Yayılma arealı böyükdür. , Maqadan , Kamçatka , Xabarovsk , Saxalin və ndə, Amur çayı və Oxot dənizi nin sahillərində dağ yamaclarında və alçaq yerlərdə bitir. Enli, şaxələnmiş budaqları görünüşünə görə kasaşəkillidir, torpağın üzərində sürünən və ya ağacvarı çətir əmələ gətirən kiçik ağacdır. Ağacın hündürlüyü 4–5 m (bəzən 7 m), gövdəsinin qalınlığı kökün boğazında 15-18 sm olur. Bu növ, çətirin müxtəlifliyinə görə kol, kolvarı ağac və ya yarımkol-yarımağac formasında olur. Budaqların qabığı hamar, boz, gövdələrdə tünd-qonur, boz xallıdır. Sürünən formaların budaqları tropağa yapışır, ucları 30-50 sm yuxarıya qalxır. Cavan zoğları yaşıl, narıncı tükcüklərlə sız örtülmüşdür, sonradan açıq-qonur rəng alır. İynəyarpaqları üçtərəfli, göyümtül-yaşıl rənglidir, uzunluğu 4-dən 8 sm-ə qədər olub, 5 ədəd olmaqla dəstələrə yığılmışdır. Qozaları çiçəkləmədən sonra ikinci ildə yetişir, xırda olub, uzunluğu 4-7 sm-ə qədər, eni təxminən 3 sm-dir, yumurtavarı və ya uzunsovdur, apofizləri kənara əyilmiş göbəklidir. Qozanın bütün kütləsində nüvənin miqdarı 43 %, qabığın miqdarı 57 %-i təşkil edir. 1000 toxumun orta kütləsi 98 qr, 1 kq-da 24000-ə qədər toxum yerləşir. Oduncağı qatranlı, möhkəm ağır qatlıdır və çətinliklə doğranır. Yerli əhali onlardan “qoza südü ” düzəldir. Gövdəsi, budaqları və kökləri və skipidar və qatran almaq üçün yararlıdır; dağ yamaclarının bərkidilməsi, torpaq sürüşməsinin, qar və sel axınlarınını qarşısının alınması, dağ yollarının ətrafında əkinlərin mühafizəsi və s. üçün yaxşı miliorativ bitkidir. Külək və su eroziyasının inkişafını saxlayır. Damların daşlıq yamaclarında torpağın əmələ gəlməsinə səbəb olur. Çox dekorativdir, Bakı şəhəri ndə par və bağlarda bəzi yaşayış yerlərinin yaşıllaşdırılmasında istifadə edilir.
Alçaqboylu sidr şamı | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: ???: Alçaqboylu sidr şamı | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Məlumat mənbələri:
Деревья и кустарники СССР. т.3.1954; Флора Азербайджана. т.5. 1954; Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970; Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl Кitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.
İstinadlar
- “Azərbaycan dendraflorasi” I cild, Baki, “Elm”, 2011, 312 səh.
İstinadlar
- Tofiq Məmmədov, Elşad Qurbanov, Tariyel Talıbov.
Pinus pumila (lat. Pinus pumila) — şamkimilər fəsiləsinin şam ağacı cinsinə aid bitki növü.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yayilma areali boyukdur Maqadan Kamcatka Xabarovsk Saxalin ve nde Amur cayi ve Oxot denizi nin sahillerinde dag yamaclarinda ve alcaq yerlerde bitir Enli saxelenmis budaqlari gorunusune gore kasasekillidir torpagin uzerinde surunen ve ya agacvari cetir emele getiren kicik agacdir Agacin hundurluyu 4 5 m bezen 7 m govdesinin qalinligi kokun bogazinda 15 18 sm olur Bu nov cetirin muxtelifliyine gore kol kolvari agac ve ya yarimkol yarimagac formasinda olur Budaqlarin qabigi hamar boz govdelerde tund qonur boz xallidir Surunen formalarin budaqlari tropaga yapisir uclari 30 50 sm yuxariya qalxir Cavan zoglari yasil narinci tukcuklerle siz ortulmusdur sonradan aciq qonur reng alir Iyneyarpaqlari ucterefli goyumtul yasil renglidir uzunlugu 4 den 8 sm e qeder olub 5 eded olmaqla destelere yigilmisdir Qozalari ciceklemeden sonra ikinci ilde yetisir xirda olub uzunlugu 4 7 sm e qeder eni texminen 3 sm dir yumurtavari ve ya uzunsovdur apofizleri kenara eyilmis gobeklidir Qozanin butun kutlesinde nuvenin miqdari 43 qabigin miqdari 57 i teskil edir 1000 toxumun orta kutlesi 98 qr 1 kq da 24000 e qeder toxum yerlesir Oduncagi qatranli mohkem agir qatlidir ve cetinlikle dogranir Yerli ehali onlardan qoza sudu duzeldir Govdesi budaqlari ve kokleri ve skipidar ve qatran almaq ucun yararlidir dag yamaclarinin berkidilmesi torpaq surusmesinin qar ve sel axinlarinini qarsisinin alinmasi dag yollarinin etrafinda ekinlerin muhafizesi ve s ucun yaxsi miliorativ bitkidir Kulek ve su eroziyasinin inkisafini saxlayir Damlarin dasliq yamaclarinda torpagin emele gelmesine sebeb olur Cox dekorativdir Baki seheri nde par ve baglarda bezi yasayis yerlerinin yasillasdirilmasinda istifade edilir Alcaqboylu sidr samiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif IyneyarpaqlilarDeste IyneyarpaqlilarFesile SamkimilerYarimfesile Cins Sam Alcaqboylu sidr samiBeynelxalq elmi adiPinus pumila Regel 1859Sekil axtarisiITIS 822560NCBI 71649EOL 1033634Melumat menbeleri Derevya i kustarniki SSSR t 3 1954 Flora Azerbajdzhana t 5 1954 Azerbaycanin agac ve kollari III cild 1970 Azerbaycanin Qirmizi ve Yasil Kitablari na tovsiye olunan bitki ve bitki formasiyalari 1996 Azerbaycan florasinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Istinadlar Azerbaycan dendraflorasi I cild Baki Elm 2011 312 seh IstinadlarTofiq Memmedov Elsad Qurbanov Tariyel Talibov Pinus pumila lat Pinus pumila samkimiler fesilesinin sam agaci cinsine aid bitki novu