Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Əbdülhüseyn Şərəfuddin Musəvi Amili — Ərəb əsilli -alim; .
| Şərəfuddin Amili | |
|---|---|
| Əbdülhüseyn Şərəfuddin Musəvi | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | , İraq, Osmanlı İmperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Milliyyəti | Ərəb |
| Atası | Əllamə Seyyid Yusif Şərəfuddin |
| Anası | Zəhra binti Ayətullah Seyyid |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Təvəllüdü və ailəsi
Əllamə Şərəfuddin Amili, 1869-cu ildə (h.q. 1290) İraqın Kazimeyn şəhərində ruhani və alim ailəsində dünyaya göz açmışdır. Atası Əllamə Seyyid Yusif Şərəfuddin, anası Ayətullah Seyyid Hadi Sədrin qızı Zəhradır. Alimin ata və anası İmam Kazimin (ə) nəslindən olduğu üçün, alim seyyid və “Musəvi”lərdəndir.
Təhsili
Şərəfuddin Amili elə bir ailədə doğulmuşdu ki, təhsil almaq üçün gərəkli vəsait ailəsində mövcud idi. Atası təhsilini təkmilləşdirib İraqın böyük alim və fəqihlərindən ictihad icazəsi alıb Cəbəl Amilə (Livanın cənubu) qayıdır. O zamanlar Amilinin 8 yaşı var idi. Kiçik yaşlarından Amili Nəcəf-Əşrəfdə “ərəb dilinin müqəddimatı” dərslərini, fiqh və üsul elmini, həmçinin, bəlağəti öyrənmiş, habelə məşhur mərceyi-təqlidlərdən olan Xorasani, Fəthullah İsfəhani, Məhəmməd Taha Nəcəfi, Kazim Təbatəbai, Həsən Kərbəlayi, İsmayıl Sədr, (öz dayısı) Seyyid Həsən Sədr və s. alimlərin məhzərində elmi dərslərdə iştirak edib onlardan lazımi şəkildə bəhrələnmişdir. Amili təkcə elm öyrənməklə kifayətlənməyir, dövrünün siyasi-ictimai vəziyyətindən, müsəlmanlar arasında baş verən hadisələrdən də, məlumatlı olmuşdu. Müsəlmanlar arasındakı ixtilaflar daim alimi düşündürmüş və kədərli etmişdir. Alimin özü bu barədə belə deyir: “Siə və sünnü ixtilafları, elə cavanlığımdan məni kədərləndirirdi və həmişə bir çarə ardınca idim.” Əlbəttə ki, böyük alim təkcə Nəcəf-Əşrəfdə deyil, Kazimeyn, Samirra, Kərbəla şəhərlərində də, tanınmış alimlərin elmindən istifadə etmişdir. Şərəfuddin Amili 32 yaşına çatmamış ictihad məqamına yetişmişdir.
