Əhmədov Əmin Mütəllib oğlu (1898, Bakı – 21 oktyabr 1937, Basqal, İsmayıllı rayonu) — tənqidçi, ədəbiyyatşünas, şair. 1934-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü.
Əmin Abid Gültəkin | |
---|---|
Zeynalabdin Mütəllib oğlu Əhmədov | |
Doğum tarixi | 1898 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 21 oktyabr 1937 |
Vəfat yeri | |
Həyat yoldaşı | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | şair, ədəbiyyat tənqidçisi |
Üzvlüyü | |
Əmin Abid Gültəkin Vikimənbədə | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Əmin Abid Gültəkin 1898-ci ildə Bakıda anadan olmuşdur. İlk təhsilini burada almışdır. Türkiyəyə səfər etmişdir (1919). Türkiyədə pedaqoji məktəbi bitirdikdən sonra İstanbul Universitetinin ədəbiyyat fakültəsində təhsilini davam etdirmişdir (1919–1926). İlk gənclik dövründən sərbəst və heca vəznində şeirlər yazmışdır. "Yeni Qafqaz", "Azəri-türk", "Odlu yurd" və digər jurnallarda Gültəkin təxəllüsü ilə dərc etdirdiyi şerlərində Azərbaycan Milli Demokratik Cümhuriyyətinin bolşevik ordusu tərəfındən vəhşicəsinə işğalına, Sibirə sürgünlərə, təqib və təhqirlərə qarşı etirazla yanaşı, sabaha — üç rəngli ay-ulduzlu bayrağın müstəqil Azərbaycan üzərində dalğalanacağı günə inamı güclü idi. Ona görə də mühacirətdə yaşayan Azərbaycan gənclərinin konfrans və toplantılarında oxunmuş, hamını birliyə, mübarizəyə ruhlandırmışdır. Onun Türkiyədə qələmə aldığı şeirlər siyasi mühacirlərin köməyi ilə "Buzlu cəhənnəm" adı altında ayrıca kitabda nəşr edilmişdir. 1919-cu ildə Azərbaycana qayıtmış, Bakı Dövlət Universitetində çalışmışdır. Tələbəlik dövründə "Azərbaycan türklərinin ədəbiyyat tarixi" monoqrafik əsərini qələmə almışdır. Təhsildən sonra doğma Bakıya qayıtmış, burada qəzet və jurnallarda müasir və klassik ədəbiyyata, şifahi xalq yaradıcılığına dair ədəbi-elmi məqalələrlə çıxış etmişdir. Azərbaycan Proletar Yazıçıları Cəmiyyəti nəzdində açılan ədəbiyyat seminariyasında müəllimlik etmişdir. Eyni zamanda Bakı darülfununda, eləcə də Bakı maarif evi ədəbiyyat dərnəyində "Oğuznamə", "Azərbaycan ədəbiyyatının başlanğıcı" mövzusunda məruzələr etmişdir (1927–1928).
"Azərbaycan türklərinin ədəbiyyat tarixi", "Türk ədəbiyyatında bayatı-mani növü", "Bayatının türk xalqları ədəbiyyatında mövqeyi", "Azərbaycan ədəbiyyatının qədim abidələrindən" monoqrafik əsərləri, eyni zamanda "Kitabi-Dədə Qorqudun mətni haqqında məlumat", "XVII əsr Azərbaycan ədəbiyyatı", "Ədəbiyyatımız tarixində Sabirin mövqeyi", "Mirzə Şəfi haqqında yapılan tədqiqlərə bir baxış", "Türk el ədəbiyyatına elmi bir baxış (Oğuznamə)" kimi milli ədəbiyyatşünaslıq, folklor və mətbuat tarixi haqqında onlarca məqalələri geniş erudisiyalı alimin zəngin irs yaratdığını sübut edir. Axundovşünaslıq elminin yaranmasında xidmətləri misilsizdir. M.F.Axundov ədəbi irsinə həsr etdiyi məqalələri, monoqrafiya və tərtibləri, eləcə də tərcümələri vardır. Məhəmməd Füzulinin "Söhbətül-əsmar" əsərini aşkara çıxarıb elm aləminə tanıtmışdır. "Azərbaycan proletar qəzetçiliyinin tarixinə bir baxış" (1928) məqaləsi Azərbaycan inqilabi jurnalistika tarixinin öyrənilməsinə hədiyyədir. Bakıda 1927–1937-ci illər arasında ədəbi-elmi fəaliyyəti, fundamental axtarışlar, tapıntıları ilə səciyyələnir. Onun ədəbi-tənqidi və elmi irsi Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığının yaranmasında mühüm mərhələ təşkil edir.
1937-ci il cəza tədbirlərinin qurbanı olmuşdur.
Yaradıcılığı
Əsərləri
- Azerbaycan Türklerinin edebiyat tarihi
- Türk edebiyatında bayatı-mani türü
- Bayatının Türk halkları edebiyatında yeri
- Azerbaycan edebiyatının eski anıtlarından
- Kitab-ı Dede Korkut'un metni hakkında bilgi
- Buzlu Cəhənnəm — İstanbul, 1948
İstinadlar
- [1][ölü keçid]
- Anar. (az.). Bakı: "Azərbaycan". 1999. Archived from the original on 2022-07-18. İstifadə tarixi: 2017-07-08.
- Bədirxan Əhmədli. Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı. Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2017. səh. 298. 2023-10-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-03.
- Nəsiman Yaqublu. Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı Ensiklopediyası. Bakı: Qanun Nəşriyyatı. 2018. səh. 109. ISBN .
