Aleksandr Aleksandroviç Hertsen (rus. Герцен, Александр Александрович; fr. Alexander Herzen; 13 (25) iyun 1839, Vladimir – 11 (24) avqust 1906, Lozanna) — rus əsilli məşhur İsveçrə fizioloqu, görkəmli rus publisist, yazıçı və filosof Aleksandr İvanoviç Hertsenin oğlu.
Aleksandr Hertsen | |
---|---|
Doğum tarixi | 13 (25) iyun 1839 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 11 (24) avqust 1906 (67 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Atası | Aleksandr Qertsen |
Elm sahələri | tibb, Neyrofiziologiya |
Elmi dərəcəsi | |
İş yeri |
|
Təhsili |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Haqqında
Aleksandr Aleksandroviç Hertsen 1839-cu il iyunun 13-də (25) Vladimirdə Aleksandr İvanoviç Hertsen və Natalya Aleksandrovnanın (Zaxarina) ailəsində anadan olmuşdur. 1840-cı ilin martında valideynləri oğullarını əvvəlcə Moskvaya, 1847-ci ildə isə xaricə apariblar. Aleksandr Aleksandroviç uşaqlıqdan qeyri-adi qabiliyyətləri ilə seçilirdi, üç xarici dili asanlıqla mənimsəyirdi: alman, ingilis və fransız. Aleksandr İvanoviç oğlunun təhsilinə təbiət elmləri ilə başladı, bu işdə ona məşhur təbiətşünas Karl Focht kömək etdi, o bütün Hertsen ailəsi üçün fiziologiyadan mühazirə oxudu və Saşaya dərslər verdi. Saşa uğurla təbiət elmləri ilə məşğul idi və atası onu universitetdə oxumaq üçün İsveçrənin Focht şəhərinə göndərdi.
Saşa Berndə tibb professoru olan Foxtun atasının evində yaşayırdı və nəvəsi Emma ilə nişanlanmışdır. 1861-ci ildə Aleksander Hertsen Bern Universitetini böyük uğurla bitirdi və tibb üzrə doktorluq dərəcəsi aldı. Karl Focht ilə elmi ekspedisiyalar zamanı Norveç və İslandiyaya səfər edərək, Londona gəldi və burada ilk əsərini nəşr etdirdi: Aşağı Heyvanların Müqayisəli Anatomiyası (London, 1862).
1863-cü ildə Aleksandr Aleksandroviç Florensiyada məskunlaşdı,1877-ci ildə fiziologiya professoru vəzifəsini aldı və 1881-ci ildən Lozanna Universitetinin professoru oldu. Hertsen o dövrün elmi ictimaiyyəti arasında neyrofiziologiyaya dair işinə görə çox tanınırdı. Aleksandr Aleksandroviç bir neçə dəfə Rusiyaya gəlməyi planlaşdırırdı.Ölkəyə daxil olmaq üçün icazə istədi, lakin inqilabçı atasının nüfuzuna görə ona daim rədd cavabı verildi.
1880-ci illərdə A.A.Hersenin fəal iştirakı ilə A.İ.Hertsenin və N.P.Oqaryovun məktublarının nəşrinə başlanıldı və 1890-cı illərdə o, atasının həyatı ilə bağlı materialları Moskvada Rumayntsev muzeyinə təhvil verdi. A. A. Hertsen 11 (24) avqust 1906-cı ildə Lozannada vəfat etmişdir.
Ailəsi
Hertsenin üç bacısı var idi. (bir neça bacı və qardaşları uşaq olarkən ölüblər)
- Natalya Aleksandrovna Hertsen (1844–1936) ailədə ləqəbi Tata idi, ailə qurmamışdı böyük Hertsen ailəsinin və atasının irsinin davamçısı idi.- A.I.Hertsen.
- Olqa Aleksandrova Hertsen (Monod) (1850–1953) — fransız tarixçisi Qabriel Monod (1844–1912) xoşbəxt ailəsi və çoxlu varisləri olmuşdur.
