Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu, , çünki hansısa məqalədən bu məqaləyə verilmiş keçid yoxdur. (fevral 2023) |
Əli Əkrəm Əlican (1916, Adapazarı[d] – 18 iyun 2000, İstanbul) — Türk siyasətçi, maliyyəçi, partiya lideri.
| Əkrəm Əlican | |
|---|---|
| türk. Ali Ekrem Alican | |
 | |
11-ci Türkiyə Respublikası Baş nazirinin müavini | |
| 25 iyun 1962 – 25 Aralık 1963 | |
| Baş nazir | İsmət İnönü |
| Əvvəlki | Əli Akif Eyidoğan |
| Sonrakı | Kamal Satır |
Türkiyənin Maliyyə naziri | |
| 30 may 1960 – 26 dekabr 1960 | |
| Baş nazir | Camal Gürsəl |
| Əvvəlki | Həsən Poladqan |
| Sonrakı | Mustafa Kamal Qurdaş |
Yeni Türkiyə Partiyasının sədri | |
| 13 fevral 1961 – 17 oktyabr 1966 | |
| Sonrakı | İrfan Ağsu |
Türkiyə Böyük Millət Məclisi IX, X, XII və XIII çağırış millət vəkili | |
| Seçim bölgəsi | 1950 – Sakarya 1954 – Sakarya 1961 – Sakarya 1965 – Sakarya |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1916 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 18 iyun 2000 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
Həyatı və təhsili
Əli Əkrəm Əlican 1916-cı ildə Ada bazarında Qafqazdan üçüncü nəsil çərkəz mühacir Yusif Əfəndi və Əminə xanımın ailəsində anadan olub. Onun Fuad və İsmayıl Haqqı adlı iki böyük qardaşı var idi. 1930-cu ildə Ada bazarında orta məktəbi bitirdikdən sonra İstanbul Nişantaşı Şişli Tərəkki Liseyinə internat tələbəsi olaraq daxil olub. 1934-cü ildə Əkrəm Əlican orta məktəbi bitirib və Mekteb-i Mülkiye adlı ali təhsil müəssisəsinə daxil olaraq burada maliyyə üzrə təhsil alıb. Bu Universitetin İstanbulda olmasına baxmayaraq, 1936-cı ildə Ankara Universitetinin Siyasi Elmlər Fakültəsi adı ilə Ankaraya köçüb. O, 1937-ci ildə ali təhsilini başa vurub və Maliyyə Nazirliyi tərəfindən təqaüdlə London İqtisadiyyat Məktəbinə göndərilib. İkinci Dünya Müharibəsinin başlaması səbəbindən o, bir il yarım vaxtdan sonra vətəninə qayıtmalı olub. O, 1946-cı il mayın 29-da öz şəhərinin 18 yaşlı gənc qızı Naciye Gülərlə nişanlanıb və cütlük 9 may 1947-ci ildə evlənib. Bu evlilikdən onların Əminə Nilüfər (1948-ci il təvəllüdlü), Canan (1951-ci il təvəllüdlü) və oğlu Yusif (1958-ci il təvəllüdlü) adlı üç övladları doğulub.
Hərbi xidməti
Əkrəm Əlican Maliyyə Nazirliyində müfəttiş köməkçisi kimi xidmətə daxil olub. 1940–41-ci illərdə Çanaqqalada artilleriya leytenantı kimi məcburi hərbi xidmət keçib. İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Nazirlik onu yenidən Londona göndərmək istəsə də, lakin o, oğlunun Nazirlikdə işləməsindən məmnun olan atasını razı sala bilməyib. Bir müddət sonra Əkrəm Əlican müfəttiş vəzifəsinə yüksəlib. 1946-cı ildə isə yenidən qısa müddətə hərbi xidmətə çağırılıb.