Cəbəl Amilə gəlməsi və oradakı fəaliyyətləri
Şərəfuddin Amili təhsilini bitirib ictihad icazəsi aldıqdan sonra, Cəbəl Amilə gəlir və oranın camaatı və böyük alimləri tərəfindən böyük tən-tənə ilə qarşılanmışdır. Seyyid Amilinin gəlişi ilə, Cəbəl-Amil əhli artıq öz rəhbərinə qovuşmuşdu. Məntəqənin əhalisi onu sevir, böyük rəğbət və məhəbbət bəsləyir, onun fəaliyyət göstərməsində yardım edəcəklərini bildirmişdilər. İraqın böyük alimləri də, Amilinin Cəbəl-Amildə fəaliyyət göstərməsinin tərəfdarı idilər və bundan ötrü israr edib oranın (Cəbəl-Amilin) əhalisinin Şərəfuddin kimi alimə daha çox ehtiyaclı olduğunu bildirmişdilər. Amili Livanda islahatçılıqla məşğul olur, zülm əhlinə qarşı mübarizə edir, cəddi İmam Hüseyn (ə) kimi “əmr be məruf” amilini həyata keçirirdi. O, həm də, camaatın müşkil məsələlərini həll edir, ehtiyacı olanlara yardım göstərirdi. Camaat fətva almaq üçün də, o həzrətə müraciət edirdi. İlk öncə Amili öz atasına hörmət əlaməti olaraq müsəlmanların şəri sualları cavablandırmaqdan çəkinirdi. Onlar da, bu sahədə onun atasına və Seyyid Əli Əminə müraciət edirdilər. Daha sonra Seyyid Əli Əmin, Amilinin adil müctəhid olduğunu və həmin vaxtlarda Cəbəl-Amildə müctəhidlər arasında onun mislinin olmadığını bildirmişdi. Bununla da, şəri hökmlərdə tədricən Şərəfuddinə müraciət etməyə başladılar. Böyük alimin fəaliyyətləri əlbəttə ki, bunlarla bitmir. Amili həmçinin, Livanın Sovr şəhərində xeyriyyə müəssisələri tə`sis etmiş, bu müəssisələrin müsəlmanlar üçün çox böyük faydası olmuşdu. Bu müəssisələr sonradan Qum Elmiyyə Hövzəsinin alimlərindən olan Amilinin xalası oğlu Seyyid Musa Sədr tərəfindən təkmilləşdirilmişdir. Mərhum Amilinin oğlanları Sədrəddin (“Ən-Nəcm” məcəlləsinin baş redaktoru) və Cə`fər (Sovr şəhəri üzrə dövlət parlamentində nümayəndə və atasının müavini idi) həmin müəssisələrin tikilişində ciddi səylər göstərmişlər. Həmin müəssisələr bunlardır:
- “Əl-mədrəsətul-Cə`fəriyyə”. Bu mədrəsə, hazırda “əl-kulliyyətul-Cə`fəriyyə” adlı böyük institut kimi fəaliyyət göstərir. Bu mədrəsənin tikilməsindən məqsəd, müsəlmanların elmlənməsi, biliklərinin çoalması və təfəkkürlərinin formalaşmasıdır.
- “Nadil-İmam Sadiq (ə)”. (İmam Sadiq (ə) adına salon) Dini-mədəni iclas və bayramların təşkilindən ötrü tikilmişdir. Böyük alim bu iki müəssisənin (mədrəsə və salonun) yaxınlığında bir məscid də tikdirmişdir.
- “Cəm`iyyətul-birri vəl-ihsan”. (Yaxşılıq və ehsan cəmiyyəti) Bu xeyriyyə müəssisəsi ona görə tə`sis edilmişdir ki, yoxsullara, ehtiyaclı insanlara bu cəmiyyət tərəfindən yardım olunsun və ölənlərin dəfn-kəfən işləri təşkil edilsin.
Əsərləri
- “Əl-fusulul-muhimmə fi tə`lifil-umməti”
- “Əl-Müraciat”
- “Əcvibətu Musa Carullah”
- “Əl-Kəlimətul-qərra fi təfziliz-Zəhra (ə)”
- “Əl-Məcalisul-faxirə fi matəmil-itrətit-Tahirə”
- “Əbu Hüreyrə”
- “Əl-ictihadu fi muqabilin-nəss”
- “Büğyətür-rağibin”
- “Fəlsəfətül-misaq vəl-vilayə”
- “Səbtül-əsbat fi silsilətür-rüvat”
- “Məsailun-xilafiyyə”
- “Risalətün-hovlər-rivayə”
- “Kitabu iləl-məcməil elmiyyil-ərəbi bi-Diməşq”
Alimin bəzi əsərləri düşmənləri tərəfindən yandırılmışdır;
- “Şərhut-təbsirə”
