Aşıq Kamandar (21 oktyabr 1932, Kəpənəkçi, Marneuli rayonu – 25 oktyabr 2000, Marneuli rayonu, Kvemo-Kartli) — Çağdaş Azərbaycan aşıq sənətinin azmanı, Borçalı aşıq məktəbinin nümayəndəsi.
Aşıq Kamandar | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 21 oktyabr 1932 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 25 oktyabr 2000 (68 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | şair |
Janr | aşıq musiqisi |
Musiqi aləti | saz |
Həyatı
Əfəndiyev Kamandar Həmid oğlu 21 oktyabr 1932-ci ildə Gürcüstanın Borçalı mahalının Sarvan (indiki Marneuli) rayonunun Kürüstü Kəpənəkçi kəndində anadan olmuş, Kosalı natamam orta məktəbini bitirib, traktorçu köməkçisi kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır.
Aşıqlıq sənətinə həvəsi onu tanınmış ustad aşıq Sadıq Sultanovun yanına aparmışdır.15 yaşından etibarən o, resbublikanın bütün mədəni tədbirlərində iştirak etmişdir. Çox gənc yaşlarında şöhrəti bütün türk dilli ölkələrə yayılmışdır. Aşıq kamandar öz sənəti ilə Azərbaycanda, Türkiyədə, İranda, İraqda və Orta Asiya ölkələrində bu qədim həmişəyaşar musiqimizin bütün incəliklərini bir daha tanıdıb, təsdiqləmişdir.
O, 1963, 1984-cü illərdə keçirilən aşıqların III, IV qurultaylarının nümayəndəsi olmuş, əməkdar mədəniyyət işçisi (1984) adına layiq görülmüşdür.
Aşıq Kamandar 1959-cu ildə Moskvada keçirilən Azərbaycan mədəniyyəti ongünlüyünün ən yaxşı iştirakçısı və mükafatçısı olmuşdur.
O, 1987-ci ildə Tbilisidə keçirilən beynəlxalq Xalq yaradıcılıq festivalında ən mahir musiqiçi kimi laureat olmuşdur.
Tanınmış sənətkar 72 saz havasını böyük ustalıqla ifa edirdi. Ustad aşıq bir neçə saz havasının yaradıcısıdır: "Fəxri" , "Qaragöz balam" "Doğma Gürcüstanım" və s.
Onun ifasında 34 dastan audo, video kasetlərə yazılmış və sənətsevərlərə çatdırılmışdır.
Aşıq Kamandarın Azərbaycan və Gürcüstan teleradio şirkətlərinin qızıl fondunda çoxlu lent yazıları saxlanılır.
Ustadın anadan olmasının 60 və 65 illik yubleyləri Gürcüstanda və Azərbaycanda hökumət səviyyəsində qeyd olunmuşdur.Gürcüstan prezzidentinin fərmanı ilə anadan olmasının 65 illiyi şərəfinə verilmişdir.
Ulu ozan sənətinin azmanı 2000-ci il oktyabrın 26-da uzun sürən xəstəlikdən sonra vəfat etmişdir.
Yaradıcılığı
Aşıq Kamandar universal el sənətkarı və şairi kimi daha da məşhurlaşdı, 1989-cu ildə Bakıdakı "Yazıçı" nəşriyyatı tərəfindən onun ilk "Borçalı laylası" adlı şeirlər kitabı işıq üzü gördü.
Aşıq-el sənətinə bütün varlığı ilə bağlı olan, Azərbaycan xalqının XX əsrdə yetirdiyi filosoflardan biri – əslən Borçalıdan olan mudrik alimimiz Camal Mustafayev bu kitaba yazdığı ön sözdə qeyd edir: "Kamandarın zəngin sənətində saz, səs, söz vəhdət təşkil edir. "Borçalı laylası"nı oxuyanda bir daha yəqin edirsən ki, o, Borçalı yaylaqlarının bulağından su içib bəhrələnmişdir". Bu, dağ bulaqlarının saflığını və sağlamlığını öz misralarına hopdura bilmişdir. Ustad aşığın yazmış olduğu şeirlərin hamısından xalq ruhu, xalq nəfəsi və ozan-aşıq sənətkarlığı duyulur.