Xarici keçidlər
- Əmin Abid GÜLTƏKİN 2016-04-22 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ehmedov Emin Mutellib oglu 1898 Baki 21 oktyabr 1937 Basqal Ismayilli rayonu tenqidci edebiyyatsunas sair 1934 cu ilden Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Emin Abid GultekinZeynalabdin Mutellib oglu EhmedovDogum tarixi 1898Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 21 oktyabr 1937 1937 10 21 Vefat yeri Basqal Ismayilli rayonu Azerbaycan SSR SSRIHeyat yoldasi Nafie AbidTehsili Istanbul UniversitetiFealiyyeti sair edebiyyat tenqidcisiUzvluyu Azerbaycan Yazicilar BirliyiEmin Abid Gultekin Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEmin Abid Gultekin 1898 ci ilde Bakida anadan olmusdur Ilk tehsilini burada almisdir Turkiyeye sefer etmisdir 1919 Turkiyede pedaqoji mektebi bitirdikden sonra Istanbul Universitetinin edebiyyat fakultesinde tehsilini davam etdirmisdir 1919 1926 Ilk genclik dovrunden serbest ve heca vezninde seirler yazmisdir Yeni Qafqaz Azeri turk Odlu yurd ve diger jurnallarda Gultekin texellusu ile derc etdirdiyi serlerinde Azerbaycan Milli Demokratik Cumhuriyyetinin bolsevik ordusu terefinden vehsicesine isgalina Sibire surgunlere teqib ve tehqirlere qarsi etirazla yanasi sabaha uc rengli ay ulduzlu bayragin musteqil Azerbaycan uzerinde dalgalanacagi gune inami guclu idi Ona gore de muhaciretde yasayan Azerbaycan genclerinin konfrans ve toplantilarinda oxunmus hamini birliye mubarizeye ruhlandirmisdir Onun Turkiyede qeleme aldigi seirler siyasi muhacirlerin komeyi ile Buzlu cehennem adi altinda ayrica kitabda nesr edilmisdir 1919 cu ilde Azerbaycana qayitmis Baki Dovlet Universitetinde calismisdir Telebelik dovrunde Azerbaycan turklerinin edebiyyat tarixi monoqrafik eserini qeleme almisdir Tehsilden sonra dogma Bakiya qayitmis burada qezet ve jurnallarda muasir ve klassik edebiyyata sifahi xalq yaradiciligina dair edebi elmi meqalelerle cixis etmisdir Azerbaycan Proletar Yazicilari Cemiyyeti nezdinde acilan edebiyyat seminariyasinda muellimlik etmisdir Eyni zamanda Baki darulfununda elece de Baki maarif evi edebiyyat derneyinde Oguzname Azerbaycan edebiyyatinin baslangici movzusunda meruzeler etmisdir 1927 1928 Azerbaycan turklerinin edebiyyat tarixi Turk edebiyyatinda bayati mani novu Bayatinin turk xalqlari edebiyyatinda movqeyi Azerbaycan edebiyyatinin qedim abidelerinden monoqrafik eserleri eyni zamanda Kitabi Dede Qorqudun metni haqqinda melumat XVII esr Azerbaycan edebiyyati Edebiyyatimiz tarixinde Sabirin movqeyi Mirze Sefi haqqinda yapilan tedqiqlere bir baxis Turk el edebiyyatina elmi bir baxis Oguzname kimi milli edebiyyatsunasliq folklor ve metbuat tarixi haqqinda onlarca meqaleleri genis erudisiyali alimin zengin irs yaratdigini subut edir Axundovsunasliq elminin yaranmasinda xidmetleri misilsizdir M F Axundov edebi irsine hesr etdiyi meqaleleri monoqrafiya ve tertibleri elece de tercumeleri vardir Mehemmed Fuzulinin Sohbetul esmar eserini askara cixarib elm alemine tanitmisdir Azerbaycan proletar qezetciliyinin tarixine bir baxis 1928 meqalesi Azerbaycan inqilabi jurnalistika tarixinin oyrenilmesine hediyyedir Bakida 1927 1937 ci iller arasinda edebi elmi fealiyyeti fundamental axtarislar tapintilari ile seciyyelenir Onun edebi tenqidi ve elmi irsi Azerbaycan edebiyyatsunasliginin yaranmasinda muhum merhele teskil edir 1937 ci il ceza tedbirlerinin qurbani olmusdur Gultekinin Istanbulda nesr olunmus kitabi 1948YaradiciligiEserleri Azerbaycan Turklerinin edebiyat tarihi Turk edebiyatinda bayati mani turu Bayatinin Turk halklari edebiyatinda yeri Azerbaycan edebiyatinin eski anitlarindan Kitab i Dede Korkut un metni hakkinda bilgi Buzlu Cehennem Istanbul 1948Istinadlar 1 olu kecid Anar az Baki Azerbaycan 1999 Archived from the original on 2022 07 18 Istifade tarixi 2017 07 08 Bedirxan Ehmedli Azerbaycan muhaciret edebiyyati Baki Elm ve tehsil nesriyyati 2017 seh 298 2023 10 30 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 03 Nesiman Yaqublu Azerbaycan Milli Azadliq Herekati Ensiklopediyasi Baki Qanun Nesriyyati 2018 seh 109 ISBN 978 9952 36 521 4 Xarici kecidlerVikimenbede Muellif Emin Abid Gultekin ile elaqeli melumatlar var Vikisitatda Emin Abid Gultekin ile elaqedar sitatlar var Emin Abid GULTEKIN 2016 04 22 at the Wayback Machine