Əkrəm Əlican ikinci hərbi xidmətini başa vuraraq 7 illik xidmətdən sonra Nazirlikdəki vəzifəsindən istefa verib doğma şəhərinə qayıdıb. Burada o, digər üç qohumu ilə birlikdə kənd təsərrüfatı məhsullarının ticarəti ilə məşğul olan firma yaradıb, lakin bu firma qısaömürlü olub.
Siyasi fəaliyyəti
Əkrəm Əlican 34 yaşında Demokrat Partiyasına daxil olub və 1950-ci ildəki seçkilərdə Kocaeli şəhərinin millət vəkili seçilib. Daha sonra ailəsi Ankaradan köçüb.1951-ci ildə Əlican Ada bazarında regionun çox ehtiyac duyduğu şəkər emalı zadonun tikintisi üçün ayağa qalxıb və 1953-cü ildə bu zavod istehsala başlayıb.
1952-ci ildə başlamış partiyadaxili mübahisələri çoxalsa da, o, 1954-cü ildəki seçkilərdə iştirak edib və parlamentdəki yerinib qoruyub saxlayıb, 1955-ci ildə Demokrat Partiyasında "sübut etmək hüququ" hərəkatına qoşulub və oradakı mübahisələr səbəbindən Partiyanı tərk edən 9 deputatdan biri olub. 1955-ci ilin 20 dekabr tarixində 19 siyasətçi Azadlıq Partiyası adı altında siyasi partiya yaratmaq qərarına gəlib. Beləliklə, həmtəsisçilər arasında Əkrəm Əlican, Əkrəm Xeyri Üstündağ və Fevzi Lütfi Qaraosmanoğlundan sonra üçüncü partiya lideri olub.
1957-ci il 27 oktyabrda Azadlıq Partiyası seçkilərdə uğursuz oldu, ondan parlamentə cəmi 4 nəfər keçdi.
1958-ci il 24 noyabrda partiyanın qurultayında partiya buraxıldı. Üzvlərin çoxu ana müxalifət olan Cümhuriyyət Xalq Partiyasına qoşulsa da, ancaq Əkrəm Əlican onlarla getmədi.
1960-cı il mayın 27-də Demokrat Partiyasının hökumətini devirən hərbi çevrilişdən dərhal sonra mayın 30-da xunta olan Milli Birlik Komitəsi tərəfindən o, Maliyyə Naziri təyin edildi. 1960-cı ilin 26 dekabrında Əkrəm Əlican ordu ilə arasındakı maliyyə siyasəti ilə bağlı mübahisələrə görə kabinetdən istefa verdi. Alican resigned from the cabinet on December 26, 1960 due to disputes over financial politics with the militaries.
O, 13 fevral 1961-ci ildə yeni qurulan iki partiyadan biri olan və məqsədi qadağan olunmuş Demokrat Partiyasının səslərini cəlb etmək olan Yeni Türkiyə Partiyasını qurdu. Partiyanın lideri isə özü oldu. 1961-ci il oktyabrın 15-də keçirilən ümumi seçkilərdə Yeni Türkiyə Partiyası yalnız cüzi 13,73% səs toplaya bildi və nəticədə parlamentdəki ümumi 450 yerdən 65 yer qazandı və eyni gündəki senat seçkilərində isə onun partiyası ümumi səslərin 13,0%-ni topladı, bu da 150 yerdən 27-si demək idi. O, Doğma şəhəri Ada bazarını da birləşdirərək Sakarya vilayətinə millət vəkili seçildi.
Əkrəm Alican 1962-ci il iyunun 25-dən 1963-cü il dekabrın 25-nə kimi fəaliyyət göstərən Cümhuriyyət Partiyasının lideri İsmət İnönünün koalisiya hökumətində Baş nazirin müavini vəzifəsind çalışıb. O, 1965-ci il oktyabrın 10-da keçirilən seçkilərdə yenidən Sakaryanın millət vəkili seçilib və onun partiyası parlamentdəki 450 yerdən 19-nu qazanıb. 1966-cı il oktyabrın 17-də Əkrəm Əlican partiya lideri vəzifəsindən istefa verib və 1969-cu ildə isə o, siyasətdən geri çəkilib.
