Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Boğaziçi körpüsü və ya Bosfor körpüsü (türk. Boğaziçi Köprüsü, Boğaz Köprüsü; ing. Bosphorus bridge, First Bosphorus Bridge) — Bosfor boğazı üzərindən salınan ilk asma körpü. Körpü İstanbulun Avropa və Asiya hissələrini birləşdirir.Körpünün uzunluğu 1560 metr, əsas aşırımın uzunluğu 1074 metr, körpünün eni 33 metr, suyun üstündə dayaqların hündürlüyü 165 metr, yoldan ötən hissədən suyun səthinə qədər 64 metrdir.Hər gün körpüdən təxminən 600 000 sərnişin daşıyan 200 000-dən çox nəqliyyat vasitəsi keçir. Uzunluğuna görə körpü dünyada 13-cü yerdədir. Körpüdən geçiş pulludur, piyada keçişi isə qadağandır (körpüdən özünü atıb intihar etməyə cəhd göstərənlərin sayının çoxluğu üzündən). Osmanlı İmperatorluğu dövründən bəri boğazı körpü ilə keçmək fikri Boğaziçi körpüsünün inşasına qədər illər ərzində tez-tez gündəmə gəlmişdir. Cümhuriyyətin ilk illərində varlı bir iş adamı olan Nuri Demirağ körpü üçün fərdi layihələr hazırladı və 1931-ci ildə San Fransiskoda Qızıl Qapı körpüsünü inşa edən Bethlehem Polad Şirkəti üçün bir layihə çəkdi. Demirağın həyata keçirilməyən layihəsindən başqa, 1951-ci ildə bir alman şirkəti tərəfindən hazırlanan bir layihə də reallaşmadı.
| Bosfor körpüsü | |
|---|---|
| türk. Boğaziçi Köprüsü | |
 | |
 | |
| Keçid | avtomobillər üçün |
| Yeri | İstanbul |
| Üslubu | Asma körpü |
| Material | metal |
| Uzunluğu | 1,560 m (5,118 ft) |
| Eni | 33.40 m (110 ft) |
| Hündürlüyü | 165 m (541 ft) |
| Memar | Ser |
| Açılışı | 30 oktyabr 1973 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Körpünün tikintisi
Dövlət 1953-cü ildə edilən bir araşdırmadan sonra körpünün inşasında maraqlı oldu. Marşrutu müəyyənləşdirmək üçün işlər aparıldı. Beylerbeyi ilə Ortaköy arasında qərar verildi. Bu mərhələdən sonra tenderlər keçirilməyə başladı. Alınan ilk təkliflər texniki, iqtisadi və estetik baxımdan qiymətləndirilmədi. 27 may 1960-cı ildə hərbi müdaxilə səbəbi ilə körpü layihəsi dayandırıldı. 1968-ci ildə indiki körpünün inşası üçün Freeman, Fox və Partners şirkətinin dizaynı qəbul edildi. Körpünün tikintisi isə ingilis şirkəti olan Cleveland Bridge and Eng. Co və Almaniya şirkəti Hochtief A.G.a verildi. Körpü üçün müqavilə 20 yanvar 1970-ci ildə Baş Nazir Süleyman Dəmirəlin də iştirak etdiyi iclasında imzalanmışdır. Haliçə üçüncü körpü, dairəvi yol, boğaz körpüsünün inşası üçün işlərə təxminən o dövrün pulu ilə 2,1 milyard TL xərcləndi. Vəsait Avropa İnvestisiya Bankından, tərəfdaş bazar ölkələrindən və Yaponiya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Bankından kreditlər hesabına götürüldü. Körpünün təməli 20 fevral 1970-ci ildə o zamankı prezident Cevdet Sunay tərəfindən qoyulmuşdur.
Açılışı
Boğaz körpüsünün inşasının hər bir addımı daxili mətbuat tərəfindən maraqla izlənildi və ictimaiyyətə elan edildi. İnşaat prosesindən sonra son hazırlıqlar və yoxlamalar edildi, körpü 30 oktyabr 1973-cü ildə, saat 12:00 -da Türkiyə Respublikasının quruluşunun 50-ci ildönümü şərəfinə dövlət mərasimiylə istismara verildi. Təzəlikcə vəzifəyə başlayan Fahri Korutürk tərəfindən açılan körpü dövrün ən böyük körpülərindən biri oldu. Körpünün açılış mərasimində dövrün Baş naziri Naim Talu, İsmayıl Hakkı Tekinel, ictimai işlər naziri Nurettin Ok, İstanbul valisi Namik Kamal Sentürk, Bələdiyyə Başçısı Fahri Atabey, eləcə də onlarla ölkədən çox sayda mətbuat nümayəndəsi iştirak etdi. Mərasimi izləmək üçün on minlərlə İstanbullu Ortaköy və Beylerbeyi rayonlarında yüksək yerlərə qalxdılar.