- “Haşiyətu-istishab”
- “Səbilul-mu`minin”
- “Ən-nususul-cəliyyə”
- “Tənzilul-ayatil-bahirə”
- “Tuhfətul-əshab”
- “Əz-Zəriə”
- “Risalətun fi münəccəzatil-məriz”
- “Səbilul-muminin”
- “Tuhfətül-muhəddisin fihə uxrucə ənhussittətü minəl muzəfin”
- “Tuhfətul-əshab fi hokmi əhlil-kitab”
- “Əl-Məcalisul-faxirə”
- “Muəllifuş-şiə fi sədril-İslam”
- “Büğyətul-faiz fi nəqlil-cənaiz”
- “Büğyətüs-sail ən ləsmil-əydi vəl-ənamil”
- “Zəkatul-əxlaq”
- “Əl-Fəvaidu vəl-fəraid”
- “Səhih-Buxariyə haşiyə”
- “Səhih-Müslimə haşiyə”
- “Əl-Əsalibul-bədiə fi rüchani məatimiş-şiə”
Mübarizəsi
Şərəfuddin Amili dövrünün zalım fransız müstəmləkəçilərinə qarşı əzmlə mübarizə aparır, xalqı da, mübariz olmağa və bu mücadilədə yaxından iştirak etməyə çağırırdı. Bu səbəbdən “Vadil-Huceyrə”də konfrans təşkil edib Livanın alim, tayfa və qəbilə böyüklərini bu konfransa dəvət etdi. Həmin konfransda böyük alim, müstəmləkəçilərə qarşı cihad fətvası verdi və konfrans iştirakçıları onun fətvasını dəstəklədilər və öz şəhərlərində müstəmləkəçilərə qarşı mübarizəyə başladılar. Amilinin fəallığı, zalımlara qarşı azadlıq uğrunda mübarizliyi, artıq fransa müstəmləkəçilərini narahat edirdi və onlar bu qərara gəldilər ki, Amiliyə sui-qəsd təşkil etsinlər. Əhali böyük alimin evinə gediş-gəliş edir, siyahılar təşkil edərək fransızların qurduğu hökumətin ləğvini və öz azadlıqlarını istəyirdilər. Fransızlar sui-qəsddən ötrü ibnil-Həccacı Amilinin evinə göndərdilər ki, Onu qətlə yetirsin və Livanın azadlığını tələb edən siyahıları ələ keçirsin. Lakin, ibnil-Həccac öz çirkin məqsədinə çata bilməmişdi. Hadisənin baş verdiyini bilən camaat, Livanın cənubundan Sovr şəhərinə axışıb gəlmişdi. Amili bundan sonra Şəhur şəhərinə gedir və fransız ordularının Şəhurə gəldiyini bilib oranı tərk edərək yaxınlıqda bir mağaraya sığınaraq bütün günü orada keçirir. Müxaliflər onun Şəhur və Sovr şəhərlərindəki evini yandırır, kitabxanasını qarət edirlər və hətta, böyük alimin əlyazma halında olan 19 cildlik qiymətli kitabları da, yandırılır. Amili daha sonra Suriyaya səfər edir və Suriyanın rəhbəri Məlik Feysəlin qonağı olur. Amili elə Suriyada da öz mübarizəsini davam etdirir, oranın alim və ziyalı şəxslərini də, mübarizəyə səsləyirdi. Fransızlar Şamı işğal etdikdən sonra, hərəkata başçılıq edənləri sürgünə göndərir, Amili də Fələstinə sürgün edilir və orada bir neçə ay qaldıqdan sonra Misirə gedir və fəaliyyətini burada davam etdirir. 1917-ci ilin sonlarında Misiri tərk edib Fələstinə gedir və Cəbəl-Amilə yaxın olan bir məntəqədə məskunlaşır. (Fələstin o zaman İngilislər tərəfindən işğal edilmişdi) Buradakı evi də, camaatın eləcə də, yoxsul təbəqənin gediş-gəliş etdiyi evə çevrilir və alim burada da, iclaslar təşkil edir, xalqa xidmət göstərirdi. Bir çox müzakirə və danışıqlardan sonra, Fransa dövləti razı oldu ki, Amili və başqa sürgün olunanlar Cəbəl-Amilə qayıtsın. Əhali bu münasibətlə son dərəcə sevinc içində idi və böyük alimi qarşılamaq üçün Cəbəli-Amilə axışıb gəlmişdilər. Sübhdən hava qaralana qədər küçələr, məhəllələr insanlarla dolmuşdu. Şərəfuddin Amili artıq Livanın həm dini, həm siyasi, həm də, milli lideri idi.
