Abraziv material abraziv alətlərin kəsici hissəsini təşkil edirlər. Kəsici dənəciklər şəklində istifadə edilən bu materiallar kifayət qədər bərk, istiyədavamlı, çoxlu tillərə malik olurlar. Onlar iki qrupa bölünürlər: təbii materiallar (kvars, sumbata, korund, təbii almaz) və süni abraziv materiallar (normal və az elektrokorund, monokorund, silisum karbidi, bor karbidi, bor nitridi və sintetik almaz).
Abraziv materiallar əsasən maşın hissələrinin təmiz emalında istifadə edilirlər. Məqsədi pardaqlamada, honalamada, cilalamada emal olunan səthin kələkötürlüyünü azaltmaqdır.
Növləri
Təbii abraziv materiallar
Təbiətdə rast gələn süxurlar və (kvars, sumbata, korund və almaz) aiddir. Kvars iri kristallı silisium 4-oksiddən ibarət olub aşağı kəsmə xassələrinə malikdir. Qum itiləyiciləri, bülöv daşları və pardax sumbata kağızı hazırlanmasında istifadə olunur. Sumbata və təbii korund alüminium oksidi kristallarından və (AL2O3) qatqılardan (sumbatada 25-30%, korundda 95%-ə qədər) ibarətdir. Sumbata qara və qara-boz, korund isə qəhvəyi rəngdədir. Sumbata və təbii korunddan pardax sumbata kağızı, pardax ovuntuları, bülöv daşları və cilalama pastaları hazırlanır. Almas abraziv materiallar içərisində ən bərkidir. Almas dənələrindən almas dairələri, bülöv daşları, eləcə də pardax dairələri düzəltmək, şüşə kəsmək, bərkliyi yoxlamaq üçün və i.a. alətlər hazırlanır. Sənaye miqyasında sintetik almas (AS) istehsalı sahmana salınmışdır.
Süni abraziv materiallar
(elektrik korundu, monokorund, silisium karbidi, bor karbidi, süni almas) elektrik sobalarında alınır. Normal elektrokorundun (1A) tərkibində 89-95% qədər alüminium oksidi olur. Rəngi boz-qəhvəyidən tutmuş tünd qəhvəyiyə kimi və çəhrayıdan tünd qırmızıya kimi dəyişir. Ondan soyma işləri üçün pardax dairələri hazırlanır. Ağ elektrik korundunun (2A) tərkibini 97-99%-ə qədər alüminium oksidi təşkil edir. Rəngi ağ, bozumtul-ağ, açıq-çəhrayı və şəffaf olur. Poladların, tökmə bərk ərintilərin, təmiz, yarımtəmiz və dəqiq emalında, alətlərin itilənməsində istifadə olunur. Legirlənmiş elektrik korundlarının (3A) tərkibini 1,5%-ə qədər xrom təşkil edir. Monokorund (4A) çoxüzlü alüminium oksidi dənələrindən ibarətdir. Sementlənmiş, tablanmış, azotlaşdırılmış və yüksək legirlənmiş poladlardan hazırlanmış detalların yarımtəmiz və təmiz pardaxlanmasında tətbiq edilir. Qara silisium karbidi (5S) silisiumun karbonla birləşməsidir (SiC). Rəngi qara, yaxud tünd-göydür. Boz çuqunun, alüminiumun, bürüncün, tuncun, qeyri-metal materialların emalında və həmçinin pardax dairələrinin düzəldilməsində istifadə olunur. Yaşıl silisium karbidi (6S) möhkəmlikdə yalnız almasdan və bor karbidindən geri qalır. Bərk ərintilərdən hazırlanmış alətlərin itilənməsi və yetirilməsi üçün işlədilir. Yuxarıda göstərilmiş hər bir abraziv materialların işarəsinə ikinci yerdə yazılan rəqəm əlavə olunur. O, abraziv materialların markasını göstərir. Misal üçün, 14A (normal markası 4, elektrik korundu) və 63S (yaşıl silisium karbidi, markası 3). Borun karbonla kimyəvi birləşməsi olan bor karbidi boz-qara rənglidir. Bərk ərintilərdən hazırlanmış alətləri yetirmək üçün istifadə olunur. Bor nitridinin kubu əsasında yeni sintetik material olan elbor bərkliyinə görə almasa yaxındır. O, yüksək kəsmə xassələrinə malikdir, yüksək temperaturlara tab gətirir, yüksək legirlənmiş poladları və ərintiləri emal etməyə imkan verir.
Ədəbiyyat
- Ф.Д.Гелин , Э.И.Крупицкий , И.П.Позняк « Материаловедение».
