Böyük Qaraqoyunlu (1935-ci ildən Əzizli, 1991-ci ildən Norabak) — Göyçə mahalının Basarkeçər rayonunda kənd.
Böyük Qaraqoyunlu | |
---|---|
Ölkə | |
Region | Geğarkunik mərzi |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 2.100 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Böyük Qaraqoyunlu kəndi İrəvаn quberniyаsının Nоvоbаyаzid qəzаsındа kənd idi. Kənd rаyоn mərkəzi Bаsаrkeçərdən 14 km məsаfədə yerləşir. XIX əsrin оrtаlаrındа kəndin mаldаrlаrının Çаlmаlı dаğındа "Qаtаr" аdlı yerdə yаylаq yurdu оlub. Böyük Qaraqoyunlu kəndinin adı dəyişdirilərək 3 yаnvаr 1935-ci ildə Əzizli, 19 аprel 1991-ci ildə isə ermənilər tərəfindən yenidən dəyişdirilərək Norabak adlandırılmışdır. Əzizli sözünün mənası kənd əhalisinin bir-birilərinə qarşı istiqanlı, qonaqpərvər olduqlarını bildirir. Qaraqoyunlu kəndinin yaranması XVIII əsrin əvvəlində (1730) olmuşdur. Kənd rayon mərkəzindən şərq tərəfdə 12 km məsafədə,mövqeyinə görə Göyçə mahalının ən uca dağı sayılan Çalmalı dağının 3 km cənub hissəsində yerləşmişdir. Kəndin iki tərəfi xırda dağlıq silsiləsi, iki tərəfi isə düzənlikdir. Kəndin mərkəzindən çay axır və Göyçə mahalının 70%-i sərbəst görünür. Üzü cənuba durub baxanda sağ tərəfdən 2.5 km Ağkilsə, sol tərəfdən 2.5 km Sarıyaqub,günbatan tərəfdən 4 km, Hüseynquluağalı (Nərimanlı) kəndləri ilə, gündoğan tərəfdən isə 15 km məsafədə Azərbaycanın Kəlbəcər rayonu ilə həmsərdəddir. Vaxtı ilə Sarıyaqub və Böyük Qaraqoyunlu kəndləri ilə həmsərhəd olan 1949-cu ildə tamamilə ləğv edilən, əhalisinin bir qismi Zod, Ağkilsə və Böyük Qaraqoyunlu kəndlərində məskunlaşan, bütün torpaq sahələri Böyük Qaraqoyunlu kəndinə verilən Kiçik Qaraqoyunlu kəndidə indiki Qaraqoyunlu kəndinin qonşusu olmuşdur. Kəndin əhalisinin 60%-ni Qazax mahalından,40%-ni isə Cənubi Azərbaycandan, İrəvandan və Qarabağdan gələnlər təşkil edirdi.
Mədəniyyəti
Kənddə: uşaq bağçası, klub, kitabxana, orta məktəb, tibb məntəqəsi, ticarət obyektləri və rabitə xidməti mövcud idi. 1930–1932-ci illərdə kənddə dövlət tərəfindən məktəb açılmışdır. Məktəbin inzibati binası olmadığı üçün dərslər imkanlı şəxslərin evlərində keçirilədi. 1937-ci ilə qədər ibtidai(I–IV), 1960-cı ilə qədər natamam orta(VIII), 1988-ci ilin dekabrına qədər isə orta (X) məktəb olmuşdur.
Coğrafiyası və iqlimi
Kənd Kiçik Qafqazda Göyçə silsiləsinin qərbində Qumlu (Çalmalı) dağının ətəyində yerləşir. İqlimi, qışı soyuq, yayı mülayim.
Qaçqınlıq
1905–1907-ci illərdəki 1-ci qaçqınlıq zamanı kənd əhalisi ermənilərə kəskin müqavimət göstərərək geri çəkilməmişdir. Beləliklə, 1905–1907-ci illərdə ermənilərin kənd əhalisini köçürmək cəhdləri heçbir fayda verməmişdir. Kəndin təxminən 100 evi, 500–600 nəfərə yaxın əhalisi olmuşdur.
1918–1920-ci illərdəki 2-ci qaçqınlıq zamanı kənd əhalisi doğma yurdlarından çıxarılaraq Daşkəsən,Tovuz,Gədəbəy,Kəlbəcər,Şəmkir,Gəncə və başqa yerlərdə məskunlaşmışdır. Əhali 1921-ci ilin yazında yenidən kəndin igid oğlu Attımustafalılar tayfasından olan Kərbəlayı Çobanın yaratdığı mahalın igid oğlanlarından ibarət olan 15 nəfərlik dəstənin köməyi ilə geri qayıtmışdır. Bu dövrdə isə kəndin təxminən 120 evi 700–800 nəfərə yaxın əhalisi olmuşdur.
