Əlibaba Balaəhməd oğlu Məmmədov (5 fevral 1930, Maştağa – 25 fevral 2022, Bakı) — Azərbaycan xanəndəsi, bəstəkar və pedaqoq, Azərbaycan SSR xalq artisti (1989). Musiqişunas alim, professor, görkəmli mədəniyyət xadimi, ictimai xadim, şöhrət və şərəf, istiqlal ordenli.
Əlibaba Məmmədov | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 5 fevral 1930 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 25 fevral 2022(92 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Musiqiçi məlumatları | |
Fəaliyyəti | müğənni, bəstəkar |
Janr | muğam |
Elmi adı | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bioqrafiyası
Əlibaba Baləhməd oğlu Məmmədov 1930-cu il 5 fevral tarixində Bakı şəhərinin Maştağa kəndində anada nolub. 128 və 187 nömrəli məktəblərdə, 1944-cü ildən Bakıxanov qəsəbəsindəki 1 nömrəli fabrik-zavod məktəbində oxuyub. İki il sonra Neft Texnikumuna keçirilib və 1947-ci ildə təhsilini başa vurduqdan sonra təyinata əsasən Türkmənistan Respublikasının Nəbitdağ mədənlərində işləməyə göndərilib. Aşqabad şəhərində baş vermiş zəlzələdən sonra Əlibaba Məmmədov Azərbaycana qayıdıb və el şənliklərində iştirak edib. Əlibaba Məmmədovun xanəndə kimi yetişməsində Bakının və Abşeron kəndlərinin özünəməxsus muğam mühiti böyük rol oynayıb. Musiqi təhsilini 1953–1958-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Musiqi Məktəbində xanəndə Seyid Şuşinskinin sinfində almışdır.
1949-cu ilin oktyabrından isə müsabiqə yolu ilə Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Estrada Orkestrində çalışıb.
1953–1978-ci illərdə Filarmoniyanın, 1978–1988-ci illərdə "Azkonsert birliyi"nin solisti olub.
1968-ci ildə M. Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının direktoru Niyazinin təşəbbüsü ilə "Hümayun" Xalq Çalğı Alətləri Ansamblını yaradıb və onun bədii rəhbəri olub.
Gənc yaşlarından muğam və xalq mahnılarının mahir ifaçısı kimi tanınan xanəndə xalq ruhunda çoxlu mahnılar, təsniflər, rənglər, dəramədlər bəstələyib. 1963-cü ildə respublikanın Əməkdar artisti, 1989-cu ildə isə Xalq artisti fəxri adlarına layiq görülüb. Müğənni kimi bir sıra fəxri fərmanlarla, həmçinin "SSRİ mədəniyyət əlaçısı" fəxri döş nişanı ilə də təltif olunub.
1992-ci ildə Əliağa Vahidin əsərlərinə yazdığı mahnı və təsniflərə görə "Vahid" adına mükafata layiq görülüb. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin 4 fevral 2000-ci il tarixli fərmanı ilə Əlibaba Məmmədov 70 illik yubileyi ərəfəsində "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilib. 8 fevral 2010-cu ildə isə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə "İstiqlal" ordeni ilə təltif olunub. Həmçinin Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü olub.
Xanəndənin ifa etdiyi "Rast", "Bayatı-Şiraz", "Rahab", "Dəşti" və başqa muğam-dəsgahlarının səsyazıları AzTV Fondunda saxlanılır. Əlibaba Məmmədov 100-dən artıq mahnı və təsniflər yaratmışdır ki, onlar xanəndələrin repertuarlarına daxil edilmişdir.
Füzuli, Vahid, Mikayıl Müşviq, Süleyman Rüstəm, Bəxtiyar Vahabzadə kimi Azərbaycan şairlərinin sözlərinə yazılmış "Yaşa, məhəbbətim, yaşa, ürəyim", "Gəl bizə, yar", "Bir dənəsən" və başqa mahnılar AzTV Fondunda bir çox görkəmli xanəndələrin lent yazısında qorunub saxlanılır. Əlibaba Məmmədov 1963-cü ildən Bakı Musiqi Kollecində, 1988-ci ildən isə Bülbül adına Orta İxtisas Musiqi Məktəbində muğamdan dərs demiş, gənc xanəndələr nəslinin yetişməsində böyük əmək sərf etmişdir. Əlibaba Məmmədov həm də dəfələrlə muğam müsabiqələrində münsiflər heyətinin üzvü olmuşdur.
10 may 2009-cu ildə qədim muğam irsinin qorunmasında, muğam ifaçılıq məktəbinin inkişafında, yeni ifaçılar nəslinin yetişməsindəki xidmətlərinə görə Xalq artisti Əlibaba Məmmədov Heydər Əliyev Fondunun təsis etdiyi "Qızıl çinar" beynəlxalq mükafatına layiq görülüb.
