Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şəhrəbanu və ya Şəhrbanu (fars. شهربانو; bilinmir, İran – 658) (adının mənasi, torpağın xanımı)— III Yəzdigirdin qızı, İslami qaynaqlara görə Hüseyn ibn Əlinin (ə) həyat yoldaşı, şiələrdə dördüncü imam hesab edilən Əli ibn Hüseynin (ə) anası. Lakin təqzibedilməz elmi-tarixi faktların işığında tarixçilərin araşdırmaları göstərir ki, onun Hüseyn ibn Əlinin (ə) həyat yoldaşı və Əli ibn Hüseynin (ə) anası olması bir tarixi mifdir.
| Şəhrəbanu | |
|---|---|
| fars. شهربانو | |
| Doğum tarixi | bilinmir |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 658 |
| Həyat yoldaşı | |
| Uşağı | |
| Atası | III Yezdəgird |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Halbuki, Mürtəza Mütəhhəri, Seyyid Cəfər Şahidi və Doktor Əli Şəriəti kimi böyük ilahiyyatçı, və tarixçilər İmam Hüseynin (ə) Şəhrəbanu ilə evlənməsi hekayəsinin həqiqiliyinə şübhə ilə yanaşıp və bu rəvayətləri rədd ediblər.
Həyatı
Tarixi nöqteyi nəzərdən Sasani hökmdarı lI Xosrov (591–628) və süryani xristian etiqadlı, indiki Suriya ərazisindən olan Şirinin (bax : Xosrov və Şirin) nəticəsidir. Nənəsi afrika əsilli, qaradərilidir. Belə ki, II Xosrovun Şirinlə izdivacından doğulmuş, III Yəzdigirdin atası olan Şəhriyar afrikalı bir cariyə ilə evlənmişdi.. Bəhai dininin qurucusu Bəhaullah öz şəcərəsini də Şəhrəbanuya bağlayırdı. Əl-Məsudinin yazdıqlarına görə III Yəzdigirdin iki oğlu və üç qızı var idi, qızlarının adı Adraq Şahar Banu və Mərdavand idi. Bəzi şiə tarixçilərinə görə Əli ibn Hüseynin doğulmasından sonra vəfat etmişdir. Bu Şəhrbanunun təxminən 659-cu ildə vəfat etdiyini deməyə əsas verir. Ərəb orduları Sasaniləri məğlub edib paytax Mədaini ələ keçirərkən Şəhrbanunu qul kimi Mədinə bazarına gətirirlər. Qabusnamə əsərinin müəllifinə görə bu zaman Mədinədə olan Salman Farsi işə qarışaraq Şəhrbanunu Hüseyn ibn Əlinin arvadı olmasını təklif edir, çünki adlı-sanlı şahzadə xanıma başqa aşağı dərəcəli birini rəva bilmir. Bəzi mənbələrin yazdıqlarına görə III Yəzdigirdin digər qızı yəhudi Eqzilarxı, yəni ərəb ağalığında yaşayan yəhudilərin dini başçısı Bostanai ilə evlənib.
Şəhrbanunun İran ərazisində ölməməsinə baxmayaraq Tehranda onun adına bir movzeley və onun bu ərazidə vəfat edildiyinə inanılır.
