Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ermənistan kürdləri — kürdlər əsasən Ermənistanın qərbində cəmləşmişlər. Sovet hökuməti qurularkən kürdlər ilk olaraq erməni əlifbası əsasında əlifbalarını tərtib etmişlər. Sonradan isə 1927-ci ildə latın əlifbasına keçirlər. 1945-ci ildə isə növbəti əlifba dəyişikliyi həyata keçirilir. Bu zaman isə artıq kirilcədən istifadə etməyə başlayırlar. Hazırda isə kürdlər ərəb, kiril və latın əlifbalarından da istifadə edirlər. Ermənistanda ilk yezidi məktəbləri 1920-ci ildə meydana gəlmişdir. Kürdlər tərəfindən ilk kürd dilində fəaliyyət göstərən radio və qəzet Riyta Teze olmuşdur. İrəvan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsində Kürd dili bölməsi vardır.
| Ermənistan kürdləri | |
|---|---|
| Sayları və yaşadığı ərazilər | |
| Dili | Kürdcə, rusca, ermənicə |
| Dini | Sünnilik, yəzdanizm, xristianlıq |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Kürdlərin hazırkı Ermənistan ərazisində məskunlaşması
Robert Hevsenə görə bu ərazilərin çoxu çöllükdən ibarət olmuşdur. Eradan əvvəl isə bu ərazilərdə midiyalılar məskən salmışdılar. Birinci dünya müharibəsinə qədər bu ərazilər kürdlər tərəfindən məskunlaşdırılmışdır. Üstəlik kürdlərlə midiyalıların eyni kökdən olduğunu bildirən alim, onları kürdlərin əcdadı olan prokürdlər adlandırır. Hazırda isə midiyalıların hakim olduğu ərazilər Türkiyə, Azərbaycan və İran torpaqlarına daxildir.
Müasir Ermənistanda yezidi icması 1877–1878-ci illərdə formalaşmağa başlayır. Rus-türk müharibəsi zamanı minlərlə yezidi kürdü şərqə üz tutur. İkinci miqrasiya isə Birinci Dünya müharibəsi zamanı baş tutur. Onlar əsasən Ermənistanın Araqaçotn, Armavir, Ararat, Şirak, İrəvan şəhəri ətrafı, Gümrü, Vağadnazor, Abovyan, Dilican və Taşir ətrafı ərazilərə köç etmişlər. Yezidi kürdləri əsasən maldarlıq, qoyunçuluq və əkinçiliklə məşğul olurlar. Yezidilər arasında şəhərlərdə fəhlə, texniki və elmi işçi kimi fəaliyyət göstərənləri də vardır.
Ermənistan SSR-də kürdlər
Ermənistan SSR-də kürd mədəniyyəti 1930–1980-ci illərdə dövlət dəstəyi sayəsində çiçəklənirdi. 1925-ci ildə Ermənistanda Cənubi Qafqaz kürdlərinin birinci qurultayı keçirilmişdir. Qurultayda kürd əlifbasının təşkili qərara alınır. Kürd pedaqoji kolleci 1928-ci ildə təşkil edilir. 1920-ci ildə ilk kürd dili təmayüllü məktəblərin təşkilinə baxmayaraq əhalinin 1920-ci illərdə böyük əksəriyyəti savadsız olaraq qalırdı. Sovet dönəmində İrəvanda kürd dilində ilk verilişlər yayımlanır. İrəvanda kürd dilində Riya teze adlı qəzet buraxılır. Sonradan isə Botan adlı qəzet işıq üzü görür. 1969-cu ildə Ermənistan Milli Elmlər Akademiyası nəzdində kürd mədəniyyətini araşdırma departamenti təşkil edilir.
1937-ci ildə, cənub sərhədlərinin təmizlənməsi çərçivəsində, "etibarlı olmayan" kürdlərin Zaqafqaziyadan, o cümlədən Ermənistandan Orta Asiyaya deportasiyası həyata keçirildi.
