Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. |
Bu məqalədə yalnız ilkin və ya onunla əlaqəli mənbələrdən istifadə olunur. Məlumatlar müstəqil ikinci mənbələrə əsaslanmalıdır, əks halda məqalənin neytrallığı və ya əhəmiyyəti ilə bağlı şübhələr yarana, bunun nəticəsində də silinə bilər. Məqaləyə istinad və mənbələr əlavə etməklə onu təkmilləşdirə bilərsiniz. |
Səkkiz — say sistemində rəqəm və eyni zamanda ədədlərdən biridir. Yeddidən sonra, doqquzdan əvvəl gəlir.
| 8 | |
|---|---|
| səkkiz | |
| ← 6 · 7 · 8 · 9 · 10 → | |
| Faktorizasiya | 23 |
| Rum rəqəmi | VIII |
| İkili | 1000 |
| Səkkizlik | 10 |
| Onaltılıq | 8 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ümumi məlumat
Əski təsəvvurləri qoruyub cağımıza catdıran mənbələrdə elə səkkiz sayı ilə doqquz sayı da kainatın mifoloji modelinin ufuqi və şaquli vəziyyətini simvollaşdırır. Bundan savayı, bəzi turk xalqlarının mifoloji inamlarına gorə, səkkiz sayı qadın, doqquz sayı isə kişi başlanğıcını bildirir. Etiqada gorə, dord kimi səkkiz də yeraltı aləmin, gecənin, qışın simvoludur.
Səkkiz sayının sehrli məna daşımasına, dunyanın ufuqi simvolunu təmsil etməsinə inanarlar. Yer kurəsini də səkkizguşəli duşunmuş və butun kainatı nurlandıran Gunəşi də elə səkkizşualı təsəvvur etmişlər. Yəni Gunəşin səkkiz şuası dunyanın səkkiz guşəsinə istilik, işıq paylayır.
Səkkiz sayı Azərbaycan mədəniyyəti və məfkurəsində ayrıca dəyər daşımaqdadır. Belə ki, Azərbaycan Dovlətinin rəmzlərindən – gerb və bayrağındakı ulduz səkkizguşəlidir.
Azərbaycan Demokratik Respublikasının qurucuları tərəfindən düşünülmüş olaraq qəbul edilmiş bu səkkizguşəli gerb və bayraqdakı ulduz bilavasitə dunyanın səkkizguşəli olması ilə bağlı məsələdir. Mifoloji təsəvvürə gorə, Tanrı göydə ilk, yəni Baş şamanı xəlq etdikdən sonra onun olacağının qarşısında səkkizbudaqlı bir ağac da bitirmişdir. Tanrı səkkiz səmtə uzanan bu ağaca da əbədiyaşarlıq bəxş etmişdir.
Yerdə də türk xalqları Tanrının bitirdiyi "yıxılmaz", "solmaz", "əbədiyaşar" ağacın simvolu olaraq olacağın – cadırın qapısı qarşısında bir dirək ucaltmış və "Dünyanın dirəyi" adlandırdıqları bu ucaltdıqlarına səkkiz səmtə uzanan səkkiz budaq da bağlayıb bərkitmişlər.
Deməli, Azərbaycan gerb və bayrağındakı ulduzu səkkizguşəli duşunənlər də, sözsuz, dünyanın səkkiz güşəsini bildirən "yıxılmaz", "solmaz", "əbədiyaşar" ağacı və səkkizşüalı Günəşin əlamətlərini simvol tək nəzərdə tutmuşlar.
Səkkizguşəli ulduzun, hilalın – Ayın ağuşunda təsviri də mənasız deyil. Arxada səkkiz sayının qadın başlanğıcı olduğunu xatırlatmışdıq. Dunyanın cox xalqlarının, eləcə də turklərin mifoloji təsəvvurundə Gunəş qadın, Ay kişi başlanğıcıdır.