Elmi-tarixi faktlar : Şəhrbanu mifi
Şəhrbanu tarixi şəxsiyyəti şiəlik inancı ilə islamaqədər İran-fars ənənələrinin arasındakı bir körpüdür. Baxmayaraq ki, bu sasani şahzadəsinin imamların anası kimi təqdim edilməsi bir tarixi uydurmadır və Şiəliyin İran ərazisində yayılmasında bir legitimlik vasitəsi olub. Bu mif kifayət qədər islami mənbələrdə şübhə altına qoyulmayıb və hələ də çox insan onun doğruluğuna inanır. Belə ki, əlimizdə olan 9-cu əsrə aid ən qədim mənbələrdə İmam Zeynəlabdinin, dördüncü imamın anasının, Sind vilayətindən bir hindli cariyənin olması və adının Qazala və ya Solafa olması açıq-aşkar bəllidir. Ebn Saʿd (ö. 844–45) and Ebn Qotayba (ö.889) bu barədə dəqiq məlumat verir. Üstəlik Ərəblərin Sasanilər ilə savaşlarını və İranın işğalının detallı təsvirlərini verən dövrün tarixçilərinin, nə ərəb, nə də ki digər, heç biri bu kimi vacib məsələdən qətiyyən bəhs etmir. Bircə o faktı xatırlatmaq kifayətdir ki, Firdovsi Şahnamə əsərində Sasani şahlarının son aqibətlərindən bəhs etsə də bu mövzudan o da bəhs etmir. Özünün əl-Kamel əsərində dilşünas Mobarrad (ö.900-cü il) ilk dəfə olaraq , Əli Zeynəlabidinin anası olan hind cariyəsi olan Solafanın əslində III Yezdəgirdin qızı olmasını yazır. O həmçinin Fars qadınlarının alicənablığından və onların necə nəzakətli olmasından bəhs edir. Eyni zamanlarda, tarixçi Yaqubi (ö.904) və din alimləri Musa Novbaxti və Sad ibn Abd-Allah (ö. 912–13) ilk şiə müəllifləridir ki, Şəhrbanu haqqında əfsanə tarixi fakt kimi təqdim edirlər və onu imam Hüseynin xanımı olmasından bəhs edirlər. Ən təəcüblüsü isə budur ki, 10-cu əsr şiə və həmçinin sünni alimləri bu tarixi əfsanəyə doğruluq köynəyi geyindirmək üçün bəzən uydurma hədislərdən sitatlar gətirirlər. Ṣaffar Qomi (ö. 902–903) bu müəlliflərdəndir. İlk dəfə olaraq Saffar Qomi Şəhrbanu haqqında məlumatları hədis kimi təqdim edir, yəni müqəddəs istinad kimi. Onun uydurma tarixi faktları çox təəsüff ki sonradan digər islam alimləri və tarixçiləri tərəfindən tarixi fakt kimi qəbul edilib. Məsələn, müəllif yazır ki, Şəhrbanu İmam Əli ilə farsca danışıb. Əmir Moezzinin elmi kitabında deyildiyi kimi, İmam Zeynələbdini və ondan sonra gələn imamları həm vəlayət mərtəbəsində Əli və Fatiməyə, həm də qədim fars-İran tarixinə bağlamaq üçün Şəhrbanu personajı bir xüsusi funksiya daşıyıb. 9–12-ci əsrdə islami mənbələrdə İmam Hüseyn ilə Şəhrəbanun evliliyi haqqında onlarla tarixi istinad tapmaq olar, lakin onların hamısı bu 9–10 əsr ilkin uydurma mənbələri və sənədi-istinadı olmayan imamlara, o cümlədən 8-ci imama aid edilən hədislərdir.
Şiə-dini mənbələrinə görə Şəhrbanu
İmam Səccadın (ə) anası Həzrət Şəhrəbanu (ə) axırıncı Sasani padşahı, III Yəzdgirdin qızı idi. Ona Səlamə və Qəzalə də deyirdilər. İslam ordusu İranı fəth etdikdən sonra Şəhrəbanu əsir kimi Mədinəyə gətirilmiş və burada öz seçimi ilə imam Huseynlə (ə) ailə qurmuşdu. Onun hansı xəlifənin (Ömərin, Osmanın, ya da Əlinin (ə)) xilafəti dövründə ailə qurması barədə üç ehtimal irəli sürülür. Şəhrəbanunun ilk övladı olan imam Səccad (ə) hicrətin 37-ci, yəni imam Əlinin (ə) xilafətinin üçüncü ilində (ya da hicrətin 36-cı ilində, imam Əlinin (ə) xilafətinin ikinci ili) doğulduğu üçün bu evlənmənin Osmanın, ya da Əlinin (ə) xilafəti dövründə baş verdiyi daha dəqiq ehtimaldır. Çünki imam Huseynin (ə) Şəhrəbanu ilə evləndiyi ilk on ildə onların uşaqlarının olmaması inandırıcı görünmür. ("Bihar", c.46, səh.10)
Rəvayətə görə, İranın Mədain şəhəri İslam ordusu tərəfindən fəth olunmamışdan əvvəl Şəhrəbanu bir gecə yuxuda görüb ki, Peyğəmbər (s) imam Huseynlə (ə) birlikdə Mədaindəki sarayın eyvanına daxil olur və ona xitab edərək buyurur: "Ey əcəm padşahının qızı! Mən səni Huseynə (ə) nişanladım".