Səfərləri
Şərəfuddin Amili 1907-ci ildə Məhəmməd peyğəmbər və imamların məzarlarını ziyarət etmək üçün Mədinəyə səfər edir. Həmçinin, 1908-ci ildə Misirə səfər etmiş, 1909-cu ilə qədər orada qalmış və Misirin bir çox alimləri ilə müzakirələr aparmış və oradakı “əl-Əzhər” universitetinin o zamankı rektoru ilə məktublaşmış və bu məktublar, çox dəyərli “əl-Muraciət” kitabı şəklində oxuculara təqdim edilmişdir. (Bu kitabda, həmçinin Şərəfuddin Amilinin həyatı və əsərləri yer almışdır.) Misirə 2-ci səfər isə, 1917-ci ildə baş vermişdir. 1919-cu ildə Hicaz şərifi Məlik Hüseynin dövründə dəniz yolu ilə Məkkənin ziyarətinə getmişdir. Həmin il həcc ziyarətinə zəvvarlardan əlavə böyük alimlər, tanınmış şəxsiyyətlər də gəlmişdi. Məlik Hüseynin ricası ilə, Şərəfuddin Amili Məscidül-Həramda camaat namazına imamətlik etdi. İslam tarixində ilk namaz idi ki, Məscidul-Haramda sünni və şiələr şiə aliminin arxasında dayanıb ona iqtida edirdilər. Ayətullah Fazil Lənkərani “” adlı kitabında bu məşhur hadisəni aşağıdakı sözlərlə ifadə edir: “Hər il həcc mövsümündə Məkkə və Mədinə kamillik yolçularının misilsiz izdihamına şahid olur. Bu iki böyük şəhər zilhiccə ayında mələklər selini qarşılayır. İlahi səmalardan Kəbəyə üz tutmuş mələklər müsəlmanların həccinə, səyinə, səfasına şərik olurlar. Bu mərasim qəməri tarixi ilə 1340-cı ildə daha əzəmətli oldu. Böyük şiə alimi, mərhum ayətullah Seyyid Şərəfuddin Amili dünya müsəlmanlarının toplumuna xüsusi bir ab-hava gətirdi. Məlik Hüseynin ricası ilə Məscidul-Haramda təyin olunmuş namaz mərhum Şərəfuddinin imaməti ilə qılındı. Bu, islam tarixində Məscidul-Haramda sünni və şiələrin şiə aliminin imaməti ilə qıldıqları ilk namaz idi. Sünni və şiələrin çiyin-çiyinə dayanıb, Əhli-Beyt istəyincə namaz qılması mərhum Seyyidin ən böyük arzusu idi. Bu namaz haqqında illər uzunu iftixarla danışıldı.” Məlik Hüseyn Amilini hörmətlə qarşılamış və həmin il Kəbəni birlikdə yumuşdular. 1934-cü ildə alim imamların məzarlarını ziyarət etmək üçün İraqa səfər etmiş və xalq onu hörmətlə qarşılamışdı. Daha sonra İrana gedib, Məşhəddə İmam Rzanın məzarını ziyarət etmişdir.
