Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Adolf Eyxler (8 noyabr 1869, Oryol – 5 fevral 1911, Bakı) — alman memarı. Azərbaycan almanları icmasına məxsus Lüteran kilsəsini (Kirxa) 1896–1899-cu illərdə Adolf Eyxler inşa etmişdir.
| Adolf Eyxler | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 8 noyabr 1869 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 5 fevral 1911 (41 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | memar |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Ailəsi və uşaqlığı
Adolf Eyxler 8 noyabr 1869-cu uldə anası Yelena-Yelizaveta Qovorkonun ata yurdunda, Rusiyanın Oryol şəhərində anadan olmuşdur. Atası Vilhelm Eduard Eyxler 1864-cü ildə Bakıya gəlmişdir. Böyük bacısı Vilhelmina-Yelizaveta 1866-cı ildə, kiçik bacısı Viktoriya-Leontina 1870-ci ildə Bakıda anadan olmuşlar.
Atası Vilhelm Eduard məşhur kimya və farmasiya magistri sayılırdı. 1888-ci ildə Neft sənayeçiləri birliyi kerosinin keyfiyyətinə nəzarət etməyi ona həvalə etmişdi. Təbiətsevər şəxs olan Vilhelm Eduard, demək olar ki, ancaq öz şəxsi vəsaitləri hesabına 1878-ci ildə Mixaylov (Qubernator) bağını abadlaşdırmışdı.
Vilhelm Eduard həm də yeni bitki növləri kəşf etmiş və alman botanika jurnalında onlar haqqında məqalələr yazmışdı. Alimlər həmin bitkiləri onun şərəfinə Tulipa Eichleri və Bulbucodium Eichleri adlandırmışdılar.
Onun oğlu Adolfun həyatında əmisi Karl Eduard böyük rol oynamışdır. Kar Eduardın Quberniya (indiki Nizami) küçəsində yerləşən apteki xalq arasında məşhur idi. Dindar adam olan Karl Eduard 1877-ci ildə Lüteran Cəmiyyətinin Kilsə şurasının üzvü seçilmişdir.
Şəxsi həyatı
24 iyul 1907-ci ildə Adolf Eyxler katolik məzhəbə aid 24 yaşlı Lidiya-Eleonora Nagel ilə evlənir. 1908-ci ildə onların ilk uşağı- İren, 1910-cu ildə Korneliya dünyaya gəlir.
5 fevral 1911-ci il tarixində səhər saat 5-də Eyxlerlərin mənzilində atəş səsi eşidildi. Ertəsi gün bütün qəzetlər Adolf Eyxlerin intiharından yazır və özlərindən müxtəlif təfərrüatlar uydururdular. İntiharın motivləri daha sonra bəlli oldu. Adolf Eyxler çiçək xəstəliyindən əziyyət çəkirdi və əzablara dözməyərək intihar etmişdi. Həmin gün həyat yoldaşı və difteriya ilə xəstələnmiş uşaqlar Adolfun qaynatasıgildə idilər.
Onun ən yaxın rəisi mühəndis Məmməd Hacınski Eyxleri nümunəvi işçi kimi xarakterizə edərək demişdi ki, intiharın səbəblərini onun işgüzar fəaliyyətində axtarmaq yersizdir. Şəhərdə tikinti işləri aparan iri podratçı Hacı Qasımov deyirdi ki, 20 illik fəaliyyəti dövründə yüzlərlə memar və mühəndislə qarşılaşsa da, Adolf Eyxler kimi dürüst, hətta ifrat dürüst adamla qarşılaşmamışdı.
Adolf Eyxler şəhərin dağlıq hissəsində yerləşən lüteran qəbiristanlığında dəfn edildi. 1928-ci ildə həmin qəbiristanlıq ləğv edildi. İndi həmin yerdə türk məscidi yerləşir.
Fəaliyyəti
Peterburqda təhsil alan Adolf Eyxler XIX əsrin 90-cı illərindən memar kimi fəaliyyətə başlamışdır (1892–1911-ci illərdə sahə memarı). 1892-ci ilin əvvəlində o Suraxanı (indiki D. Əliyeva) küçəsində tikiləcək birmərtəbəli məktəbin binasını layihələşdirmişdir.