Bayrağımızdakı səkkizguşəli ulduzun hilala – kişiyə sığınması səkkiz Gunəş ovladının – dunyanın səmtlərini bildirən səkkiz şuanın – qız ovladların ataya arxalanması simvoludur.
Riyaziyyatda
- Səkkiz ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də cüt ədəddir.
- Fibonaççi ədədləri sırasının 6-cı ədədidir.
- Oktaedrin üzlərin sayıdır.
- Kubun təpə nöqtələrinin sayıdır.
Elmdə
- Oksigenin atom rəqəmi.
- Günəş sistemində 8 planet var. Günəş — Neptuna qədər.
İnam və etiqadlarda
Təbii ki, siz uşağınızın korlanmasını istəmirsiniz. "Səkkizincilər" numerologiya silsiləsindən ən cazibədar uşaqlardı. Xasiyyətləri pis olmur. Valideynləri onların cilovunu hər zaman əlində saxlamalı, lazım olanda iplərini yığmağı bacarmalıdırlar. Hətta ailədə ağalıq etmək istəyən bu uşaqlara hər zaman yerini göstərmək lazımdır. Ancaq bir qədər ehtiyatlı olmaq lazımdır. Çünki "səkkizinci"lər çox həssas olur. Ailədə kimin söz sahibi olduğunu anlayan kimi bu uşaq sakitləşir. Səkkiz rəqəmi güc və hakimiyyəti ifadə etdiyinə görə, bu uşaqlara kiçik yaşlarından pisi yaxşıdan ayırmağı öyrətmək lazımdır. "Səkkizinci" uşaqlar müstəqillikləri ilə yanaşı, çox qısqanc olurlar. Anlatmaq lazımdır ki, başqalarına göstərilən qayğıdan ona da göstərilir. Çox tələbkar, inadcıldırlar.
Qurani-Kərimdə
- Allah o küləyi yeddi gecə, səkkiz gün ardı-arası kəsilmədən onların üstünə əsdirdi. Belə ki, (əgər yanlarında olsaydın) sən onları orada yıxılıb ölmüş görərdin. Onlar, sanki içi bomboş xurma kötükləri idilər.
- Allah sizi tək bir nəfərdən (Adəmdən) xəlq etdi. Sonra onun özündən həmtayını (Həvvanı) yaratdı. O, (dəvə, inək, qoyun və keçi kimi) heyvanlardan (erkək və dişi olmaqla) səkkiz cift (baş) əmələ gətirdi. O sizi analarınızın bətnində üç zülmət (pərdə, uşaqlıq və qarın) içində yaranışdan-yaranışa salaraq yaradır (nütfəni laxtalanmış qana, laxtalanmış qanı bir parça ətə, əti sümüyə çevirir, sonra sümüyü ətlə örtüb insan şəklinə salır). Bu sizin Rəbbiniz olan Allahdır, hökm Onundur, Ondan başqa heç bir tanrı yoxdur. Elə isə (Allaha ibadət etmək əvəzinə bütlərə tapınmaqla haqqdan) necə döndərilirsiniz? (İmandan necə dönürsünüz?)
- (Şüeyb) dedi: "Səkkiz il mənə xidmət etmək (qoyunlarımı otarmaq) şərti ilə qızlarımın birini sənə ərə verərəm. Əgər sən (həmin müddəti) tamamlayıb on ilə çatdırsan, bu, artıq sənin tərəfindən (olan bir lütfdür). Mən (on il müddətinə şərt kəsməklə) sənə əziyyət vermək istəmirəm. İnşallah, mənim saleh (əhdə vəfa edən) kəslərdən olduğumu görəcəksən!"
