Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İshaq Faqradoviç Maroqulov (rus. Исаак Фаградович Марогулов, kürd. Îsahak Maragûlov; 1868, Dvin – 6 sentyabr 1933) — aysor əsilli SSRİ dilşünası. 1928-ci ildə Ərəb Şamilov ilə kürd dili üçün hazırlamışdır.
| İshaq Maroqulov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1868 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 6 sentyabr 1933 |
Həyatı
İshaq Maroqulov 1868-ci ildə Rusiya imperiyasının Dvin şəhərində anadan olmuşdur. O, əslən aysor idi. Atası Faqrad XIX əsrdə İrandan Qafqaza köçmüşdür. Maroqulov 1888-ci ildə təhsilini başa vurduqdan sonra Naxçıvanın Şahtaxtı kəndində, sonra 1893-cü ildə Qəmərli kəndində müəllim işləmişdir.
1920-ci illərdə SSRİ xalqlarının əlifbalarının romanizasiya prosesi gedirdi. Bu prosesin bir hissəsi olaraq kürd dili üçün də latın qrafikalı əlifba hazırlanmışdır. Maroqulov 1928-ci ildə belə bir əlifbanın ilk layihəsini təqdim etmişdir. Buraya aşağıdakı hərflər daxil idi: a, b, c, ç, d, e, ə, f, g, 
, h, i, 
, j, k, ʀ, l, ʍ, ɴ, o, ɵ, w, p, n, q, ɥ, s, 
, ц, t, m, u, y, v, x, z, ƶ. Tezliklə Maroqulov Ərəb Şamilovla birlikdə bu layihəni yekunlaşdırmış və 25 fevral 1929-cu ildə latın qrafikalı əlifbası təsdiq edilmişdir. Bu əlifbada erməni qrafikasına əsaslanan əlifbanın çatışmazlıqları nəzərə alınmış və kürd dilinin fonemik tərkibi tam əks olunmuşdur. Yeni əlifbanın Ermənistan SSR kürdlərinin ləhcəsinə yönəlməsinə baxmayaraq, onun Azərbaycan və Türkmənistan SSR-də də istifadəsi mümkün idi.
İshaq Maraqulov yunan əsilli Yelena Fedorovna Efremidi ilə evlənmişdir. Məlumdur ki, kəndi yaxınlığında onun üzüm bağları var idi, lakin Oktyabr inqilabından sonra dövlət onları müsadirə etmişdir. Maraqulov 1933-cü ildə repressiya qurbanı olmuşdur. Onun böyük oğlu Konstantin Maraqulov 1901-ci ildə anadan olmuşdur. Şərqşünaslıq fakültəsini bitirmiş, Assuriya və ərəb mədəniyyəti üzrə mütəxəssis olmuşdur. Konstantin bir neçə Avropa dilini öyrənmiş, aysor dili dərsliklərinin müəllifi olmuş, Moskvada nəşr olunan aysor qəzetinin baş redaktoru kimi çalışmışdır. 1938-ci ilin yanvarında Konstantin həbs edilmiş və 9 mayda güllələnmişdir. Digər oğlu Leonid Maraqulov (1903–1964) klinik və psixiatr olmuşdur.
İstinadlar
- Têmûrê Xelîl. Elfabeya pêşin, romana pêşin û romannivîsê pêşin 21 dekabr 2016 at the Wayback Machine (kürd.) 26 Mayıs 2009, Erişim tarihi: 20 Aralık 2022.
- Litvak, L.M. "Леонид Исаакович Марогулов". Независимая психиатрическая ассоциация России. 15 yanvar 2008. 2022-03-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-01-19.
- И. Марогулов. Курдский алфавит // Культура и письменность востока (II). Баку. 1928. 43—57.
- Новый курдский алфавит // Культура и письменность востока (IV). Баку. 1929. 188—189.
- Исаев М. И. Языковое строительство в СССР (2650 nüs.). М.: Наука. 1979. 154–156.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ishaq Faqradovic Maroqulov rus Isaak Fagradovich Marogulov kurd Isahak Maragulov 1868 Dvin 6 sentyabr 1933 aysor esilli SSRI dilsunasi 1928 ci ilde Ereb Samilov ile kurd dili ucun hazirlamisdir Ishaq MaroqulovDogum tarixi 1868Dogum yeri DvinVefat tarixi 6 sentyabr 1933 1933 09 06 HeyatiIshaq Maroqulov 1868 ci ilde Rusiya imperiyasinin Dvin seherinde anadan olmusdur O eslen aysor idi Atasi Faqrad XIX esrde Irandan Qafqaza kocmusdur Maroqulov 1888 ci ilde tehsilini basa vurduqdan sonra Naxcivanin Sahtaxti kendinde sonra 1893 cu ilde Qemerli kendinde muellim islemisdir 1920 ci illerde SSRI xalqlarinin elifbalarinin romanizasiya prosesi gedirdi Bu prosesin bir hissesi olaraq kurd dili ucun de latin qrafikali elifba hazirlanmisdir Maroqulov 1928 ci ilde bele bir elifbanin ilk layihesini teqdim etmisdir Buraya asagidaki herfler daxil idi a b c c d e e f g h i j k ʀ l ʍ ɴ o ɵ w p n q ɥ s c t m u y v x z ƶ Tezlikle Maroqulov Ereb Samilovla birlikde bu layiheni yekunlasdirmis ve 25 fevral 1929 cu ilde latin qrafikali elifbasi tesdiq edilmisdir Bu elifbada ermeni qrafikasina esaslanan elifbanin catismazliqlari nezere alinmis ve kurd dilinin fonemik terkibi tam eks olunmusdur Yeni elifbanin Ermenistan SSR kurdlerinin lehcesine yonelmesine baxmayaraq onun Azerbaycan ve Turkmenistan SSR de de istifadesi mumkun idi Ishaq Maraqulov yunan esilli Yelena Fedorovna Efremidi ile evlenmisdir Melumdur ki kendi yaxinliginda onun uzum baglari var idi lakin Oktyabr inqilabindan sonra dovlet onlari musadire etmisdir Maraqulov 1933 cu ilde repressiya qurbani olmusdur Onun boyuk oglu Konstantin Maraqulov 1901 ci ilde anadan olmusdur Serqsunasliq fakultesini bitirmis Assuriya ve ereb medeniyyeti uzre mutexessis olmusdur Konstantin bir nece Avropa dilini oyrenmis aysor dili dersliklerinin muellifi olmus Moskvada nesr olunan aysor qezetinin bas redaktoru kimi calismisdir 1938 ci ilin yanvarinda Konstantin hebs edilmis ve 9 mayda gullelenmisdir Diger oglu Leonid Maraqulov 1903 1964 klinik ve psixiatr olmusdur IstinadlarTemure Xelil Elfabeya pesin romana pesin u romannivise pesin 21 dekabr 2016 at the Wayback Machine kurd 26 Mayis 2009 Erisim tarihi 20 Aralik 2022 Litvak L M Leonid Isaakovich Marogulov Nezavisimaya psihiatricheskaya associaciya Rossii 15 yanvar 2008 2022 03 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 01 19 I Marogulov Kurdskij alfavit Kultura i pismennost vostoka II Baku 1928 43 57 Novyj kurdskij alfavit Kultura i pismennost vostoka IV Baku 1929 188 189 Isaev M I Yazykovoe stroitelstvo v SSSR 2650 nus M Nauka 1979 154 156