Kərbəlayı Çoban və onun yaratdığı dəstə nəinki Qaraqoyunlu kəndini, eləcə də mahalda çıxarılan əksər kəndlərin əhalisini də doğma yurdlarına qaytardı. Onun igidliyindən,eləcə də Sovet hakimiyyətinin gəlişindən qorxan erməni daşnaqları məcbur qalaraq barışıq elan etdilər. Beləliklə Göyçə mahalı yenidən bərpa olundu. 1948–1953-cü illərdəki 3-cü qaçqınlıq zamanı kənd əhalisi doğma yurdlarından çıxarılmışdır. Kənd əhalisi Tərtər,Kəlbəcər, və başqa yerlərdə məskunlaşmışdır. Əhali tab gətirə bilmədikləri üçün 1953-cü ilə qədər doğma kəndinə qayıtmış, bir hissəsi isə həmin yerlərdə qalmışdır. Kəndin 120–130 evi, 600–650 nəfərə yaxın əhalisi olmuşdur. 1988–1991-ci illərdəki 4-cü qaçqınlıq zamanı, kənddə 370 ev, 2000 nəfər əhali olmuşdur.
Tanınmışları
- Salman Vilayətoğlu — publisist, jurnalist, psixoanalitik.
- Üzeyir Novruzov — tanınmış sirk ustası
- Aşıq Əsəd — yaradıcı aşıq Dədə Ələsgərin 12 şəyirdindən biri.
- Aşıq Məhəmməd Rzayev — ustad aşıq
- Aşıq Cahad — ustad aşıq
Qarabağ müharibəsi şəhidləri
- Həsənov Qafqaz Əli oğlu (itkin)
- Qurbanov Şahin Bayram oğlu (itkin)
- Rəhimov Rəhim Eynulla oğlu — leytenant (itkin)
- Çobanov Nuru Şuru oğlu — kapitan (şəhid)
- Xanlarov Elizbar Firudin oğlu (şəhid
- Xanlarov Elimdar Nuriddin oğlu (şəhid)
- Nəcəfov Novruz Əlasdan oğlu (şəhid)
- Qurbanov Qurban Əvəz oğlu (şəhid)
- Qəhrəmanov Məzahir Yusif oğlu (şəhid)
- İmanov Daşdəmir Teyyub oğlu (şəhid)
- Həmidov Elşad Qoşqar oğlu (şəhid)
- Hüseynov Novruz İsmayıl oglu (şəhid)
- Kərimov Seyfəddin Nəvai oğlu (şəhid) igidliyə görə medalı ilə təltif edilib
İqtisadiyyatı
Əkinçilik (taxılçılıq,tütünçülük) və heyvandalıq.
Mənbə
- İntiqam Məhərrəmov "Vətən həsrəti ilə döyünən ürək" Xatirə-oçerk. *E.L* Nəşriyyat və Poliqrafiya Şirkəti MMC,Bakı 2011
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Ezizli Boyuk Qaraqoyunlu 1935 ci ilden Ezizli 1991 ci ilden Norabak Goyce mahalinin Basarkecer rayonunda kend Boyuk Qaraqoyunlu40 09 sm e 45 52 s u Olke ErmenistanRegion Gegarkunik merziTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 2 100 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 246 nef 2011 Resmi dili ermeni diliXeriteni goster gizle Boyuk Qaraqoyunlu Boyuk Qaraqoyunlu Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiBoyuk Qaraqoyunlu kendi Irevan quberniyasinin Novobayazid qezasinda kend idi Kend rayon merkezi Basarkecerden 14 km mesafede yerlesir XIX esrin ortalarinda kendin maldarlarinin Calmali daginda Qatar adli yerde yaylaq yurdu olub Boyuk Qaraqoyunlu kendinin adi deyisdirilerek 3 yanvar 1935 ci ilde Ezizli 19 aprel 1991 ci ilde ise ermeniler terefinden yeniden deyisdirilerek Norabak adlandirilmisdir Ezizli sozunun menasi kend ehalisinin bir birilerine qarsi istiqanli qonaqperver olduqlarini bildirir Qaraqoyunlu kendinin yaranmasi XVIII esrin evvelinde 1730 olmusdur Kend rayon merkezinden serq terefde 12 km mesafede movqeyine gore Goyce mahalinin en uca dagi sayilan Calmali daginin 3 km cenub hissesinde yerlesmisdir Kendin iki terefi xirda dagliq silsilesi iki terefi ise duzenlikdir Kendin merkezinden cay axir ve Goyce mahalinin 70 i serbest gorunur Uzu cenuba durub baxanda sag terefden 2 5 km Agkilse sol terefden 2 5 km Sariyaqub gunbatan terefden 4 km Huseynquluagali Nerimanli kendleri ile gundogan terefden ise 15 km mesafede Azerbaycanin Kelbecer rayonu ile hemserdeddir Vaxti ile Sariyaqub ve Boyuk Qaraqoyunlu