Kürdlər və yezidilər müasir Ermənistanda
Hazırda kürd-yezidilər Ermənistanda 4 ictimayi icmada birləşmişlər: Kürd Ziyalılar Şurası, "Kürdüstan" Komitəsi, Erməni-Kürd Dostluq Cəmiyyəti və "Yezidilərin Milli Birliyi". Milli Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutunda, David Anaxta Universitetində kürd şöbəsi vardır. Üstəlik Ermənistan Yazıçılar Birliyində kürd yazıçılarından ibarət bölmə də fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- Encyclopedia of World Cultures — P 225. by David Levinson Jump up ^
Mənbə
- Ermənistan kürdləri
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ermenistan kurdleri kurdler esasen Ermenistanin qerbinde cemlesmisler Sovet hokumeti qurularken kurdler ilk olaraq ermeni elifbasi esasinda elifbalarini tertib etmisler Sonradan ise 1927 ci ilde latin elifbasina kecirler 1945 ci ilde ise novbeti elifba deyisikliyi heyata kecirilir Bu zaman ise artiq kirilceden istifade etmeye baslayirlar Hazirda ise kurdler ereb kiril ve latin elifbalarindan da istifade edirler Ermenistanda ilk yezidi mektebleri 1920 ci ilde meydana gelmisdir Kurdler terefinden ilk kurd dilinde fealiyyet gosteren radio ve qezet Riyta Teze olmusdur Irevan Dovlet Universitetinin serqsunasliq fakultesinde Kurd dili bolmesi vardir Ermenistan kurdleriSaylari ve yasadigi erazilerDili Kurdce rusca ermeniceDini Sunnilik yezdanizm xristianliq Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiKurdlerin hazirki Ermenistan erazisinde meskunlasmasi Robert Hevsene gore bu erazilerin coxu collukden ibaret olmusdur Eradan evvel ise bu erazilerde midiyalilar mesken salmisdilar Birinci dunya muharibesine qeder bu eraziler kurdler terefinden meskunlasdirilmisdir Ustelik kurdlerle midiyalilarin eyni kokden oldugunu bildiren alim onlari kurdlerin ecdadi olan prokurdler adlandirir Hazirda ise midiyalilarin hakim oldugu eraziler Turkiye Azerbaycan ve Iran torpaqlarina daxildir Kurd ve ermeni 1862 Muasir Ermenistanda yezidi icmasi 1877 1878 ci illerde formalasmaga baslayir Rus turk muharibesi zamani minlerle yezidi kurdu serqe uz tutur Ikinci miqrasiya ise Birinci Dunya muharibesi zamani bas tutur Onlar esasen Ermenistanin Araqacotn Armavir Ararat Sirak Irevan seheri etrafi Gumru Vagadnazor Abovyan Dilican ve Tasir etrafi erazilere koc etmisler Yezidi kurdleri esasen maldarliq qoyunculuq ve ekincilikle mesgul olurlar Yezidiler arasinda seherlerde fehle texniki ve elmi isci kimi fealiyyet gosterenleri de vardir Ermenistan SSR de kurdler Ermenistan SSR de kurd medeniyyeti 1930 1980 ci illerde dovlet desteyi sayesinde ciceklenirdi 1925 ci ilde Ermenistanda Cenubi Qafqaz kurdlerinin birinci qurultayi kecirilmisdir Qurultayda kurd elifbasinin teskili qerara alinir Kurd pedaqoji kolleci 1928 ci ilde teskil edilir 1920 ci ilde ilk kurd dili temayullu mekteblerin teskiline baxmayaraq ehalinin 1920 ci illerde boyuk ekseriyyeti savadsiz olaraq qalirdi Sovet doneminde Irevanda kurd dilinde ilk verilisler yayimlanir Irevanda kurd dilinde Riya teze adli qezet buraxilir Sonradan ise Botan adli qezet isiq uzu gorur 1969 cu ilde Ermenistan Milli Elmler Akademiyasi nezdinde kurd medeniyyetini arasdirma departamenti teskil edilir 1937 ci ilde cenub serhedlerinin temizlenmesi cercivesinde etibarli olmayan kurdlerin Zaqafqaziyadan o cumleden Ermenistandan Orta Asiyaya deportasiyasi heyata kecirildi Kurdler ve yezidiler muasir Ermenistanda Hazirda kurd yezidiler Ermenistanda 4 ictimayi icmada birlesmisler Kurd Ziyalilar Surasi Kurdustan Komitesi Ermeni Kurd Dostluq Cemiyyeti ve Yezidilerin Milli Birliyi Milli Elmler Akademiyasinin Serqsunasliq Institutunda David Anaxta Universitetinde kurd sobesi vardir Ustelik Ermenistan Yazicilar Birliyinde kurd yazicilarindan ibaret bolme de fealiyyet gosterir IstinadlarEncyclopedia of World Cultures P 225 by David Levinson Jump up MenbeErmenistan kurdleri