Açıldığı gün 28126 nəqliyyat vasitəsi körpüdən keçdi və ilk 10 il ərzində 9500 yol qəzası baş verdi. Bunlardan birincisi elə ilk gündə Faruk Attila Ortakoy adlı vətəndaş maşınla vurulmuş və ayağından xəsarət almışdır. İlk dəfə açıldığı zaman körpünün qiyməti maşınlar üçün 10, piyadalar üçün 1 lirə idi. Əvvəlcə piyada keçidi üçün açıq olan körpüdə ilk intihar hadisəsi 14 yanvar 1975-ci ildə Əli və Esma Cennet adlı cütlüyün özlərini suya atması ilə oldu. Boğaziçi körpüsü dörd il ərzində piyadalar üçün açıq idi, lakin intihar cəhdlərinin artması və qəzalar səbəbindən təhlükəsizlik səbəbi ilə 1 dekabr 1977-ci ildən sonra piyadalara icazə verilmədi. 1979-cu ildə ilk dəfə qitələrarası marafon təşkil edildi. Bu tarixdən sonra ənənəvi yarış Avrasiya Marafonu adlandırıldı. 29 dekabr 1997-ci ildə Boğaziçi körpüsündən 1 milyardıncı nəqliyyat vasitəsi keçdi.
Bu gün İstanbulun iki tərəfi arasındakı keçidlərdə ən böyük paya sahib olan Boğaziçi Körpüsü, həftənin müəyyən vaxtlarında yüksək nəqliyyat sıxlığına sahibdir. Körpüdə nəqliyyat vasitələrinin sıxlığını azaltmaq üçün, IETT, Boğaziçi Körpüsündən istifadə edən 20 avtobus xəttinə əlavə olaraq Avcılar-Zincilikuyu arasında Söğütlüçeşmeyə gedən metrobüs xəttini istifadəyə verdi. Körpüdə ictimai nəqliyyatın payını artırmaq və xüsusi nəqliyyat vasitələrinin keçid sayını azaltmaq üçün edilən həmlə səbəbindən körpü gəlirləri ilk dəfə 2009-cu ildə azaldı.
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
- WowTurkey: Körpünün səkilləri
- WowTurkey: Körpünün səkilləri (gecə)
- Live traffic camera pictures Arxivləşdirilib 2007-08-14 at Archive.today
- Satellite image from Google
- Körpünün panoraması
- 3D-model ″First Bosphorus Bridge″ for Google Earth
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bogazici korpusu ve ya Bosfor korpusu turk Bogazici Koprusu Bogaz Koprusu ing Bosphorus bridge First Bosphorus Bridge Bosfor bogazi uzerinden salinan ilk asma korpu Korpu Istanbulun Avropa ve Asiya hisselerini birlesdirir Korpunun uzunlugu 1560 metr esas asirimin uzunlugu 1074 metr korpunun eni 33 metr suyun ustunde dayaqlarin hundurluyu 165 metr yoldan oten hisseden suyun sethine qeder 64 metrdir Her gun korpuden texminen 600 000 sernisin dasiyan 200 000 den cox neqliyyat vasitesi kecir Uzunluguna gore korpu dunyada 13 cu yerdedir Korpuden gecis pulludur piyada kecisi ise qadagandir korpuden ozunu atib intihar etmeye cehd gosterenlerin sayinin coxlugu uzunden Osmanli Imperatorlugu dovrunden beri bogazi korpu ile kecmek fikri Bogazici korpusunun insasina qeder iller erzinde tez tez gundeme gelmisdir Cumhuriyyetin ilk illerinde varli bir is adami olan Nuri Demirag korpu ucun ferdi layiheler hazirladi ve 1931 ci ilde San Fransiskoda Qizil Qapi korpusunu insa eden Bethlehem Polad Sirketi ucun bir layihe cekdi Demiragin heyata kecirilmeyen layihesinden basqa 1951 ci ilde bir alman sirketi terefinden hazirlanan bir layihe de reallasmadi Bosfor korpusuturk Bogazici Koprusu41 03 00 sm e 29 01 48 s u Kecid avtomobiller ucunYeri IstanbulUslubu Asma korpuMaterial metalUzunlugu 1 560 m 5 118 ft Eni 33 40 m 110 ft Hundurluyu 165 m 541 ft Memar SerAcilisi 30 oktyabr 1973 Vikianbarda elaqeli mediafayllarKorpunun tikintisiDovlet 1953 cu ilde edilen bir arasdirmadan sonra korpunun insasinda maraqli oldu Marsrutu mueyyenlesdirmek ucun isler aparildi Beylerbeyi ile Ortakoy arasinda qerar verildi Bu merheleden sonra tenderler kecirilmeye basladi Alinan ilk teklifler texniki iqtisadi ve estetik baximdan qiymetlendirilmedi 27 may 1960 ci ilde herbi mudaxile