetli nezaketli ve heddinden artiq dindar bir insan olan Aleksey xarici ticaretin inkisafi tehsilin ve Qerbi Avropa medeniyyetinin Rusiyada yayilmasi ucun calisdi Nikon un kilse xarici idarecilerinden daha guclu oldugu ikiterefli bir iqtidar sistemi qurmasini manee toretdi Aleksey Mixaylovic Romanovun hakimiyyetinin ilk illerinde olkenin idaresi faktiki olaraq onun qohumlarinin ve carin terbiyyesici B I Morozovun elinde idi Aleksey Mixaylovic Romanov 1649 cu il Meclis Qanunnamesinin en feal tertibcilerinden biri idi O Rusiyaya xarici mutexesisleri celb edirdi Onun hakimiyyeti illerinde Boyar Dumasi ve Zemstvo meclislerinin rolu temamile azaldi Zemstvo meclislerine son qoyuldu 1653 Prikazlarin rolu artirildi Aleksey Mixaylovic Romanov 1654 cu ilde Mexfi isler uzre Prikaz tesis etdirdi Bu Prikaz cara tabe idi ve dovlet uzerinde nezareti heyata kecirirdi Aleksey Mixaylovic Romanov fermanlari ve diger senedleri sexsen oz eli ile imzalayan ilk rus caridir Iqtisadi sahede onun esas fealiyyeti senayenin inkisafini ve olke ticaretini genislendirmekden ibaret olmusdur Aleksey Mixaylovic Romanovun hakimiyyeti illerinde Duz 1648 ve Mis 1662 qiyamlari Stepan Razinin rehberliyi ile usyan 1667 1671 bas vermisdir Hemin dovrde Rusiyanin erazisi daha da genislenmisdir IstinadlarAleksej Mihajlovich rus Enciklopedicheskij slovar pod red I E Andreevskij SPb Brokgauz Efron 1890 T I S 417 420 N U Aleksej Mihajlovich rus Enciklopedicheskij leksikonSPb 1835 T 1 S 491 495 K B R Aleksej Mihajlovich rus Russkij biograficheskij slovarSPb 1900 T 2 S 23 35 Catalog of the German National Library alm Elave edebiyyatMatthee Rudolph P The Politics of Trade in Safavid Iran Silk for Silver 1600 1730 Cambridge Cambridge University Press 1999 ISBN 978 0521641319 Matthee Rudi Persia in Crisis Safavid Decline and the Fall of Isfahan I B Tauris 2012 ISBN 978 1845117450 Grigory Kotoshikhin s On Russia during the reign of Alexey Mikhailovich 1665 is a key source on domestic life of the tsar and his court Yury Krizhanich s treatises from the 1660s are also very informative Longworth Philip Alexis Tsar of All the Russias Franklin Watts 1984 ISBN 978 0531097700 Xarici kecidlerVikianbarda I Aleksey ile elaqeli mediafayllar var Romanovs The first film Michael I Alexis I Historical reconstruction The Romanovs StarMedia Babich Design Russia 2013