Vəfatı
Şərəfuddin Amili bərəkətli ömrünün son illərini, ulu babası Əlinin məzarının yanında dəfn edilsin deyə, öz doğulduğu məkanda (İraqda) yaşamaq istəyirdi. Lakin Livanda yaşamalı oldu. 1956-cı ildə vəfat etdi. Livanın cənub əhalisi Amilinin vəfat xəbərini eşidən kimi öz rəhbərləri ilə vidalaşmaqdan ötrü axın-axın Beyruta gəldilər. Beyrut böyük hüzn və matəmə qərq olmuşdu. Dini alimlər, dövlət və siyasət adamları, cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri dəfndə yaxından iştirak etdilər və cənazə xüsusi təyyarə ilə Bağdada gətirildi. Bağdad və Kazimeyn şəhərlərinin əhalisi cənazəni müşayiət etdi, cənazə gecə ikən Kərbəlaya daxil oldu. Vida mərasimi Kəbəlada sona çatdı və cənazə Nəcəf-Əşrəfə gətirildi. Bununla da cənazəsi 1956-cı ildə Nəcəf-Əşrəfdə, Əlinin şərif məqbərəsinin həyətində torpağa tapşırıldı.
Mənbə
- Seyyid Əbdül-Hüseyn Şərəfüddin Musəvi, Əl-Muraciat, "Şəhriyar", 2007, 3000 tiraj, , səh. 3-8
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- "Böyük rəhbər Şərəfuddin Amili" ( (az.)). al-shia.my1.ru. 2008-08-02. 2015-03-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-03-07.
- "Şərəfuddin Musəvi kimdir?" ( (az.)). islamazeri. 2017-04-22. 2017-04-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-04-22.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Ebdulhuseyn Serefuddin Musevi Amili Ereb esilli alim Serefuddin AmiliEbdulhuseyn Serefuddin MuseviDogum tarixi 1869Dogum yeri Iraq Osmanli ImperiyasiVefat tarixi 1956Milliyyeti ErebAtasi Ellame Seyyid Yusif SerefuddinAnasi Zehra binti Ayetullah Seyyid Vikianbarda elaqeli mediafayllar Tevelludu ve ailesi Ellame Serefuddin Amili 1869 cu ilde h q 1290 Iraqin Kazimeyn seherinde ruhani ve alim ailesinde dunyaya goz acmisdir Atasi Ellame Seyyid Yusif Serefuddin anasi Ayetullah Seyyid Hadi Sedrin qizi Zehradir Alimin ata ve anasi Imam Kazimin e neslinden oldugu ucun alim seyyid ve Musevi lerdendir Tehsili Serefuddin Amili ele bir ailede dogulmusdu ki tehsil almaq ucun gerekli vesait ailesinde movcud idi Atasi tehsilini tekmillesdirib Iraqin boyuk alim ve feqihlerinden ictihad icazesi alib Cebel Amile Livanin cenubu qayidir O zamanlar Amilinin 8 yasi var idi Kicik yaslarindan Amili Necef Esrefde ereb dilinin muqeddimati derslerini fiqh ve usul elmini hemcinin belageti oyrenmis habele meshur merceyi teqlidlerden olan Xorasani Fethullah Isfehani Mehemmed Taha Necefi Kazim Tebatebai Hesen Kerbelayi Ismayil Sedr oz dayisi Seyyid Hesen Sedr ve s alimlerin mehzerinde elmi derslerde istirak edib onlardan lazimi sekilde behrelenmisdir Amili tekce elm oyrenmekle kifayetlenmeyir dovrunun siyasi ictimai veziyyetinden muselmanlar arasinda bas veren hadiselerden de melumatli olmusdu Muselmanlar arasindaki ixtilaflar daim alimi dusundurmus ve kederli etmisdir Alimin ozu bu barede bele deyir Sie ve sunnu ixtilaflari ele cavanligimdan meni kederlendirirdi ve hemise bir care ardinca idim Elbette ki boyuk alim tekce Necef Esrefde deyil Kazimeyn Samirra Kerbela seherlerinde de taninmis alimlerin elminden istifade etmisdir Serefuddin Amili 32 yasina