- Yelizaveta Aleksandrovna Hertsen (1858–1875) — ögey bacısı (A.İ.Hertsenin və onun ikinci arvadı Natalya Alekseevnanın qızı) intihar etdi. A.A.Hertsen Şarlotta Kordeyin qeyri-qanuni oğlundan sağ qaldı.Onun adı Aleksandr Aleksandroviç idi və ailə ləqəbləri "Toots" və "Aleksander III" idi. A. A. Hertsen italyan Terezina Feliçe (1851–1927) ilə evləndi.Onların ailəsində on uşaq dünyaya gəldi — üç qız və yeddi oğul:
- Vladimir Aleksandroviç Hertsen (1869–1945) — həkim,1893–1945-ci illərdə Berndə (İsveçrə) işləyib, eyni zamanda Mərakeş Sultanının həkimi olub.
- Aleksey Aleksandroviç Hertsen — mühəndis, İtaliyada işləyib.
- Pyotr Aleksandroviç Hertsen (1871–1947) — sovet cerrahı,səhiyyənin təşkilatçısı, böyük cərrahiyyə məktəbinin yaradıcısı, SSRİ-də onkologiyanın yaradicilarından biri,SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1939), SSRİ Elmlər Akademiyasının əməkdar elm xadimi. RSFSR (1934)
- Övladları mühacirət edib və hazırda ABŞ-da yaşayırlar.
- Olqa Aleksandrovna Hertsen — yalnız övladı olmadığı məlumdur.
- Nikolay Aleksandroviç Hertsen (1873–1929) — Lozanna Universitetinin Roma hüquqlu professoru, M.K. Lemkenin (1915–1925) redaktorluğu ilə A. İ. Hersenin ilk toplanmış əsərlərinin və məktublarının nəşrə hazırlanmasında köməklik etmişdir.
- İrina (Nerina) Aleksandrovna Hertsen (Erman) — Almaniyada ailə həyatı qurub və orada yaşamışdır.
- Huqo Hertsen — Almaniyada mühəndis işləyib.
- Nella Aleksandrovna Hertsen (Kornaz) — Lozannadan olan həkimlə ailə qurub.
- Eduard Hertsen (1877–1936) — kimyaçı, Brüsseldə Solvay İnstitutunda dərs deyib.
- 7-ci oğlu Aleksandroviç Hertsen.
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Aleksandr Hertsen Aleksandr Aleksandrovic Hertsen rus Gercen Aleksandr Aleksandrovich fr Alexander Herzen 13 25 iyun 1839 Vladimir 11 24 avqust 1906 Lozanna rus esilli meshur Isvecre fizioloqu gorkemli rus publisist yazici ve filosof Aleksandr Ivanovic Hertsenin oglu Aleksandr HertsenDogum tarixi 13 25 iyun 1839Dogum yeri Vladimir Vladimir quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 11 24 avqust 1906 67 yasinda Vefat yeri Lozanna Vo kantonu IsvecreAtasi Aleksandr QertsenElm saheleri tibb NeyrofiziologiyaElmi derecesi tibb elmleri doktoruIs yeri Lozanna Universiteti 1881 Tehsili Bern Universiteti 1861 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHaqqindaAleksandr Aleksandrovic Hertsen 1839 cu il iyunun 13 de 25 Vladimirde Aleksandr Ivanovic Hertsen ve Natalya Aleksandrovnanin Zaxarina ailesinde anadan olmusdur 1840 ci ilin martinda valideynleri ogullarini evvelce Moskvaya 1847 ci ilde ise xarice apariblar Aleksandr Aleksandrovic usaqliqdan qeyri adi qabiliyyetleri ile secilirdi uc xarici dili asanliqla menimseyirdi alman ingilis ve fransiz Aleksandr Ivanovic oglunun tehsiline tebiet elmleri ile basladi bu isde ona meshur tebietsunas Karl Focht komek etdi o butun Hertsen ailesi ucun fiziologiyadan muhazire oxudu ve Sasaya dersler verdi Sasa ugurla tebiet elmleri ile mesgul idi ve atasi onu universitetde oxumaq ucun Isvecrenin Focht seherine gonderdi