Acılıqotu (lat. Ephedra) — bitkilər aləminin qnetokimilər şöbəsinin sinfinin dəstəsinin acılıqotukimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Acılıqotu | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Dəstə: Fəsilə: Cins: Acılıqotu | ||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
|
Bu bitkilərə şimal yarımkürəsində Avropanın cənubunda, Afrikanın şimalında, Mərkəzi Asiyanın cənub-qərbində, Şimali Amerikanın cənub qərbində, cənub yarımkürəsində isə Cənubi Amerikada rast gəlinir. Təqribən 70 növü məlumdur. Azərbaycanda 4 yabanı növü: ortaboylu acılıqotu, qatırquyruğuyabənzər acılıqotu, ikisünbül acılıqotu, hündürboylu acılıqotu və 1 becərilən kirpikli acılıqotu məlumdur.
Meyvəsinin tərkibində S vitamini, efedrin və psevdoefedrin alkaloidləri var. Buna görə də açı dadır. Ayaz dəydikdə meyvəsi şirinləşir və yeməli olur. Bəzi növlərinin cavan şivlərindən efedrin alınır.
Sinonimləri
Heterotipik sinonimləri
- Chaetocladus J.Nelson
Növləri
- Ephedra alata Decne.
- Ephedra altissima Desf.
- Humb. & Bonpl. ex Willd.
- Berland. ex C.A.Mey.
- Forssk.
- H.C.Cutler
- Ephedra aspera Engelm. ex S.Watson
- Takht. & Pachom.
- Brullo, C.Brullo, Cambria, Ilardi, Siracusa & Giusso
- Ephedra boelckei F.A.Roig
- Pachom.
- Phil.
- Ghahr.
- Ephedra californica S.Watson
- Y.Yang & D.K.Ferguson
- C.Presl
- Kirpikli acılıqotu (Ephedra ciliata Fisch. & C.A.Mey.)
- Rose
- E.L.Reed
- Ephedra cutleri Peebles
- Turcz.
- Y.Yang
- Ephedra distachya L.
- V.A.Nikitin
- Qatırquyruğuyabənzər acılıqotu (Ephedra equisetina Bunge)
- Ephedra fasciculata A.Nelson
- Paulsen
- Forssk.
- Ephedra fragilis Desf.
- Miers
- Ephedra funerea Coville & C.V.Morton
- Wall. ex Klotzsch & Garcke
- Regel
- Phil. ex Stapf
- Ephedra holoptera Riedl
- Ortaboylu acılıqotu (Ephedra intermedia Schrenk & C.A.Mey.)
- P.Sharma & P.L.Uniyal
- Assadi
- Florin
- Ephedra lomatolepis Schrenk
- Freitag & Maier-St.
- Florin
- Birtoxumlu acılıqotu (Ephedra monosperma J.G.Gmel. ex C.A.Mey.)
- Ephedra multiflora Phil. ex Stapf
- Tineo
- Ephedra nevadensis S.Watson
- Miers
- Riedl
- Boiss.
- Ephedra pedunculata Engelm. ex S.Watson
- Pachom.
- Hündürboylu acılıqotu (Ephedra procera C.A.Mey.)
- Ephedra przewalskii Stapf
- Pachom.
- Florin
- Pachom.
- Y.Yang, D.Z.Fu & G.H.Zhu
- Benth.
- Aitch. & Hemsl.
- (Stapf) Royle ex Florin
- Stapf
- Freitag & Maier-St.
- J.Biswas & Rita Singh
- Qozaburunlu acılıqotu (Ephedra strobilacea Bunge)
- Brullo, C.Brullo, Cambria, Ilardi, Siracusa, Miniss. & Giuss
- Maire
- Ephedra torreyana S.Watson
- Riedl
- Tul.
- Ephedra trifurca Torr. ex S.Watson
- Zöllner
- C.A.Mey.
- Yaşıl acılıqotu (Ephedra viridis Coville)
- Pachom.
- P.Sharma & Rita Singh
İstinadlar
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 462. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1040.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aciliqotu lat Ephedra bitkiler aleminin qnetokimiler sobesinin sinfinin destesinin aciliqotukimiler fesilesine aid bitki cinsi AciliqotuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe QnetokimilerSinif Deste Fesile AciliqotukimilerCins AciliqotuBeynelxalq elmi adiEphedra L 1753 Sekil axtarisiITIS 183496NCBI 3387EOL 108390FW 251997 Bu bitkilere simal yarimkuresinde Avropanin cenubunda Afrikanin simalinda Merkezi Asiyanin cenub qerbinde Simali Amerikanin cenub qerbinde cenub yarimkuresinde ise Cenubi Amerikada rast gelinir Teqriben 70 novu melumdur Azerbaycanda 4 yabani novu ortaboylu aciliqotu qatirquyruguyabenzer aciliqotu ikisunbul aciliqotu hundurboylu aciliqotu ve 1 becerilen kirpikli aciliqotu melumdur Meyvesinin terkibinde S vitamini efedrin ve psevdoefedrin alkaloidleri var Buna gore de aci dadir Ayaz deydikde meyvesi sirinlesir ve yemeli olur Bezi novlerinin cavan sivlerinden efedrin alinir SinonimleriHeterotipik sinonimleri Chaetocladus J NelsonNovleriEphedra alata Decne Ephedra altissima Desf Humb amp Bonpl ex Willd Berland ex C A Mey Forssk H C Cutler Ephedra aspera Engelm ex S Watson Takht amp Pachom Brullo C Brullo Cambria Ilardi Siracusa amp Giusso Ephedra boelckei F A Roig Pachom Phil Ghahr Ephedra californica S Watson Y Yang amp D K Ferguson C Presl Kirpikli aciliqotu Ephedra ciliata Fisch amp C A Mey Rose E L Reed Ephedra cutleri Peebles Turcz Y Yang Ephedra distachya L V A Nikitin Qatirquyruguyabenzer aciliqotu Ephedra equisetina Bunge Ephedra fasciculata A Nelson Paulsen Forssk Ephedra fragilis Desf Miers Ephedra funerea Coville amp C V Morton Wall ex Klotzsch amp Garcke Regel Phil ex Stapf Ephedra holoptera Riedl Ortaboylu aciliqotu Ephedra intermedia Schrenk amp C A Mey P Sharma amp P L Uniyal Assadi Florin Ephedra lomatolepis Schrenk Freitag amp Maier St Florin Birtoxumlu aciliqotu Ephedra monosperma J G Gmel ex C A Mey Ephedra multiflora Phil ex Stapf Tineo Ephedra nevadensis S Watson Miers Riedl Boiss Ephedra pedunculata Engelm ex S Watson Pachom Hundurboylu aciliqotu Ephedra procera C A Mey Ephedra przewalskii Stapf Pachom Florin Pachom Y Yang D Z Fu amp G H Zhu Benth Aitch amp Hemsl Stapf Royle ex Florin Stapf Freitag amp Maier St J Biswas amp Rita Singh Qozaburunlu aciliqotu Ephedra strobilacea Bunge Brullo C Brullo Cambria Ilardi Siracusa Miniss amp Giuss Maire Ephedra torreyana S Watson Riedl Tul Ephedra trifurca Torr ex S Watson Zollner C A Mey Yasil aciliqotu Ephedra viridis Coville Pachom P Sharma amp Rita SinghIstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 462 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 1040 Hemcinin bax