Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şah Abbasın Moğol sarayına göndərdiyi elçilik — Səfəvi şahı Abbasın 1620-ci ildə Böyük Moğol imperatoru Sultan Cahangir şahın sarayına göndərdiyi elçilik nəzərdə tutulur. Elçiliyin əsas məqsədi Qəndəharın Səfəvi imperiyasına qatrarılmasını təmin etmək idi.
Zəmin
Şah Abbas taxta keçdikdən sonra həm Özbək xanlığını, həm də Osmanlı imperiyasını məğlub edib itirilmiş torpaqları geri qaytarmışdı. O, hələ hakimiyyətinin ilkin mərhələsində ikən moğollar Qəndəharı ələ keçirmişdi. Sırada geri qaytarılmağı gözləyən bölgələrdən başlıcası Qəndəhar olduğu düşünülürdü. Belə bir şəraitdə Cahangir şah məsələni diplomatik yolla həll etməyə çalışdı. Bu zaman ilk elçilik moğollar tərəfindən göndərildi. Elçiliyə moğol əsilzadəsi Xan Aləm tərəfindən rəhbərlik edilirdi. Xan Ələm məşhur nəslə sahib idi və onun ulu əcdadları Abbasın böyük ilham aldığı və sevdiyi tarixi şəxsiyyət Əmir Teymurun xidmətçiləri olmuşdular. İspan elçisi Fiqueroa da həmin zaman Abbasın sarayında idi və o, Xan Aləmin mirvari sırğalar taxdığını, qiymətli daşlarla bəzədilmiş xəncər daşıdığını və İsfahandakı hind tacirləri tərəfindən inanılmaz dərəcədə zəngin kimi təsvir edildiyini bildirmişdir. Alamı 800-ə yaxın xidmətçi və bir neçə yüz gözətçinin müşayiəti ilə Hindistan faunasının ekzotik kolleksiyası müşayiət edirdi. Elçilik heyətinin İsfahana gəlişini öz gözləri ilə görən İsgəndər bəy Türkman yazır ki, heyətdə qızıl hövdələrlə[a] təchiz edilmiş və hər cür bəzəklərlə bəzədilmiş 10 nəhəng fil, pələnglərin, leopardların, antilopların, çitaların, gərgədanların, danışan quşların və müxtəlif növ zibilləri çəkən su camışlarının daxil olduğu müxtəlif heyvanlar da olmuşdur. Heyətin üzvlərindən biri də moğolların saray rəssamı Bişan Das idi. O, Səfəvi imperiyasında olarkən bir neçə şəkil çəkdi və onları Cahangir şaha apardı. Lakin bu elçiliyin əsas məqsədi olan Qəndəhar məsələsini həll etmək mümkün olmadı. Şah Abbas inadla Qəndəharın ona qaytarılmasını tələb edir və heç bir güzəştə getməyəcəyini bildirirdi. Lakin son bir dəfə məsələni həll etmək üçün diplomatiyadan yararlanmağa qərar verdi. Həmçinin Xan Aləmin elçiliyinə cavab vermək hədəflənirdi. Rəhbər olaraq isə Zeynal xan Şamlı seçildi. Bu məsələ Abbasın elçisi Zeynal bəyin Böyük Moğol imperiyasına olan səfəri zamanı nəzakətli formada yenidən gündəmə gətirildi. Zeynal bəy bundan əvvəl Abbas tərəfindən Avropaya elçi olaraq göndərilmişdi, 1619-cu ildə isə Xan Aləm ilə birlikdə moğolların sarayına göndərildi. İskəndər bəy Münşi Abbasın Zeynəl bəyi elçi üçün lazım olan keyfiyyətlərə malik olduğuna görə seçmişdir:
 | O, daxili uyğunluq, fərasətlilik, alicənablıq, təbii gözəl davranış və mükəmməl ünsiyyət bacarıqlarına malik idi. Bundan əlavə, o, şahın tam etibar etdiyi bir adam idi. Öz növbəsində, Zeynal bəy bir sufidən gözlənilən sədaqətlilik və sadiqliyə əsaslanaraq, ali ruhani rəhbərinin (mürşüdü kamilin) və xeyirxahının xidmətində nə canını, nə də malını əsirgəməməkdə qərarlı idi. |  |
Zeynal bəyin elçiliyi də Xan Aləmin elçiliyi kimi əzəmətli hazırlanmışdı ki, Səfəvi imperiyasının gücü aşağı qəbul edilməsin. Lakin elçilik uğurlu olmadə və moğollar Qəndəharı geri qaytarmağa razı olmadılar. Bundan bir neçə il sonra Abbas Qəndəharı hücumla ələ keçirdi və moğollar bunu qəbul etməyə məcbur oldular.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Blow, 2009. səh. 108-109
- Blow, 2009. səh. 110
- Parizi, 2000. səh. 284-285
- Babaie, 2004. səh. 94
Mənbə
- Mohammad-Ebrahim Bastani Parizi. Ganj-ʿAlī Khan. X. London, UK: Encyclopædia Iranica - Routledge & Kegan Paul. 2000. ISBN .
- Sussan Babaie. Slaves of the Shah: New Elites of Safavid Iran. London, UK: I. B. Tauris. 2004. ISBN .
