Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çin əjdahası — Çin folklorunda və Çin mifologiyasında əfsanəvi məxluq. Əjdahaların , və xəyali varlıqlar kimi bir çox heyvana oxşayan formaları var, ancaq onlar daha çox dörd ayaqlı ilan kimi təsvir olunurlar. İn və Yan terminologiyasında əjdaha yandır, Çin feniksi isə ini tamamlayır. Çin əjdahaları ənənəvi olaraq, mərhəməti və əzəmətin qüdrətini simvolizə edir, xüsusi olaraq isə suyu, yağışı, tufanı və daşqını idarə etmək gücünə malikdir. Əjdaha həmçinin gücü, qüvvəni və buna layiq olan insanlar üçün uğuru simvolizə edir. Bununla belə, Çin imperatoru imperiyanın gücünü göstərmək üçün əjdahadan istifadə edirdi.
| |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| : | 龍 | ||||||||||||||||||
| : | 龙 | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Çinin gündəlik danışıq dilində hörmətli və məşhur insanları əjdaha ilə, bacarıqsız və nailiyyətləri olmayan insanları isə soxulcan kimi ehtiram göstərilməyən varlıqlarla müqayisə edirlər. Bir çox Çin atalar sözü və əjdahaya aid nümunələr var, məsələn: Ümidli birinin oğlu əjdaha olacaq (望子成龍,wàng zǐ chéng lóng, yəni, oğlunun bir əjdaha çevrilməsi ümidi ilə).
Rəmzi əhəmiyyəti
Tarixən əjdaha Çin imperatorunun simvolu olub. Çjou sülaləsində beş-caynaqlı əjdaha Səma Oğlunu , dörd caynaqlı əjdaha zadəganları (zhuhou, seigneur), üç caynaqlı əjdaha isə nazirləri (dafu) təsvir etmək üçün təyin olunmuşdu. Tsin sülaləsidə beş caynaqlı əjdaha imperatoru, dörd və üç caynaqlı əjdahalar isə sadə insanları təsvir etmək üçün təyin edilirdi. Tzin Mancur sülaləsinin milli bayrağında əjdahanın təsviri var idi.
Əjdaha bəzən Çinin milli simvolu kimi qərbdə istifadə olunur. Lakin bu istifadə millətin rəmzi kimi həm Çin Xalq Respublikası , həm də Çin Respublikasının tərkibində ortaq deyil. Əjdaha ümumiyyətlə mədəniyyət simvolu kimi istifadə olunur. Honkonqda əjdaha beynəlxalq brend kimi Honqkonqu təbliğ etmək üçün istifadə olunan [en] layihəsinin bir hissəsidir.
Avropanın təsiri olmuş mədəniyyətlərdə əjdahanın aqressiv, döyüşkən çalarları var, buna görə Çin hökuməti simvol kimi əjdahadan istifadə etməkdən çəkinmək istəyir.
Bəzən çinlilər arasında "Əjdahanın övladları" termini istifadə olunur. Bu termin etnik kimlik əlaməti kimi müxtəlif Asiya millətlərini təsvir etmək üçün heyvan simvolları axtarılan zaman 1970-ci illərdə bir tendensiya kimi yaranıb. Canavar monqollar arasında, meymun isə tibetlilər arasında istifadə olunurdu. Çin mədəniyyətində bu gün əjdaha əsasən dekorativ məqsədlər üçün istifadə olunur.
Dövlət rəmzi kimi
Əjdaha Tzin Mancur sülaləsinin zamanında rəsmi istifadə də idi. [en] 1912-ci ilə qədər milli bayrağın üzərində təsvir olunurdu. Əjdaha 1913-ci ildən 1928-ci ilədək dövlət gerbinin on iki simvolu üzərində yenidən təsvir olunmuşdur.
Mənşəyi
Çin əjdahasının mənşəyi məlum deyil. Çin mədəniyyətində əjdahanın olması tarixdən bir neçə min il əvvələ gedib çıxır. Belə ki, 1987-ci ildə Henan əyalətində Yanşao mədəniyyətindən beşinci minilliyə aid əjdaha heykəli , eramızdan əvvəl 4700 -2900-cü illəri əhatə etmiş Hunşan mədəniyyətindən isə spiral formada dekorativ fərqləndirmə nişanları qazıntılar nəticəsidə aşkar olunub.
Spiral formalı əjdaha Çin mədəniyyətinin əvvəllərində mühüm rol oynayıb. Ən erkən Çin yazısında əjdaha simvolu Şan sülaləsi dövründən dekorativ əjdaha həmailləri kimi spiral formasına oxşar formaya malik idi.