catmamis ictihad meqamina yetismisdir Cebel Amile gelmesi ve oradaki fealiyyetleri Serefuddin Amili tehsilini bitirib ictihad icazesi aldiqdan sonra Cebel Amile gelir ve oranin camaati ve boyuk alimleri terefinden boyuk ten tene ile qarsilanmisdir Seyyid Amilinin gelisi ile Cebel Amil ehli artiq oz rehberine qovusmusdu Menteqenin ehalisi onu sevir boyuk regbet ve mehebbet besleyir onun fealiyyet gostermesinde yardim edeceklerini bildirmisdiler Iraqin boyuk alimleri de Amilinin Cebel Amilde fealiyyet gostermesinin terefdari idiler ve bundan otru israr edib oranin Cebel Amilin ehalisinin Serefuddin kimi alime daha cox ehtiyacli oldugunu bildirmisdiler Amili Livanda islahatciliqla mesgul olur zulm ehline qarsi mubarize edir ceddi Imam Huseyn e kimi emr be meruf amilini heyata kecirirdi O hem de camaatin muskil meselelerini hell edir ehtiyaci olanlara yardim gosterirdi Camaat fetva almaq ucun de o hezrete muraciet edirdi Ilk once Amili oz atasina hormet elameti olaraq muselmanlarin seri suallari cavablandirmaqdan cekinirdi Onlar da bu sahede onun atasina ve Seyyid Eli Emine muraciet edirdiler Daha sonra Seyyid Eli Emin Amilinin adil muctehid oldugunu ve hemin vaxtlarda Cebel Amilde muctehidler arasinda onun mislinin olmadigini bildirmisdi Bununla da seri hokmlerde tedricen Serefuddine muraciet etmeye basladilar Boyuk alimin fealiyyetleri elbette ki bunlarla bitmir Amili hemcinin Livanin Sovr seherinde xeyriyye muessiseleri te sis etmis bu muessiselerin muselmanlar ucun cox boyuk faydasi olmusdu Bu muessiseler sonradan Qum Elmiyye Hovzesinin alimlerinden olan Amilinin xalasi oglu Seyyid Musa Sedr terefinden tekmillesdirilmisdir Merhum Amilinin oglanlari Sedreddin En Necm mecellesinin bas redaktoru ve Ce fer Sovr seheri uzre dovlet parlamentinde numayende ve atasinin muavini idi hemin muessiselerin tikilisinde ciddi seyler gostermisler Hemin muessiseler bunlardir El medresetul Ce feriyye Bu medrese hazirda el kulliyyetul Ce feriyye adli boyuk institut kimi fealiyyet gosterir Bu medresenin tikilmesinden meqsed muselmanlarin elmlenmesi biliklerinin coalmasi ve tefekkurlerinin formalasmasidir Nadil Imam Sadiq e Imam Sadiq e adina salon Dini medeni iclas ve bayramlarin teskilinden otru tikilmisdir Boyuk alim bu iki muessisenin medrese ve salonun yaxinliginda bir mescid de tikdirmisdir Cem iyyetul birri vel ihsan Yaxsiliq ve ehsan cemiyyeti Bu xeyriyye muessisesi ona gore te sis edilmisdir ki yoxsullara ehtiyacli insanlara bu cemiyyet terefinden yardim olunsun ve olenlerin defn kefen isleri teskil edilsin Eserleri El fusulul muhimme fi te lifil ummeti El Muraciat Ecvibetu Musa Carullah El Kelimetul qerra fi tefziliz Zehra e El Mecalisul faxire fi matemil itretit Tahire Ebu Hureyre El ictihadu fi muqabilin ness Bugyetur ragibin Felsefetul misaq vel vilaye Sebtul esbat fi silsiletur ruvat Mesailun xilafiyye Risaletun hovler rivaye Kitabu ilel mecmeil elmiyyil erebi bi Dimesq Alimin bezi eserleri dusmenleri terefinden yandirilmisdir Serhut tebsire Hasiyetu istishab Sebilul mu minin En nususul celiyye Tenzilul ayatil bahire