Əlibaba Məmmədovun 3 qızı və 1 oğlu olub, 8 nəvəsi, 14 nəticəsi var.
25 fevral 2022-ci ildə 92 yaşında vəfat etmişdir.Birinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Mükafatları
- "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı — 18 may 1963
- "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 17 may 1989
- — 4 fevral 2000
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü — 11 iyun 2002
- — 10 may 2009
- — 3 fevral 2010
- — 4 fevral 2020
Mahnıları
- İnandır məni
- Yaşa hələ
- Sən gərək güləsən
- Səni gözlər
- Mənim Azərbaycanım
- Müxalif təsnifi
- Bakı
- Şur təsnifi (Yaşa Ürəyim)
- Mehriban həkim
- Vətən yaxşıdır (Xudayar təsnifi)
Filmoqrafiya
- Şur (film, 1967)
- Toyda görüş (film, 1970)
- Havalansın Xanın səsi (film, 2001)
- Maestro Niyazi (film, 2007)
- Mənim atam Əliövsət Sadıqov (film, 2007)
- Muğamat var olan yerdə… (film, 2009)
- Mən Hüseyn Arifəm… (film, 2010)
İstinadlar
- Əlibaba Məmmədov dəfn edilir.
- "ƏLİBABA MƏMMƏDOVUN MAHNILARI. Bakı-2012" (PDF). 2018-12-22 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-01-05.
- Məmmədov, Ə. "Məni yaşadan sənətimə olan diqqətdir 2020-02-13 at the Wayback Machine": 85 yaşlı Xalq artisti Əlibaba Məmmədov bu gün də Milli Konservatoriyada muğamatın sirlərini tələbələrinə öyrədir: [müğənni ilə müsahibə] /müsahibəni apardı Lalə Azəri //Mədəniyyət.- 2015.- 11 fevral.- S. 10.
- Məmmədov Əlibaba Balaəhməd oğlu // Muğam ensiklopediyası. Bakı. 2008. S. 159.
- "Əlibaba Məmmədov dünyasını dəyişdi". 2022-02-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-25.
- "Əlibaba Məmmədov dəfn edildi". 2022-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-26.
- "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdlərinin verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). e-qanun.az. 07.09.2022 tarixində . İstifadə tarixi: 05.10.2023.
Xarici keçidlər
- Telman Qəniyev. — Əlibaba Məmmədovun mahnıları (dərs vəsaiti). Bakı: Mütərcim, 2012, 40 səh.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Elibaba Balaehmed oglu Memmedov 5 fevral 1930 Mastaga 25 fevral 2022 Baki Azerbaycan xanendesi bestekar ve pedaqoq Azerbaycan SSR xalq artisti 1989 Musiqisunas alim professor gorkemli medeniyyet xadimi ictimai xadim sohret ve seref istiqlal ordenli Elibaba MemmedovUmumi melumatlarDogum tarixi 5 fevral 1930 1930 02 05 Dogum yeri Mastaga Balaxani Sabuncu rayonu Baki Baki dairesi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 25 fevral 2022 2022 02 25 92 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanDefn yeri Fexri XiyabanVetendasligi SSRI AzerbaycanMusiqici melumatlariFealiyyeti mugenni bestekarJanr mugamElmi adi professorMukafatlari 1989 2010 2020 2000 Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasi source source Elibaba Memmedov Sen gulende gozelsen Elibaba Balehmed oglu Memmedov 1930 cu il 5 fevral tarixinde Baki seherinin Mastaga kendinde anada nolub 128 ve 187 nomreli mekteblerde 1944 cu ilden Bakixanov qesebesindeki 1 nomreli fabrik zavod mektebinde oxuyub Iki il sonra Neft Texnikumuna kecirilib ve 1947 ci ilde tehsilini basa vurduqdan sonra teyinata esasen Turkmenistan Respublikasinin Nebitdag medenlerinde islemeye gonderilib Asqabad seherinde bas vermis zelzeleden sonra Elibaba Memmedov Azerbaycana qayidib ve el senliklerinde istirak edib Elibaba Memmedovun xanende kimi yetismesinde Bakinin ve Abseron kendlerinin ozunemexsus mugam muhiti boyuk rol oynayib Musiqi tehsilini 1953 1958 ci illerde Azerbaycan Dovlet Musiqi Mektebinde xanende Seyid Susinskinin sinfinde almisdir 1949 cu ilin oktyabrindan ise musabiqe yolu ile Muslum Maqomayev adina Azerbaycan Dovlet Estrada Orkestrinde calisib 1953 1978 ci illerde Filarmoniyanin 1978 1988 ci illerde Azkonsert birliyi nin solisti olub 1968 ci ilde M Maqomayev adina Azerbaycan Dovlet Filarmoniyasinin