Mərd olan düşər zəhmətə,
Namərd yetişməz ziynətə,
Çörək itirən müxənnətə,
Haqq özü "qənim" olaydı!
Şair Kamandarın şeirlərinin dadlı və duzlu olması, Azərbaycan poeziyasının məğrurluğundan, dilə yatımlığından şairin xəbərdar olduğunu və "Saz-aşıq-söz" dünyamızın inkişafında Borçalı aşıq, saz-söz məktəbinin rolunu bir daha təsdiqləyir.
El-oba ədəbiyyatımızın, milli musiqimizin ustad bilicisi, aşıq sənətinin korifeylərindən olan Kamandar Həmid oğlu öz sənətində bu sahələri dolğunluğu ilə birləşdirən istedad sahibidir.
Kamandar sənəti böyük bir məktəbdir, qaynayıb-coşan, tükənməz bir bulaqdır. Onun qoşmalarında Azərbaycanın tarixi-ədəbi irsi, poeziyası, xalq sənəti və eləcə də ozan-aşıq yaradıcılığı tərənnüm olunub:
Aşıq Kamandaram, dedim hər zaman,
Sazın hikmətini nadandı danan.
Gecələr yuxusu gözündə yanan,
Analar laylası telli sazdadı.
İstər Gürcüstanda, Borçalıda, istərsə də Azərbaycanda və eləcə də Turkiyə və İranda Kamandar sənətinin vurğunlarının sayı-hesabı yoxdur. Onun ölməz yaradıcılığı haqqında alimlər, sənətşunaslar, pedaqoqlar, müğənni və xanəndələr, musiqiçi və heykəltəraşlar ürək açan sözlər demişlər.
Kitabları
- "Borçalı laylası"
- "Bənövşə"
- "Mən ellər aşığı xan Kamandaram"
- "Kamandar dünyası"
- Xan Kamandar. Bakı, "Elm və təhsil", 2012. 392 səh. (+16 səh. şəkil) (Tərtib edəni və nəşrə hazırlayanı: Musa Nəbioğlu)
Haqqında yazılan kitablar
- "Xan Kamandar", (tərtib edəni: Musa Nəbioğlu), Bakı, "Elm və təhsil", 2012. (392+16) səh., 500 nüsxə.
İstinadlar
- Azərbaycan Aşıqlar Birliyi. (PDF) (az.). “Zərdabi Nəşr” MMC nəşriyyatı. 2020. Archived from the original on 2023-06-16. İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Asiq Kamandar 21 oktyabr 1932 Kepenekci Marneuli rayonu 25 oktyabr 2000 Marneuli rayonu Kvemo Kartli Cagdas Azerbaycan asiq senetinin azmani Borcali asiq mektebinin numayendesi Asiq KamandarUmumi melumatlarDogum tarixi 21 oktyabr 1932 1932 10 21 Dogum yeri Kepenekci Marneuli rayonu Gurcustan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 25 oktyabr 2000 2000 10 25 68 yasinda Vefat yeri Marneuli rayonu Kvemo Kartli GurcustanVetendasligi SSRIMusiqici melumatlariFealiyyeti sairJanr asiq musiqisiMusiqi aleti sazHeyatiEfendiyev Kamandar Hemid oglu 21 oktyabr 1932 ci ilde Gurcustanin Borcali mahalinin Sarvan indiki Marneuli rayonunun Kurustu Kepenekci kendinde anadan olmus Kosali natamam orta mektebini bitirib traktorcu komekcisi kimi emek fealiyyetine baslamisdir Asiqliq senetine hevesi onu taninmis ustad asiq Sadiq Sultanovun yanina aparmisdir 15 yasindan etibaren o resbublikanin butun medeni tedbirlerinde istirak etmisdir Cox genc yaslarinda sohreti butun turk dilli olkelere yayilmisdir Asiq kamandar oz seneti ile Azerbaycanda Turkiyede Iranda Iraqda ve Orta Asiya olkelerinde bu qedim hemiseyasar musiqimizin butun inceliklerini bir daha tanidib tesdiqlemisdir O 1963 1984 cu illerde kecirilen asiqlarin III IV qurultaylarinin numayendesi olmus emekdar medeniyyet iscisi 1984 adina layiq gorulmusdur Asiq Kamandar 1959 cu ilde Moskvada kecirilen Azerbaycan medeniyyeti ongunluyunun en yaxsi istirakcisi