kendleri ile hemserhed olan 1949 cu ilde tamamile legv edilen ehalisinin bir qismi Zod Agkilse ve Boyuk Qaraqoyunlu kendlerinde meskunlasan butun torpaq saheleri Boyuk Qaraqoyunlu kendine verilen Kicik Qaraqoyunlu kendide indiki Qaraqoyunlu kendinin qonsusu olmusdur Kendin ehalisinin 60 ni Qazax mahalindan 40 ni ise Cenubi Azerbaycandan Irevandan ve Qarabagdan gelenler teskil edirdi MedeniyyetiKendde usaq bagcasi klub kitabxana orta mekteb tibb menteqesi ticaret obyektleri ve rabite xidmeti movcud idi 1930 1932 ci illerde kendde dovlet terefinden mekteb acilmisdir Mektebin inzibati binasi olmadigi ucun dersler imkanli sexslerin evlerinde keciriledi 1937 ci ile qeder ibtidai I IV 1960 ci ile qeder natamam orta VIII 1988 ci ilin dekabrina qeder ise orta X mekteb olmusdur Cografiyasi ve iqlimiKend Kicik Qafqazda Goyce silsilesinin qerbinde Qumlu Calmali daginin eteyinde yerlesir Iqlimi qisi soyuq yayi mulayim Qacqinliq1905 1907 ci illerdeki 1 ci qacqinliq zamani kend ehalisi ermenilere keskin muqavimet gostererek geri cekilmemisdir Belelikle 1905 1907 ci illerde ermenilerin kend ehalisini kocurmek cehdleri hecbir fayda vermemisdir Kendin texminen 100 evi 500 600 nefere yaxin ehalisi olmusdur 1918 1920 ci illerdeki 2 ci qacqinliq zamani kend ehalisi dogma yurdlarindan cixarilaraq Daskesen Tovuz Gedebey Kelbecer Semkir Gence ve basqa yerlerde meskunlasmisdir Ehali 1921 ci ilin yazinda yeniden kendin igid oglu Attimustafalilar tayfasindan olan Kerbelayi Cobanin yaratdigi mahalin igid oglanlarindan ibaret olan 15 neferlik destenin komeyi ile geri qayitmisdir Bu dovrde ise kendin texminen 120 evi 700 800 nefere yaxin ehalisi olmusdur Kerbelayi Coban ve onun yaratdigi deste neinki Qaraqoyunlu kendini elece de mahalda cixarilan ekser kendlerin ehalisini de dogma yurdlarina qaytardi Onun igidliyinden elece de Sovet hakimiyyetinin gelisinden qorxan ermeni dasnaqlari mecbur qalaraq barisiq elan etdiler Belelikle Goyce mahali yeniden berpa olundu 1948 1953 cu illerdeki 3 cu qacqinliq zamani kend ehalisi dogma yurdlarindan cixarilmisdir Kend ehalisi Terter Kelbecer ve basqa yerlerde meskunlasmisdir Ehali tab getire bilmedikleri ucun 1953 cu ile qeder dogma kendine qayitmis bir hissesi ise hemin yerlerde qalmisdir Kendin 120 130 evi 600 650 nefere yaxin ehalisi olmusdur 1988 1991 ci illerdeki 4 cu qacqinliq zamani kendde 370 ev 2000 nefer ehali olmusdur TaninmislariEmirxam BayramovSalman Vilayetoglu publisist jurnalist psixoanalitik Uzeyir Novruzov taninmis sirk ustasi Asiq Esed yaradici asiq Dede Elesgerin 12 seyirdinden biri Asiq Mehemmed Rzayev ustad asiq Asiq Cahad ustad asiqQarabag muharibesi sehidleriHesenov Qafqaz Eli oglu itkin Qurbanov Sahin Bayram oglu itkin Rehimov Rehim Eynulla oglu leytenant itkin Cobanov Nuru Suru oglu kapitan sehid Xanlarov Elizbar Firudin oglu sehid Xanlarov Elimdar Nuriddin oglu sehid Necefov Novruz Elasdan oglu sehid Qurbanov Qurban Evez oglu sehid Qehremanov Mezahir Yusif oglu sehid Imanov Dasdemir Teyyub oglu sehid Hemidov Elsad Qosqar oglu sehid Huseynov Novruz Ismayil oglu sehid Kerimov Seyfeddin Nevai oglu sehid igidliye gore medali ile teltif edilibIqtisadiyyatiEkincilik taxilciliq tutunculuk ve heyvandaliq MenbeIntiqam Meherremov Veten hesreti ile doyunen urek Xatire ocerk E L Nesriyyat ve Poliqrafiya Sirketi MMC Baki 2011Հայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm