Qatırquyruğuyabənzər acılıqotu (lat. Ephedra equisetina) — bitkilər aləminin qnetokimilər şöbəsinin sinfinin dəstəsinin acılıqotukimilər fəsiləsinin acılıqotu cinsinə aid bitki növü.
Qatırquyruğuyabənzər acılıqotu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Qatırquyruğuyabənzər acılıqotu | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Ümumi yayılması
Qafqaz, Orta Asiya (Qazaxıstan), Balkanlar, Monqolustan və Çində (Tibet) təbii halda yayılmışdır.
Azərbaycanda yayılması
Naxçıvan MR-də, Qobustanda, Şamaxıda Sitalçay (Axar-Baxar) boyunca orta dağ qurşağında qayalıq yerlərdə bitir.
Statusu
Azərbaycanın nadir btkilərindəndir. LC.
Bitdiyi yer
Quru daşlı-qayalı yerlərdə rast gəlinir.
Təbii ehtiyatı
Təbii halda Azərbaycanda arealı çox geniş deyildir.
Bioloji xüsusiyyətləri
Hündürlüyü 1,5 m-ə çatan, boz gövdəli, yoğun və sıx budaqlı koldur. Şaxələri düz, sallaq, hamar buğumlu və nazik şırımlı olub, diametri 2 mm-ə qədərdir. Düyün aralarının uzunluğu 2-4 sm-dir. Yarpaqları cüt-cüt düzülmüş, pərdəciklidir, aşağıdan üçdə bir hissəsi bitişmişdir, yuxarıdan qısa üçbucaqlıdır.
Tozluq sünbülcükləri tək-təkdir və ya 2-3-ü bir yerə toplaşmış, kürə şəklindədir, 2-4 çiçəklidir, 4–5 mm uzunluqdadır, xarici çiçəkaltıqları dəyirmi-ovaldır, aşağı¬dan üçdə bir hissəsi bitişmişdir. Meyvəverən sünbülcükləri 1–2 mm uzunluqda olan ayaqcıqlar üzərindədir, birçiçəklidir və 2-3 cüt çiçəkaltlığı vardır. Daxili çiçəkaltlığının üçdə iki hissəsi düz çıxan və ya azca əyilmiş borucuğa bitişmişdir, bütöv və ya dilimlidir. Meyvələri kürə şəkilli, 6–7 mm uzunluqdadır. Yetişmiş meyvələri qırmızı və ya çəhrayı-qırmızı rəngli, lətlidir.
Toxumları dəyirmi və iki cür qabarıqdır, 4–6 mm uzunluqdadır. Aprel-may ayında çiçək açır. Meyvələri avqustda yetişir.
Çoxalması
Generativ və vegetativ yolla çoxalır. Qafqaz, Orta Asiya (Qazaxıstan), Balkanlar, Monqolustan və Çində (Tibet) təbii halda yayılmışdır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri
Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir. Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.
Zəruri qoruma tədbirləri
Azərbaycanın "Qırmızı kitabı"na salınması tövsiyə edilir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Ephedra nebrodensis subsp. equisetina (Bunge) Breistr. ex Greuter & Burdet
Heterotipik sinonimləri
- Ephedra equisetina var. monoica Y.Yang
- Ephedra shennungiana Tang
- Ephedra subalpina Al.Lehm.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qatirquyruguyabenzer aciliqotu lat Ephedra equisetina bitkiler aleminin qnetokimiler sobesinin sinfinin destesinin aciliqotukimiler fesilesinin aciliqotu cinsine aid bitki novu Qatirquyruguyabenzer aciliqotuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe QnetokimilerSinif Deste Fesile AciliqotukimilerCins AciliqotuNov Qatirquyruguyabenzer aciliqotuBeynelxalq elmi adiEphedra equisetina BungeSekil axtarisiITIS 505856NCBI 173280EOL 1156283Umumi yayilmasiQafqaz Orta Asiya Qazaxistan Balkanlar Monqolustan ve Cinde Tibet tebii halda yayilmisdir Azerbaycanda yayilmasiNaxcivan MR de Qobustanda Samaxida Sitalcay Axar Baxar boyunca orta dag qursaginda qayaliq yerlerde bitir StatusuAzerbaycanin nadir btkilerindendir LC Bitdiyi yerQuru dasli qayali yerlerde rast gelinir Tebii ehtiyatiTebii halda Azerbaycanda areali cox genis deyildir Bioloji xususiyyetleriHundurluyu 1 5 m e catan boz govdeli yogun ve six budaqli koldur Saxeleri duz sallaq hamar bugumlu ve nazik sirimli olub diametri 2 mm e qederdir Duyun aralarinin uzunlugu 2 4 sm dir Yarpaqlari cut cut duzulmus perdeciklidir asagidan ucde bir hissesi bitismisdir yuxaridan qisa ucbucaqlidir Tozluq sunbulcukleri tek tekdir ve ya 2 3 u bir yere toplasmis kure seklindedir 2 4 ciceklidir 4 5 mm uzunluqdadir xarici cicekaltiqlari deyirmi ovaldir asagi dan ucde bir hissesi bitismisdir Meyveveren sunbulcukleri 1 2 mm uzunluqda olan ayaqciqlar uzerindedir birciceklidir ve 2 3 cut cicekaltligi vardir Daxili cicekaltliginin ucde iki hissesi duz cixan ve ya azca eyilmis borucuga bitismisdir butov ve ya dilimlidir Meyveleri kure sekilli 6 7 mm uzunluqdadir Yetismis meyveleri qirmizi ve ya cehrayi qirmizi rengli letlidir Toxumlari deyirmi ve iki cur qabariqdir 4 6 mm uzunluqdadir Aprel may ayinda cicek acir Meyveleri avqustda yetisir CoxalmasiGenerativ ve vegetativ yolla coxalir Qafqaz Orta Asiya Qazaxistan Balkanlar Monqolustan ve Cinde Tibet tebii halda yayilmisdir Tebii ehtiyatinin deyisilmesi sebebleriBaslica olaraq insan fealiyyetidir Qebul edilmis qoruma tedbiri yoxdur Zeruri qoruma tedbirleriAzerbaycanin Qirmizi kitabi na salinmasi tovsiye edilir SinonimleriHomotipik sinonimleri Ephedra nebrodensis subsp equisetina Bunge Breistr ex Greuter amp BurdetHeterotipik sinonimleri Ephedra equisetina var monoica Y Yang Ephedra shennungiana Tang Ephedra subalpina Al Lehm IstinadlarHemcinin bax