ve mukafatcisi olmusdur O 1987 ci ilde Tbiliside kecirilen beynelxalq Xalq yaradiciliq festivalinda en mahir musiqici kimi laureat olmusdur Taninmis senetkar 72 saz havasini boyuk ustaliqla ifa edirdi Ustad asiq bir nece saz havasinin yaradicisidir Fexri Qaragoz balam Dogma Gurcustanim ve s Onun ifasinda 34 dastan audo video kasetlere yazilmis ve senetseverlere catdirilmisdir Asiq Kamandarin Azerbaycan ve Gurcustan teleradio sirketlerinin qizil fondunda coxlu lent yazilari saxlanilir Ustadin anadan olmasinin 60 ve 65 illik yubleyleri Gurcustanda ve Azerbaycanda hokumet seviyyesinde qeyd olunmusdur Gurcustan prezzidentinin fermani ile anadan olmasinin 65 illiyi serefine Seref ordeni verilmisdir Ulu ozan senetinin azmani 2000 ci il oktyabrin 26 da uzun suren xestelikden sonra vefat etmisdir YaradiciligiAsiq Kamandar universal el senetkari ve sairi kimi daha da meshurlasdi 1989 cu ilde Bakidaki Yazici nesriyyati terefinden onun ilk Borcali laylasi adli seirler kitabi isiq uzu gordu Asiq el senetine butun varligi ile bagli olan Azerbaycan xalqinin XX esrde yetirdiyi filosoflardan biri eslen Borcalidan olan mudrik alimimiz Camal Mustafayev bu kitaba yazdigi on sozde qeyd edir Kamandarin zengin senetinde saz ses soz vehdet teskil edir Borcali laylasi ni oxuyanda bir daha yeqin edirsen ki o Borcali yaylaqlarinin bulagindan su icib behrelenmisdir Bu dag bulaqlarinin safligini ve saglamligini oz misralarina hopdura bilmisdir Ustad asigin yazmis oldugu seirlerin hamisindan xalq ruhu xalq nefesi ve ozan asiq senetkarligi duyulur Merd olan duser zehmete Namerd yetismez ziynete Corek itiren muxennete Haqq ozu qenim olaydi Sair Kamandarin seirlerinin dadli ve duzlu olmasi Azerbaycan poeziyasinin megrurlugundan dile yatimligindan sairin xeberdar oldugunu ve Saz asiq soz dunyamizin inkisafinda Borcali asiq saz soz mektebinin rolunu bir daha tesdiqleyir El oba edebiyyatimizin milli musiqimizin ustad bilicisi asiq senetinin korifeylerinden olan Kamandar Hemid oglu oz senetinde bu saheleri dolgunlugu ile birlesdiren istedad sahibidir Kamandar seneti boyuk bir mektebdir qaynayib cosan tukenmez bir bulaqdir Onun qosmalarinda Azerbaycanin tarixi edebi irsi poeziyasi xalq seneti ve elece de ozan asiq yaradiciligi terennum olunub Asiq Kamandaram dedim her zaman Sazin hikmetini nadandi danan Geceler yuxusu gozunde yanan Analar laylasi telli sazdadi Ister Gurcustanda Borcalida isterse de Azerbaycanda ve elece de Turkiye ve Iranda Kamandar senetinin vurgunlarinin sayi hesabi yoxdur Onun olmez yaradiciligi haqqinda alimler senetsunaslar pedaqoqlar mugenni ve xanendeler musiqici ve heykelteraslar urek acan sozler demisler Kitablari Borcali laylasi Benovse Men eller asigi xan Kamandaram Kamandar dunyasi Xan Kamandar Baki Elm ve tehsil 2012 392 seh 16 seh sekil Tertib edeni ve nesre hazirlayani Musa Nebioglu Haqqinda yazilan kitablar Xan Kamandar tertib edeni Musa Nebioglu Baki Elm ve tehsil 2012 392 16 seh 500 nusxe IstinadlarAzerbaycan Asiqlar Birliyi PDF az Zerdabi Nesr MMC nesriyyati 2020 Archived from the original on 2023 06 16 Istifade tarixi 17 iyun 2023