Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alahan — Mersin ilində, Mut ilçəsinin ətrafında böyük bir kilsə kompleksidir.
| Alahan monastırı | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Türkiyə |
| Şəhər | Mersin |
| Yerləşir | Mut |
| Tikilmə tarixi | I- əsr |
| Üslubu | Bizans memarlığı |
| Kateqoriya | Məbəd |
| Əhəmiyyəti | Dünya əhəmiyyətli |
| Alahan monastırı, Türkiyə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Məskunlaşma
Alahan monastırı Mersini Qaramana bağlayan əsas yolunun 2 km şərqində və Mut ilçəsinin 15 km-ə qədər şimalında yerləşir. Monastırın yolu hər mövsüm açıqdır və ana yoldan nəqliyyat vasitəsilə 10 dəqiqəlik məsafədədir.
Tarixi
İsanın həvarilərdən Tarsuslu Pavel (Sen Paul) və yenə Tarsusda yaşamış, Xristianlığın qabaqcıllarından Barnabes, 41-ci ildə Xristianlığı yaymaq üçün Anadoluya müxtəlif səfərlər etmişdilər. Bunların gəzintiləri əsnasında yerləşdikləri dərhal hər yerdə xatirələrinə məbədlər inşa edilmişdir. Lakin, o tarixdə Xristianlıq hələ rəsmi din olmadığından və ibadət gizli olduğundan məbədlərini də gözdən uzaq və gediş-gəlişin çətin olduğu yerlərdə tikilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Alahan monastırının olduğu yerdə də belə bir məbədin inşa edildiyi aydın məsələdir.
Ancaq bugünkü monastır xristianlığın rəsmi olaraq qəbul edilməsindən sonra, V əsrdə əsrdə inşa edilmişdir. Monastırı inşa etdirən adam monastırda Lahd və bir kitabəsi olan Tarasis adlı bir rahibdir. Ancak maliyyənin böyük hissəsi Bizans imperatoru tərəfindən təmin edilmişdir. Bəzi qaynaqlar monastırın 440–442-ci illər arasında, digər qaynaqlar isə 474-cü ildən sonra inşa edildiyini bildirir. İmperator 440–442-ci illər arasında (401–450), 474-cü ildən sonra isə Flavius Zenoydu (425–491). (Bəlkə də monastırın fərqli hissələri fərqli imperatorlar dövründə inşa edilmişdir). Monastırın parlaq dövrünün Ərəb axınları başladıqdan sonra yəni VII əsrdə sona çatdığı aydın olur. Bununla belə monastırın uzun müddət ayaqda qaldığı bəllidir. XVII əsrdə məşhur səyyah Övliya Çələbi (1611–1683?) Monastır üçün "Usda əlindən yeni çıxmış kimi dayanır" qeyd etmişdir.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Alahan monastırı geniş bir sahədə yerləşən bir kompleksdir. Bu kompleks, Qərb kilsəsi (Evangelist basilica), Monastır və Şərq kilsəsi, qaya oyma keşiş otaqları ilə ətrafdakı məzarlardan meydana gəlmişdir. Kompleksin daş işçiliyi və motivlərlə bəzədilmiş zəngin bəzəkləri dövrün ən usta əllərindən çıxdığını göstərir. Çox təəssüf ki, Qərb kilsəsi yıxılmışdır. Şərq kilsəsi isə bir abidə olaraq varlığını davam etdirməkdədir.
Yıxılmış Qərb kilsəsinin girişi olduğu güman edilən bir məkanda aralarında Cəbrayıl və Mikailin də olduğu qanadlı mələk və müxtəlif heyvan təsvirləri və İsa büstü var. İki quruluş 115 m uzunluğunda kolonlu kəmərli bir qalereya-terasla bir-birinə bağlanmışdır. Qalereyanın ortasında qabartma bəzəmə ilə hər yanı işlənmiş böyük bir niş yer alır. Oxşar qalereyada apsisli bir xaç var. Xaç içində xaç formalı bir hovuz var. Vaftizhanenin qarşısında qaya məzarları oyulmuşdur. Məzarlardan biri Monastır qrupunun qurucusu Tarasisə aiddir. Kitabəsi belədir: Burada çox Flavius Severinus və Flavius Dagalaiphusun konsüllüğünden sonra İndiktionun 15-ci ilin 13 fevralında müqəddəs orucların ilk həftəsinin çərşənbə axşamı günü ölmüş olan xatirəsi müqəddəs qurucu Tarasis yatır.
Şərq kilsəsi diqqətli bir işçiliklə kəsmə daşlardan inşa edilmişdir. Kilsənin dəyişik yerləri qabartma bəzəklər ilə bəzədilib. Düzbucaqlıya yaxın planlı qübbənin binanı aşan divarlarında hər cəbhədə bir ədəd olmaq üzrə dörd pəncərə var. Kilsə altmış yetmiş il sonra (532–537) inşa ediləcək olan İstanbuldakı ilə ortaq xüsusiyyətlərə malikdir.
Arxeoloji işlər
Alahanda 1955–1972-ci illər arasında Alman arxeoloqu, professor Michael Gough (ing.)(1916–1973) tərəfindən elmi qazıntılar aparılmışdır. Bu qazıntılar zamanı Gough bir ara Ankarada İngilis arxeologiya institutu müdiri də iştirak etmişdir. Bu institutun ilk müdiri yenə Mersində Yümüktəpə qazıntılarını icra edən John Garstang (ing.) idi (1876–1956).
