Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İsrail–Vyetnam münasibətləri — Çin Respublikası və Vyetnam arasındakı mövcud müasir və tarixi ikitərəfli siyasi, mədəni, iqtisadi və s. əlaqələr. Hazırda bu əlaqələr "hərtərəfli strateji əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq" kimi xarakterizə olunur (2010). Ölkələr arasındakı dövlət sərhədinin uzunluğu 1281 km-dir.
| Vyetnam–Çin münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
Çin və Vyetnam ənənəvi olaraq bir-biri ilə ədavətdə olan ölkələr olmuşdur. Eramızın X əsrində Çin hökmranlığından sonra, Vyetnam müstəqillik qazana bildi, lakin gələcəkdə dövlətlər arasında daha bir neçə qarşıdurma baş verdi. 19-cu əsrin sonu və 20-ci əsrin birinci yarısında Çin və Vyetnam müəyyən dərəcədə Avropa müstəmləkəçiliyinə qarşı mübarizə, sonra isə kommunist ideologiyası ilə birləşdi. İkinci Dünya müharibəsi dövründə Fransada kommunistlərin fəaliyyəti qanunsuz elan edildiyi zaman müasir Vyetnam dövlətinin gələcək qurucusu Xo Şi Min və Vyetnam Kommunist Partiyasının digər fəalları Çinə sığındılar.
Çin Fransa ilə silahlı mübarizədə Vyetnama əsaslı dəstək verdi və bunun nəticəsində Vyetnam müstəqilliyini bərpa etdi. Vyetnam müharibəsi zamanı kommunist Şimali Vyetnama əhəmiyyətli hərbi (mühəndis və zenit dəstələrinin göndərilməsi daxil olmaqla) və iqtisadi yardım göstərildi.
Soyuq müharibə
Sovet İttifaqı ilə yanaşı, kommunist Çin Vyetnam müharibəsi zamanı Şimali Vyetnamın mühüm strateji müttəfiqi idi. Çin Şimali Vyetnamı silah və əsas ehtiyaclarla təmin etməklə yanaşı habelə şəxsi heyətin hərbi hazırlığına kömək edirdi. Ancaq Vyetnam kommunistləri Çinin Vyetnamdakı təsirini artırmaq cəhdindən şübhələnirdilər. 1960-cı illərdə Vyetnam Çin-Sovet parçalanması zamanı ideoloji müharibənin bir hissəsi idi. 1964-cü ildə Tonkin körfəzində baş verən hadisədən sonra Den Syaopin gizli şəkildə Şimali Vyetnama hərbi və iqtisadi yardım şəklində, Vyetnamın hər cür Sovet dəstəyindən imtina etməsi şərti ilə yardım edəcəyini vəd etdi. Vyetnam müharibəsi zamanı Şimali Vyetnam və Çin Cənubi Vyetnam məğlub olana qədər ərazi mübahisələrinin həllini təxirə salmağı qərara aldı.
Müasir dövr
Sovet İttifaqının dağılması və 1990-cı ildə Vyetnam qoşunlarının Kambocadan çıxarılması ilə Çin və Vyetnam arasında münasibətlər xeyli yaxşılaşdı. 2000-ci ildə Vyetnam və Çin quru və dəniz sərhədləri ilə bağlı razi mübahisəsini uğurla həll etdi. 2002-ci ildə Tsyan Tsemin Vyetnama rəsmi səfər etdi və burada ticarət və əməkdaşlığın genişləndirilməsi, habelə qarşıda duran məsələlərin həlli üçün çoxsaylı sazişlər imzaladı.
Ticari əlaqələr
1991-ci ildə ticarət əlaqələri bərpa edildikdən sonra, ikitərəfli ticarət 1991-ci ildəki 32 milyon dollardan 2004-cü ildə təxminən 7.2 milyard dollara yüksəldi. 2012-ci ildə ticarət 40 milyard dollar, o cümlədən Çin ixracı 28.8 milyard dollar oldu.
- Vyetnamın Çinə ixracı: neft, kömür, qəhvə və qida məhsulları.
- Çinin Vyetnama ixracı: dərman, avtomobil, yağ, gübrə və avtomobil ehtiyat hissələri.
İstinadlar
- Генгекретарь ЦК КПВ Нонг Дын Мань: Вьетнам неизменно прилагает усилия по упрочению и развитию всестороннего дружественного сотрудничества с Китаем 2016-12-23 at the Wayback Machine // 27.05.2010
- . 2016-10-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-23.
- Дэвидсон Ф. Война во Вьетнаме (1946—1975). — М.: Изографус, Эксмо, 2002. — С. 15.
- The Encyclopedia of the Vietnam War. A Political, Social, and Military History. — ABC-CLIO, 2011. — P. 199
- "China-Vietnam Bilateral Relations". Sina.com. 28 August 2005. 16 February 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 3 June 2008.
- Cole, Bernard D. The Great Wall at Sea: China's Navy in the Twenty-First Century (2). Naval Institute Press. 2012. səh. 27.
- Frivel, M. Taylor. Offshore Island Disputes // Strong Borders, Secure Nation: Cooperation and Conflict in China's Territorial Disputes. Princeton University Press. 267–299.
- Womack, Brantly. China and Vietnam: Politics of Asymmetry. Cambridge University Press. 2006. 26–28. ISBN .