Tuhfetul eshab Ez Zerie Risaletun fi muneccezatil meriz Sebilul muminin Tuhfetul muheddisin fihe uxruce enhussittetu minel muzefin Tuhfetul eshab fi hokmi ehlil kitab El Mecalisul faxire Muellifus sie fi sedril Islam Bugyetul faiz fi neqlil cenaiz Bugyetus sail en lesmil eydi vel enamil Zekatul exlaq El Fevaidu vel feraid Sehih Buxariye hasiye Sehih Muslime hasiye El Esalibul bedie fi ruchani meatimis sie MubarizesiSerefuddin Amili dovrunun zalim fransiz mustemlekecilerine qarsi ezmle mubarize aparir xalqi da mubariz olmaga ve bu mucadilede yaxindan istirak etmeye cagirirdi Bu sebebden Vadil Huceyre de konfrans teskil edib Livanin alim tayfa ve qebile boyuklerini bu konfransa devet etdi Hemin konfransda boyuk alim mustemlekecilere qarsi cihad fetvasi verdi ve konfrans istirakcilari onun fetvasini desteklediler ve oz seherlerinde mustemlekecilere qarsi mubarizeye basladilar Amilinin fealligi zalimlara qarsi azadliq ugrunda mubarizliyi artiq fransa mustemlekecilerini narahat edirdi ve onlar bu qerara geldiler ki Amiliye sui qesd teskil etsinler Ehali boyuk alimin evine gedis gelis edir siyahilar teskil ederek fransizlarin qurdugu hokumetin legvini ve oz azadliqlarini isteyirdiler Fransizlar sui qesdden otru ibnil Heccaci Amilinin evine gonderdiler ki Onu qetle yetirsin ve Livanin azadligini teleb eden siyahilari ele kecirsin Lakin ibnil Heccac oz cirkin meqsedine cata bilmemisdi Hadisenin bas verdiyini bilen camaat Livanin cenubundan Sovr seherine axisib gelmisdi Amili bundan sonra Sehur seherine gedir ve fransiz ordularinin Sehure geldiyini bilib orani terk ederek yaxinliqda bir magaraya siginaraq butun gunu orada kecirir Muxalifler onun Sehur ve Sovr seherlerindeki evini yandirir kitabxanasini qaret edirler ve hetta boyuk alimin elyazma halinda olan 19 cildlik qiymetli kitablari da yandirilir Amili daha sonra Suriyaya sefer edir ve Suriyanin rehberi Melik Feyselin qonagi olur Amili ele Suriyada da oz mubarizesini davam etdirir oranin alim ve ziyali sexslerini de mubarizeye sesleyirdi Fransizlar Sami isgal etdikden sonra herekata basciliq edenleri surgune gonderir Amili de Felestine surgun edilir ve orada bir nece ay qaldiqdan sonra Misire gedir ve fealiyyetini burada davam etdirir 1917 ci ilin sonlarinda Misiri terk edib Felestine gedir ve Cebel Amile yaxin olan bir menteqede meskunlasir Felestin o zaman Ingilisler terefinden isgal edilmisdi Buradaki evi de camaatin elece de yoxsul tebeqenin gedis gelis etdiyi eve cevrilir ve alim burada da iclaslar teskil edir xalqa xidmet gosterirdi Bir cox muzakire ve danisiqlardan sonra Fransa dovleti razi oldu ki Amili ve basqa surgun olunanlar Cebel Amile qayitsin Ehali bu munasibetle son derece sevinc icinde idi ve boyuk alimi qarsilamaq ucun Cebeli Amile axisib gelmisdiler Subhden hava qaralana qeder kuceler mehelleler insanlarla dolmusdu Serefuddin Amili artiq Livanin hem dini hem siyasi hem de milli lideri idi SeferleriSerefuddin Amili 1907 ci ilde Mehemmed peygember ve imamlarin mezarlarini ziyaret etmek ucun Medineye sefer edir Hemcinin 1908 ci ilde Misire sefer