Qədim çinlilər "əjdaha sümükləri" kimi dinozavr sümüklərinin tapıldığını göstərirlər və onlar bu cür qeyd edilir. Məsələn, Çanq Qu eramızın 300-cü ilində Sıçuanda "əjdaha sümüklərinin" kəşfini qeyd edib. Dinozavrlar üçün müasir Çin sözü konqlonqdur (恐龍) və mərkəzi Çində kənd sakinləri bu gün də davam edən praktikada ənənəvi təbabətdə istifadə üçün daşlaşmış "əjdaha sümükləri" qazıb çıxarıblar. Henan Geologiya Muzeyindən olan Çjan Xinliao qeyd edir:
 | Yerli insanlar başgicəllənməsi və ayağın qıc olduğu hallarda müalicə üçün dərman kimi sümüklərdən istifadə edir. |  |
Çində kəşf edilmiş dinozavrların müxtəlifliyi üçün binominal ad çincə "yatmış əjdaha" mənasına gəlir. Mey lonqun daşlaşmış qalıqları Çində yatmış və spiral formasında tapılıb.
Qalereya
-
![image]()
1912-ci ilə qədər Çin bayrağı -
![image]()
1913-1928-ci illərdə Çinin dövlət simvolu -
![image]()
Hunşan mədəniyyətinə aid olan C formasında olan dekorativ daş totem -
![image]()
Bürünc aynanın əks tərəfi, Tan sülaləsi, 8-ci əsr, hər bir ayağında əjdahanın üç barmağı təsvir edilib -
![image]()
Doqquz əjdaha divarı (bir hissəsi), -
![image]()
məbədində dənizlə əhatə olunmuş böyük əjdaha heykəlləri, Surabaya, İndoneziya
İstinadlar
- Sleeboom, Margaret, (2004). Academic Nations in China and Japan Framed in concepts of Nature, Culture and the Universal. Routledge publishing.
- "Brand Overview", Brand Hong Kong, 09-2004 retrieved on 23-02-2007. 2008-12-23 at the Wayback Machine
- BBC Article: Fiery Debate Over China's Dragon 2018-10-02 at the Wayback Machine.
- Howard Giskin and Bettye S. Walsh. An introduction to Chinese culture through the family. State University of New York Press. 2001. səh. 126. ISBN .
- Teaching Chinese Archeology 2008-02-11 at the Wayback Machine, National Gallery of Art, Washington, DC
- Salviati, Filippo (2002). The Language of Adornment: Chinese Ornaments of Jade, Crystal, Amber and Glass, Fig. 17. Ten Speed Press. .
- . Dinosaurian Faunas of China. China Ocean Press, Beijing. 1992. ISBN . OCLC 26522845.
- "Dinosaur bones 'used as medicine'". BBC News. 2007-07-06. 2018-05-31 tarixində . İstifadə tarixi: 8 noyabr, 2015.
- Xu and Norell, (2004). "A new troodontid dinosaur from China with avian-like sleeping posture." Nature, 431(7010): 838-841. DOI:10.1038/news041011-7
Xarici keçidlər
- Əjdaha məqalələri 2013-01-02 at the Wayback Machine, cdot.org
- Qədim Çində əjdahalar, chinapage.com
- Əjdahanın doqquz oğlu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cin ejdahasi Cin folklorunda ve Cin mifologiyasinda efsanevi mexluq Ejdahalarin ve xeyali varliqlar kimi bir cox heyvana oxsayan formalari var ancaq onlar daha cox dord ayaqli ilan kimi tesvir olunurlar In ve Yan terminologiyasinda ejdaha yandir Cin feniksi ise ini tamamlayir Cin ejdahalari enenevi olaraq merhemeti ve ezemetin qudretini simvolize edir xususi olaraq ise suyu yagisi tufani ve dasqini idare etmek gucune malikdir Ejdaha hemcinin gucu quvveni ve buna layiq olan insanlar ucun uguru simvolize edir Bununla bele Cin imperatoru imperiyanin gucunu gostermek ucun ejdahadan istifade edirdi Cin ejdahasi Cen Ronq terefinden cekilmis Doqquz ejdaha resminden bir hisse 1244 Sun imperiyasi 龍 龙Transliterasiya liung pinyin long POJ leng liong kantonca luhng Cinin gundelik danisiq dilinde hormetli ve meshur insanlari ejdaha ile bacariqsiz ve nailiyyetleri olmayan insanlari ise soxulcan kimi ehtiram gosterilmeyen varliqlarla muqayise edirler Bir cox Cin atalar sozu ve ejdahaya aid numuneler var meselen Umidli birinin oglu ejdaha olacaq 望子成龍 wang zǐ cheng long yeni oglunun bir ejdaha cevrilmesi umidi ile Remzi ehemiyyetiTarixen ejdaha Cin imperatorunun simvolu olub Cjou sulalesinde bes caynaqli ejdaha Sema Oglunu dord caynaqli ejdaha zadeganlari zhuhou seigneur uc caynaqli ejdaha ise nazirleri dafu tesvir etmek ucun teyin olunmusdu Tsin sulaleside bes caynaqli ejdaha imperatoru dord ve uc caynaqli ejdahalar ise sade insanlari tesvir etmek ucun teyin edilirdi Tzin Mancur sulalesinin milli bayraginda ejdahanin tesviri var idi Ejdaha bezen