O, sonrakı gecə də isə yuxuda Həzrət Zəhranı (ə) görüb ki, Xanım Zəhra ona deyir: "Sən oğlumun nişanlısı və mənim gəlinimsən. Tezliklə müsəlmanlar qalib gələcəklər və sən də onlara əsir olacaqsan. Nigaran olma, tezliklə ərin, oğlum Huseynin (ə) vüsalına çatacaqsan". ("Bihar", c.46, səh.11; "Rəyahinuş-şəriət", c.3, səh.11)
İmam Huseynin (ə) Şəhrəbanu ilə evlənməsi barədə imam Baqirin (ə) buyurduğu sözlər
İmam Muhəmməd Baqir (ə) buyurur: "Yəzdgirdin qızı (Şəhrəbanu) əsir kimi Mədinəyə gələndə, Mədinənin qızları onun tamaşasına düzülmüşlər. O, məscidə daxil olanda məsciddə olanlar heyrətə gəlmişlər. Ömər ona baxanda, o, üzünü gizlətmiş və farsca demişdir: "Vay! Hörmüzün ruzigarı qara gəldi".
Ömər (farsca bilmədiyi üçün): "Bu qız məni söyür?" – söyləmiş, sonra isə onu satmaq qərarına gəlmişdir. Əmirəl-möminin Əli (ə) Ömərə buyurub: "Sənin buna haqqın yoxdur. Seçmək ixtiyarını öz öhdəsinə qoy. Hər kimi bəyənsə, mehriyyəsini həmin şəxsin beytul-maldakı payından hesabla".
Ömər Əlinin (ə) təklifini bəyənmiş və seçmək ixtiyarını Şəhrəbanunun öhdəsinə qoymuşdu. Şəhrəbanu qabağa gələrək, əlini imam Huseynin (ə) çiyninə qoymuşdur. İmam Əli (ə) ondan soruşub: "Adın nədir?" O cavab verib: "Cahanşah".
Həzrət Əli (ə): "Sənin adın Şəhrəbanuvəyh olsun!" – söyləmiş, sonra isə imam Huseynə belə (ə) buyurmuşdu: "Ey Huseyn! Şübhəsiz, bu qızdan sənin üçün yer üzünün ən yaxşı insanı dünyaya gələcək". ("Usuli Kafi", c.1, səh.467)
Həzrət Əlinin (ə) Şəhrəbanuya sualı və onun cavabı
Şəhrəbanu əsir kimi Mədinəyə gətiriləndə, Həzrət Əli (ə) ondan soruşdu: "Atandan fil süvariləri (və İran ordusunun məğlubiyyəti) barəsində hansı sözləri xatırlayırsan?"
Şəhrəbanu cavabında dedi: "Yadımdadır, atam o zaman deyərdi ki, hər zaman Allahın iradəsi qalib gəlsə, bütün arzular onun müqabilində xar və nakam olar. Hər zaman ömürün, izzət və şövkətin sonu çatsa, ölüm vaxtı çatacaq. Onun qabağında təslim olmaqdan başqa çarə yoxdur".
Həzrət Əli (ə) buyurdu: "Doğrudan da atan necə də gözəl bir söz deyib! Bütün işlər İlahi müqəddəratın müqabilində xar və təslim olar. Hətta, əcəl çatan zaman belə, insanın xahişlərinə və gördüyü tədbirlərinə qalib gələr".
Həzrət Şəhrəbanu imam Səccadı (ə) dünyaya gətirəndə dünyasını dəyişib.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- Али-заде А. Али Зайн аль-Абидин (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007.
- Hüseyn İbn Əlinin həyat kitabı, yazıçi:"Dr. Seyid Cəfər Şahidinin", (Səhifələr 12–27)
- İslam və İran arasında qarşılıqlı xidmətlər, yazıçi:"Mürtəza Mütəhhəri", (səhifələ 116–119)
- Nahal Tajadod, Les porteurs de Lumière, " Le dernier roi des rois ", p. 334
- "Arxivlənmiş surət". 2021-09-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-12.
- "Arxivlənmiş surət". 2015-09-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-12.
- Al-Mas'udi, Ithabat al-Wasiya, p. 143.
