Hüceyrənin bölünməsi çoxalma prosesinin əsasını təşkil edir. Bölünmədən əvvəl hüceyrələr bölünməyə hazırlıq prosesini keçirir. Bu interfaza (lat. inter - arasında) adlanır. İnterfaza bitki və heyvan hüceyrələrində 15-20 saata qədər davam edə bilir. Onu adətən 3 mərhələyə bölürlər:
- Presintetik
- Sintetik
- Postsintetik
Presintetik mərhələ
(ing. Gap - interval) ilə işarə olunur. Presintetik mərhələdə hüceyrədə çoxlu miqdarda RNT və zülal əmələ gəlir. DNT sintezində iştirak edən fermentlərin aktivliyi yüksəlir.Bu proseslər də göstərir ki,G1 dövrü DNT-nin sintezi üçün hazırlıq dövrü hesab olunur.Presintetik mərhələnin ardınca sintetik mərhələ başlayır.
Sintetik mərhələ
ilə işarə olunur. Bu mərhələdə RNT və zülalların sintezi ilə bərabər DNT-nin ikiləşməsi də baş verir. DNT sintezinin davametmə müddəti ayrı-ayrı hüceyrələrdə müxtəlif olur. Yəni,bir neçə dəqiqədən (Bakteriyalarda) bir neçə saata qədər (Məməlilərdə) davam edir. İkiləşmə nəticəsində DNT-nin miqdarı iki dəfə artır. xromosomlar iki xromotidli (qız xromsomlarına malik) olsalar da, xromosom sayı dəyişməz qalır.
Postsintetik mərhələ
ilə işarə olunur. DNT sintezinin sonunda hüceyrə bölünməsinin başlanmasına qədər olan mərhələdir. Bu mərhələdə bölünmə vətərlərinin yaranması və eyni zamanda hüceyrələrdə enerji şəklində toplanılır. Mitoxondri və Plastidlərin ikiyə bölünməsi nəticəsində klonların miqdarı çoxalır. Postsintetik mərhələdə hüceyrənin bölünməyə hazırlıq mərhələsi başa çatır və bundan sonra onun bölünməsi başlayır.
Mənbə
- 11-ci sinif biologiya dərsliyi, səh. 4 (Bakınəşr 2005)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Huceyrenin bolunmesi coxalma prosesinin esasini teskil edir Bolunmeden evvel huceyreler bolunmeye hazirliq prosesini kecirir Bu interfaza lat inter arasinda adlanir Interfaza bitki ve heyvan huceyrelerinde 15 20 saata qeder davam ede bilir Onu adeten 3 merheleye bolurler Presintetik Sintetik PostsintetikInterfazaPresintetik merheleG1 displaystyle G 1 ing Gap interval ile isare olunur Presintetik merhelede huceyrede coxlu miqdarda RNT ve zulal emele gelir DNT sintezinde istirak eden fermentlerin aktivliyi yukselir Bu prosesler de gosterir ki G1 dovru DNT nin sintezi ucun hazirliq dovru hesab olunur Presintetik merhelenin ardinca sintetik merhele baslayir Sintetik merheleS displaystyle S ile isare olunur Bu merhelede RNT ve zulallarin sintezi ile beraber DNT nin ikilesmesi de bas verir DNT sintezinin davametme muddeti ayri ayri huceyrelerde muxtelif olur Yeni bir nece deqiqeden Bakteriyalarda bir nece saata qeder Memelilerde davam edir Ikilesme neticesinde DNT nin miqdari iki defe artir xromosomlar iki xromotidli qiz xromsomlarina malik olsalar da xromosom sayi deyismez qalir Postsintetik merheleG2 displaystyle G 2 ile isare olunur DNT sintezinin sonunda huceyre bolunmesinin baslanmasina qeder olan merheledir Bu merhelede bolunme veterlerinin yaranmasi ve eyni zamanda huceyrelerde enerji seklinde toplanilir Mitoxondri ve Plastidlerin ikiye bolunmesi neticesinde klonlarin miqdari coxalir Postsintetik merhelede huceyrenin bolunmeye hazirliq merhelesi basa catir ve bundan sonra onun bolunmesi baslayir Menbe11 ci sinif biologiya dersliyi seh 4 Bakinesr 2005