- . Asia Times. 2021-01-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- ВЬЕТНАМ: Внешняя политика на службе модернизации 2016-03-04 at the Wayback Machine // cyberleninka.ru
- «China, Vietnam Seek Ways to Improve Bilateral Relations» 2016-10-23 at the Wayback Machine // China Radio International, 5.10.2011
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Israil Vyetnam munasibetleri Cin Respublikasi ve Vyetnam arasindaki movcud muasir ve tarixi ikiterefli siyasi medeni iqtisadi ve s elaqeler Hazirda bu elaqeler herterefli strateji emekdasliq ve terefdasliq kimi xarakterize olunur 2010 Olkeler arasindaki dovlet serhedinin uzunlugu 1281 km dir Vyetnam Cin munasibetleri CXR Vyetnam Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiCin ve Vyetnam enenevi olaraq bir biri ile edavetde olan olkeler olmusdur Eramizin X esrinde Cin hokmranligindan sonra Vyetnam musteqillik qazana bildi lakin gelecekde dovletler arasinda daha bir nece qarsidurma bas verdi 19 cu esrin sonu ve 20 ci esrin birinci yarisinda Cin ve Vyetnam mueyyen derecede Avropa mustemlekeciliyine qarsi mubarize sonra ise kommunist ideologiyasi ile birlesdi Ikinci Dunya muharibesi dovrunde Fransada kommunistlerin fealiyyeti qanunsuz elan edildiyi zaman muasir Vyetnam dovletinin gelecek qurucusu Xo Si Min ve Vyetnam Kommunist Partiyasinin diger feallari Cine sigindilar Cin Fransa ile silahli mubarizede Vyetnama esasli destek verdi ve bunun neticesinde Vyetnam musteqilliyini berpa etdi Vyetnam muharibesi zamani kommunist Simali Vyetnama ehemiyyetli herbi muhendis ve zenit destelerinin gonderilmesi daxil olmaqla ve iqtisadi yardim gosterildi Soyuq muharibe Sovet Ittifaqi ile yanasi kommunist Cin Vyetnam muharibesi zamani Simali Vyetnamin muhum strateji muttefiqi idi Cin Simali Vyetnami silah ve esas ehtiyaclarla temin etmekle yanasi habele sexsi heyetin herbi hazirligina komek edirdi Ancaq Vyetnam kommunistleri Cinin Vyetnamdaki tesirini artirmaq cehdinden subhelenirdiler 1960 ci illerde Vyetnam Cin Sovet parcalanmasi zamani ideoloji muharibenin bir hissesi idi 1964 cu ilde Tonkin korfezinde bas veren hadiseden sonra Den Syaopin gizli sekilde Simali Vyetnama herbi ve iqtisadi yardim seklinde Vyetnamin her cur Sovet desteyinden imtina etmesi serti ile yardim edeceyini ved etdi Vyetnam muharibesi zamani Simali Vyetnam ve Cin Cenubi Vyetnam meglub olana qeder erazi mubahiselerinin hellini texire salmagi qerara aldi Muasir dovr Sovet Ittifaqinin dagilmasi ve 1990 ci ilde Vyetnam qosunlarinin Kambocadan cixarilmasi ile Cin ve Vyetnam arasinda munasibetler xeyli yaxsilasdi 2000 ci ilde Vyetnam ve Cin quru ve deniz serhedleri ile bagli razi mubahisesini ugurla hell etdi 2002 ci ilde Tsyan Tsemin Vyetnama resmi sefer etdi ve burada ticaret ve emekdasligin genislendirilmesi habele qarsida duran meselelerin helli ucun coxsayli sazisler imzaladi Ticari elaqeler1991 ci ilde ticaret elaqeleri berpa edildikden sonra ikiterefli ticaret 1991 ci ildeki 32 milyon dollardan 2004 cu ilde texminen 7 2 milyard dollara yukseldi 2012 ci ilde ticaret 40 milyard dollar o cumleden Cin ixraci 28 8 milyard dollar oldu Vyetnamin Cine ixraci neft komur qehve ve qida mehsullari Cinin Vyetnama ixraci derman avtomobil yag gubre ve avtomobil ehtiyat hisseleri IstinadlarGengekretar CK KPV Nong Dyn Man Vetnam neizmenno prilagaet usiliya po uprocheniyu i razvitiyu vsestoronnego druzhestvennogo sotrudnichestva s Kitaem 2016 12 23 at the Wayback Machine 27 05 2010 2016 10 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 11 23 Devidson F Vojna vo Vetname 1946 1975 M Izografus Eksmo 2002 S 15 The Encyclopedia of the Vietnam War A Political Social and Military History ABC CLIO 2011 P 199 China Vietnam Bilateral Relations Sina com 28 August 2005 16 February 2020 tarixinde Istifade tarixi 3 June 2008 Cole Bernard D The Great Wall at Sea China s Navy in the Twenty First Century 2 Naval Institute Press 2012 seh 27 Frivel M Taylor Offshore Island Disputes Strong Borders Secure Nation Cooperation and Conflict in China s Territorial Disputes Princeton University Press 267 299 Womack Brantly China and Vietnam Politics of Asymmetry Cambridge University Press 2006 26 28 ISBN 0 521 85320 6 Asia Times 2021 01 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib VETNAM Vneshnyaya politika na sluzhbe modernizacii 2016 03 04 at the Wayback Machine cyberleninka ru China Vietnam Seek Ways to Improve Bilateral Relations 2016 10 23 at the Wayback Machine China Radio International 5 10 2011