1896-cı ildə isə Eyxlerin layihəsi üzrə Kirxanın tikintisi başladı və tikinti 1899-cu ildə tamamlandı. Bu layihədən sonra Eyxler şəhər memarı kimi fəaliyyətə başladı: məktəblərin və yaşayış evlərinin tikintisi, sanitar tələblərə cavab verməyən karvansarayların bağlanması, zibilin yandırılmasına nəzarət və s.
1904-cü ildə Adolf Eyxler şəhərin mərkəzi hissəsinin ikinci sahəsinin memarı təyin edilir. 1908-ci ildə isə onu birinci sahəyə köçürüb 150 rubl da əmək haqqı təyin edirlər.
Xeyriyyə tədbirlərində fəal iştirak edən Adolf Eyxler 1904-cü ildə təmənnasız olaraq 2-ci Qanlı təpə (indiki A. Bünyatov) və Maqazin (indiki Süleyman Rüstəm) küçələrinin kəsişməsində yerləşəcək uşaq evinin layihəsini hazırlayır.
Adolf Eyxlerin Bakıda layihələşdirdiyi binalar:
- İkimərtəbəli yaşayış evi (1895-ci il)- İçərişəhər
- İkimərtəbəli yaşayış evi (1895-ci il)- Dəniz (indiki Bülbül prospekti) və Karantin (indiki Həsi Aslanov) küçələrinin kəsişməsində
- Birmərtəbəli ev (1895-ci il)- Telefon (indiki 28 may) küçəsi
- Yaşayış evləri və kirxa (1895–1897-ci illər)- Telefon (indiki 28 may) küçəsi 15 və 17
- Birmərtəbəli yaşayış evi (1895)-ci il- Merkuri (indiki Z. Əliyeva) və Birja (indiki Ü. Hacıbəyov) küçələrinin kəsişməsi
- İkimərtəbəli yaşayış evi (1896-cı il)- Suraxanı (indiki D. Əliyeva) küçəsi
- Haşımov məscidi və onun daş hasarı (1895-ci il)- Poçt (indiki Süleyman Tağızadə) küçəsi
- İkimərtəbəli yaşayış evi (1896-cı il)- Naqornaya (?) və Pozen (indiki Cəfərov qardaşları) küçələrinin kəsişməsi
- İkimərtəbəli yaşayış evi (1896-cı il)- Nijni Priyutksaya (indiki Süleyman Rəhimov) küçəsi
- İkimərtəbəli yaşayış evi (1896-cı il)- İçərişəhər
- Daş skamyalar (1896-cı il)- Praçeçnaya (indiki Mərdanov qardaşları) küçəsi
- Birmərtəbəli yaşayış evi (1896-cı il)- Spasskaya (indiki Zərgərpalan) küçəsi
- Birmərtəbəli yaşayış evi (1897-ci il)- Gimnaziya (indiki Tolstoy) küçəsi
- İkimərtəbəli yaşayış evi (1897-ci il)- Quba (indiki Zivərbəy Əhmədbəyov) küçəsi
- İkimərtəbəli yaşayış evi (1898-ci il)- Quberniya (indiki Nizami), Kolyubakin (indiki N. Rəfibəyli) və Spasskaya (indiki Zərgərpalan) küçələrinin kəsişməsi.
1909-cu ildə Bakı bulvarının salınması haqqında qərar qəbul edilərkən Adolf Eyxler təşkilati məsələlərdə yaxından iştirak edirdi. O zaman müsabiqə yolu ilə seçilmiş layihənin işlənilib həyata keçirilməsində mühəndis Kazimir Skureviçin və memar Adolf Eyxlerin də böyük zəhməti olmuşdur. Onların təklifi əsasında dəniz sahili ilə yeni salınmış Aleksandr küçəsinin (indiki Neftçilər prospekti) arasında yaşıllıq zolağının salınması nəzərdə tutulmuşdu.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Т. Гумбатова А. Эйхлер-архитектор Кирхи в Баку". 2021-06-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-04-28.