Sasa Bernde tibb professoru olan Foxtun atasinin evinde yasayirdi ve nevesi Emma ile nisanlanmisdir 1861 ci ilde Aleksander Hertsen Bern Universitetini boyuk ugurla bitirdi ve tibb uzre doktorluq derecesi aldi Karl Focht ile elmi ekspedisiyalar zamani Norvec ve Islandiyaya sefer ederek Londona geldi ve burada ilk eserini nesr etdirdi Asagi Heyvanlarin Muqayiseli Anatomiyasi London 1862 1863 cu ilde Aleksandr Aleksandrovic Florensiyada meskunlasdi 1877 ci ilde fiziologiya professoru vezifesini aldi ve 1881 ci ilden Lozanna Universitetinin professoru oldu Hertsen o dovrun elmi ictimaiyyeti arasinda neyrofiziologiyaya dair isine gore cox taninirdi Aleksandr Aleksandrovic bir nece defe Rusiyaya gelmeyi planlasdirirdi Olkeye daxil olmaq ucun icaze istedi lakin inqilabci atasinin nufuzuna gore ona daim redd cavabi verildi 1880 ci illerde A A Hersenin feal istiraki ile A I Hertsenin ve N P Oqaryovun mektublarinin nesrine baslanildi ve 1890 ci illerde o atasinin heyati ile bagli materiallari Moskvada Rumayntsev muzeyine tehvil verdi A A Hertsen 11 24 avqust 1906 ci ilde Lozannada vefat etmisdir AilesiHertsenin uc bacisi var idi bir neca baci ve qardaslari usaq olarken olubler Natalya Aleksandrovna Hertsen 1844 1936 ailede leqebi Tata idi aile qurmamisdi boyuk Hertsen ailesinin ve atasinin irsinin davamcisi idi A I Hertsen Olqa Aleksandrova Hertsen Monod 1850 1953 fransiz tarixcisi Qabriel Monod 1844 1912 xosbext ailesi ve coxlu varisleri olmusdur Yelizaveta Aleksandrovna Hertsen 1858 1875 ogey bacisi A I Hertsenin ve onun ikinci arvadi Natalya Alekseevnanin qizi intihar etdi A A Hertsen Sarlotta Kordeyin qeyri qanuni oglundan sag qaldi Onun adi Aleksandr Aleksandrovic idi ve aile leqebleri Toots ve Aleksander III idi A A Hertsen italyan Terezina Felice 1851 1927 ile evlendi Onlarin ailesinde on usaq dunyaya geldi uc qiz ve yeddi ogul Vladimir Aleksandrovic Hertsen 1869 1945 hekim 1893 1945 ci illerde Bernde Isvecre isleyib eyni zamanda Merakes Sultaninin hekimi olub Aleksey Aleksandrovic Hertsen muhendis Italiyada isleyib Pyotr Aleksandrovic Hertsen 1871 1947 sovet cerrahi sehiyyenin teskilatcisi boyuk cerrahiyye mektebinin yaradicisi SSRI de onkologiyanin yaradicilarindan biri SSRI Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu 1939 SSRI Elmler Akademiyasinin emekdar elm xadimi RSFSR 1934 Ovladlari muhaciret edib ve hazirda ABS da yasayirlar Olqa Aleksandrovna Hertsen yalniz ovladi olmadigi melumdur Nikolay Aleksandrovic Hertsen 1873 1929 Lozanna Universitetinin Roma huquqlu professoru M K Lemkenin 1915 1925 redaktorlugu ile A I Hersenin ilk toplanmis eserlerinin ve mektublarinin nesre hazirlanmasinda komeklik etmisdir Irina Nerina Aleksandrovna Hertsen Erman Almaniyada aile heyati qurub ve orada yasamisdir Huqo Hertsen Almaniyada muhendis isleyib Nella Aleksandrovna Hertsen Kornaz Lozannadan olan hekimle aile qurub Eduard Hertsen 1877 1936 kimyaci Brusselde Solvay Institutunda ders deyib 7 ci oglu Aleksandrovic Hertsen IstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Xarici kecidler