Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Özünü aldatma — həqiqətə uyğun olmayan düşüncələrin aşılanması prosesi, aldanan bir prosesə inam. Bu psixoloji fenomen bir insanın psixoloji müdafiə forması kimi bilinir. Sübutlara və məntiqi arqumentlərə qarşı olmağın aktuallığını, əhəmiyyətini və ya dəyərini rədd etmək və ya səmərələşdirmək prosesidir. Özünü aldatma heç bir məlumatı ortaya qoymamaq üçün həqiqətə inandırmağı (və ya həqiqətin olmamasını) ehtiva edir.
Konsepsiyanın dəyişkənliyi
"Özünü aldatma" termini bir sıra humanitar fənlərdə geniş istifadə olunur, yəni psixologiya və psixoanaliz, ədəbiyyat, fəlsəfə, epistemologiya, sosiologiya və s. Onun şərhləri hər sahənin kontekstindən asılı olaraq dəyişir.
Psixoanalizdə
Klinik praktikada, "özünü aldatma" ifadəsinin əvəzinə, bir qayda olaraq, onun ən yaxın ekvivalentləri istifadə olunur: "repressiya" və "xəyali düşüncə".
Məşhur amerikalı psixoanalist və psixoterapevt "Psixoanaliz üçün yeni bir dil" adlı əsərində xoşagəlməz və ya utanc verici təcrübələrdən (kəşflərdən) "şüursuz qorunma" yolu kimi aldatma vərdişini təsvir edir.
Ədəbiyyat və fəlsəfədə
Özünü aldatma fenomeni ən məşhur Sorn Kyerkeqor, Martin Haydeqqer və Jan Pol Sartr olan bir sıra ekzistensial filosofların əsərlərində öz əksini tapmışdır. Sonuncuların əsərlərində özünü aldatma ("pis iman") mərkəzi yer tutur və orijinal olmayan varlığın əsas forması kimi qiymətləndirilir.
Sartr əsərlərinin kontekstindən belə çıxır ki, özünü aldatmaq üçün zəruri şərt insanın mahiyyətini iki hissəyə ("mən" və "şüur") "ayrılmasıdır", onlardan biri yalnız ona məlum olanı digərindən gizlədir. Sartr nəzəriyyəsinə görə, "pis iman" fenomeni ilə əlaqəli olan paradokslar, aldatma aktının vahid tək şüur çərçivəsində edildiyi ilə izah olunur.
Özünü aldatma anlayışını araşdıran Sartr, "Mən" və "şüur" anlayışlarını müəyyənləşdirən və öz müəllimi Edmund Husserlin fikirlərini yenidən nəzərdən keçirir və nəticədə "" (1943) əsasını təşkil edən öz nəzəriyyəsini formalaşdırır.
Robert Triversin təfsirində özünü aldatma
Amerikalı təkamülçü bioloq insanların və hətta heyvanların davranışlarında özünü aldatmaya böyük əhəmiyyət verir. Onun nəzəriyyəsinə görə, insan özünü aldadır, buna görə əvvəlcə yalan məlumatların həqiqiliyinə əmin olmaq üçün başqalarını onun həqiqətlərinə inandırma ehtimalı yüksəkdir.
Bu təfsir aşağıdakı məntiqə əsaslanır: təbiətdə spesifik ünsiyyətin əsas tərəfi olan bir yalan, (özünü aldatmaqla gücləndirilmiş) faydalar əldə etməyə imkan verir; Beləliklə, vəhşi heyvanlar təqlid edərək ya da həyatda qalmağı təşviq edən "həyəcan siqnalları" verərək yalan danışırlar.
İstinadlar
- Gur, Ruben C.; "Self-deception: A concept in search of a phenomenon". Journal of Personality and Social Psychology (ingilis). 37 (2). 1979: 147–169. doi:10.1037/0022-3514.37.2.147. ISSN 0022-3514.
- Balcetis, Emily. "Where the Motivation Resides and Self-Deception Hides: How Motivated Cognition Accomplishes Self-Deception". Social and Personality Psychology Compass (ingilis). 2 (1). January 2008: 361–381. doi:10.1111/j.1751-9004.2007.00042.x. ISSN 1751-9004.
- Robert Trivers. Natural Selection and Social Theory: Selected Papers of Robert Trivers. . 2002. ISBN .
Ədəbiyyat
- rus dilində
- Сытин Г. Н. Самоубеждение как средство воспитания и оздоровления личности: Автореферат диссертации на соискание степени доктора педагогических наук: 13.00.00 / Г. Н. Сытин; Российская академия образования; Институт развития личности. — М., 1994. — 46 с.
- В. М. Бехтерев — "Внушение и его роль в общественной жизни", СПб, изд. К. Л. Риккера, 1908 г.
- ingilis dilində
Kitablar
- Hållén, Elinor (2011). A Different Kind of Ignorance: Self-Deception as Flight from Self-Knowledge. Diss. Uppsala: Uppsala Universitet. ISBN .
- Leadership and Self Deception, by Arbinger Institute. ISBN
- Anatomy of Peace: Resolving the Heart of Conflict, by Arbinger Institute. ISBN
- McLaughlin, Brian P. & Amélie Oksenberg Rorty (eds.) (1988). Perspectives on Self-Deception. California UP: Berkeley etc. PhilPapers: MCLPOS
- Trivers, R. (2011). The Folly of Fools: The Logic of Deceit and Self-Deception in Human Life. Basic Books. ISBN
Jurnallar
- Behavioral and Brain Sciences, Vol. 20 (1), 1997.
