Bu məqalə tarixçi haqqındadır. fəqih üçün Əbdülmalik ibn Abdullah Cüveyni səhifəsinə baxın. |
Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. |
Əlaəddin Ataməlik ibn Məhəmməd Cüveyni və ya Ələddin Cüveyni (Farsca: علاءالدين عطا ملك جويني; Əbülmüzəffər Əlaəddin Ataməlik bin Bahaəddin Məhəmməd əl-Cüveyni; 1226 – 5 mart 1283, Arran) — fars tarixçisi və dövlət xadimi.
Əlaəddin Ataməlik Cüveyni | |
---|---|
Əbülmüzəffər Əlaəddin Atamlik bin Bahaiddin Məhəmməd əl-Cüveynî علاءالدين عطا ملك جويني | |
Doğum tarixi | 1226 |
Vəfat tarixi | 5 mart 1283 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | tarixçi, Katib, şair, siyasətçi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Cüveyni Ələddin 1226-cı ildə Xorasanın şəhərində məmur ailəsində anadan olmuş, təhsil almış, monqolların İranı işğal etməsindən sonra yenidən hakimlərin xidmətinə daxil olmuşdur.
Fəxrəddin Hinduşah ibn Səncər Naxçıvani Əlaəddin Ətaməlik Cüveyninin oğlu ilə yaxın dost olmuş və Cüveyniyə hörmət əlaməti olaraq "Sahibi"' nisbəsini qəbul etmişdir.
Məcdülmülk-i Yəzdi ilə düşmənçilik edirdi.
Bir məmur kimi görkəmli monqol xanlarının Bağdadda canişini olmuş, eyni zamanda bir tarixçi kimi fəaliyyət göstərib Çingiz xana və Xarəzmşahlara həsr olunmuş 3 cildlik "Dünyanı fəth edənin tarixi" əsərini yazmışdır. Əsərin üçüncü cildində Hülakü xanın İrana yürüşləri təsvir olunmuşdur.
Bu əsər Fəzlullah Rəşidəddinin tarixi epopeyası ilə birlikdə XIII əsr Monqolustan, Orta Asiya və İran tarixi üzrə ən qiymətli və etibarli mənbə sayılır.
Cüveyni orta əsrlərdə şəhərlərin quruluşu, hakimiyyət orqanları, idarə və vergi sistemləri haqqında çox dəyərli məlumatlar verir. Onun Çingiz xan, onun həyat və fəaliyyətinin ilk dövrləri haqqında söylədikləri Rəşidəddin və başqa tarixçilərin yazdıqlarını tamamlayaraq, sülalənin tarixinin bütün mənzərəsinin yaratmaqda əhəmiyyətli rol oynayır. Bu əsərində Cüveyni Ələddin özünü bir fars əyanı və məmuru kimi büruzə verirdi.
Lakin qətiyyətlə demək olar ki, tarixçinin dizləri monqol hakimlərinin qarşısında bükülsə də, gözləri ağı qaradan, haqlını haqsızdan seçmiş və bunu əsərində əks etdirməkdən çəkinməmişdir.
Əsərin elmi tənqidi mətni ilk dəfə Leydendə 1912–1937-ci illərdə nəşr olunmuşdur.
Əlaəddin Ataməlik Cüveyni 6 mart 1283-cü ildə Muğanda xəstələnərək vəfat etdi. Təbrizdə dəfn edildi.
Əsərləri
- (تاريخ جهانگوشاهى جويني; Ta' rīkh-i jahān-gushā)
İstinadlar
- Beynəlxalq standart ad identifikatoru. 2012.
Mənbə
- Əlisa Nicat. Dünya tarixçiləri. Bakı, 1998.
Xarici keçidlər
- Maymun Diz Kalesi 2007-09-30 at the Wayback Machine (ing.)
- Mirza Muhammad Qazvini (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu soyadli muxtelif adamlar haqqinda meqaleler var bax Cuveyni Bu meqale tarixci haqqindadir feqih ucun Ebdulmalik ibn Abdullah Cuveyni sehifesine baxin Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var lakin metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Elaeddin Atamelik ibn Mehemmed Cuveyni ve ya Eleddin Cuveyni Farsca علاءالدين عطا ملك جويني Ebulmuzeffer Elaeddin Atamelik bin Bahaeddin Mehemmed el Cuveyni 1226 5 mart 1283 Arran fars tarixcisi ve dovlet xadimi Elaeddin Atamelik CuveyniEbulmuzeffer Elaeddin Atamlik bin Bahaiddin Mehemmed el Cuveyni علاءالدين عطا ملك جوينيDogum tarixi 1226Vefat tarixi 5 mart 1283Vefat yeri Arran IranDefn yeri TebrizFealiyyeti tarixci Katib sair siyasetci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiCuveyni Eleddin 1226 ci ilde Xorasanin seherinde memur ailesinde anadan olmus tehsil almis monqollarin Irani isgal etmesinden sonra yeniden hakimlerin xidmetine daxil olmusdur Fexreddin Hindusah ibn Sencer Naxcivani Elaeddin Etamelik Cuveyninin oglu ile yaxin dost olmus ve Cuveyniye hormet elameti olaraq Sahibi nisbesini qebul etmisdir Mecdulmulk i Yezdi ile dusmencilik edirdi Bir memur kimi gorkemli monqol xanlarinin Bagdadda canisini olmus eyni zamanda bir tarixci kimi fealiyyet gosterib Cingiz xana ve Xarezmsahlara hesr olunmus 3 cildlik Dunyani feth edenin tarixi eserini yazmisdir Eserin ucuncu cildinde Hulaku xanin Irana yurusleri tesvir olunmusdur Bu eser Fezlullah Resideddinin tarixi epopeyasi ile birlikde XIII esr Monqolustan Orta Asiya ve Iran tarixi uzre en qiymetli ve etibarli menbe sayilir Cuveyni orta esrlerde seherlerin qurulusu hakimiyyet orqanlari idare ve vergi sistemleri haqqinda cox deyerli melumatlar verir Onun Cingiz xan onun heyat ve fealiyyetinin ilk dovrleri haqqinda soyledikleri Resideddin ve basqa tarixcilerin yazdiqlarini tamamlayaraq sulalenin tarixinin butun menzeresinin yaratmaqda ehemiyyetli rol oynayir Bu eserinde Cuveyni Eleddin ozunu bir fars eyani ve memuru kimi buruze verirdi Lakin qetiyyetle demek olar ki tarixcinin dizleri monqol hakimlerinin qarsisinda bukulse de gozleri agi qaradan haqlini haqsizdan secmis ve bunu eserinde eks etdirmekden cekinmemisdir Eserin elmi tenqidi metni ilk defe Leydende 1912 1937 ci illerde nesr olunmusdur Elaeddin Atamelik Cuveyni 6 mart 1283 cu ilde Muganda xestelenerek vefat etdi Tebrizde defn edildi Eserleri تاريخ جهانگوشاهى جويني Ta rikh i jahan gusha IstinadlarBeynelxalq standart ad identifikatoru 2012 MenbeElisa Nicat Dunya tarixcileri Baki 1998 Xarici kecidlerMaymun Diz Kalesi 2007 09 30 at the Wayback Machine ing Mirza Muhammad Qazvini ing