Qara akasiya (lat. Acacia melanoxylon) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin akasiya cinsinə aid bitki növü.
Qara akasiya | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Klad: Cins: Növ: Qara akasiya | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbiətdə bu növün yayılma arealı Avstraliyanın Viktoriya, Yeni Cənubi Uels ştatlarında, Cənubi Avstraliyada və Tasmaniya adasında yayılıb. Növ Yeni Zelandiyaya, Cənubi Amerikaya, ABŞ-nin bəzi şatatlarına (Kaliforniya, Florida və Havay) da uyğunlaşdırılıb. .
Təbii yayılması
Akasiyanın bu növü əsasən Avstraliyada - Viktoriya, Yeni Cənubi Uels, Cənubi Avstraliya, Tasmaniya adasında yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 30 metr olan həmişəyaşıl ağacdır. Boz rəngli çatlayan qabığı gümüşü rəngli mum təbəqəsi ilə örtülmüşdür. Yarpaqları cüt lələkvari, bəzən bütöv və ya bir qədəri filloidlərlə əvəz edilir. Filloidlər dərivari və enli neştərşəkillidir. Çiçək qrupu filloidlərin qoltuğunda yerləşir və seyrəkdir. Uzunluğu 10 sm olan filloidlərin üzərində 4 paralel damar vardır. Bəzən bir zoğda olan filloidlərin ardınca lələkvari yarpaqlar əmələ gəlir. Birinci saplağın qaidəsi üzərində 5-7 cüt, ikincinin üzərində isə 10-17 cüt neştərvari yarpaqcıqlar formalaşır. Filloidlərin qoltuğundan çıxan çiçəklər 1-5 ədəd olmaqla başcıq çiçək qrupuna toplanmışdır. Başcıqların diametri 6–9 mm-dir. Kasacıq enli və küt, açıq sarı rəngli 5 kasa yarpaqdan ibarətdir. Ləçəklər yarıya qədər bitişik olub, açıq sarı rəngdədir. Erkəkcikləri çoxdur, sütuncuqları sapabənzər və yoğundur. Paxlaları 8-15 sm uzunluğunda, 6–9 mm enində olub, yastı, ucdan bir qədər ensiz, boz-qırmızı rəngdədir, içərisində 3-11 ədəd toxum yerləşir. Toxumları 4–5 mm uzunluğunda, 2 mm enində olub, dəyirmi, yanlardan basıq, parlaq və qaradır.
Ekologiyası
Azərbaycanda qışda yerüstü hissəsi donur, yazda çoxlu pöhrə verərək bərpa olur.
Azərbaycanda yayılması
Dendrologiya İnstitutunun təcrübə sahəsinə introduksiya edilmişdir. Lənkəran və Astarada mədəni şəraitdə becərilir.
İstifadəsi
Dekorativ bitkidir. Tək və qrup əkinlərində istifadəsi məqsədyönlüdür.
Sinonimləri
İstinadlar
- Australian Plant Name Index (ing.).
- GRIN saytının məlumatına əsasən.
- "ILDIS LegumeWeb". 2022-08-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-12-19.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qara akasiya lat Acacia melanoxylon bitkiler aleminin paxlacicekliler destesinin paxlakimiler fesilesinin akasiya cinsine aid bitki novu Qara akasiyaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste PaxlaciceklilerFesile PaxlakimilerYarimfesile Klad Cins AkasiyaNov Qara akasiyaBeynelxalq elmi adiAcacia melanoxylon R Br 1813Sekil axtarisiITIS 26431NCBI 138028EOL 8684941 Tebietde bu novun yayilma areali Avstraliyanin Viktoriya Yeni Cenubi Uels statlarinda Cenubi Avstraliyada ve Tasmaniya adasinda yayilib Nov Yeni Zelandiyaya Cenubi Amerikaya ABS nin bezi satatlarina Kaliforniya Florida ve Havay da uygunlasdirilib Tebii yayilmasiAkasiyanin bu novu esasen Avstraliyada Viktoriya Yeni Cenubi Uels Cenubi Avstraliya Tasmaniya adasinda yayilmisdir Botaniki tesviriHundurluyu 30 metr olan hemiseyasil agacdir Boz rengli catlayan qabigi gumusu rengli mum tebeqesi ile ortulmusdur Yarpaqlari cut lelekvari bezen butov ve ya bir qederi filloidlerle evez edilir Filloidler derivari ve enli nestersekillidir Cicek qrupu filloidlerin qoltugunda yerlesir ve seyrekdir Uzunlugu 10 sm olan filloidlerin uzerinde 4 paralel damar vardir Bezen bir zogda olan filloidlerin ardinca lelekvari yarpaqlar emele gelir Birinci saplagin qaidesi uzerinde 5 7 cut ikincinin uzerinde ise 10 17 cut nestervari yarpaqciqlar formalasir Filloidlerin qoltugundan cixan cicekler 1 5 eded olmaqla basciq cicek qrupuna toplanmisdir Basciqlarin diametri 6 9 mm dir Kasaciq enli ve kut aciq sari rengli 5 kasa yarpaqdan ibaretdir Lecekler yariya qeder bitisik olub aciq sari rengdedir Erkekcikleri coxdur sutuncuqlari sapabenzer ve yogundur Paxlalari 8 15 sm uzunlugunda 6 9 mm eninde olub yasti ucdan bir qeder ensiz boz qirmizi rengdedir icerisinde 3 11 eded toxum yerlesir Toxumlari 4 5 mm uzunlugunda 2 mm eninde olub deyirmi yanlardan basiq parlaq ve qaradir EkologiyasiAzerbaycanda qisda yerustu hissesi donur yazda coxlu pohre vererek berpa olur Azerbaycanda yayilmasiDendrologiya Institutunun tecrube sahesine introduksiya edilmisdir Lenkeran ve Astarada medeni seraitde becerilir IstifadesiDekorativ bitkidir Tek ve qrup ekinlerinde istifadesi meqsedyonludur SinonimleriAcacia arcuata Spreng Acacia melanoxylon R Br var arcuata Spreng Acacia melanoxylon R Br var obtusifolia Ser Acacia melanoxylum R Br Mimosa melanoxylon R Br Racosperma melanoxylon R Br Racosperma melanoxylon R Br IstinadlarAustralian Plant Name Index ing GRIN saytinin melumatina esasen ILDIS LegumeWeb 2022 08 18 tarixinde Istifade tarixi 2011 12 19 Hemcinin bax