- Subani Hamad, the secret history of İran, İmam Huseyn, Lulu com, p.36
- Sasson, H. Ben, A history of the Jewish People, Harvard University, 1976, p.421
- "Arxivlənmiş surət". 2015-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-12.
- M. A. Amir-Moezzi, The Divine Guide in Early Shiism, New York, 1994.
- Ebn Qotayba, al-Maʿāref, ed. Ṯarwa ʿOkāša, 4th ed., Cairo, 1995. Ebn Saʿd, al-Ṭabaqāt al-kobrā, ed. E.ʿAbbās, Beirut, 1957–60.
- Moḥammad b. Yazid Mobarrad, al-Kāmel fi ʾl-loḡa wa ʾl-adab, ed. M. A. Dāli, 3rd ed. in 4 vols., 1997. 645–66
- Nowbakti, Feraq al-šiʿa, ed. H. Ritter, Istanbul, 1931.
- Amir-Moezzi, 2002, p. 511
- "Arxivlənmiş surət". 2015-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-07-12.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sehrebanu ve ya Sehrbanu fars شهربانو bilinmir Iran 658 adinin menasi torpagin xanimi III Yezdigirdin qizi Islami qaynaqlara gore Huseyn ibn Elinin e heyat yoldasi sielerde dorduncu imam hesab edilen Eli ibn Huseynin e anasi Lakin teqzibedilmez elmi tarixi faktlarin isiginda tarixcilerin arasdirmalari gosterir ki onun Huseyn ibn Elinin e heyat yoldasi ve Eli ibn Huseynin e anasi olmasi bir tarixi mifdir Sehrebanufars شهربانو Dogum tarixi bilinmirDogum yeri IranVefat tarixi 658Heyat yoldasi Imam HuseynUsagi Eli ibn HuseynAtasi III Yezdegird Vikianbarda elaqeli mediafayllar Halbuki Murteza Mutehheri Seyyid Cefer Sahidi ve Doktor Eli Serieti kimi boyuk ilahiyyatci ve tarixciler Imam Huseynin e Sehrebanu ile evlenmesi hekayesinin heqiqiliyine subhe ile yanasip ve bu revayetleri redd edibler HeyatiTarixi noqteyi nezerden Sasani hokmdari lI Xosrov 591 628 ve suryani xristian etiqadli indiki Suriya erazisinden olan Sirinin bax Xosrov ve Sirin neticesidir Nenesi afrika esilli qaraderilidir Bele ki II Xosrovun Sirinle izdivacindan dogulmus III Yezdigirdin atasi olan Sehriyar afrikali bir cariye ile evlenmisdi Behai dininin qurucusu Behaullah oz seceresini de Sehrebanuya baglayirdi El Mesudinin yazdiqlarina gore III Yezdigirdin iki oglu ve uc qizi var idi qizlarinin adi Adraq Sahar Banu ve Merdavand idi Bezi sie tarixcilerine gore Eli ibn Huseynin dogulmasindan sonra vefat etmisdir Bu Sehrbanunun texminen 659 cu ilde vefat etdiyini demeye esas verir Ereb ordulari Sasanileri meglub edib paytax Medaini ele kecirerken Sehrbanunu qul kimi Medine bazarina getirirler Qabusname eserinin muellifine gore bu zaman Medinede olan Salman Farsi ise qarisaraq Sehrbanunu Huseyn ibn Elinin arvadi olmasini teklif edir cunki adli sanli sahzade xanima basqa asagi dereceli birini reva bilmir Bezi menbelerin yazdiqlarina gore III Yezdigirdin diger qizi yehudi Eqzilarxi yeni ereb agaliginda yasayan yehudilerin dini bascisi Bostanai ile evlenib Sehrbanunun Iran erazisinde olmemesine baxmayaraq Tehranda onun adina bir movzeley ve onun bu erazide vefat edildiyine inanilir Elmi tarixi faktlar Sehrbanu mifiSehrbanu tarixi sexsiyyeti sielik inanci ile islamaqeder Iran fars enenelerinin arasindaki bir korpudur Baxmayaraq ki bu sasani sahzadesinin imamlarin anasi kimi teqdim edilmesi bir tarixi uydurmadir ve Sieliyin Iran erazisinde yayilmasinda bir legitimlik vasitesi olub Bu mif kifayet qeder islami menbelerde subhe altina qoyulmayib ve hele de cox insan onun dogruluguna