Şalva Nikolayeviç Dadiani (1874 - 1959) — gürcü aktyor, yazıçı və dramaturq, ictimai xadim, tərcüməçisi. Gürcüstan Xalq artisti (1923).
Şalva Dadiani | |
---|---|
gürc. შალვა ნიკოლოზის ძე დადიანი | |
Doğum tarixi | (9) |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | (84 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Milliyyəti | gürcü |
Fəaliyyəti | aktyor, yazıçı, dramaturq, siyasətçi, ssenarist, dramaturq |
Əsərlərinin dili | gürcü dili |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
9 may (21), 1874-cü ildə Zestafoni şəhərində anadan olub. Məşhur gürcü knyaz nəsli Dadiani sülaləsinin üzvü Georgi Lipartianinin oğlu Manuçarın nəslindəndir. Atası - məşhur gürcü şairi, nasir və tərcüməçi Knyaz N.T.Dadiani (1844-1896), anası - knyaginya Lidia Antonovna Sulukidzedir.
Şalva Dadiani ədəbi və ictimai fəaliyyətə 1890-cı illərdə başlamışdır. Teatr fəaliyyətinin başlanğıcı da eyni vaxta təsadüf edir. Ş.Dadiani 1893-1923-cü illərdə aktyor və Gürcüstan teatrlarının rejissoru idi. Bu müddət ərzində o, teatrda aktyor kimi 200-dən çox rol ifa etmişdir. 1905-ci il inqilabının təsiri altında Sovet dövründə Gürcüstanın akademik teatrlarında səhnələşdirilən bir sıra inqilabi pyeslər yazmışdır. Gürcüstanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra (1921) Sovet Gürcü teatrının inşasında fəal iştirak etmişdir. Şalva Dadiani səyyar xalq teatrının qurucularından biri olmuşdur.
Məşhur tarixi romanı "Yuri Bogolyubski" (romanın baş qəhrəmanı olan Böyük Tamaranın dövründən bəhs edən və onun əri Rus knyazı Yuri Andreyeviç Bogolyubski haqqında) və bir çox hekayə, roman və publisistik məqalənin müəllifidir. Vilyam Şekspir, Fridrix Şiller, Corc Bayron, L.N.Andreyev, Anton Çexov və başqalarını gürcü dilinə tərcümə etmişdir. Onun pyesləri Gürcüstan teatrının repertuarında önəmli yer tutur.
1934-cü ildən SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü idi. 1950-ci ildən - Gürcüstan SSR Teatr Cəmiyyəti Rəyasət Heyətinin sədri, 1945-ci ildən BKP (b) üzvü və SSRİ Ali Sovetinin 1-2 çağırış deputatı olmuşdur.
Şalva Dadiani 15 Mart 1959-cu ildə vəfat etmişdir. Tiflisdə Mtatsminda panteonunda dəfn olunub.
İlk evliliyi knyaginya Yelena (Elo) İosifovna Andronikaşvili ilə idi.
Tiflisdə küçə, Zuqdididə dram teatrı Şalva Dadianinin adını daşıyır.
Yaradıcılığı
Seçilmiş əsərləri
- "Qığılcım" (şeirlər toplusu; 1892)
- "Gizli fəaliyyət" (pyes; 1905, red. 1910)
- "Onlar bayram etdikdə" (pyes; 1907, ed. 1912)
- "Gegeçoori" (pyes; 1915, red. 1923)
- "Dünənkilər" (pyes; 1916)
- Yuri Bogolyubski (tarixi roman; 1926)
- Qəlbə (pyes; 1928) - Gürcü Sovet ədəbiyyatında ilk satirik komediya
- Tetnuld (pyes; 1931)
- Qırılan Körpü (pyes; 1935)
- "Guria Ninoşvili" (pyes; 1932, rusca tərcüməsi - "Yeraltı gurultu", 1940)
- "Qığılcımdan" (oyun; 1937, rus tərcüməsi 1940)
- "Gvirgviliani Ailəsi" (tarixi roman; 1956)
Kinoda rolu
- 1921 - Arsen Georgiaşvili
- 1922 - Sürgün
- 1922 - Etirafçı - etirafçı
- 1922 - Suram qalası - Qraf Sereteli
- 1925 - Tariel Mklavadzenin işi
- 1941 - Qara dağlarda
Rejissor
- 1924 - Xəbərgətirənlər
Senari müəllifi
- 1921 - Arsen Georgiaşvili
- 1922 - Sürgün
- 1922 - Günahkar
- 1924 - Xəbərgətirənlər
- 1925 - Tariel Mklavadzenin işi
- 1934 - Qaranlıq Vadisi
- 1955 - Niko və Nikora
Mükafatları
İstinadlar
- Дадиани Шалва Николаевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Rayfield, Donald (2000), The Literature of Georgia: A History: 1st edition, p. 225. Routledge, ISBN .