Cinin milli simvolu kimi qerbde istifade olunur Lakin bu istifade milletin remzi kimi hem Cin Xalq Respublikasi hem de Cin Respublikasinin terkibinde ortaq deyil Ejdaha umumiyyetle medeniyyet simvolu kimi istifade olunur Honkonqda ejdaha beynelxalq brend kimi Honqkonqu teblig etmek ucun istifade olunan en layihesinin bir hissesidir Avropanin tesiri olmus medeniyyetlerde ejdahanin aqressiv doyusken calarlari var buna gore Cin hokumeti simvol kimi ejdahadan istifade etmekden cekinmek isteyir Bezen cinliler arasinda Ejdahanin ovladlari termini istifade olunur Bu termin etnik kimlik elameti kimi muxtelif Asiya milletlerini tesvir etmek ucun heyvan simvollari axtarilan zaman 1970 ci illerde bir tendensiya kimi yaranib Canavar monqollar arasinda meymun ise tibetliler arasinda istifade olunurdu Cin medeniyyetinde bu gun ejdaha esasen dekorativ meqsedler ucun istifade olunur Dovlet remzi kimiEjdaha Tzin Mancur sulalesinin zamaninda resmi istifade de idi en 1912 ci ile qeder milli bayragin uzerinde tesvir olunurdu Ejdaha 1913 ci ilden 1928 ci iledek dovlet gerbinin on iki simvolu uzerinde yeniden tesvir olunmusdur MenseyiCin ejdahasinin menseyi melum deyil Cin medeniyyetinde ejdahanin olmasi tarixden bir nece min il evvele gedib cixir Bele ki 1987 ci ilde Henan eyaletinde Yansao medeniyyetinden besinci minilliye aid ejdaha heykeli eramizdan evvel 4700 2900 cu illeri ehate etmis Hunsan medeniyyetinden ise spiral formada dekorativ ferqlendirme nisanlari qazintilar neticeside askar olunub Spiral formali ejdaha Cin medeniyyetinin evvellerinde muhum rol oynayib En erken Cin yazisinda ejdaha simvolu San sulalesi dovrunden dekorativ ejdaha hemailleri kimi spiral formasina oxsar formaya malik idi Qedim cinliler ejdaha sumukleri kimi dinozavr sumuklerinin tapildigini gosterirler ve onlar bu cur qeyd edilir Meselen Canq Qu eramizin 300 cu ilinde Sicuanda ejdaha sumuklerinin kesfini qeyd edib Dinozavrlar ucun muasir Cin sozu konqlonqdur 恐龍 ve merkezi Cinde kend sakinleri bu gun de davam eden praktikada enenevi tebabetde istifade ucun daslasmis ejdaha sumukleri qazib cixariblar Henan Geologiya Muzeyinden olan Cjan Xinliao qeyd edir Yerli insanlar basgicellenmesi ve ayagin qic oldugu hallarda mualice ucun derman kimi sumuklerden istifade edir Cinde kesf edilmis dinozavrlarin muxtelifliyi ucun binominal ad cince yatmis ejdaha menasina gelir Mey lonqun daslasmis qaliqlari Cinde yatmis ve spiral formasinda tapilib Qalereya1912 ci ile qeder Cin bayragi 1913 1928 ci illerde Cinin dovlet simvolu Hunsan medeniyyetine aid olan C formasinda olan dekorativ das totem Burunc aynanin eks terefi Tan sulalesi 8 ci esr her bir ayaginda ejdahanin uc barmagi tesvir edilib Doqquz ejdaha divari bir hissesi mebedinde denizle ehate olunmus boyuk ejdaha heykelleri Surabaya IndoneziyaIstinadlarSleeboom Margaret 2004 Academic Nations in China and Japan Framed in concepts of Nature Culture and the Universal Routledge publishing ISBN 0 415 31545 X Brand Overview Brand Hong Kong 09 2004 retrieved on 23 02 2007 2008 12 23 at the Wayback Machine BBC Article Fiery Debate Over China s Dragon 2018 10 02 at the Wayback Machine Howard Giskin and Bettye S Walsh An introduction to Chinese culture through the family State University of New York Press 2001 seh 126 ISBN 0 7914 5047 3 Teaching Chinese Archeology 2008 02 11 at the Wayback Machine National Gallery of Art Washington DC Salviati Filippo 2002 The Language of Adornment Chinese Ornaments of Jade Crystal Amber and Glass Fig 17 Ten Speed Press ISBN 1 58008 587 3 Dinosaurian Faunas of China China Ocean Press Beijing 1992 ISBN 3 540 52084 8 OCLC 26522845 Dinosaur bones used as medicine BBC News 2007 07 06 2018 05 31 tarixinde Istifade tarixi 8 noyabr 2015 Xu and Norell 2004 A new troodontid dinosaur from China with avian like sleeping posture Nature 431 7010 838 841 DOI 10 1038 news041011 7Xarici kecidlerVikianbarda Cin ejdahasi ile elaqeli mediafayllar var Ejdaha meqaleleri 2013 01 02 at the Wayback Machine cdot org Qedim Cinde ejdahalar chinapage com Ejdahanin doqquz oglu