- David Blow. Shah Abbas: The Ruthless King Who Became an Iranian Legend. I.B. Tauris. 2009. 288. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sah Abbasin Mogol sarayina gonderdiyi elcilik Sefevi sahi Abbasin 1620 ci ilde Boyuk Mogol imperatoru Sultan Cahangir sahin sarayina gonderdiyi elcilik nezerde tutulur Elciliyin esas meqsedi Qendeharin Sefevi imperiyasina qatrarilmasini temin etmek idi I Abbas ve Sultan Cahangirin tesviri muellif Ebul Hesen ZeminSah Abbas taxta kecdikden sonra hem Ozbek xanligini hem de Osmanli imperiyasini meglub edib itirilmis torpaqlari geri qaytarmisdi O hele hakimiyyetinin ilkin merhelesinde iken mogollar Qendehari ele kecirmisdi Sirada geri qaytarilmagi gozleyen bolgelerden baslicasi Qendehar oldugu dusunulurdu Bele bir seraitde Cahangir sah meseleni diplomatik yolla hell etmeye calisdi Bu zaman ilk elcilik mogollar terefinden gonderildi Elciliye mogol esilzadesi Xan Alem terefinden rehberlik edilirdi Xan Elem meshur nesle sahib idi ve onun ulu ecdadlari Abbasin boyuk ilham aldigi ve sevdiyi tarixi sexsiyyet Emir Teymurun xidmetcileri olmusdular Ispan elcisi Fiqueroa da hemin zaman Abbasin sarayinda idi ve o Xan Alemin mirvari sirgalar taxdigini qiymetli daslarla bezedilmis xencer dasidigini ve Isfahandaki hind tacirleri terefinden inanilmaz derecede zengin kimi tesvir edildiyini bildirmisdir Alami 800 e yaxin xidmetci ve bir nece yuz gozetcinin musayieti ile Hindistan faunasinin ekzotik kolleksiyasi musayiet edirdi Elcilik heyetinin Isfahana gelisini oz gozleri ile goren Isgender bey Turkman yazir ki heyetde qizil hovdelerle a techiz edilmis ve her cur bezeklerle bezedilmis 10 neheng fil pelenglerin leopardlarin antiloplarin citalarin gergedanlarin danisan quslarin ve muxtelif nov zibilleri ceken su camislarinin daxil oldugu muxtelif heyvanlar da olmusdur Heyetin uzvlerinden biri de mogollarin saray ressami Bisan Das idi O Sefevi imperiyasinda olarken bir nece sekil cekdi ve onlari Cahangir saha apardi Lakin bu elciliyin esas meqsedi olan Qendehar meselesini hell etmek mumkun olmadi Sah Abbas inadla Qendeharin ona qaytarilmasini teleb edir ve hec bir guzeste getmeyeceyini bildirirdi Lakin son bir defe meseleni hell etmek ucun diplomatiyadan yararlanmaga qerar verdi Hemcinin Xan Alemin elciliyine cavab vermek hedeflenirdi Rehber olaraq ise Zeynal xan Samli secildi Bu mesele Abbasin elcisi Zeynal beyin Boyuk Mogol imperiyasina olan seferi zamani nezaketli formada yeniden gundeme getirildi Zeynal bey bundan evvel Abbas terefinden Avropaya elci olaraq gonderilmisdi 1619 cu ilde ise Xan Alem ile birlikde mogollarin sarayina gonderildi Iskender bey Munsi Abbasin Zeynel beyi elci ucun lazim olan keyfiyyetlere malik olduguna gore secmisdir O daxili uygunluq ferasetlilik alicenabliq tebii gozel davranis ve mukemmel unsiyyet bacariqlarina malik idi Bundan elave o sahin tam etibar etdiyi bir adam idi Oz novbesinde Zeynal bey bir sufiden gozlenilen sedaqetlilik ve sadiqliye esaslanaraq ali ruhani rehberinin mursudu kamilin ve xeyirxahinin xidmetinde ne canini ne de malini esirgememekde qerarli idi Zeynal beyin elciliyi de Xan Alemin elciliyi kimi ezemetli hazirlanmisdi ki Sefevi imperiyasinin gucu asagi qebul edilmesin Lakin elcilik ugurlu olmade ve mogollar Qendehari geri qaytarmaga razi olmadilar Bundan bir nece il sonra Abbas Qendehari hucumla ele kecirdi ve mogollar bunu qebul etmeye mecbur oldular Hemcinin baxCahangir sahin Sefevi sarayina gonderdiyi elcilik 1619 Ekber sahin Sefevi sarayina gonderdiyi elcilik 1604 IstinadlarBlow 2009 seh 108 109 Blow 2009 seh 110 Parizi 2000 seh 284 285 Babaie 2004 seh 94MenbeMohammad Ebrahim Bastani Parizi Ganj ʿAli Khan X London UK Encyclopaedia Iranica Routledge amp Kegan Paul 2000 ISBN 0 7100 9090 0 Sussan Babaie Slaves of the Shah New Elites of Safavid Iran London UK I B Tauris 2004 ISBN 978 1 8606 4721 5 David Blow Shah Abbas The Ruthless King Who Became an Iranian Legend I B Tauris 2009 288 ISBN 1845119894