Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çikasolar (çokto dilində – “yaxın zamanlarda gedənlər”) — ABŞ-də muskoqlar qrupundan hindi xalqı.
Haqqında
Sayları 38 min nəfərdir, o cümlədən Oklahoma ştatında yerləşən tayfa ərazisində 7 min nəfərdən çoxdur (2010). Muskoq dilində danışırlar. İngilis dili də yayılmışdır. Yazıları latın əlifbası əsasındadır. Dindarları xristiandır.
Tarixi
12–15-ci əsrlərdə çoktolarla birlikdə Missisipi çayının şərq sahillərinə gəlmiş, 16-cı əsrin əvvəllərində onlardan ayrılmışdılar. Ənənəvi mədəniyyətləri Şimali Amerikanın cənub-şərqi hindilər üçün səciyyəvidir. Talalarda toxa əkinçiliyi (qarğıdalı, yemiş, ), ovçuluq, balıqçılıq və yığıcılıqla məşğul olurdular. böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Ənənəvi evləri: hünd. 1 m-dək olan dairəvi torpaq bünövrənin üzərində tirlərdən tikilən, şüvüllərdən düzəldilən damının araları gil və otla doldurulan qış evi; düzbucaqlı, divarları ağardılmış ikiotaqlı yay evidir. Özünəməxsus idarəçilik sistemləri olan İspaniya və Panterlər fratriya sına, onlar da öz növbəsində qohumluğu ana xətti üzrə hesablanan 12 qəbiləyə bölünürdülər. Ali başçı (miko) yalnız İspaniya fratriyasından olurdu. Hərbi başçı (tişumiko) da var idi. Böyük ailə və matrilokal nikah mövcud idi. Ənənəvi etiqadları ruhların və əcdadların kultu, şamanizmdir; Çikasolar üçün ümumi ziyafət və rəqslərlə müşayiət olunan sağaltma ayini səciyyəvidir. Avropalılarla əlaqələr 1540-cı ildə başlamışdır. ABŞ-la bağlanmış qeyri-bərabər müqavilələr nəticəsində 18-ci əsrin sonları – 19-cu əsrin əvvəllərində tor paqla rının böyük hissəsini itirmiş, 1830-cu illər də “Hindi ərazisi” nə (indiki Oklahoma ştatı), çoktoların torpaqlarına köçməyə məcbur olmuşdular. 1855-ci ildə çoktolardan ayrılmışlar. Tayfa idarəçiliyində varlı metislər əsas rol oynayırdılar. 1970-ci ildə başçı (“qubernator”) seçmək hüququ qazanmışlar. Müasir Çikasolar fermer təsərrüfatı, muzdlu əməklə məşğul olurlar. Bəzi ənənəvi rəqslər və at yarışları qorunub saxlanılır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Çikasolar// Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). — V cild. Bakı, 2009. — Səh.: 558-559.
Xarici keçidlər
- Çikasoların rəsmi internet saytı
- Tishomingo 2007-09-27 at the Wayback Machine
- Pashofa recipe
- Tanshpashofa recipe
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cikasolar cokto dilinde yaxin zamanlarda gedenler ABS de muskoqlar qrupundan hindi xalqi Cikaso doyuscusunun 18 ci esre aid heykeliHaqqindaSaylari 38 min neferdir o cumleden Oklahoma statinda yerlesen tayfa erazisinde 7 min neferden coxdur 2010 Muskoq dilinde danisirlar Ingilis dili de yayilmisdir Yazilari latin elifbasi esasindadir Dindarlari xristiandir Tarixi12 15 ci esrlerde coktolarla birlikde Missisipi cayinin serq sahillerine gelmis 16 ci esrin evvellerinde onlardan ayrilmisdilar Enenevi medeniyyetleri Simali Amerikanin cenub serqi hindiler ucun seciyyevidir Talalarda toxa ekinciliyi qargidali yemis ovculuq baliqciliq ve yigiciliqla mesgul olurdular boyuk ehemiyyet kesb edirdi Enenevi evleri hund 1 m dek olan dairevi torpaq bunovrenin uzerinde tirlerden tikilen suvullerden duzeldilen daminin aralari gil ve otla doldurulan qis evi duzbucaqli divarlari agardilmis ikiotaqli yay evidir Ozunemexsus idarecilik sistemleri olan Ispaniya ve Panterler fratriya sina onlar da oz novbesinde qohumlugu ana xetti uzre hesablanan 12 qebileye bolunurduler Ali basci miko yalniz Ispaniya fratriyasindan olurdu Herbi basci tisumiko da var idi Boyuk aile ve matrilokal nikah movcud idi Enenevi etiqadlari ruhlarin ve ecdadlarin kultu samanizmdir Cikasolar ucun umumi ziyafet ve reqslerle musayiet olunan sagaltma ayini seciyyevidir Avropalilarla elaqeler 1540 ci ilde baslamisdir ABS la baglanmis qeyri beraber muqavileler neticesinde 18 ci esrin sonlari 19 cu esrin evvellerinde tor paqla rinin boyuk hissesini itirmis 1830 cu iller de Hindi erazisi ne indiki Oklahoma stati coktolarin torpaqlarina kocmeye mecbur olmusdular 1855 ci ilde coktolardan ayrilmislar Tayfa idareciliyinde varli metisler esas rol oynayirdilar 1970 ci ilde basci qubernator secmek huququ qazanmislar Muasir Cikasolar fermer teserrufati muzdlu emekle mesgul olurlar Bezi enenevi reqsler ve at yarislari qorunub saxlanilir Hemcinin baxOklahomaIstinadlarCikasolar Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde V cild Baki 2009 Seh 558 559 Xarici kecidlerCikasolarin resmi internet sayti Tishomingo 2007 09 27 at the Wayback Machine Pashofa recipe Tanshpashofa recipe