inanir Bele ki elimizde olan 9 cu esre aid en qedim menbelerde Imam Zeynelabdinin dorduncu imamin anasinin Sind vilayetinden bir hindli cariyenin olmasi ve adinin Qazala ve ya Solafa olmasi aciq askar bellidir Ebn Saʿd o 844 45 and Ebn Qotayba o 889 bu barede deqiq melumat verir Ustelik Ereblerin Sasaniler ile savaslarini ve Iranin isgalinin detalli tesvirlerini veren dovrun tarixcilerinin ne ereb ne de ki diger hec biri bu kimi vacib meseleden qetiyyen behs etmir Birce o fakti xatirlatmaq kifayetdir ki Firdovsi Sahname eserinde Sasani sahlarinin son aqibetlerinden behs etse de bu movzudan o da behs etmir Ozunun el Kamel eserinde dilsunas Mobarrad o 900 cu il ilk defe olaraq Eli Zeynelabidinin anasi olan hind cariyesi olan Solafanin eslinde III Yezdegirdin qizi olmasini yazir O hemcinin Fars qadinlarinin alicenabligindan ve onlarin nece nezaketli olmasindan behs edir Eyni zamanlarda tarixci Yaqubi o 904 ve din alimleri Musa Novbaxti ve Sad ibn Abd Allah o 912 13 ilk sie muellifleridir ki Sehrbanu haqqinda efsane tarixi fakt kimi teqdim edirler ve onu imam Huseynin xanimi olmasindan behs edirler En teecublusu ise budur ki 10 cu esr sie ve hemcinin sunni alimleri bu tarixi efsaneye dogruluq koyneyi geyindirmek ucun bezen uydurma hedislerden sitatlar getirirler Ṣaffar Qomi o 902 903 bu muelliflerdendir Ilk defe olaraq Saffar Qomi Sehrbanu haqqinda melumatlari hedis kimi teqdim edir yeni muqeddes istinad kimi Onun uydurma tarixi faktlari cox teesuff ki sonradan diger islam alimleri ve tarixcileri terefinden tarixi fakt kimi qebul edilib Meselen muellif yazir ki Sehrbanu Imam Eli ile farsca danisib Emir Moezzinin elmi kitabinda deyildiyi kimi Imam Zeynelebdini ve ondan sonra gelen imamlari hem velayet mertebesinde Eli ve Fatimeye hem de qedim fars Iran tarixine baglamaq ucun Sehrbanu personaji bir xususi funksiya dasiyib 9 12 ci esrde islami menbelerde Imam Huseyn ile Sehrebanun evliliyi haqqinda onlarla tarixi istinad tapmaq olar lakin onlarin hamisi bu 9 10 esr ilkin uydurma menbeleri ve senedi istinadi olmayan imamlara o cumleden 8 ci imama aid edilen hedislerdir Sie dini menbelerine gore SehrbanuImam Seccadin e anasi Hezret Sehrebanu e axirinci Sasani padsahi III Yezdgirdin qizi idi Ona Selame ve Qezale de deyirdiler Islam ordusu Irani feth etdikden sonra Sehrebanu esir kimi Medineye getirilmis ve burada oz secimi ile imam Huseynle e aile qurmusdu Onun hansi xelifenin Omerin Osmanin ya da Elinin e xilafeti dovrunde aile qurmasi barede uc ehtimal ireli surulur Sehrebanunun ilk ovladi olan imam Seccad e hicretin 37 ci yeni imam Elinin e xilafetinin ucuncu ilinde ya da hicretin 36 ci ilinde imam Elinin e xilafetinin ikinci ili doguldugu ucun bu evlenmenin Osmanin ya da Elinin e xilafeti dovrunde bas verdiyi daha deqiq ehtimaldir Cunki imam Huseynin e Sehrebanu ile evlendiyi ilk on ilde onlarin usaqlarinin olmamasi inandirici gorunmur Bihar c 46 seh 10 Revayete gore Iranin Medain seheri Islam ordusu terefinden feth olunmamisdan evvel Sehrebanu bir gece yuxuda gorub ki Peygember s imam Huseynle e birlikde Medaindeki sarayin eyvanina daxil olur ve ona xitab ederek buyurur Ey ecem padsahinin qizi Men seni Huseyne e nisanladim O sonraki gece de ise yuxuda Hezret Zehrani e gorub ki Xanim Zehra ona deyir Sen oglumun nisanlisi ve menim gelinimsen Tezlikle muselmanlar qalib gelecekler ve sen de onlara esir olacaqsan Nigaran olma tezlikle erin oglum Huseynin e vusalina catacaqsan Bihar c 46 seh 11 Reyahinus seriet c 3 seh 11 Imam Huseynin e Sehrebanu ile evlenmesi barede imam Baqirin e buyurdugu sozler Imam Muhemmed Baqir e buyurur Yezdgirdin qizi Sehrebanu esir kimi Medineye gelende Medinenin qizlari onun tamasasina duzulmusler O mescide daxil olanda mescidde olanlar heyrete gelmisler Omer ona baxanda o uzunu gizletmis ve farsca demisdir Vay Hormuzun ruzigari qara geldi Omer farsca bilmediyi ucun Bu qiz meni soyur soylemis sonra ise onu satmaq qerarina gelmisdir Emirel mominin Eli e Omere buyurub Senin buna haqqin yoxdur Secmek ixtiyarini oz ohdesine qoy Her kimi beyense mehriyyesini hemin sexsin beytul maldaki payindan hesabla Omer Elinin e teklifini beyenmis ve secmek ixtiyarini Sehrebanunun ohdesine qoymusdu Sehrebanu qabaga gelerek elini imam Huseynin e ciynine qoymusdur Imam Eli e ondan sorusub Adin nedir O cavab verib Cahansah Hezret Eli e Senin adin Sehrebanuveyh olsun soylemis sonra ise imam Huseyne bele e buyurmusdu Ey Huseyn Subhesiz bu qizdan senin ucun yer uzunun en yaxsi insani dunyaya gelecek Usuli Kafi c 1 seh 467 Hezret Elinin e Sehrebanuya suali ve onun cavabi Sehrebanu esir kimi Medineye getirilende Hezret Eli e ondan sorusdu Atandan fil suvarileri ve Iran ordusunun meglubiyyeti baresinde hansi sozleri xatirlayirsan Sehrebanu cavabinda dedi Yadimdadir atam o zaman deyerdi ki her zaman Allahin iradesi qalib gelse butun arzular onun muqabilinde xar ve nakam olar Her zaman omurun izzet ve sovketin sonu catsa olum vaxti catacaq Onun qabaginda teslim olmaqdan basqa care yoxdur Hezret Eli e buyurdu Dogrudan da atan nece de gozel bir soz deyib Butun isler Ilahi muqedderatin muqabilinde xar ve teslim olar Hetta ecel catan zaman bele insanin xahislerine ve gorduyu tedbirlerine qalib geler Hezret Sehrebanu imam Seccadi e dunyaya getirende dunyasini deyisib IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Ali zade A Ali Zajn al Abidin rus Islamskij enciklopedicheskij slovarMoskva Ansar 2007 ISBN 978 5 98443 025 8 Huseyn Ibn Elinin heyat kitabi yazici Dr Seyid Cefer Sahidinin Sehifeler 12 27 Islam ve Iran arasinda qarsiliqli xidmetler yazici Murteza Mutehheri sehifele 116 119 Nahal Tajadod Les porteurs de Lumiere Le dernier roi des rois p 334 Arxivlenmis suret 2021 09 28 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 12 Arxivlenmis suret 2015 09 13 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 12 Al Mas udi Ithabat al Wasiya p 143 Subani Hamad the secret history of Iran Imam Huseyn Lulu com p 36 Sasson H Ben A history of the Jewish People Harvard University 1976 p 421 Arxivlenmis suret 2015 05 17 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 12 M A Amir Moezzi The Divine Guide in Early Shiism New York 1994 Ebn Qotayba al Maʿaref ed Ṯarwa ʿOkasa 4th ed Cairo 1995 Ebn Saʿd al Ṭabaqat al kobra ed E ʿAbbas Beirut 1957 60 Moḥammad b Yazid Mobarrad al Kamel fi ʾl loḡa wa ʾl adab ed M A Dali 3rd ed in 4 vols 1997 645 66 Nowbakti Feraq al siʿa ed H Ritter Istanbul 1931 Amir Moezzi 2002 p 511 Arxivlenmis suret 2015 05 17 tarixinde Istifade tarixi 2017 07 12 Hemcinin baxXarici kecidler