- "Архитектор Эйхлер". 2021-06-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-04-28.
- М.Сулейманов Дни Минувшие [ölü keçid]
- "Dənizkənarı Milli Park". 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-04-28.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Adolf Adolf Eyxler 8 noyabr 1869 Oryol 5 fevral 1911 Baki alman memari Azerbaycan almanlari icmasina mexsus Luteran kilsesini Kirxa 1896 1899 cu illerde Adolf Eyxler insa etmisdir Adolf EyxlerDogum tarixi 8 noyabr 1869 1869 11 08 Dogum yeri Oryol Orlov quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 5 fevral 1911 1911 02 05 41 yasinda Vefat yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiDefn yeri BakiFealiyyeti memar Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAilesi ve usaqligi Adolf Eyxler 8 noyabr 1869 cu ulde anasi Yelena Yelizaveta Qovorkonun ata yurdunda Rusiyanin Oryol seherinde anadan olmusdur Atasi Vilhelm Eduard Eyxler 1864 cu ilde Bakiya gelmisdir Boyuk bacisi Vilhelmina Yelizaveta 1866 ci ilde kicik bacisi Viktoriya Leontina 1870 ci ilde Bakida anadan olmuslar Atasi Vilhelm Eduard meshur kimya ve farmasiya magistri sayilirdi 1888 ci ilde Neft senayecileri birliyi kerosinin keyfiyyetine nezaret etmeyi ona hevale etmisdi Tebietsever sexs olan Vilhelm Eduard demek olar ki ancaq oz sexsi vesaitleri hesabina 1878 ci ilde Mixaylov Qubernator bagini abadlasdirmisdi Vilhelm Eduard hem de yeni bitki novleri kesf etmis ve alman botanika jurnalinda onlar haqqinda meqaleler yazmisdi Alimler hemin bitkileri onun serefine Tulipa Eichleri ve Bulbucodium Eichleri adlandirmisdilar Onun oglu Adolfun heyatinda emisi Karl Eduard boyuk rol oynamisdir Kar Eduardin Quberniya indiki Nizami kucesinde yerlesen apteki xalq arasinda meshur idi Dindar adam olan Karl Eduard 1877 ci ilde Luteran Cemiyyetinin Kilse surasinin uzvu secilmisdir Sexsi heyati 24 iyul 1907 ci ilde Adolf Eyxler katolik mezhebe aid 24 yasli Lidiya Eleonora Nagel ile evlenir 1908 ci ilde onlarin ilk usagi Iren 1910 cu ilde Korneliya dunyaya gelir 5 fevral 1911 ci il tarixinde seher saat 5 de Eyxlerlerin menzilinde ates sesi esidildi Ertesi gun butun qezetler Adolf Eyxlerin intiharindan yazir ve ozlerinden muxtelif teferruatlar uydururdular Intiharin motivleri daha sonra belli oldu Adolf Eyxler cicek xesteliyinden eziyyet cekirdi ve ezablara dozmeyerek intihar etmisdi Hemin gun heyat yoldasi ve difteriya ile xestelenmis usaqlar Adolfun qaynatasigilde idiler Onun en yaxin reisi muhendis Memmed Hacinski Eyxleri numunevi isci kimi xarakterize ederek demisdi ki intiharin sebeblerini onun isguzar fealiyyetinde axtarmaq yersizdir Seherde tikinti isleri aparan iri podratci Haci Qasimov deyirdi ki 20 illik fealiyyeti dovrunde yuzlerle memar ve muhendisle qarsilassa da Adolf Eyxler kimi durust hetta ifrat durust adamla qarsilasmamisdi Adolf Eyxler seherin dagliq hissesinde yerlesen luteran qebiristanliginda defn edildi 1928 ci ilde hemin qebiristanliq legv edildi Indi hemin yerde turk mescidi yerlesir Fealiyyeti2017 ci ilde buraxilmis Azerbaycan poct markasiBakida Eyxlerin layihesi