direktoru Niyazinin tesebbusu ile Humayun Xalq Calgi Aletleri Ansamblini yaradib ve onun bedii rehberi olub Genc yaslarindan mugam ve xalq mahnilarinin mahir ifacisi kimi taninan xanende xalq ruhunda coxlu mahnilar tesnifler rengler deramedler besteleyib 1963 cu ilde respublikanin Emekdar artisti 1989 cu ilde ise Xalq artisti fexri adlarina layiq gorulub Mugenni kimi bir sira fexri fermanlarla hemcinin SSRI medeniyyet elacisi fexri dos nisani ile de teltif olunub 1992 ci ilde Eliaga Vahidin eserlerine yazdigi mahni ve tesniflere gore Vahid adina mukafata layiq gorulub Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Heyder Eliyevin 4 fevral 2000 ci il tarixli fermani ile Elibaba Memmedov 70 illik yubileyi erefesinde Sohret ordeni ile teltif edilib 8 fevral 2010 cu ilde ise Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti Ilham Eliyevin serencami ile Istiqlal ordeni ile teltif olunub Hemcinin Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudcusu olub Xanendenin ifa etdiyi Rast Bayati Siraz Rahab Desti ve basqa mugam desgahlarinin sesyazilari AzTV Fondunda saxlanilir Elibaba Memmedov 100 den artiq mahni ve tesnifler yaratmisdir ki onlar xanendelerin repertuarlarina daxil edilmisdir Fuzuli Vahid Mikayil Musviq Suleyman Rustem Bextiyar Vahabzade kimi Azerbaycan sairlerinin sozlerine yazilmis Yasa mehebbetim yasa ureyim Gel bize yar Bir denesen ve basqa mahnilar AzTV Fondunda bir cox gorkemli xanendelerin lent yazisinda qorunub saxlanilir Elibaba Memmedov 1963 cu ilden Baki Musiqi Kollecinde 1988 ci ilden ise Bulbul adina Orta Ixtisas Musiqi Mektebinde mugamdan ders demis genc xanendeler neslinin yetismesinde boyuk emek serf etmisdir Elibaba Memmedov hem de defelerle mugam musabiqelerinde munsifler heyetinin uzvu olmusdur 10 may 2009 cu ilde qedim mugam irsinin qorunmasinda mugam ifaciliq mektebinin inkisafinda yeni ifacilar neslinin yetismesindeki xidmetlerine gore Xalq artisti Elibaba Memmedov Heyder Eliyev Fondunun tesis etdiyi Qizil cinar beynelxalq mukafatina layiq gorulub Elibaba Memmedovun 3 qizi ve 1 oglu olub 8 nevesi 14 neticesi var 25 fevral 2022 ci ilde 92 yasinda vefat etmisdir Birinci Fexri Xiyabanda defn olunmusdur Mukafatlari Azerbaycan SSR emekdar artisti fexri adi 18 may 1963 Azerbaycan SSR xalq artisti fexri adi 17 may 1989 Sohret ordeni 4 fevral 2000 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudu 11 iyun 2002 Qizil cinar beynelxalq mukafati 10 may 2009 Istiqlal ordeni 3 fevral 2010 Seref ordeni 4 fevral 2020MahnilariInandir meni Yasa hele Sen gerek gulesen Seni gozler Menim Azerbaycanim Muxalif tesnifi Baki Sur tesnifi Yasa Ureyim Mehriban hekim Veten yaxsidir Xudayar tesnifi FilmoqrafiyaSur film 1967 Toyda gorus film 1970 Havalansin Xanin sesi film 2001 Maestro Niyazi film 2007 Menim atam Eliovset Sadiqov film 2007 Mugamat var olan yerde film 2009 Men Huseyn Arifem film 2010 IstinadlarElibaba Memmedov defn edilir ELIBABA MEMMEDOVUN MAHNILARI Baki 2012 PDF 2018 12 22 tarixinde PDF Istifade tarixi 2018 01 05 Memmedov E Meni yasadan senetime olan diqqetdir 2020 02 13 at the Wayback Machine 85 yasli Xalq artisti Elibaba Memmedov bu gun de Milli Konservatoriyada mugamatin sirlerini telebelerine oyredir mugenni ile musahibe musahibeni apardi Lale Azeri Medeniyyet 2015 11 fevral S 10 Memmedov Elibaba Balaehmed oglu Mugam ensiklopediyasi Baki 2008 S 159 Elibaba Memmedov dunyasini deyisdi 2022 02 27 tarixinde Istifade tarixi 2022 02 25 Elibaba Memmedov defn edildi 2022 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2022 02 26 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudlerinin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami az e qanun az 07 09 2022 tarixinde Istifade tarixi 05 10 2023 Xarici kecidlerTelman Qeniyev Elibaba Memmedovun mahnilari ders vesaiti Baki Mutercim 2012 40 seh