Xarici keçidlər
- Şalva Dadiani — IMDb səhifəsi
- Shalva Dadiani 2019-01-19 at the Wayback Machine on Georgian National Filmography
- Shalva Dadiani (1874-1959). Anthology of Georgian classical literature. Georgian eBooks. The National Parliamentary Library of Georgia.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Salva Nikolayevic Dadiani 1874 1959 gurcu aktyor yazici ve dramaturq ictimai xadim tercumecisi Gurcustan Xalq artisti 1923 Salva Dadianigurc შალვა ნიკოლოზის ძე დადიანიDogum tarixi 21 may 1874 9 Dogum yeri Zestafoni Kutaisi quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 15 mart 1959 84 yasinda Vefat yeri Tbilisi Gurcustan SSR SSRIDefn yeri Mtatsminda panteonu d Milliyyeti gurcuFealiyyeti aktyor yazici dramaturq siyasetci ssenarist dramaturqEserlerinin dili gurcu diliUzvluyu SSRI Yazicilar IttifaqiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati9 may 21 1874 cu ilde Zestafoni seherinde anadan olub Meshur gurcu knyaz nesli Dadiani sulalesinin uzvu Georgi Lipartianinin oglu Manucarin neslindendir Atasi meshur gurcu sairi nasir ve tercumeci Knyaz N T Dadiani 1844 1896 anasi knyaginya Lidia Antonovna Sulukidzedir Salva Dadiani edebi ve ictimai fealiyyete 1890 ci illerde baslamisdir Teatr fealiyyetinin baslangici da eyni vaxta tesaduf edir S Dadiani 1893 1923 cu illerde aktyor ve Gurcustan teatrlarinin rejissoru idi Bu muddet erzinde o teatrda aktyor kimi 200 den cox rol ifa etmisdir 1905 ci il inqilabinin tesiri altinda Sovet dovrunde Gurcustanin akademik teatrlarinda sehnelesdirilen bir sira inqilabi pyesler yazmisdir Gurcustanda Sovet hakimiyyeti qurulduqdan sonra 1921 Sovet Gurcu teatrinin insasinda feal istirak etmisdir Salva Dadiani seyyar xalq teatrinin qurucularindan biri olmusdur Meshur tarixi romani Yuri Bogolyubski romanin bas qehremani olan Boyuk Tamaranin dovrunden behs eden ve onun eri Rus knyazi Yuri Andreyevic Bogolyubski haqqinda ve bir cox hekaye roman ve publisistik meqalenin muellifidir Vilyam Sekspir Fridrix Siller Corc Bayron L N Andreyev Anton Cexov ve basqalarini gurcu diline tercume etmisdir Onun pyesleri Gurcustan teatrinin repertuarinda onemli yer tutur 1934 cu ilden SSRI Yazicilar Ittifaqinin uzvu idi 1950 ci ilden Gurcustan SSR Teatr Cemiyyeti Reyaset Heyetinin sedri 1945 ci ilden BKP b uzvu ve SSRI Ali Sovetinin 1 2 cagiris deputati olmusdur Salva Dadiani 15 Mart 1959 cu ilde vefat etmisdir Tiflisde Mtatsminda panteonunda defn olunub Ilk evliliyi knyaginya Yelena Elo Iosifovna Andronikasvili ile idi Tiflisde kuce Zuqdidide dram teatri Salva Dadianinin adini dasiyir YaradiciligiSalva Nikolayevic Dadiani 1938 ci ilSecilmis eserleri Qigilcim seirler toplusu 1892 Gizli fealiyyet pyes 1905 red 1910 Onlar bayram etdikde pyes 1907 ed 1912 Gegecoori pyes 1915 red 1923 Dunenkiler pyes 1916 Yuri Bogolyubski tarixi roman 1926 Qelbe pyes 1928 Gurcu Sovet edebiyyatinda ilk satirik komediya Tetnuld pyes 1931 Qirilan Korpu pyes 1935 Guria Ninosvili pyes 1932 rusca tercumesi Yeralti gurultu 1940 Qigilcimdan oyun 1937 rus tercumesi 1940 Gvirgviliani Ailesi tarixi roman 1956 Kinoda rolu Salva Dadianinin mezari1921 Arsen Georgiasvili 1922 Surgun 1922 Etirafci etirafci 1922 Suram qalasi Qraf Sereteli 1925 Tariel Mklavadzenin isi 1941 Qara daglardaRejissor 1924 XebergetirenlerSenari muellifi1921 Arsen Georgiasvili 1922 Surgun 1922 Gunahkar 1924 Xebergetirenler 1925 Tariel Mklavadzenin isi 1934 Qaranliq Vadisi 1955 Niko ve NikoraMukafatlari Lenin ordeni Qirmizi emek bayragi ordeni 1941 1945 ci iller Boyuk Veten muharibesinde resadetli emeye gore medaliIstinadlarDadiani Shalva Nikolaevich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Rayfield Donald 2000 The Literature of Georgia A History 1st edition p 225 Routledge ISBN 0 7007 1163 5 Xarici kecidlerVikianbarda Salva Dadiani ile elaqeli mediafayllar var Salva Dadiani IMDb sehifesi Shalva Dadiani 2019 01 19 at the Wayback Machine on Georgian National Filmography Shalva Dadiani 1874 1959 Anthology of Georgian classical literature Georgian eBooks The National Parliamentary Library of Georgia