sebebi ile korpu layihesi dayandirildi 1968 ci ilde indiki korpunun insasi ucun Freeman Fox ve Partners sirketinin dizayni qebul edildi Korpunun tikintisi ise ingilis sirketi olan Cleveland Bridge and Eng Co ve Almaniya sirketi Hochtief A G a verildi Korpu ucun muqavile 20 yanvar 1970 ci ilde Bas Nazir Suleyman Demirelin de istirak etdiyi iclasinda imzalanmisdir Halice ucuncu korpu dairevi yol bogaz korpusunun insasi ucun islere texminen o dovrun pulu ile 2 1 milyard TL xerclendi Vesait Avropa Investisiya Bankindan terefdas bazar olkelerinden ve Yaponiya Beynelxalq Emekdasliq Bankindan kreditler hesabina goturuldu Korpunun temeli 20 fevral 1970 ci ilde o zamanki prezident Cevdet Sunay terefinden qoyulmusdur AcilisiBogaz korpusunun insasinin her bir addimi daxili metbuat terefinden maraqla izlenildi ve ictimaiyyete elan edildi Insaat prosesinden sonra son hazirliqlar ve yoxlamalar edildi korpu 30 oktyabr 1973 cu ilde saat 12 00 da Turkiye Respublikasinin qurulusunun 50 ci ildonumu serefine dovlet merasimiyle istismara verildi Tezelikce vezifeye baslayan Fahri Koruturk terefinden acilan korpu dovrun en boyuk korpulerinden biri oldu Korpunun acilis merasiminde dovrun Bas naziri Naim Talu Ismayil Hakki Tekinel ictimai isler naziri Nurettin Ok Istanbul valisi Namik Kamal Senturk Belediyye Bascisi Fahri Atabey elece de onlarla olkeden cox sayda metbuat numayendesi istirak etdi Merasimi izlemek ucun on minlerle Istanbullu Ortakoy ve Beylerbeyi rayonlarinda yuksek yerlere qalxdilar Acildigi gun 28126 neqliyyat vasitesi korpuden kecdi ve ilk 10 il erzinde 9500 yol qezasi bas verdi Bunlardan birincisi ele ilk gunde Faruk Attila Ortakoy adli vetendas masinla vurulmus ve ayagindan xesaret almisdir Ilk defe acildigi zaman korpunun qiymeti masinlar ucun 10 piyadalar ucun 1 lire idi Evvelce piyada kecidi ucun aciq olan korpude ilk intihar hadisesi 14 yanvar 1975 ci ilde Eli ve Esma Cennet adli cutluyun ozlerini suya atmasi ile oldu Bogazici korpusu dord il erzinde piyadalar ucun aciq idi lakin intihar cehdlerinin artmasi ve qezalar sebebinden tehlukesizlik sebebi ile 1 dekabr 1977 ci ilden sonra piyadalara icaze verilmedi 1979 cu ilde ilk defe qitelerarasi marafon teskil edildi Bu tarixden sonra enenevi yaris Avrasiya Marafonu adlandirildi 29 dekabr 1997 ci ilde Bogazici korpusunden 1 milyardinci neqliyyat vasitesi kecdi Bu gun Istanbulun iki terefi arasindaki kecidlerde en boyuk paya sahib olan Bogazici Korpusu heftenin mueyyen vaxtlarinda yuksek neqliyyat sixligina sahibdir Korpude neqliyyat vasitelerinin sixligini azaltmaq ucun IETT Bogazici Korpusunden istifade eden 20 avtobus xettine elave olaraq Avcilar Zincilikuyu arasinda Sogutlucesmeye geden metrobus xettini istifadeye verdi Korpude ictimai neqliyyatin payini artirmaq ve xususi neqliyyat vasitelerinin kecid sayini azaltmaq ucun edilen hemle sebebinden korpu gelirleri ilk defe 2009 cu ilde azaldi Hemcinin baxBosfor Fateh Sultan Mehmet korpusu Yavuz Sultan Selim korpusu MarmarayIstinadlarBogazici korpusu Ilk kecis Istanbul Dogan Burada 2008 seh 120 Kopruden gecti zaman Istanbul 1993 seh 75 Gerdanlik 30 yasinda turk www radikal com tr 2015 02 06 tarixinde Metrobus bu gun Kadikoyde turk www haberturk com 2010 02 11 tarixinde Xarici kecidlerVikianbarda 15 iyul Sehidler Korpusu ile elaqeli mediafayllar var WowTurkey Korpunun sekilleri WowTurkey Korpunun sekilleri gece Live traffic camera pictures Arxivlesdirilib 2007 08 14 at Archive today Satellite image from Google Korpunun panoramasi 3D model First Bosphorus Bridge for Google Earth