Sonrakı illəri və ölümü
1970–1980-ci illərdə Əkrəm Əlican Türkiyənin ən böyük özəl banklarından biri Yapı Kredi Bankında İdarə Heyətinin sədri vəzifəsində çalışıb.
O, 2000-ci il 18 iyunda 84 yaşında İstanbulda Yeniköydəki evində vəfat edib. Təşvikiyə məscidində keçirilən dini mərasimin sonra Ada bazarının İkicə Müsəlman kəndindəki ailə qəbiristanlığında torpağa tapşırılıb. Onun həyat yoldaşı və üç övladı qalıb.
İstinadlar
- (türk). Medyabar. 2013-08-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-18.
- "Ekrem Alican toprağa veriliyor". (türk). 2000-06-19. 2013-07-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-18.
- Dağcı Taşpınar, Gül Tuba. . İstanbul Üniversitesi-Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü (türk). Belgeler. 198. 2016-04-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-18.
- "Ekrem Alican toprağa verildi". Akşam (türk). 2000-06-20. 2013-07-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-18.
- (türk). Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık. 2013-05-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-18.
- (türk). Belge Net. 2013-08-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-18.
- "Ekrem Alican defnedildi". Türkiye Gazetesi (türk). 2000-06-20. 2013-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-07-18.
| Sələfləri Əli Akif Eyidoğan | Türkiyə Baş nazirinin müavini 25 iyun 1962 - 25 dekabr 1963 | Xələfləri Kamal Satır |
| Sələfləri İsmət İnönü | Türkiyə Böyük Millət Məclisinin Ana Müxalifət Partiyasının lideri 20 noyabr 1961- 25 iyun 1962 | Xələfləri Ragıp Gümüşpala |
| Sələfləri Həsən Poladqan | Türkiyənin Maliyyə naziri 30 may 1960 - 26 dekabr 1960 | Xələfləri Mustafa Kamal Qurdaş |
| Sələfləri Yeni vəzifə | Yeni Türkiyə Partiyasının sədri 13 fevral 1961 - 17 oktyabr 1966 | Xələfləri İrfan Ağsu |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu tenha meqaledir cunki hansisa meqaleden bu meqaleye verilmis kecid yoxdur Lutfen elaqeli meqalelerden bu sehifeye kecid vermeye calisin fevral 2023 Eli Ekrem Elican 1916 Adapazari d 18 iyun 2000 Istanbul Turk siyasetci maliyyeci partiya lideri Ekrem Elicanturk Ali Ekrem Alican11 ci Turkiye Respublikasi Bas nazirinin muavini25 iyun 1962 25 Aralik 1963Bas nazirIsmet InonuEvvelkiEli Akif EyidoganSonrakiKamal SatirTurkiyenin Maliyye naziri30 may 1960 26 dekabr 1960Bas nazirCamal GurselEvvelkiHesen PoladqanSonrakiMustafa Kamal QurdasYeni Turkiye Partiyasinin sedri13 fevral 1961 17 oktyabr 1966SonrakiIrfan AgsuTurkiye Boyuk Millet Meclisi IX X XII ve XIII cagiris millet vekiliSecim bolgesi1950 Sakarya 1954 Sakarya 1961 Sakarya 1965 SakaryaSexsi melumatlarDogum tarixi 1916Dogum yeri Adapazari d TurkiyeVefat tarixi 18 iyun 2000 2000 06 18 Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeDefn yeri Sakarya iliPartiya Demokrat PartiyaTehsili Mulkuye Mektebi d London Iqtisadiyyat ve Siyasi Elmler MektebiFealiyyeti siyasetciHeyati ve tehsiliEli Ekrem Elican 1916 ci ilde Ada bazarinda Qafqazdan ucuncu nesil cerkez muhacir Yusif Efendi ve Emine xanimin ailesinde anadan olub Onun Fuad ve Ismayil Haqqi adli iki