Alahan monastırı 25 fevral 2000-ci il tarixində Dünya Mədəniyyət Mirasına namizəd siyahısına əlavə olunmuşdur. Türkiyə siyahısında 12-ci sıradadır.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alahan Mersin ilinde Mut ilcesinin etrafinda boyuk bir kilse kompleksidir Alahan monastiri36 46 46 sm e 33 21 56 s u Olke TurkiyeSeher MersinYerlesir MutTikilme tarixi I esrUslubu Bizans memarligiKateqoriyaMebedEhemiyyetiDunya ehemiyyetliAlahan monastiri Turkiye Vikianbarda elaqeli mediafayllarMeskunlasmaAlahan monastiri Mersini Qaramana baglayan esas yolunun 2 km serqinde ve Mut ilcesinin 15 km e qeder simalinda yerlesir Monastirin yolu her movsum aciqdir ve ana yoldan neqliyyat vasitesile 10 deqiqelik mesafededir TarixiIsanin hevarilerden Tarsuslu Pavel Sen Paul ve yene Tarsusda yasamis Xristianligin qabaqcillarindan Barnabes 41 ci ilde Xristianligi yaymaq ucun Anadoluya muxtelif seferler etmisdiler Bunlarin gezintileri esnasinda yerlesdikleri derhal her yerde xatirelerine mebedler insa edilmisdir Lakin o tarixde Xristianliq hele resmi din olmadigindan ve ibadet gizli oldugundan mebedlerini de gozden uzaq ve gedis gelisin cetin oldugu yerlerde tikilmesi nezerde tutulmusdur Alahan monastirinin oldugu yerde de bele bir mebedin insa edildiyi aydin meseledir Ancaq bugunku monastir xristianligin resmi olaraq qebul edilmesinden sonra V esrde esrde insa edilmisdir Monastiri insa etdiren adam monastirda Lahd ve bir kitabesi olan Tarasis adli bir rahibdir Ancak maliyyenin boyuk hissesi Bizans imperatoru terefinden temin edilmisdir Bezi qaynaqlar monastirin 440 442 ci iller arasinda diger qaynaqlar ise 474 cu ilden sonra insa edildiyini bildirir Imperator 440 442 ci iller arasinda 401 450 474 cu ilden sonra ise Flavius Zenoydu 425 491 Belke de monastirin ferqli hisseleri ferqli imperatorlar dovrunde insa edilmisdir Monastirin parlaq dovrunun Ereb axinlari basladiqdan sonra yeni VII esrde sona catdigi aydin olur Bununla bele monastirin uzun muddet ayaqda qaldigi bellidir XVII esrde meshur seyyah Ovliya Celebi 1611 1683 Monastir ucun Usda elinden yeni cixmis kimi dayanir qeyd etmisdir Memarliq xususiyyetleriAlahan monastiri genis bir sahede yerlesen bir kompleksdir Bu kompleks Qerb kilsesi Evangelist basilica Monastir ve Serq kilsesi qaya oyma kesis otaqlari ile etrafdaki mezarlardan meydana gelmisdir Kompleksin das isciliyi ve motivlerle bezedilmis zengin bezekleri dovrun en usta ellerinden cixdigini gosterir Cox teessuf ki Qerb kilsesi yixilmisdir Serq kilsesi ise bir abide olaraq varligini davam etdirmekdedir Yixilmis Qerb kilsesinin girisi oldugu guman edilen bir mekanda aralarinda Cebrayil ve Mikailin de oldugu qanadli melek ve muxtelif heyvan tesvirleri ve Isa bustu var Iki qurulus 115 m uzunlugunda kolonlu kemerli bir qalereya terasla bir birine baglanmisdir Qalereyanin ortasinda qabartma bezeme ile her yani islenmis boyuk bir nis yer alir Oxsar qalereyada apsisli bir xac var Xac icinde xac formali bir hovuz var Vaftizhanenin qarsisinda qaya mezarlari oyulmusdur Mezarlardan biri Monastir qrupunun qurucusu Tarasise aiddir Kitabesi beledir Burada cox Flavius Severinus ve Flavius Dagalaiphusun konsullugunden sonra Indiktionun 15 ci ilin 13 fevralinda muqeddes oruclarin ilk heftesinin cersenbe axsami gunu olmus olan xatiresi muqeddes qurucu Tarasis yatir Serq kilsesi diqqetli bir iscilikle kesme daslardan insa edilmisdir Kilsenin deyisik yerleri qabartma bezekler ile bezedilib Duzbucaqliya yaxin planli qubbenin binani asan divarlarinda her cebhede bir eded olmaq uzre dord pencere var Kilse altmis yetmis il sonra 532 537 insa edilecek olan Istanbuldaki ile ortaq xususiyyetlere malikdir Arxeoloji islerAlahanda 1955 1972 ci iller arasinda Alman arxeoloqu professor Michael Gough ing 1916 1973 terefinden elmi qazintilar aparilmisdir Bu qazintilar zamani Gough bir ara Ankarada Ingilis arxeologiya institutu mudiri de istirak etmisdir Bu institutun ilk mudiri yene Mersinde Yumuktepe qazintilarini icra eden John Garstang ing idi 1876 1956 Alahan monastiri 25 fevral 2000 ci il tarixinde Dunya Medeniyyet Mirasina namized siyahisina elave olunmusdur Turkiye siyahisinda 12 ci siradadir Vikianbarda Alahan monastiri ile elaqeli mediafayllar var