İstinadlar
- Haqqə surəsi, 7
- Zumər surəsi, 6
- Qəsəs surəsi, 27
Mənbə
- Bryan Bunch, The Kingdom of Infinite Number. New York: W. H. Freeman & Company (2000): 88
- Georges Ifrah, The Universal History of Numbers: From Prehistory to the Invention of the Computer transl. David Bellos et al. London: The Harvill Press (1998): 395, Fig. 24.68
- Steven C. Bourassa, Vincent S. Peng (1999), "Hedonic Prices and House Numbers: The Influence of Feng Shui", International Real Estate Review 2 (1): 79–93, http://www.umac.edu.mo/fba/irer/papers/past/vol2_pdf/079-093LN-NZ.pdf Arxivləşdirilib 2015-04-13 at WebCite
- "Patriot games: China makes its point with greatest show" by Richard Williams, The Guardian, published 9 August 2008
Xarici keçidlər
 | Riyaziyyat ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Etdiyiniz redaktələri mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax 8 deqiqlesdirme Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var lakin metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Bu meqalede yalniz ilkin ve ya onunla elaqeli menbelerden istifade olunur Melumatlar musteqil ikinci menbelere esaslanmalidir eks halda meqalenin neytralligi ve ya ehemiyyeti ile bagli subheler yarana bunun neticesinde de siline biler Meqaleye etibarli istinad ve menbeler elave etmekle onu tekmillesdire bilersiniz Sekkiz say sisteminde reqem ve eyni zamanda ededlerden biridir Yeddiden sonra doqquzdan evvel gelir 8sekkiz 6 7 8 9 10 Faktorizasiya 23Rum reqemi VIIIIkili 1000Sekkizlik 10Onaltiliq 8 Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumatEski tesevvurleri qoruyub cagimiza catdiran menbelerde ele sekkiz sayi ile doqquz sayi da kainatin mifoloji modelinin ufuqi ve saquli veziyyetini simvollasdirir Bundan savayi bezi turk xalqlarinin mifoloji inamlarina gore sekkiz sayi qadin doqquz sayi ise kisi baslangicini bildirir Etiqada gore dord kimi sekkiz de yeralti alemin gecenin qisin simvoludur Sekkiz sayinin sehrli mena dasimasina dunyanin ufuqi simvolunu temsil etmesine inanarlar Yer kuresini de sekkizguseli dusunmus ve butun kainati nurlandiran Gunesi de ele sekkizsuali tesevvur etmisler Yeni Gunesin sekkiz suasi dunyanin sekkiz gusesine istilik isiq paylayir Sekkiz sayi Azerbaycan medeniyyeti ve mefkuresinde ayrica deyer dasimaqdadir Bele ki Azerbaycan Dovletinin remzlerinden gerb ve bayragindaki ulduz sekkizguselidir Azerbaycan Demokratik Respublikasinin quruculari terefinden dusunulmus olaraq qebul edilmis bu sekkizguseli gerb ve bayraqdaki ulduz bilavasite dunyanin sekkizguseli olmasi ile bagli meseledir Mifoloji tesevvure gore Tanri goyde ilk yeni Bas samani xelq etdikden sonra onun olacaginin qarsisinda sekkizbudaqli bir agac da bitirmisdir Tanri sekkiz semte uzanan bu agaca da ebediyasarliq bexs etmisdir Yerde de turk xalqlari Tanrinin bitirdiyi yixilmaz solmaz ebediyasar agacin simvolu olaraq olacagin cadirin qapisi qarsisinda bir direk ucaltmis ve Dunyanin direyi adlandirdiqlari bu ucaltdiqlarina sekkiz semte uzanan sekkiz budaq da baglayib berkitmisler Demeli Azerbaycan gerb ve bayragindaki ulduzu sekkizguseli dusunenler de sozsuz dunyanin sekkiz gusesini bildiren yixilmaz solmaz ebediyasar agaci ve sekkizsuali Gunesin elametlerini simvol tek nezerde tutmuslar Sekkizguseli ulduzun hilalin Ayin