boyuk qardasi var idi 1930 cu ilde Ada bazarinda orta mektebi bitirdikden sonra Istanbul Nisantasi Sisli Terekki Liseyine internat telebesi olaraq daxil olub 1934 cu ilde Ekrem Elican orta mektebi bitirib ve Mekteb i Mulkiye adli ali tehsil muessisesine daxil olaraq burada maliyye uzre tehsil alib Bu Universitetin Istanbulda olmasina baxmayaraq 1936 ci ilde Ankara Universitetinin Siyasi Elmler Fakultesi adi ile Ankaraya kocub O 1937 ci ilde ali tehsilini basa vurub ve Maliyye Nazirliyi terefinden teqaudle London Iqtisadiyyat Mektebine gonderilib Ikinci Dunya Muharibesinin baslamasi sebebinden o bir il yarim vaxtdan sonra vetenine qayitmali olub O 1946 ci il mayin 29 da oz seherinin 18 yasli genc qizi Naciye Gulerle nisanlanib ve cutluk 9 may 1947 ci ilde evlenib Bu evlilikden onlarin Emine Nilufer 1948 ci il tevelludlu Canan 1951 ci il tevelludlu ve oglu Yusif 1958 ci il tevelludlu adli uc ovladlari dogulub Herbi xidmetiEkrem Elican Maliyye Nazirliyinde mufettis komekcisi kimi xidmete daxil olub 1940 41 ci illerde Canaqqalada artilleriya leytenanti kimi mecburi herbi xidmet kecib Ikinci Dunya Muharibesi basa catdiqdan sonra Nazirlik onu yeniden Londona gondermek istese de lakin o oglunun Nazirlikde islemesinden memnun olan atasini razi sala bilmeyib Bir muddet sonra Ekrem Elican mufettis vezifesine yukselib 1946 ci ilde ise yeniden qisa muddete herbi xidmete cagirilib Ekrem Elican ikinci herbi xidmetini basa vuraraq 7 illik xidmetden sonra Nazirlikdeki vezifesinden istefa verib dogma seherine qayidib Burada o diger uc qohumu ile birlikde kend teserrufati mehsullarinin ticareti ile mesgul olan firma yaradib lakin bu firma qisaomurlu olub Siyasi fealiyyetiEkrem Elican 34 yasinda Demokrat Partiyasina daxil olub ve 1950 ci ildeki seckilerde Kocaeli seherinin millet vekili secilib Daha sonra ailesi Ankaradan kocub 1951 ci ilde Elican Ada bazarinda regionun cox ehtiyac duydugu seker emali zadonun tikintisi ucun ayaga qalxib ve 1953 cu ilde bu zavod istehsala baslayib 1952 ci ilde baslamis partiyadaxili mubahiseleri coxalsa da o 1954 cu ildeki seckilerde istirak edib ve parlamentdeki yerinib qoruyub saxlayib 1955 ci ilde Demokrat Partiyasinda subut etmek huququ herekatina qosulub ve oradaki mubahiseler sebebinden Partiyani terk eden 9 deputatdan biri olub 1955 ci ilin 20 dekabr tarixinde 19 siyasetci Azadliq Partiyasi adi altinda siyasi partiya yaratmaq qerarina gelib Belelikle hemtesisciler arasinda Ekrem Elican Ekrem Xeyri Ustundag ve Fevzi Lutfi Qaraosmanoglundan sonra ucuncu partiya lideri olub ABS prezidenti Con Kennedi Vasinqtonda Ag Evde Turkiye Bas nazirinin muavini Ekrem Elican sefir Rufet Turqut Menemencioglu ve maliyye naziri Ferid Melen ile gorusunden 1957 ci il 27 oktyabrda Azadliq Partiyasi seckilerde ugursuz oldu ondan parlamente cemi 4 nefer kecdi 1958 ci il 24 noyabrda partiyanin qurultayinda partiya buraxildi Uzvlerin coxu ana muxalifet olan Cumhuriyyet Xalq Partiyasina qosulsa da ancaq Ekrem Elican onlarla getmedi 1960 ci il mayin 27 de Demokrat Partiyasinin hokumetini deviren herbi cevrilisden derhal sonra mayin 30 da xunta olan Milli Birlik Komitesi terefinden o Maliyye Naziri teyin edildi 1960 ci ilin 26 dekabrinda Ekrem Elican ordu ile arasindaki maliyye siyaseti ile bagli mubahiselere gore kabinetden istefa verdi Alican resigned from the cabinet on December 26 1960 due to disputes over financial politics with the militaries O 13 fevral 1961 ci ilde yeni qurulan iki partiyadan biri olan ve meqsedi qadagan olunmus Demokrat Partiyasinin seslerini celb etmek olan Yeni Turkiye Partiyasini qurdu Partiyanin lideri ise ozu oldu 1961 ci il oktyabrin 15 de kecirilen umumi seckilerde Yeni Turkiye Partiyasi yalniz cuzi 13 73 ses toplaya bildi ve neticede parlamentdeki umumi 450 yerden 65 yer qazandi ve eyni gundeki senat seckilerinde ise onun partiyasi umumi seslerin 13 0 ni topladi bu da 150 yerden 27 si demek idi O Dogma seheri Ada bazarini da birlesdirerek Sakarya vilayetine millet vekili secildi Ekrem Alican 1962 ci il iyunun 25 den 1963 cu il dekabrin 25 ne kimi fealiyyet gosteren Cumhuriyyet Partiyasinin lideri Ismet Inonunun koalisiya hokumetinde Bas nazirin muavini vezifesind calisib O 1965 ci il oktyabrin 10 da kecirilen seckilerde yeniden Sakaryanin millet vekili secilib ve onun partiyasi parlamentdeki 450 yerden 19 nu qazanib 1966 ci il oktyabrin 17 de Ekrem Elican partiya lideri vezifesinden istefa verib ve 1969 cu ilde ise o siyasetden geri cekilib Sonraki illeri ve olumu1970 1980 ci illerde Ekrem Elican Turkiyenin en boyuk ozel banklarindan biri Yapi Kredi Bankinda Idare Heyetinin sedri vezifesinde calisib O 2000 ci il 18 iyunda 84 yasinda Istanbulda Yenikoydeki evinde vefat edib Tesvikiye mescidinde kecirilen dini merasimin sonra Ada bazarinin Ikice Muselman kendindeki aile qebiristanliginda torpaga tapsirilib Onun heyat yoldasi ve uc ovladi qalib Istinadlar turk Medyabar 2013 08 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 07 18 Ekrem Alican topraga veriliyor turk 2000 06 19 2013 07 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 07 18 Dagci Taspinar Gul Tuba Istanbul Universitesi Ataturk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi Enstitusu turk Belgeler 198 2016 04 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 07 18 Ekrem Alican topraga verildi Aksam turk 2000 06 20 2013 07 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 07 18 turk Turkiye Cumhuriyeti Basbakanlik 2013 05 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 07 18 turk Belge Net 2013 08 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 07 18 Ekrem Alican defnedildi Turkiye Gazetesi turk 2000 06 20 2013 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2013 07 18 Selefleri Eli Akif Eyidogan Turkiye Bas nazirinin muavini 25 iyun 1962 25 dekabr 1963 Xelefleri Kamal SatirSelefleri Ismet Inonu Turkiye Boyuk Millet Meclisinin Ana Muxalifet Partiyasinin lideri 20 noyabr 1961 25 iyun 1962 Xelefleri Ragip GumuspalaSelefleri Hesen Poladqan Turkiyenin Maliyye naziri 30 may 1960 26 dekabr 1960 Xelefleri Mustafa Kamal QurdasSelefleri Yeni vezife Yeni Turkiye Partiyasinin sedri 13 fevral 1961 17 oktyabr 1966 Xelefleri Irfan Agsu