İstiqlal — Azərbaycan dilində işıq üzü görən Azərbaycan siyasi mühacirlərin qəzeti. 1932-ci ilin 10 yanvardan 1934-cü ilin 15 avqustuna qədər nəşr edilən İstiqlal qəzetinin ümumilikdə 64 sayı işıq üzü görmüşdü. Baş redaktoru Məhəmməd Əmin Rəsulzadə idi.
İstiqlal | |
---|---|
Baş redaktor | Məhəmməd Əmin Rəsulzadə |
Yaranma tarixi | 10 yanvar 1932 |
Dil | Türk dili |
Nəşrini dayandırıb | 15 avqust 1934 |
Tiraj | 64 |
Nəşr tarixi
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra Vətəni tərk etməyə məcbur olan Azərbaycan siyasi mühacirlərinin 1932–34 illərdə Almaniyanın Berlin şəhərində Azərbaycan dilində nəşr etdirdiyi ictimai-siyasi qəzet. İlk nömrəsi 1932 il yanvarın 10-da buraxılmışdı. "İnsanlara hürriyyət! Millətlərə istiqlal!" şüarı ilə nəşr olunan qəzetin redaktoru Məhəmməd Əmin Rəsulzadə idi. Sovet hökumətinin dəfələrlə təkidli tələbləri nəticəsində Türkiyə Cümhuriyyəti hökuməti öz ərazisində fəaliyyət göstərən Azərbaycan siyasi mühacirətinə qəzet və jurnalların nəşrini qadağan etməyə məcbur olduğundan Azərbaycan mühacirətinin rəhbəri Məhəmməd Əmin Rəsulzadə bu məqsədlə fəaliyyət mərkəzini Almaniyaya-Berlinə köçürmüşdü. O, "İstiqlal" qəzetinin 1-ci nömrəsində dərc etdirdiyi "Qısılmayan bir səs" adlı baş məqaləsində bu münasibətlə yazırdı: "Türkiyə Cümhuriyyəti hökumətinin qərarı ilə İstanbulda nəşr edilən "Odlu yurd", "Azəri-Türk", "Yeni Türküstan" məcmuələri ilə "Bildiriş" qəzetəsi qapanmışdır". "İstiqlal" qəzetinin amalından və məramnaməsindən bəhs edən Məhəmməd Əmin Rəsulzadə yazırdı:
"Bu gün Berlindən eşitdiyiniz bu səs 10 ilə yaxın bir müddətdən bəri İstanbuldan gəliyordu". |
―İstiqlalın səhifələrində Azərbaycan Cümhuriyyətinin elanı, ölkənin 11-ci tərəfindən işğalı, Bakının daşnak və ingilis qüvvələrindən azad edilməsi, ermənilərin türk-müsəlman xalqına qarşı törətdiyi soyqırımları və başqa tarixi hadisələrin ildönümü bayram və matəm günləri kimi geniş qeyd olunurdu. 1933 il mayın 28-də Azərbaycan istiqlanının elan olunmasının 15-ci ildönümü münasibətilə qəzetin 8 səhifəlik bayram nömrəsi tamamilə bu hadisəyə həsr olunmuşdu. Qəzetdə o dövrdə SSRİ-də, Azərbaycanın SSR-də və ümumiyyətlə, dünyada baş verən mühüm ictimai-siyasi hadisələrə münasibət bildirilməklə yanaşı, Azərbaycan tarixilə, mədəniyyət, ədəbiyyat və incəsənətinə həsr olunmuş yazılara da geniş yer verilirdi. Qəzetdə Molla Pənah Vaqif, Abbas Səhhət, Cəlil Məmmədquluzadə haqqında, Azərbaycan teatr tarixi və s. barədə sanballı məqalələr dərc olunmuşdur. Qəzetin, demək olar ki, bütün nömrələrinin baş məqalələrini Məhəmməd Əmin Rəsulzadə özü yazırdı. "İstiqlalın ən məhsuldar yazarlarından biri də Mirzə Bala Məmmədzadə idi. Bəzən bir nömrədə onun bir neçə məqaləsi dərc olunurdu.
Qəzetin müəllifləri
Qəzetin əsas müəllifləri sırasında doktor Mir Yaqub, , doktor Abdulla Cövdət, V. Nuhoğlu, Dəmirçioğlu, İsrafil və başqaları da var idi. İstiqlalın əldə olan son 64-cü nömrəsi 1934-cü il avqustun 15-də işıq üzü görmüşdür.
İstinadlar
- Şimşir Səbahəddin. "Azərbaycanın istiqlal mücadiləsi, İstanbul, 2002". (#cite_web_url); (#accessdate_missing_url)
- Abid Həmid oğlu Tahirli. "Azərbaycan Mühacirət Mətbuatında Publistika (1921-1991), Bakı, 2005" (PDF). anl.az. 2020-09-02 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 10 avqust 2021.
- Nəsiman Yaqublu. "Azərbaycan Mühacirət Mətbuatı, Elm və təhsil. 2014" (PDF). anl.az. 2020-09-02 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 10 avqust 2021.
- . Azərbaycan Mühacirət Mətbuatı (PDF). Bakı: Qapp poliqraf. 2002. səh. 85. 2021-04-10 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-04-04.
Xarici keçidlər
- Nəsiman Yaqublu. "Cümhuriyyət qurucuları - 100, Bakı-2018" (PDF). www.bp.com. İstifadə tarixi: 10 avqust 2021.
- Vaqif Sultanlı. "İstiqlal sevgisi, Bakı-2014, Monoqrafiya" (PDF). elibrary.bsu.edu.az. İstifadə tarixi: 10 avqust 2021.
- Nəsiman Yaqublu. "Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ensiklopediyası, Bakı-2013" (PDF). anl.az. İstifadə tarixi: 10 avqust 2021.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Istiqlal qezet Istiqlal Azerbaycan dilinde isiq uzu goren Azerbaycan siyasi muhacirlerin qezeti 1932 ci ilin 10 yanvardan 1934 cu ilin 15 avqustuna qeder nesr edilen Istiqlal qezetinin umumilikde 64 sayi isiq uzu gormusdu Bas redaktoru Mehemmed Emin Resulzade idi IstiqlalBas redaktor Mehemmed Emin ResulzadeYaranma tarixi 10 yanvar 1932Dil Turk diliNesrini dayandirib 15 avqust 1934Tiraj 64Nesr tarixiAzerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin suqutundan sonra Veteni terk etmeye mecbur olan Azerbaycan siyasi muhacirlerinin 1932 34 illerde Almaniyanin Berlin seherinde Azerbaycan dilinde nesr etdirdiyi ictimai siyasi qezet Ilk nomresi 1932 il yanvarin 10 da buraxilmisdi Insanlara hurriyyet Milletlere istiqlal suari ile nesr olunan qezetin redaktoru Mehemmed Emin Resulzade idi Sovet hokumetinin defelerle tekidli telebleri neticesinde Turkiye Cumhuriyyeti hokumeti oz erazisinde fealiyyet gosteren Azerbaycan siyasi muhaciretine qezet ve jurnallarin nesrini qadagan etmeye mecbur oldugundan Azerbaycan muhaciretinin rehberi Mehemmed Emin Resulzade bu meqsedle fealiyyet merkezini Almaniyaya Berline kocurmusdu O Istiqlal qezetinin 1 ci nomresinde derc etdirdiyi Qisilmayan bir ses adli bas meqalesinde bu munasibetle yazirdi Turkiye Cumhuriyyeti hokumetinin qerari ile Istanbulda nesr edilen Odlu yurd Azeri Turk Yeni Turkustan mecmueleri ile Bildiris qezetesi qapanmisdir Istiqlal qezetinin amalindan ve meramnamesinden behs eden Mehemmed Emin Resulzade yazirdi Bu gun Berlinden esitdiyiniz bu ses 10 ile yaxin bir muddetden beri Istanbuldan geliyordu Istiqlalin sehifelerinde Azerbaycan Cumhuriyyetinin elani olkenin 11 ci terefinden isgali Bakinin dasnak ve ingilis quvvelerinden azad edilmesi ermenilerin turk muselman xalqina qarsi toretdiyi soyqirimlari ve basqa tarixi hadiselerin ildonumu bayram ve matem gunleri kimi genis qeyd olunurdu 1933 il mayin 28 de Azerbaycan istiqlaninin elan olunmasinin 15 ci ildonumu munasibetile qezetin 8 sehifelik bayram nomresi tamamile bu hadiseye hesr olunmusdu Qezetde o dovrde SSRI de Azerbaycanin SSR de ve umumiyyetle dunyada bas veren muhum ictimai siyasi hadiselere munasibet bildirilmekle yanasi Azerbaycan tarixile medeniyyet edebiyyat ve incesenetine hesr olunmus yazilara da genis yer verilirdi Qezetde Molla Penah Vaqif Abbas Sehhet Celil Memmedquluzade haqqinda Azerbaycan teatr tarixi ve s barede sanballi meqaleler derc olunmusdur Qezetin demek olar ki butun nomrelerinin bas meqalelerini Mehemmed Emin Resulzade ozu yazirdi Istiqlalin en mehsuldar yazarlarindan biri de Mirze Bala Memmedzade idi Bezen bir nomrede onun bir nece meqalesi derc olunurdu Qezetin muellifleriQezetin esas muellifleri sirasinda doktor Mir Yaqub doktor Abdulla Covdet V Nuhoglu Demircioglu Israfil ve basqalari da var idi Istiqlalin elde olan son 64 cu nomresi 1934 cu il avqustun 15 de isiq uzu gormusdur IstinadlarSimsir Sebaheddin Azerbaycanin istiqlal mucadilesi Istanbul 2002 cite web url accessdate missing url Abid Hemid oglu Tahirli Azerbaycan Muhaciret Metbuatinda Publistika 1921 1991 Baki 2005 PDF anl az 2020 09 02 tarixinde PDF Istifade tarixi 10 avqust 2021 Nesiman Yaqublu Azerbaycan Muhaciret Metbuati Elm ve tehsil 2014 PDF anl az 2020 09 02 tarixinde PDF Istifade tarixi 10 avqust 2021 Azerbaycan Muhaciret Metbuati PDF Baki Qapp poliqraf 2002 seh 85 2021 04 10 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 04 04 Xarici kecidlerNesiman Yaqublu Cumhuriyyet quruculari 100 Baki 2018 PDF www bp com Istifade tarixi 10 avqust 2021 Vaqif Sultanli Istiqlal sevgisi Baki 2014 Monoqrafiya PDF elibrary bsu edu az Istifade tarixi 10 avqust 2021 Nesiman Yaqublu Mehemmed Emin Resulzade ensiklopediyasi Baki 2013 PDF anl az Istifade tarixi 10 avqust 2021 Hemcinin baxIstiqlaliyyet kucesi Baki Istiqlal qezet 1918 Istiqlal qezet 1921