- Van Leeuwen, D. S. Neil. "The Spandrels of Self-Deception: Prospects for a Biological Theory of a Mental Phenomenon". Philosophical Psychology. 20 (3). 2007: 329–348. doi:10.1080/09515080701197148.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ozunu aldatma heqiqete uygun olmayan dusuncelerin asilanmasi prosesi aldanan bir prosese inam Bu psixoloji fenomen bir insanin psixoloji mudafie formasi kimi bilinir Subutlara ve mentiqi arqumentlere qarsi olmagin aktualligini ehemiyyetini ve ya deyerini redd etmek ve ya semerelesdirmek prosesidir Ozunu aldatma hec bir melumati ortaya qoymamaq ucun heqiqete inandirmagi ve ya heqiqetin olmamasini ehtiva edir Konsepsiyanin deyiskenliyi Ozunu aldatma termini bir sira humanitar fenlerde genis istifade olunur yeni psixologiya ve psixoanaliz edebiyyat felsefe epistemologiya sosiologiya ve s Onun serhleri her sahenin kontekstinden asili olaraq deyisir Psixoanalizde Klinik praktikada ozunu aldatma ifadesinin evezine bir qayda olaraq onun en yaxin ekvivalentleri istifade olunur repressiya ve xeyali dusunce Meshur amerikali psixoanalist ve psixoterapevt Psixoanaliz ucun yeni bir dil adli eserinde xosagelmez ve ya utanc verici tecrubelerden kesflerden suursuz qorunma yolu kimi aldatma verdisini tesvir edir Edebiyyat ve felsefede Ozunu aldatma fenomeni en meshur Sorn Kyerkeqor Martin Haydeqqer ve Jan Pol Sartr olan bir sira ekzistensial filosoflarin eserlerinde oz eksini tapmisdir Sonuncularin eserlerinde ozunu aldatma pis iman merkezi yer tutur ve orijinal olmayan varligin esas formasi kimi qiymetlendirilir Sartr eserlerinin kontekstinden bele cixir ki ozunu aldatmaq ucun zeruri sert insanin mahiyyetini iki hisseye men ve suur ayrilmasidir onlardan biri yalniz ona melum olani digerinden gizledir Sartr nezeriyyesine gore pis iman fenomeni ile elaqeli olan paradokslar aldatma aktinin vahid tek suur cercivesinde edildiyi ile izah olunur Ozunu aldatma anlayisini arasdiran Sartr Men ve suur anlayislarini mueyyenlesdiren ve oz muellimi Edmund Husserlin fikirlerini yeniden nezerden kecirir ve neticede 1943 esasini teskil eden oz nezeriyyesini formalasdirir Robert Triversin tefsirinde ozunu aldatmaAmerikali tekamulcu bioloq insanlarin ve hetta heyvanlarin davranislarinda ozunu aldatmaya boyuk ehemiyyet verir Onun nezeriyyesine gore insan ozunu aldadir buna gore evvelce yalan melumatlarin heqiqiliyine emin olmaq ucun basqalarini onun heqiqetlerine inandirma ehtimali yuksekdir Bu tefsir asagidaki mentiqe esaslanir tebietde spesifik unsiyyetin esas terefi olan bir yalan ozunu aldatmaqla guclendirilmis faydalar elde etmeye imkan verir Belelikle vehsi heyvanlar teqlid ederek ya da heyatda qalmagi tesviq eden heyecan siqnallari vererek yalan danisirlar IstinadlarGur Ruben C Self deception A concept in search of a phenomenon Journal of Personality and Social Psychology ingilis 37 2 1979 147 169 doi 10 1037 0022 3514 37 2 147 ISSN 0022 3514 Balcetis Emily Where the Motivation Resides and Self Deception Hides How Motivated Cognition Accomplishes Self Deception Social and Personality Psychology Compass ingilis 2 1 January 2008 361 381 doi 10 1111 j 1751 9004 2007 00042 x ISSN 1751 9004 Robert Trivers Natural Selection and Social Theory Selected Papers of Robert Trivers 2002 ISBN 978 0 19 513062 1 Edebiyyatrus dilindeSytin G N Samoubezhdenie kak sredstvo vospitaniya i ozdorovleniya lichnosti Avtoreferat dissertacii na soiskanie stepeni doktora pedagogicheskih nauk 13 00 00 G N Sytin Rossijskaya akademiya obrazovaniya Institut razvitiya lichnosti M 1994 46 s V M Behterev Vnushenie i ego rol v obshestvennoj zhizni SPb izd K L Rikkera 1908 g ingilis dilindeKitablar Hallen Elinor 2011 A Different Kind of Ignorance Self Deception as Flight from Self Knowledge Diss Uppsala Uppsala Universitet ISBN 978 91 506 2206 5 Leadership and Self Deception by Arbinger Institute ISBN 978 1 57675 977 6 Anatomy of Peace Resolving the Heart of Conflict by Arbinger Institute ISBN 978 1 57675 334 7 McLaughlin Brian P amp Amelie Oksenberg Rorty eds 1988 Perspectives on Self Deception California UP Berkeley etc PhilPapers MCLPOS Trivers R 2011 The Folly of Fools The Logic of Deceit and Self Deception in Human Life Basic Books ISBN 978 0 465 02755 2Jurnallar Behavioral and Brain Sciences Vol 20 1 1997 Van Leeuwen D S Neil The Spandrels of Self Deception Prospects for a Biological Theory of a Mental Phenomenon Philosophical Psychology 20 3 2007 329 348 doi 10 1080 09515080701197148