Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İmam-i şəhriyari və ya İmam-i sultani Mahmud Əfəndi (Konstantinopol – 3 may 1718, Fateh, İstanbul ili) — Osmanlı alimi, müdərrisi və şeyxülislamı.
| İmam Mahmud Əfəndi | |
|---|---|
| Əvvəlki | Mehmed Ataullah Əfəndi |
| Sonrakı | Mirzə Mustafa Əfəndi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
Həyatı
Mahmud Əfəndi İstanbulda dünyaya gəlmişdir. Doğum tarixi bilinməsə də, Topxanalı Əhməd ağanın oğlu olduğu məlumdur. Mədrəsə təhsilini bitirdikdən sonra gözəl səsi olması səbəbilə əvvəlcə dövrün şeyxülislamı Ankaralı Mehmed Əmin Əfəndinin, ardından sədrəzəm Mərzifonlu Mustafa Paşanın imamı oldu. Daha sonra şeyxülislam Əli Əfəndinin dərslərinə qatıldı və 1682-ci ilin martında Sultan Mehmeddən alınan xüsusi icazəylə dini təhsilini tamamlamasıyla bağlı mülazimət (diplom) aldı.
1683-cü ildə İkinci Vyana mühasirəsinə qatıldı və daha sonra 1689-cu ilin iyulunda müdərris olaraq mədrəsələrdə dərs verməyə başladı. Bir çox mədrəsələrdə dərs dedikdən sonra 1695-ci ildə Sultan Mustafanın ikinci imamlığına gətirildi. Məhz bu səbəblə bəzi mənbələrdə imam-i şəhriyari və ya imam-i sultani ləqəbi ilə anılır. Uzun müddət davam edən müdərrislik həyatının ardından 1700-cü ilin yanvarında Yenişəhər qazısı təyin edildi. Sultana yaxınlığı səbəbilə dəyərli mülklərlə təltif edilsə də, ertəsi il vəzifədən alındı. Buna baxmayaraq sarayla əlaqələri heç kəsilmədi və 1703-cü ilin yanvarında yeni mülklər hədiyyə aldı.
Ədirnə hadisəsinin ardından taxtdan endirilən Sultan Mustafa ilə birlikdə Ədirnədən Hafsaya getdi və burada ikən 20 avqust 1703-cü ildə Rumeli başqazısı təyin edildi. Ancaq sabiq sultana yaxınlığı səbəbilə ertəsi gün bütün mülklərindən məhrum edilərək vəzifədən alındı. Buna baxmayaraq bütün bu hadisələrdə tərəfsiz olaraq qaldı və bu tutumu səbəbilə çox keçmədən sarayla münasibətləri düzəldi.
Sultan Mustafa dövründəki keçmiş dostlarından Çorlulu Əli Paşanın sədarətə gəlməsinin ardından 8 iyul 1706-cı ildə Anadolu başqazısı təyin olundu. 1707-ci ilin oktyabrında vəzifədən alınsa da, 1 ay sonra Rumeli başqazılığına gətirildi. 1709-cu ilin yanvarında təqaüdə ayrılan Mahmud Əfəndi 5 il davam edən bu müddətin ardından 20 may 1713-cü ildə şeyxülislam təyin olundu. Ancaq üləma zümrəsi ilə münasibətlərinin yaxşı olmaması və özündən əvvəlki 2 şeyxülislamın vəzifədən ayrılmasında təqsirli görülməsi səbəblərilə 15 dekabr 1714-cü ildə vəzifədən alındı və Kanlıcadakı köşkündə yaşamasına icazə verildi. 3 may 1718-ci ildə vəfat edən Mahmud Əfəndi Fateh məscidi yaxınlığındakı evinin həyətinə dəfn edildi.