agusunda tesviri de menasiz deyil Arxada sekkiz sayinin qadin baslangici oldugunu xatirlatmisdiq Dunyanin cox xalqlarinin elece de turklerin mifoloji tesevvurunde Gunes qadin Ay kisi baslangicidir Bayragimizdaki sekkizguseli ulduzun hilala kisiye siginmasi sekkiz Gunes ovladinin dunyanin semtlerini bildiren sekkiz suanin qiz ovladlarin ataya arxalanmasi simvoludur RiyaziyyatdaSekkiz ededi murekkeb eded olmaqla yanasi hem de cut ededdir Fibonacci ededleri sirasinin 6 ci ededidir Oktaedrin uzlerin sayidir Kubun tepe noqtelerinin sayidir ElmdeOksigenin atom reqemi Gunes sisteminde 8 planet var Gunes Neptuna qeder Inam ve etiqadlardaTebii ki siz usaginizin korlanmasini istemirsiniz Sekkizinciler numerologiya silsilesinden en cazibedar usaqlardi Xasiyyetleri pis olmur Valideynleri onlarin cilovunu her zaman elinde saxlamali lazim olanda iplerini yigmagi bacarmalidirlar Hetta ailede agaliq etmek isteyen bu usaqlara her zaman yerini gostermek lazimdir Ancaq bir qeder ehtiyatli olmaq lazimdir Cunki sekkizinci ler cox hessas olur Ailede kimin soz sahibi oldugunu anlayan kimi bu usaq sakitlesir Sekkiz reqemi guc ve hakimiyyeti ifade etdiyine gore bu usaqlara kicik yaslarindan pisi yaxsidan ayirmagi oyretmek lazimdir Sekkizinci usaqlar musteqillikleri ile yanasi cox qisqanc olurlar Anlatmaq lazimdir ki basqalarina gosterilen qaygidan ona da gosterilir Cox telebkar inadcildirlar Qurani Kerimde Allah o kuleyi yeddi gece sekkiz gun ardi arasi kesilmeden onlarin ustune esdirdi Bele ki eger yanlarinda olsaydin sen onlari orada yixilib olmus gorerdin Onlar sanki ici bombos xurma kotukleri idiler Allah sizi tek bir neferden Ademden xelq etdi Sonra onun ozunden hemtayini Hevvani yaratdi O deve inek qoyun ve keci kimi heyvanlardan erkek ve disi olmaqla sekkiz cift bas emele getirdi O sizi analarinizin betninde uc zulmet perde usaqliq ve qarin icinde yaranisdan yaranisa salaraq yaradir nutfeni laxtalanmis qana laxtalanmis qani bir parca ete eti sumuye cevirir sonra sumuyu etle ortub insan sekline salir Bu sizin Rebbiniz olan Allahdir hokm Onundur Ondan basqa hec bir tanri yoxdur Ele ise Allaha ibadet etmek evezine butlere tapinmaqla haqqdan nece donderilirsiniz Imandan nece donursunuz Sueyb dedi Sekkiz il mene xidmet etmek qoyunlarimi otarmaq serti ile qizlarimin birini sene ere vererem Eger sen hemin muddeti tamamlayib on ile catdirsan bu artiq senin terefinden olan bir lutfdur Men on il muddetine sert kesmekle sene eziyyet vermek istemirem Insallah menim saleh ehde vefa eden keslerden oldugumu goreceksen IstinadlarHaqqe suresi 7 Zumer suresi 6 Qeses suresi 27MenbeBryan Bunch The Kingdom of Infinite Number New York W H Freeman amp Company 2000 88 Georges Ifrah The Universal History of Numbers From Prehistory to the Invention of the Computer transl David Bellos et al London The Harvill Press 1998 395 Fig 24 68 Steven C Bourassa Vincent S Peng 1999 Hedonic Prices and House Numbers The Influence of Feng Shui International Real Estate Review 2 1 79 93 http www umac edu mo fba irer papers past vol2 pdf 079 093LN NZ pdf Arxivlesdirilib 2015 04 13 at WebCite Patriot games China makes its point with greatest show by Richard Williams The Guardian published 9 August 2008Xarici kecidler Riyaziyyat ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin