Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Albaniya ədəbiyyatı — müasir Albaniya ərazisində və onun sərhədlərindən kənarda formalaşmış ədəbiyyat. Alban xalq ədəbiyyatı epik qəhrəmanlıq dastanları, tarixi və lirik nəğmələr, mərasim nəğmələri, atalar sözü və s. ilə zəngindir.
Tarixi
Alban dilində dövrümüzədək gəlib çatan ilk yazılı abidə – “Xaç suyuna salınmanın formulu” (1462), ilk kitab – “Meşari” (Q.Buzuku tərəfindən tərcümə olunmuş dini mətnlər – “Dua kitabı”, 1555) hesab edilir. XVI–XVII əsrlərdə P.Budi, M.Barleti, F.Barde, P.Boqdani tarixi, dini-didaktik və epistolyar janrda əsərlər yazmışlar. XVIII əsrdə alban ədəbiyyatında Yaxın Şərq mədəniyyətinin təsiri ilə satirik, mənəvi və məişət məzmunlu improvizasiyalı beyteji janrı yaranmışdır. Şairlərdən İ.Frakula, H.Z. Kamberi, M.Çami, S.Naibinin yaradıcılığı Şərq, xüsusən türk və fars poeziyası ilə sıx bağlı ol muşdur. Onların əsərlərində məhəbbət və təbiətin tərənnümü ilə yanaşı, ictimai motivlər də müəyyən yer tutur. XVI əsrdən İtaliyada yaşayan albanlar (arbereşlər) arasında da ədəbiyyat inkişaf etmişdi. XIX əsrdə arbereşlərdən İ.De Rada, Q.Dara (kiçik), Z.Serembe və b.-nın şeir və poemaları yayılmışdı.
XX əsrin əvvəllərində alban ədəbiyyatında yeni janrlar meydana gəlmiş (poeziyada – ballada, elegiya, sonet, lirik-epik poema; nəsrdə – epik dram, məişət komediyaları), F.S.Noli, X.Stermilı, M.Kuteli və b.-nın yaradıcılığında realizm ənənələri güclü olmuşdur. Milli azadlıq mübarizəsi dövründə (1939–44) Albaniyada müqavimət hərəkatı ədəbiyyatı inkişaf etmişdir. Kommunist rejimi dövründə ölkənin ədəbiyyatının inkişafına əhəmiyyətli dərəcədə mane olan ciddi senzura mövcud idi. İlk qadın alban yazıçıları Musine Kokalari və Selfice Çiu repressiyaya məruz qalmışdılar. Bundan başqa o dövrlərdəAlbaniya ədəbiyyatında faşizmə qarşı mübarizədən, ölkədəki ictimai dəyişikliklərdən bəhs edən əsərlər yazılmışdır (D.Şuteriçi, F.Qyata, P.Marko, S.Spasse və b.). “Alban xalq nağılları”, “Alban yazıçılarının hekayələri”, F.Qyatanın “Tana” povesti (hər üçü 1958), S.Spassenin “Onlar tək deyildilər” romanı (1961), həmçinin A.Çayupi, N.Fraşeri və b.-nın bəzi şeirləri Azərbaycan dilində nəşr edilmişdir.
Xarici keçidlər
- Статья в энциклопедии «Кругосвет»
- AlbanianLiterature.net
- Albaniya // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 299. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Albaniya edebiyyati muasir Albaniya erazisinde ve onun serhedlerinden kenarda formalasmis edebiyyat Alban xalq edebiyyati epik qehremanliq dastanlari tarixi ve lirik negmeler merasim negmeleri atalar sozu ve s ile zengindir Tarixi Mesari Q BuzukuNaim Fraseri Alban dilinde dovrumuzedek gelib catan ilk yazili abide Xac suyuna salinmanin formulu 1462 ilk kitab Mesari Q Buzuku terefinden tercume olunmus dini metnler Dua kitabi 1555 hesab edilir XVI XVII esrlerde P Budi M Barleti F Barde P Boqdani tarixi dini didaktik ve epistolyar janrda eserler yazmislar XVIII esrde alban edebiyyatinda Yaxin Serq medeniyyetinin tesiri ile satirik menevi ve meiset mezmunlu improvizasiyali beyteji janri yaranmisdir Sairlerden I Frakula H Z Kamberi M Cami S Naibinin yaradiciligi Serq xususen turk ve fars poeziyasi ile six bagli ol musdur Onlarin eserlerinde mehebbet ve tebietin terennumu ile yanasi ictimai motivler de mueyyen yer tutur XVI esrden Italiyada yasayan albanlar arberesler arasinda da edebiyyat inkisaf etmisdi XIX esrde arbereslerden I De Rada Q Dara kicik Z Serembe ve b nin seir ve poemalari yayilmisdi XX esrin evvellerinde alban edebiyyatinda yeni janrlar meydana gelmis poeziyada ballada elegiya sonet lirik epik poema nesrde epik dram meiset komediyalari F S Noli X Stermili M Kuteli ve b nin yaradiciliginda realizm eneneleri guclu olmusdur Milli azadliq mubarizesi dovrunde 1939 44 Albaniyada muqavimet herekati edebiyyati inkisaf etmisdir Kommunist rejimi dovrunde olkenin edebiyyatinin inkisafina ehemiyyetli derecede mane olan ciddi senzura movcud idi Ilk qadin alban yazicilari Musine Kokalari ve Selfice Ciu repressiyaya meruz qalmisdilar Bundan basqa o dovrlerdeAlbaniya edebiyyatinda fasizme qarsi mubarizeden olkedeki ictimai deyisikliklerden behs eden eserler yazilmisdir D Suterici F Qyata P Marko S Spasse ve b Alban xalq nagillari Alban yazicilarinin hekayeleri F Qyatanin Tana povesti her ucu 1958 S Spassenin Onlar tek deyildiler romani 1961 hemcinin A Cayupi N Fraseri ve b nin bezi seirleri Azerbaycan dilinde nesr edilmisdir Xarici kecidlerStatya v enciklopedii Krugosvet AlbanianLiterature netAlbaniya Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 1 ci cild A Argelander 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2009 seh 299 ISBN 978 9952 441 02 4