Mənbə
- Şeyhî, Vekāyiu’l-fuzalâ, II, 409–410;
- Râşid, Târih, III, 203, 233–234;
- Devhatü’l-meşâyih, s. 82;
- Sicill-i Osmânî, IV, 324–325;
- İlmiyye Salnâmesi, s. 502;
- Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, IV/2, s. 461;
- Danişmend, Kronoloji, V, 136.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Imam i sehriyari ve ya Imam i sultani Mahmud Efendi Konstantinopol 3 may 1718 Fateh Istanbul ili Osmanli alimi muderrisi ve seyxulislami Imam Mahmud Efendi74 Osmanli seyxulislamiEvvelkiMehmed Ataullah EfendiSonrakiMirze Mustafa EfendiSexsi melumatlarDogum yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi 3 may 1718Vefat yeri Fateh Istanbul ili Osmanli imperiyasiHeyatiMahmud Efendi Istanbulda dunyaya gelmisdir Dogum tarixi bilinmese de Topxanali Ehmed aganin oglu oldugu melumdur Medrese tehsilini bitirdikden sonra gozel sesi olmasi sebebile evvelce dovrun seyxulislami Ankarali Mehmed Emin Efendinin ardindan sedrezem Merzifonlu Mustafa Pasanin imami oldu Daha sonra seyxulislam Eli Efendinin derslerine qatildi ve 1682 ci ilin martinda Sultan Mehmedden alinan xususi icazeyle dini tehsilini tamamlamasiyla bagli mulazimet diplom aldi 1683 cu ilde Ikinci Vyana muhasiresine qatildi ve daha sonra 1689 cu ilin iyulunda muderris olaraq medreselerde ders vermeye basladi Bir cox medreselerde ders dedikden sonra 1695 ci ilde Sultan Mustafanin ikinci imamligina getirildi Mehz bu sebeble bezi menbelerde imam i sehriyari ve ya imam i sultani leqebi ile anilir Uzun muddet davam eden muderrislik heyatinin ardindan 1700 cu ilin yanvarinda Yeniseher qazisi teyin edildi Sultana yaxinligi sebebile deyerli mulklerle teltif edilse de ertesi il vezifeden alindi Buna baxmayaraq sarayla elaqeleri hec kesilmedi ve 1703 cu ilin yanvarinda yeni mulkler hediyye aldi Edirne hadisesinin ardindan taxtdan endirilen Sultan Mustafa ile birlikde Edirneden Hafsaya getdi ve burada iken 20 avqust 1703 cu ilde Rumeli basqazisi teyin edildi Ancaq sabiq sultana yaxinligi sebebile ertesi gun butun mulklerinden mehrum edilerek vezifeden alindi Buna baxmayaraq butun bu hadiselerde terefsiz olaraq qaldi ve bu tutumu sebebile cox kecmeden sarayla munasibetleri duzeldi Sultan Mustafa dovrundeki kecmis dostlarindan Corlulu Eli Pasanin sedarete gelmesinin ardindan 8 iyul 1706 ci ilde Anadolu basqazisi teyin olundu 1707 ci ilin oktyabrinda vezifeden alinsa da 1 ay sonra Rumeli basqaziligina getirildi 1709 cu ilin yanvarinda teqaude ayrilan Mahmud Efendi 5 il davam eden bu muddetin ardindan 20 may 1713 cu ilde seyxulislam teyin olundu Ancaq ulema zumresi ile munasibetlerinin yaxsi olmamasi ve ozunden evvelki 2 seyxulislamin vezifeden ayrilmasinda teqsirli gorulmesi sebeblerile 15 dekabr 1714 cu ilde vezifeden alindi ve Kanlicadaki koskunde yasamasina icaze verildi 3 may 1718 ci ilde vefat eden Mahmud Efendi Fateh mescidi yaxinligindaki evinin heyetine defn edildi MenbeSeyhi Vekayiu l fuzala II 409 410 Rasid Tarih III 203 233 234 Devhatu l mesayih s 82 Sicill i Osmani IV 324 325 Ilmiyye Salnamesi s 502 Uzuncarsili Osmanli Tarihi IV 2 s 461 Danismend Kronoloji V 136