esasinda insa edilmis Xilaskar kilsesi Peterburqda tehsil alan Adolf Eyxler XIX esrin 90 ci illerinden memar kimi fealiyyete baslamisdir 1892 1911 ci illerde sahe memari 1892 ci ilin evvelinde o Suraxani indiki D Eliyeva kucesinde tikilecek birmertebeli mektebin binasini layihelesdirmisdir 1896 ci ilde ise Eyxlerin layihesi uzre Kirxanin tikintisi basladi ve tikinti 1899 cu ilde tamamlandi Bu layiheden sonra Eyxler seher memari kimi fealiyyete basladi mekteblerin ve yasayis evlerinin tikintisi sanitar teleblere cavab vermeyen karvansaraylarin baglanmasi zibilin yandirilmasina nezaret ve s 1904 cu ilde Adolf Eyxler seherin merkezi hissesinin ikinci sahesinin memari teyin edilir 1908 ci ilde ise onu birinci saheye kocurub 150 rubl da emek haqqi teyin edirler Xeyriyye tedbirlerinde feal istirak eden Adolf Eyxler 1904 cu ilde temennasiz olaraq 2 ci Qanli tepe indiki A Bunyatov ve Maqazin indiki Suleyman Rustem kucelerinin kesismesinde yerlesecek usaq evinin layihesini hazirlayir Adolf Eyxlerin Bakida layihelesdirdiyi binalar Ikimertebeli yasayis evi 1895 ci il Iceriseher Ikimertebeli yasayis evi 1895 ci il Deniz indiki Bulbul prospekti ve Karantin indiki Hesi Aslanov kucelerinin kesismesinde Birmertebeli ev 1895 ci il Telefon indiki 28 may kucesi Yasayis evleri ve kirxa 1895 1897 ci iller Telefon indiki 28 may kucesi 15 ve 17 Birmertebeli yasayis evi 1895 ci il Merkuri indiki Z Eliyeva ve Birja indiki U Hacibeyov kucelerinin kesismesi Ikimertebeli yasayis evi 1896 ci il Suraxani indiki D Eliyeva kucesi Hasimov mescidi ve onun das hasari 1895 ci il Poct indiki Suleyman Tagizade kucesi Ikimertebeli yasayis evi 1896 ci il Naqornaya ve Pozen indiki Ceferov qardaslari kucelerinin kesismesi Ikimertebeli yasayis evi 1896 ci il Nijni Priyutksaya indiki Suleyman Rehimov kucesi Ikimertebeli yasayis evi 1896 ci il Iceriseher Das skamyalar 1896 ci il Pracecnaya indiki Merdanov qardaslari kucesi Birmertebeli yasayis evi 1896 ci il Spasskaya indiki Zergerpalan kucesi Birmertebeli yasayis evi 1897 ci il Gimnaziya indiki Tolstoy kucesi Ikimertebeli yasayis evi 1897 ci il Quba indiki Ziverbey Ehmedbeyov kucesi Ikimertebeli yasayis evi 1898 ci il Quberniya indiki Nizami Kolyubakin indiki N Refibeyli ve Spasskaya indiki Zergerpalan kucelerinin kesismesi 1909 cu ilde Baki bulvarinin salinmasi haqqinda qerar qebul edilerken Adolf Eyxler teskilati meselelerde yaxindan istirak edirdi O zaman musabiqe yolu ile secilmis layihenin islenilib heyata kecirilmesinde muhendis Kazimir Skurevicin ve memar Adolf Eyxlerin de boyuk zehmeti olmusdur Onlarin teklifi esasinda deniz sahili ile yeni salinmis Aleksandr kucesinin indiki Neftciler prospekti arasinda yasilliq zolaginin salinmasi nezerde tutulmusdu IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir T Gumbatova A Ejhler arhitektor Kirhi v Baku 2021 06 21 tarixinde Istifade tarixi 2014 04 28 Arhitektor Ejhler 2021 06 20 tarixinde Istifade tarixi 2014 04 28 M Sulejmanov Dni Minuvshie olu kecid Denizkenari Milli Park 2016 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2014 04 28 Xarici kecidler