- Бластинг: Гид по высокоэффективной абразивоструйной очистке / Козлов Д.Ю.. — Екатеринбург: ООО «ИД «Оригами», 2007. — 216 с. — 1000 экз. — .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abraziv material abraziv aletlerin kesici hissesini teskil edirler Kesici denecikler seklinde istifade edilen bu materiallar kifayet qeder berk istiyedavamli coxlu tillere malik olurlar Onlar iki qrupa bolunurler tebii materiallar kvars sumbata korund tebii almaz ve suni abraziv materiallar normal ve az elektrokorund monokorund silisum karbidi bor karbidi bor nitridi ve sintetik almaz R80 denevrliye malik pardaqlama kagizi Abraziv materiallar esasen masin hisselerinin temiz emalinda istifade edilirler Meqsedi pardaqlamada honalamada cilalamada emal olunan sethin kelekoturluyunu azaltmaqdir NovleriTebii abraziv materiallar Tebietde rast gelen suxurlar ve kvars sumbata korund ve almaz aiddir Kvars iri kristalli silisium 4 oksidden ibaret olub asagi kesme xasselerine malikdir Qum itileyicileri bulov daslari ve pardax sumbata kagizi hazirlanmasinda istifade olunur Sumbata ve tebii korund aluminium oksidi kristallarindan ve AL2O3 qatqilardan sumbatada 25 30 korundda 95 e qeder ibaretdir Sumbata qara ve qara boz korund ise qehveyi rengdedir Sumbata ve tebii korunddan pardax sumbata kagizi pardax ovuntulari bulov daslari ve cilalama pastalari hazirlanir Almas abraziv materiallar icerisinde en berkidir Almas denelerinden almas daireleri bulov daslari elece de pardax daireleri duzeltmek suse kesmek berkliyi yoxlamaq ucun ve i a aletler hazirlanir Senaye miqyasinda sintetik almas AS istehsali sahmana salinmisdir Suni abraziv materiallar elektrik korundu monokorund silisium karbidi bor karbidi suni almas elektrik sobalarinda alinir Normal elektrokorundun 1A terkibinde 89 95 qeder aluminium oksidi olur Rengi boz qehveyiden tutmus tund qehveyiye kimi ve cehrayidan tund qirmiziya kimi deyisir Ondan soyma isleri ucun pardax daireleri hazirlanir Ag elektrik korundunun 2A terkibini 97 99 e qeder aluminium oksidi teskil edir Rengi ag bozumtul ag aciq cehrayi ve seffaf olur Poladlarin tokme berk erintilerin temiz yarimtemiz ve deqiq emalinda aletlerin itilenmesinde istifade olunur Legirlenmis elektrik korundlarinin 3A terkibini 1 5 e qeder xrom teskil edir Monokorund 4A coxuzlu aluminium oksidi denelerinden ibaretdir Sementlenmis tablanmis azotlasdirilmis ve yuksek legirlenmis poladlardan hazirlanmis detallarin yarimtemiz ve temiz pardaxlanmasinda tetbiq edilir Qara silisium karbidi 5S silisiumun karbonla birlesmesidir SiC Rengi qara yaxud tund goydur Boz cuqunun aluminiumun buruncun tuncun qeyri metal materiallarin emalinda ve hemcinin pardax dairelerinin duzeldilmesinde istifade olunur Yasil silisium karbidi 6S mohkemlikde yalniz almasdan ve bor karbidinden geri qalir Berk erintilerden hazirlanmis aletlerin itilenmesi ve yetirilmesi ucun isledilir Yuxarida gosterilmis her bir abraziv materiallarin isaresine ikinci yerde yazilan reqem elave olunur O abraziv materiallarin markasini gosterir Misal ucun 14A normal markasi 4 elektrik korundu ve 63S yasil silisium karbidi markasi 3 Borun karbonla kimyevi birlesmesi olan bor karbidi boz qara renglidir Berk erintilerden hazirlanmis aletleri yetirmek ucun istifade olunur Bor nitridinin kubu esasinda yeni sintetik material olan elbor berkliyine gore almasa yaxindir O yuksek kesme xasselerine malikdir yuksek temperaturlara tab getirir yuksek legirlenmis poladlari ve erintileri emal etmeye imkan verir EdebiyyatF D Gelin E I Krupickij I P Poznyak Materialovedenie Blasting Gid po vysokoeffektivnoj abrazivostrujnoj ochistke Kozlov D Yu Ekaterinburg OOO ID Origami 2007 216 s 1000 ekz ISBN 978 5 9901098 1 0