etmis 1909 cu ile qeder orada qalmis ve Misirin bir cox alimleri ile muzakireler aparmis ve oradaki el Ezher universitetinin o zamanki rektoru ile mektublasmis ve bu mektublar cox deyerli el Muraciet kitabi seklinde oxuculara teqdim edilmisdir Bu kitabda hemcinin Serefuddin Amilinin heyati ve eserleri yer almisdir Misire 2 ci sefer ise 1917 ci ilde bas vermisdir 1919 cu ilde Hicaz serifi Melik Huseynin dovrunde deniz yolu ile Mekkenin ziyaretine getmisdir Hemin il hecc ziyaretine zevvarlardan elave boyuk alimler taninmis sexsiyyetler de gelmisdi Melik Huseynin ricasi ile Serefuddin Amili Mescidul Heramda camaat namazina imametlik etdi Islam tarixinde ilk namaz idi ki Mescidul Haramda sunni ve sieler sie aliminin arxasinda dayanib ona iqtida edirdiler Ayetullah Fazil Lenkerani adli kitabinda bu meshur hadiseni asagidaki sozlerle ifade edir Her il hecc movsumunde Mekke ve Medine kamillik yolcularinin misilsiz izdihamina sahid olur Bu iki boyuk seher zilhicce ayinda melekler selini qarsilayir Ilahi semalardan Kebeye uz tutmus melekler muselmanlarin heccine seyine sefasina serik olurlar Bu merasim qemeri tarixi ile 1340 ci ilde daha ezemetli oldu Boyuk sie alimi merhum ayetullah Seyyid Serefuddin Amili dunya muselmanlarinin toplumuna xususi bir ab hava getirdi Melik Huseynin ricasi ile Mescidul Haramda teyin olunmus namaz merhum Serefuddinin imameti ile qilindi Bu islam tarixinde Mescidul Haramda sunni ve sielerin sie aliminin imameti ile qildiqlari ilk namaz idi Sunni ve sielerin ciyin ciyine dayanib Ehli Beyt isteyince namaz qilmasi merhum Seyyidin en boyuk arzusu idi Bu namaz haqqinda iller uzunu iftixarla danisildi Melik Huseyn Amilini hormetle qarsilamis ve hemin il Kebeni birlikde yumusdular 1934 cu ilde alim imamlarin mezarlarini ziyaret etmek ucun Iraqa sefer etmis ve xalq onu hormetle qarsilamisdi Daha sonra Irana gedib Meshedde Imam Rzanin mezarini ziyaret etmisdir VefatiSerefuddin Amili bereketli omrunun son illerini ulu babasi Elinin mezarinin yaninda defn edilsin deye oz doguldugu mekanda Iraqda yasamaq isteyirdi Lakin Livanda yasamali oldu 1956 ci ilde vefat etdi Livanin cenub ehalisi Amilinin vefat xeberini esiden kimi oz rehberleri ile vidalasmaqdan otru axin axin Beyruta geldiler Beyrut boyuk huzn ve mateme qerq olmusdu Dini alimler dovlet ve siyaset adamlari cemiyyetin muxtelif tebeqeleri defnde yaxindan istirak etdiler ve cenaze xususi teyyare ile Bagdada getirildi Bagdad ve Kazimeyn seherlerinin ehalisi cenazeni musayiet etdi cenaze gece iken Kerbelaya daxil oldu Vida merasimi Kebelada sona catdi ve cenaze Necef Esrefe getirildi Bununla da cenazesi 1956 ci ilde Necef Esrefde Elinin serif meqberesinin heyetinde torpaga tapsirildi MenbeSeyyid Ebdul Huseyn Serefuddin Musevi El Muraciat Sehriyar 2007 3000 tiraj ISBN 964 5934 48 6 seh 3 8IstinadlarHemcinin baxSie alimlerinin siyahisiXarici kecidler Boyuk rehber Serefuddin Amili az al shia my1 ru 2008 08 02 2015 03 07 tarixinde Istifade tarixi 2015 03 07 Serefuddin Musevi kimdir az islamazeri 2017 04 22 2017 04 22 tarixinde Istifade tarixi 2017 04 22